Το 1985, η κολεκτίβα φεμινιστών καλλιτεχνών Guerilla Girls αναρωτήθηκε «Πόσες γυναίκες είχαν ατομικές εκθέσεις στα μουσεία της Νέας Υόρκης πέρυσι;» Η απάντηση ήταν μόνο μία στο MoMA και μηδέν στα Guggenheim, Met και Whitney. Πάνω από τρεις δεκαετίες αργότερα, ο κόσμος της τέχνης εξακολουθεί να κυριαρχείται αναμφισβήτητα από άνδρες. Μόνο το 11% των αγορών των μουσείων μεταξύ του 2009 και του 2019 ήταν κομμάτια γυναικών και τα έργα των γυναικών καλλιτέχνιδων εξακολουθούν να αποτιμώνται λιγότερο από αυτά των ανδρών. Δεν αναφερόμαστε καν στις ανισότητες όσον αφορά τις γυναίκες με διαφορετικό χρώμα δέρματος.
Ωστόσο, η συγκέντρωση της παρακάτω λίστας με 10 γυναίκες καλλιτέχνιδες, για τον εορτασμό του Μήνα Ιστορίας της Γυναίκας, παρείχε μια μικρή αίσθηση σιγουριάς ότι τα πράγματα αλλάζουν αργά αλλά σταθερά προς το καλύτερο. Από το Σίδνεϊ έως το Σαν Φρανσίσκο, μια μεγάλη γκάμα γυναικών καλλιτέχνιδων από διαφορετικά υπόβαθρα αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο για τα ταλέντα τους, με πολυάριθμες σημαντικές ρετροσπεκτίβες επικεντρωμένες στις γυναίκες και ατομικές εκθέσεις σε μουσεία. Τα ονόματα που αναφέρονται σε αυτήν τη λίστα – που σε καμία περίπτωση δεν είναι ολοκληρωμένη – είναι απόδειξη ότι υπάρχουν πράγματι πολλές σπουδαίες γυναίκες καλλιτέχνιδες που ήρθαν για να μείνουν. Αυτές οι μουσειακές εκθέσεις του 2021 περιλαμβάνουν πρόσφατα ανακοινωμένα σόου, καθώς και πολυαναμενόμενες παρουσιάσεις που είχαν αρχικά προγραμματιστεί να κάνουν το ντεμπούτο τους το 2020.
Εκτός από τις εκθέσεις που θα παρουσιάσουμε στο άρθρο, αυτές είναι κάποιες αξιοσημείωτες εκθέσεις που δικαιούνται τιμητική αναφορά:
Η ρετροσπεκτίβα της Judy Chicago στο de Young Museum.
Το πρώτο μεγάλο ατομικό σόου της Cao Fei στην Κίνα στο UCCA.
Εκθέσεις της Helen Frankenthaler στην Dulwich Picture Gallery και το New Britain Museum of American Art.
Η ατομική έκθεση της Carmen Herrera στο Museum of Fine Arts του Χιούστον.
Η πρώτη ατομική μουσειακή έκθεση της Lucia Hierro στο Aldrich Contemporary Art Museum.
Η πρώτη ατομική μουσειακή έκθεση της Shara Hughes στο Garden Museum.
Το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα ατομικό σόου της Beatriz Milhazes στο Museu de Art de São Paulo.
Η ρετροσπεκτίβα της Alice Neel στο Met.
Το ατομικό σόου της Toyin Ojih Odutola στο Hirshhorn.
Η κορυφαία έρευνα της Faith Ringgold στο Glenstone Museum.
Το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα σόου στο Ηνωμένο Βασίλειο της Veronica Ryan στο Spike Island.
Η ρετροσπεκτίβα της Niki de Saint Phalle στο MoMA PS1.
Η ατομική έκθεση της Tschabalala Self στο Baltimore Museum of Art.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Wangechi Mutu
Legion of Honor, Σαν Φρανσίσκο
1 Μαΐου – 7 Νοεμβρίου, 2021
Η Wangechi Mutu δημιουργεί εξαιρετικά έργα παίρνοντας δείγματα διαφορετικών εικόνων από απίθανες πηγές, όπως ανθρωπολογικά και εθνογραφικά κείμενα, περιοδικά μόδας ή πορνογραφίας. Τα φανταστικά έργα της αντικατοπτρίζουν τη διττότητα της ταυτότητάς της, με αποτέλεσμα ακατάστατες συνθέσεις που δεν φοβούνται να προκαλέσουν τα αποικιοκρατικά, σεξιστικά και ρατσιστικά στερεότυπα, με ιδιαίτερη έμφαση στις εμπειρίες των Μαύρων γυναικών.
Η έκθεση, που είναι βασισμένη στη συγκεκριμένη τοποθεσία στο Legion of Honor του Σαν Φρανσίσκο και έχει τίτλο «Wangechi Mutu: I Am Speaking, Are You Listening?», ετοιμάζεται εδώ και τρία χρόνια. Για αυτήν την έκθεση, η καλλιτέχνιδα θα δημιουργήσει για άλλη μια φορά απροσδόκητα έργα συγχωνεύοντας τις ιστορίες, τις συμβάσεις και τις παραδόσεις του δυτικού της υποβάθρου με τις ρίζες της στην Ανατολική Αφρική. Η έκθεση της Mutu θα παρουσιάσει μια ομάδα έργων που θα περιλαμβάνουν γλυπτά από χαλκό και φυσικά στοιχεία γηγενή στην Κένυα, καθώς και νέα κολάζ και κομμάτια ταινιών.
Hilma af Klint
Art Gallery of New South Wales, Σίδνεϋ
12 Ιουνίου – 19 Σεπτεμβρίου, 2021
Μυστικίστρια στην καρδιά, η Hilma af Klint ήταν σχετικά άγνωστη μέχρι το 1986, όταν – πάνω από 40 χρόνια μετά το θάνατό της – το Los Angeles County Museum of Art παρουσίασε τα έργα της σε μια ομαδική έκθεση. Έκτοτε, το πνευματικά εμπνευσμένο έργο της, γεμάτο με γυναικείους συμβολισμούς και υπέροχες αποχρώσεις, έχει συγκεντρώσει έναν αριθμό ρεκόρ πιστών. Η έκθεση «Hilma af Klint: Paintings for the Future», που παρουσιάστηκε στο Guggenheim το 2019, προσέλκυσε περισσότερους από 600.000 συμμετέχοντες, και έγινε το πιο επισκέψιμο σόου του μουσείου στην 60χρονη ιστορία του.
Η έκθεση «Hilma af Klint: The Secret Paintings», που εκτίθεται αργότερα φέτος στην Art Gallery of New South Wales, ερευνά τη σειρά «The Paintings for the Temple» (1906–15). Αυτός ο κύκλος ζωγραφικής θεωρείται η πρώτη μεγάλη ομάδα αφηρημένων έργων της Klint που αντικατοπτρίζει την αλλόκοσμη σύνδεσή της με τον εσωτερισμό. Η έκθεση θα είναι η πρώτη έρευνα έργων της Σουηδής καλλιτέχνιδας που θα παρουσιαστεί στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού.
Anicka Yi
Tate Modern, Λονδίνο
12 Οκτωβρίου 2021 – 16 Ιανουαρίου 2022
Με μια εγκατάσταση για τη συγκεκριμένη τοποθεσία, η Anicka Yi θα καταλάβει το εμβληματικό Turbine Hall του Tate Modern αργότερα αυτή τη χρονιά. Και παρόλο που λίγα είναι γνωστά για τις λεπτομέρειες της ίδιας της εγκατάστασης, το μουσείο σημειώνει ότι αυτό θα είναι το μεγαλύτερο και πιο φιλόδοξο πρότζεκτ της καλλιτέχνιδας μέχρι σήμερα.
Η πρωτοποριακή τέχνη της Yi ξυπνά τις αισθήσεις μέσα από απτά και αρωματικά γλυπτά, πίνακες ζωγραφικής και εγκαταστάσεις που δημιουργήθηκαν χρησιμοποιώντας εκκεντρικά υλικά, όπως δέρμα από κομπούχα, λουλούδια τηγανισμένα με τεμπούρα και ανακαλεσμένο γάλα σε σκόνη.
Επιδιώκοντας να μελετήσει τον σύνδεσμο ανάμεσα στην επιστήμη και την τέχνη, η Yi συχνά συνεργάζεται με βιολόγους και χημικούς για να δημιουργήσει πρωτοποριακά έργα, που αντλούν από συσχετισμούς και αναμνήσεις, διερευνούν ιδέες παροδικότητας και απευθύνονται σε αυτό που εκείνη ονομάζει «μια βιοπολιτική των αισθήσεων».
Lorraine O’Grady
Brooklyn Museum, Νέα Υόρκη
5 Μαρτίου – 18 Ιουλίου, 2021
Η φεμινίστρια καλλιτέχνιδα Lorraine O’Grady διακρίνεται για την πρωτοπορεία της σε περφόρμανς, ταινίες και φωτογραφία. Ωστόσο, άρχισε να δημιουργεί τέχνη στην ηλικία των 45 ετών.
Αρχικά σχεδιασμένη να ανοίξει το 2020, η πρώτη ολοκληρωμένη ρετροσπεκτίβα της καλλιτέχνιδας, «Lorraine O’Grady: Both / And», επικεντρώνεται στον διαρκή ενθουσιασμό της με δίπτυχες ιδέες και αντικαθιστά το «ή / είτε» με «αμφότερα / και» στη ροή της σκέψης. Εκτός από μια νέα εγκατάσταση, η έκθεση του Brooklyn Museum παρουσιάζει 12 σημαντικά έργα από την O’Grady που είναι αφοσιωμένα στο να καθρεφτίζουν τις συνέπειες του να ζει κάποιος με άκαμπτες δυαδικές δομές και να εξερευνούν θέματα όπως η φυλετική υβριδικότητα.
María Berrío
Norton Museum of Art, Δυτικό Παλμ Μπιτς, Φλόριντα
2 Ιανουαρίου – 9 Μαΐου, 2021
Στους πλούσιους καμβάδες της María Berrío, οι αιθέριες γυναίκες που τοποθετούνται σε ένα μυθικό περιβάλλον, κοιτάζουν απευθείας τον θεατή. Χρησιμοποιώντας κυρίως χρώματα, πούλιες και χαρτί με μοτίβα που προέρχονται από τη Νότια Αμερική και την Ασία – ιδιαίτερα την Ιαπωνία – η Berrío δημιουργεί περίπλοκα κολάζ μεγάλης κλίμακας επηρεασμένα από θέματα, όπως ο μαγικός ρεαλισμός, ο σουρεαλισμός και η οικολογία.
Η έκθεση RAW (Recognition of Art by Women) του 2021 από το Norton Museum of Art, με τίτλο «María Berrío: Esperando mientras la noche florece (Waiting for the Night to Bloom)», είναι η πρώτη μουσειακή έρευνα έργων της Κολομβιανής καλλιτέχνιδας, και παρουσιάζει πρόσφατα έργα και δύο νέα κομμάτια.
Bisa Butler
Art Institute of Chicago
16 Νοεμβρίου, 2020 – 6 Σεπτεμβρίου, 2021
Η Αμερικανή καλλιτέχνιδα ινών Bisa Butler συνδυάζει προσωπογραφίες και περίπλοκα παπλώματα για να δημιουργήσει πολυεπίπεδες προσωπικές και ιστορικές αφηγήσεις της σύγχρονης Μαύρης ταυτότητας στην αμερικανική ζωή. Χρησιμοποιώντας υλικά κλωστοϋφαντουργίας- ένα συνήθως υποτιμημένο μέσο – το έργο της αμφισβητεί την ιστορική περιθωριοποίηση των υποκείμενών της.
Η δουλειά της Butler επικεντρώνεται στους συνηθισμένους Μαύρους Αμερικανούς και αντλεί έμπνευση σε μεγάλο βαθμό από οικογενειακές φωτογραφίες, κολάζ του Romare Bearden, παπλώματα του Faith Ringgold, φωτογραφίες του Gordon Parks και τις φιλοσοφίες του AfriCOBRA (the African Commune of Bad Relevant Artists).
Η πρώτη ατομική έκθεση μουσείου της καλλιτέχνιδας, με τίτλο «Bisa Butler: Portraits», ανοιχτή τώρα στο Art Institute of Chicago, περιλαμβάνει 22 ζωηρά κομμάτια γεμάτα χρώμα και φτιαγμένα από υλικά όπως ύφασμα τυπωμένο με κερί από την Δυτική Αφρική, ύφασμα kente και ολλανδικές εκτυπώσεις από κερί.
Yayoi Kusama
Gropius Bau, Βερολίνο
19 Μαρτίου – 1 Αυγούστου, 2021
New York Botanical Garden
10 Απριλίου – 31 Οκτωβρίου, 2021
Tate Modern, Λονδίνο
Άνοιξη 2021
Hirshhorn Museum, Ουάσινγκτον
Ημερομηνίες αναμένονται να ανακοινωθούν
Γοητευμένη με βρόχους, κουκκίδες, κολοκύθες και λουλούδια, καθώς και ιδέες για αυτο-αφανισμό, αιωνιότητα και άπειρο, η Yayoi Kusama είναι μία παγκοσμίως αναγνωρισμένη χαρισματική καλλιτέχνιδα η οποία, σε ηλικία 91 ετών, συνεχίζει να ωθεί τα όρια. Το 2021 θα πραγματοποιήσει τέσσερις ατομικές εκθέσεις σε μεγάλους θεσμούς.
Η «Yayoi Kusama: A Retrospective», που θα προβάλλεται στο Gropius Bau, θα είναι η πρώτη ολοκληρωμένη ρετροσπεκτίβα της καλλιτέχνιδας στη Γερμανία. Το πολυαναμενόμενο σόου της στο New York Botanical Garden, με τίτλο «Kusama: Cosmic Nature», υπόσχεται ένα κηπευτικό θέαμα που θα εξερευνήσει τη γοητεία της καλλιτέχνιδας με τη φύση. Η έκθεση «Yayoi Kusama: Infinity Mirror Rooms» που θα ανοίξει επίσεις την άνοιξη, στο Tate Modern στο Λονδίνο, θα αφιερωθεί εξ ολοκλήρου στις παράδοξες εγκαταστάσεις της Kusama που δημιουργούν την ψευδαίσθηση ενός απέραντου σύμπαντος. Και τελευταία αλλά εξίσου σημαντική, η ατομική έκθεση της Kusama στο Hirshhorn Museum αναμένεται να είναι ένα ενδόμυχο αφιέρωμα στη συναρπαστική καριέρα της.
Julie Mehretu
Whitney Museum of American Art, Νέα Υόρκη
25 Μαρτίου – 8 Αυγούστου 2021
Ερωτευμένη με τα αστικά περιβάλλοντα του 21ου αιώνα, η Julie Mehretu δημιουργεί γιγανιαίους καμβάδες που είναι γεμάτοι με στρώσεις εικόνων, αφηγήσεις και σημεία που αντανακλούν την πολύπλευρη φύση των πόλεων, των ιστοριών και της γεωπολιτικής. Μέσα από σχολαστική δουλειά που συνδυάζει μυριάδες μέσα όπως χρώματα, μολύβι και μελάνι, η καλλιτέχνιδα δημιουργεί αφηρημένες συνθέσεις που επιδιώκουν να κατανοήσουν έναν χαοτικό κόσμο.
Η έκθεση στο Whitney συγκεντρώνει περίπου 30 πίνακες και 40 έργα σε χαρτί της καλλιτέχνιδας από το 1996 έως σήμερα. Αυτή, η πρώτη ρετροσπεκτίβα στα μέσα της καριέρας της Mehretu, ισχυρίζεται ότι είναι η πιο ολοκληρωμένη επισκόπηση της δουλειάς της, καλύπτοντας πάνω από 20 χρόνια καλλιτεχνικής εξέλιξης,
Christina Quarles
Museum of Contemporary Art Chicago
13 Μαρτίου – 29 Αυγούστου, 2021
X Museum, Πεκίνο
14 Μαρτίου – 30 Μαΐου, 2021
South London Gallery
Άνοιξη 2021
Η Christina Quarles, με έδρα το Λος Άντζελες, έχει μπροστά της τρεις σημαντικές ατομικές εκθέσεις. Το ατομικό σόου της στο MCA Chicago θα συνδυάσει κομμάτια που κατασκευάστηκαν τα τελευταία τρία χρόνια και μια πρωτότυπη εκτεταμένη εγκατάσταση, που επικεντρώνεται σε οφθαλμαπάτες και ιστορίες ζωγραφικής. Η έκθεση «Christina Quarles: Dance by tha Light of tha Moon», που εγκαινιάζεται την ίδια εβδομάδα στο X Museum στο Πεκίνο, θα επικεντρωθεί στο ενδιαφέρον της Quarles με το ανθρώπινο σώμα. Και το σόου της στην South London Gallery, «Christina Quarles: In Likeness», πρόκειται να είναι η πρώτη ατομική της έκθεση σε ένα μεγάλο θεσμό του Λονδίνου.
Μέσα από προκλητικά έργα με ακρυλικά, που προβάλλουν στοιχεία από τις εμπειρίες της με τη φυλή, το φύλο και τη σεξουαλικότητα, η Quarles παρουσιάζει παραμορφωμένα άκρα και μπλεγμένα σώματα σε αφηρημένο περιβάλλον για να δημιουργήσει διφορούμενα σενάρια που, με δικά της λόγια, «προκαλούν τον θεατή να αντιμετωπίσει το αποδιοργανωμένο σώμα σε μια κατάσταση υπερβολής».
Pipilotti Rist
The National Museum of Modern Art (MoMAK), Κυότο
6 Απριλίου – 13 Ιουνίου, 2021
Η Pipilotti Rist δημιουργεί εγκαταστάσεις βίντεο πολλαπλών προβολέων που συνδυάζουν οικείους ήχους, ζωντανές εικόνες, φανταστικό φωτισμό και εντυπωσιακά μηνύματα, δημιουργώντας σουρεαλιστικές, συναρπαστικές εμπειρίες. Τα μαγευτικά της κομμάτια επιδιώκουν να θολώνουν τις γραμμές μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού και να δημιουργούν μοναδικά σενάρια για απόδραση.
Η ρετροσπεκτίβα «Your Eye Is My Island», στο MoMAK, υπόσχεται να είναι μια ολοκληρωμένη επισκόπηση της καριέρας των τριών δεκαετιών της Rist, με έργα διάφορων θεμάτων, που κυμαίνονται από το σώμα και τις γυναίκες έως την οικολογία και τη φύση. Θα εκτεθούν περίπου 40 κομμάτια της καλλιτέχνιδας, ανάμεσα τους ένα υπαίθριο έργο κατασκευασμένο από ανακυκλωμένα υλικά, ένα νέο έργο που ενσωματώνει κομμάτια από τη συλλογή του μουσείου, καθώς και παλαιότερα έργα.
Κεντρική φωτογραφία: Lorraine O’Grady, installation view of “Lorraine O’Grady: Both/And” at the Brooklyn Museum, 2021. Courtesy of the Brooklyn Museum.
Πληροφορίες από Artsy