Το κρυμμένο εργοστάσιο παιχνιδιών

Έχει περάσει περίπου ένας μήνας από τη στιγμή που έπιασα στα χέρια μου «Το κρυμμένο εργοστάσιο παιχνιδιών», της Βησσαρίας Ζορμπά – Ραμμοπούλου, από τις εκδόσεις Πατάκη. Ένας περίπου μήνας από τη στιγμή που δέχτηκα την πρόσκληση να  συνομιλήσω με τη συγγραφέα και να συμμετέχω στην επίσημη παρουσίαση του βιβλίο της στην Αθήνα. Παρόλα αυτά, παρόλο που καινούρια αναγνώσματα έχουν βρεθεί από τότε στα χέρια μου και περιμένουν υπομονετικά στο μικρό μου κομοδίνο να τα διαβάσω, εγώ ακόμα νοσταλγώ την όμορφη βραδιά της παρουσίασης και τα συναισθήματα που μου δημιουργήθηκαν διαβάζοντας αυτό το τρυφερό και τόσο ξεχωριστό βιβλίο.

Θυμάμαι διάβασα τις πρώτες σελίδες του στη διαδρομή για το νησί μου, για την εκεί παρουσίαση του δικού μου βιβλίου. Αντί όμως να ασχοληθώ με την δική μου παρουσίαση και το δικό μου άγχος για τη βραδιά, εγώ είχα απορροφηθεί από τις σελίδες του μικρού αυτού βιβλίου, με τα τόσο μεγάλα νοήματα και την τόσο μεγάλη του δύναμη να συγκινεί και να ταξιδεύει. Γιατί, οτιδήποτε έχει να κάνει με τα παιδιά και την σκληρότητα που εκείνα μπορεί να αντιμετωπίζουν, χιλιόμετρα μακριά από τον δικό μας «προστατευμένο» κόσμο, δεν μπορεί παρά να σε συγκινήσει και να θες να μάθεις περισσότερα για αυτό.

Περίμενα λοιπόν καρτερικά τη στιγμή που θα είχα την ευκαιρία να «συνομιλήσω» ξανά με τη συγγραφέα για να μπορέσω να παρουσιάσω τη δουλειά της και στους φίλους της στήλης, διότι σθεναρά πιστεύω ότι υπάρχουν βιβλία και συγγραφείς που τους διαβάζεις και εύκολα πας παρακάτω, υπάρχουν όμως και αυτά, που όχι απλά θες να τα διαβάσεις ξανά, αλλά θες να τα μοιραστείς και με τους φίλους σου.

Τα χιλιόμετρα αρκετά μεταξύ μας, όμως η αγάπη για το βιβλίο και τα παιδιά δεν τα άφησαν να μας χωρίσουν με τη συγγραφέα, και από το όμορφο Αγρίνιο που η ίδια ζει και εργάζεται ως εκπαιδευτικός, μπορέσαμε να βρεθούμε και να μιλήσουμε για όσα η ίδια αγαπά και πρεσβεύει…

Το Βιβλιοτρόπιο ήταν ο χώρος που μας φιλοξένησε και η Ματίνα Δάμπλια, η οικοδέσποινα και ψυχή του βιβλιοπωλείου. Ενός Βιβλιοπωλείου που από το 2012 που ιδρύθηκε, είναι  τόπος συνάντησης όσων  αγαπούν το διάβασμα και τον πολιτισμό γενικότερα, καθώς φιλοξενεί παρουσιάσεις βιβλίων, λέσχες ανάγνωσης για παιδιά και ενήλικες, τόπο συνάντησης δημιουργών και αναγνωστών, σημείο επαφής πνευματικών ανθρώπων της πόλης και φυτώριο νεαρών και λιλιπούτειων αναγνωστών.

Η συγγραφέας, από τους πιο συνεργάσιμους και πράους ανθρώπους που έχω συναντήσει στο χώρο, ξεκίνησε να απαντά στις ερωτήσεις μου και εγώ να γνωρίζω ακόμα καλύτερα έναν υπέροχο άνθρωπο, μια μοναδική εκπαιδευτικό και μια σεμνή συγγραφέα.

«Η πρώτη επαφή με τη συγγραφή έγινε, παραδόξως, σε πολύ μικρή ηλικία. Μου άρεσε να γράφω παραμύθια στα μισά τετράδια, αν θυμάστε, με το λευκό πλαίσιο στο πάνω μέρος, για να μπορώ να τα εικονογραφώ κιόλας. Το πρώτο μου έργο το έγραψα στην 4^η Δημοτικού, ενώ στην 6^η είχα βραβευτεί σε έναν μαθητικό λογοτεχνικό διαγωνισμό του οποίου το θέμα δεν θυμάμαι πια. Θυμάμαι όμως το έπαθλό, ένα εικονογραφημένο αντίτυπο του βιβλίου Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΨΑΡΑΣ. Η χαρά μου απερίγραπτη…»

Τι όμως έχει προσφέρει στη ζωή της  ενασχόληση με τα παιδιά και τη συγγραφή, τι μήνυμα κρύβει και τι θίγει «Το Κρυμμένο εργοστάσιο παιχνιδιών», γιατί τοποθετείται χρονικά την περίοδο των γιορτών και ποια η αφορμή για τη συγγραφή του;

«Η ενασχόληση μου με τα παιδιά και τη συγγραφή έχουν προσφέρει στη ζωή μου ανεκτίμητο πλούτο. Εκτός από νόημα και σκοπό, έχουν χαρίσει στην ύπαρξη μου βάθος και εύρος απροσδόκητο, εμπειρίες και σοφία. Τόσο η συγγραφή, όσο και τα παιδιά, χαρίζουν στο μυαλό διαύγεια και στην καρδιά καθαρότητα… Το Εργοστάσιο Παιχνιδιών θίγει πρώτα από όλα την παράνομη παιδική εργασία, και ως παράπλευρο και συνακόλουθο ζήτημα, τη σχολική διαρροή. Επειδή πρόκειται για εργοστάσιο στο οποίο μικρά παιδιά λόγω ανέχειας, υπό σκληρότατες συνθήκες, κατασκευάζουν παιχνίδια, ήθελα το θέμα να τοποθετηθεί χρονικά μέσα στις γιορτές, για να αναδειχτεί η τραγική ειρωνεία αυτής τη αντινομίας: όταν άλλα παιδιά , υπό φυσιολογικές συνθήκες, αναμένουν δώρα και παιχνίδια, κάποια άλλα λιγότερο τυχερά, αναγκάζονται να αυξήσουν τους ρυθμούς εργασίας τους για να προλάβουν οι κατασκευαστές τις προθεσμίες…! Για εμένα οι γιορτές είναι μια περίοδος χαράς και οικογενειακής θαλπωρής, αλλά ταυτόχρονα και μια ευκαιρία αναστοχασμού, μια ευκαιρία να επανεκτιμήσουμε τα αυτονόητα και να νιώσουμε ευγνωμοσύνη για αυτά. Αφορμή για το συγκεκριμένο βιβλίο, όπως και για τα περισσότερα εφηβικά μου μυθιστορήματα, είναι νομίζω οι εμπειρίες και τα βιώματα που έχω ως εκπαιδευτικός και ερευνήτρια. Αυτά τα δύο καθορίζουν το τι ψάχνω στον Τύπο και το Διαδίκτυο, τι ερευνώ και ψάχνω βαθύτερα. Συνυφασμένα βέβαια πάντοτε με τη σταθερή μου προσήλωση να προσφέρω στους νεαρούς αναγνώστες υγιή κοινωνικό προβληματισμό, διέξοδο των ανησυχιών της ηλικίας και λογοτεχνική απόλαυση».

Καθώς η Βησσαρία Ζορμπά – Ραμμοπούλου μιλάει, νιώθω εκείνη την «ασφάλεια» που νιώθεις όταν είσαι δίπλα σε μια γλυκιά μαμά ή στην αγαπημένη σου καθηγήτρια. Μια αίσθηση που στις ημέρες μας  τείνει να ξεχαστεί καθώς οι άνθρωποι απομακρύνονται και οι δάσκαλοι μένουν αποστασιοποιημένοι από τις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών τους. Εδώ όμως, ευτυχώς,  δεν συμβαίνει τίποτα από τα δύο.

Αναρωτιέμαι πως θα μπορούσε να είναι ο «ιδανικός» κόσμος για εκείνη, τι θα έκανε αν είχε στα χέρια της ένα μαγικό ραβδάκι και ποια μπορεί να είναι η μαγική συνταγή για τον καλό γονιό και εκπαιδευτικό…

«Η αλήθεια είναι πως δεν πιστεύω σε έναν ιδανικό κόσμο. Πιστεύω στον καλύτερο άνθρωπο. Ελπίζω σε μια καλύτερη ανθρωπότητα. Και είμαι βαθύτατα πεπεισμένη πως το καλό παιδικό και εφηβικό ανάγνωσμα συμβάλει καθοριστικά προς αυτήν την κατεύθυνση. Αν είχα τώρα ένα μαγικό ραβδάκι –νιώθω πως σαν συγγραφέας έχω ένα τέτοιο ραβδάκι, την πένα μου, μόνο που αυτό δεν τα αλλάζει όλα ξαφνικά- το πρώτο που θα ήθελα να εξασφαλίσω θα ήταν η ποιότητα ζωής των παιδιών. Μια πατρίδα, ένα σπιτικό, ένα σχολείο για κάθε παιδί που ανοίγει τα μάτια του στη γη… Τώρα, αν και είμαι άνθρωπος που εκτιμά τις συμβουλές, δεν πιστεύω στις μαγικές συνταγές. Ωστόσο υπάρχει μια λέξη κλειδί και για τον γονέα και για τον εκπαιδευτικό, Αγάπη. Αγάπα το παιδί για αυτό που είναι και όχι για αυτό που θα ήθελες να είναι».

Ο Χρόνος κυλάει πάντα λίγο πιο γρήγορα όταν δεν το θες και η δική μου τελευταία επιθυμία είναι μια ευχή από την συγγραφέα.

«Για εμένα, μια αυτονόητη ευχή προσκειμένου να υπάρξει ένας καλύτερος κόσμος για μικρούς και μεγάλους, είναι η ειρήνη και η δημοκρατία. Για αυτό και θα ευχηθώ από καρδιάς ο καινούριος χρόνος να φέρει μαζί του σύνεση και ανοχή, σεβασμό και αλληλεγγύη, με έναν λόγο, Ανθρωπιά!»

«Το κρυμμένο εργοστάσιο παιχνιδιών» μένει στα χέρια μου σιωπηλό, το κοιτάζω με τρυφερότητα, δεν έχω κάτι άλλο να συμπληρώσω, τα όσα ένιωσα διαβάζοντας το πλημυρίζουν την καρδιά μου, και αν υπάρχει  μια μόνο λέξη που μοιάζει να με κυριεύει, αυτή είναι, Ανθρωπιά…!

Ευχαριστούμε πολύ το Βιβλιοπωλείο Βιβλιοτρόπιο για την φιλοξενία (Καζαντζή 25, Αγρίνιο), τις εκδόσεις Πατάκη για την παραχώρηση του βιβλίου και την συγγραφέα Βησσαρία Ζορμπά – Ραμμοπούλου για ένα ακόμα σημαντικό βιβλίο της που προστέθηκε στη βιβλιοθήκη και στη ζωή μας.