Ρένα Κωνσταντάκη: Το eremus ξαναβρήκε την ρίζα της λέξης ήρεμος σ’ αυτή τη δημιουργία!

Το Θέατρο ΠΚ παρουσιάζει μία solo χορευτική παράσταση σε σύλληψη και χορογραφία της Ρένας Κωνσταντάκη και την Μαριάννα Τσαγκαράκη στην ερμηνεία, υπό τον τίτλο Eremus. Η χορογράφος απάντησε στις ερωτήσεις μας και μας  «ξεκλείδωσε» τα μυστικά της ερήμου…

Συνέντευξη: Μαριάννα Παπάκη

Culturenow.gr: “Eremus”: Πείτε μας λίγα λόγια για την παράσταση που θα παρουσιαστεί στο Θέατρο ΠΚ, ξεκινώντας από τον τίτλο της
Ρενα Κωνσταντακη: Eremus στα λατινικά σημαίνει έρημος και προέρχεται από την ελληνική λέξη ήρεμος. Με ενέπνευσε η έρημος με την απέραντη μοναχικότητά της, η αίσθηση της ξηρασίας και της δυσκολίας της επιβίωσης. Η «ηρεμία» της ερήμου, με την έννοια της απειλής, που νιώθεις ότι δεν υπάρχει κάτι άλλο, εκτός από τη σαρωτική άμμο, τον καυτό ήλιο και τις απειλητικές συνθήκες.

Στην εποχή μας αισθάνομαι ότι η ανθρωπότητα είναι χαμένη στην έρημο, έχει χάσει χάρτη, έχει χάσει πυξίδα, έχει χάσει κατεύθυνση.

 Ανέκαθεν ο άνθρωπος, θα μου πείτε, είτε σε ατομικό είτε σε συλλογικό επίπεδο βιώνει δύσκολες, δύσβατες καταστάσεις, με την αίσθηση της ερημιάς, της προδοσίας και της εγκατάλειψης. 

Η έρημος παρουσιάζεται λοιπόν σαν μια αλληγορία αυτής της πραγματικότητας. Στην έρημο μπορείς να χαθείς γιατί είναι όλα ίδια, δεν μπορείς να βρεις άκρη όταν είσαι μόνος.

Cul.N.: Υπάρχει λύση σε αυτή την κατάσταση; Και ποιος είναι ο ρόλος της ψυχολογίας στις παραστάσεις σας; Από τις σπουδές Ψυχολογίας στην Τέχνη του χορού. Κοινά στοιχεία και διαφορές
Ρ.Κ.: Πού είναι η λύση; Ψάχνουμε εναγωνίως. Και φυσικά δεν έχω ούτε εγώ την απάντηση. Aναζητάμε τη λύση γύρω μας, στο εξωτερικό περιβάλλον, ή περιμένουμε κάποιον από μηχανής Θεό να μας σώσει, όμως η αλλαγή  πρέπει να ξεκινήσει από μας τους ίδιους πρώτα. Η μεταμόρφωση σε όντα πιο καθαρά,  ήρεμα, που ακτινοβολούν, με καθαρή σκέψη, καθαρή συνείδηση και θετική προαίρεση. Ουτοπικό για πολλούς, κατ’ εμέ απαραίτητη προϋπόθεση. Μ’ αυτή την έννοια η Ψυχολογία, που με ρωτάτε, παίζει σημαντικό ρόλο στις παραστάσεις μου, όταν επί χρόνια, δουλεύοντας με ανθρώπους πάνω στα προβλήματα τους, ζούσα τη μαγεία της αλλαγής τους, όταν ξεκίνησαν να αγαπούν πρώτα τον εαυτό τους και τους γύρω τους, και άρχιζαν να αντιμετωπίζουν τα θέματα τους με αγάπη και κατανόηση. Πώς άρχιζαν να βάζουν τη σκέψη τους, τη ψυχή τους, τη ζωή τους σε τάξη, έστω κι αν οι εξωτερικές συνθήκες παρέμεναν σχεδόν αμετάβλητες τις περισσότερες φορές.

Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν είναι, αν πρέπει πρώτα εμείς να αποβάλλουμε το «ρούχο του πόνου», και τις αρνητικές πεποιθήσεις για τη ζωή.

Cul.N.: Υπάρχει τελικά όαση στην προσωπική έρημο;
Ρ.Κ.: Στην έρημο μπορεί να χαθείς, ναι. Μπορεί και να χάσεις τη ζωή σου, όμως διατηρώντας τον εαυτό σου σε ισορροπία, έχεις ίσως τη δυνατότητα να βρεις λύσεις, πρακτικές, ψυχολογικές, πνευματικές, υπαρξιακές…

Ναι, πιστεύω ότι υπάρχει όαση στην προσωπική έρημο, αλλά ο θυμός, η σύγκρουση, η απελπισία, κ η χαμηλή αυτοεκτίμηση, δεν βοηθούν. Ξέρω ότι πολλοί έχουν ενστάσεις σ’ αυτό που λέω, γιατί υπάρχει πάντα ένας αντίλογος που δικαιολογεί μια από τις αναφερόμενες συναισθηματικές ποιότητες.

Cul.N.: Αν έπρεπε να κατατάξετε την παράσταση σε κάποιο είδος, ποιο θα επιλέγατε;
Ρ.Κ.: Το είδος του χορού που με ρωτάτε, είναι σύγχρονος χορός επηρεασμένος από τον Ιαπωνέζικο χορό butoh. Εμπνευσμένος από το Γερμανικό εξπρεσιονισμό, το σουρεαλισμό και το κίνημα dada, ο χορός butoh δεν έχει προκαθορισμένη μορφή ή φόρμα. Χρησιμοποιεί το σώμα σαν ένα ζωντανό εξελισσόμενο υλικό, που δημιουργός του είναι η ίδια η ζωή. Ο χορός ενυπάρχει. Το σώμα, ένα μεταβαλλόμενο γλυπτό, διαμορφώνεται από τη ζωή και ειδικότερα από την ατομική ζωή καθενός από εμάς. Αναζητά τη καθαρή συνείδηση, την ατομική αναγκαιότητα σε κάθε στιγμή. Παράγει το δικό του χώρο και χρόνο, προβάλλοντας εσωτερικές, προσωπικές και αρχέγονες ποιότητες κρυμμένες μέσα μας.

Δεν είναι τυχαίο ότι αυτός ο τύπος χορού με βοηθά σ’ αυτό που θέλω να εκφράσω.

Cul.N.: Πώς προέκυψε η χορογραφική δουλειά Eremus. Συστήστε μας τους συντελεστές
Ρ.Κ.: Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη γιατί αυτή η παράσταση βγήκε μέσα από την εξαιρετικά θετική αλληλεπίδραση μεταξύ όλων των συντελεστών.

Στο χορογραφικό κομμάτι, αξιοποιήθηκαν πολύ ενδιαφέρουσες αυτοσχέδιες προτάσεις της Μαριάννας Τσαγκαράκη και της Άννας Στερεοπούλου. Πλαισιώθηκε πολύ δημιουργικά από τον Τάσο Παλαιορούτα και την Έλενα Τεγοπούλου, οι οποίοι πραγματικά «μπήκαν» και εκείνοι στο έργο, απλόχερα, με γενναιοδωρία.

Θα έπρεπε να αναφέρω πολλούς ακόμα ανθρώπους που αγκάλιασαν αυτή μου τη προσπάθεια. Όλοι οι συντελεστές, αλλά και φίλοι, και ο Παύλος Κουρτίδης, ο ιδιοκτήτης του θεάτρου μας αγκάλιασαν, για να μπορώ να πω με χαρά ότι απολαμβάνω ίσως για πρώτη φορά με τέτοιο τρόπο την ομαδικότητα, την αλληλοϋποστήριξη, και την αλληλεπίδραση, όπως και εσάς, σας ευχαριστώ, που μου προσφέρετε με τόση ευγένεια τη δυνατότητα να μιλήσω για όλα αυτά.

Το eremus ξαναβρήκε την ρίζα της λέξης ήρεμος σ’ αυτή τη δημιουργία!