Την απελευθέρωση της Αθήνας και το τέλος μιας από τις πιο σκληρές περιόδους στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας τιμούν οι δράσεις του «12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα Ελεύθερη» που διοργανώνεται για δεύτερη φορά φέτος.
Κεντρικός χώρος των φετινών εκδηλώσεων είναι το Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων «Μελίνα» (πρώην πιλοποιείο Πουλόπουλου) στο Θησείο, ενώ το σύνολο των δράσεων εκτυλίσσεται σε διάφορα σημεία της Αττικής, τα οποία είναι φορτισμένα με ιστορική σημασία.
Η αρχή γίνεται με την έκθεση σπάνιου αρχειακού και φωτογραφικού υλικού, καθώς και τη θεματική έκθεση βιβλίου (1-31 Οκτωβρίου). Η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος θα τελέσει και τα εγκαίνια το απόγευμα της 6ης Οκτωβρίου.
Η φετινή «Αθήνα Ελεύθερη» καινοτομεί οργανώνοντας και αρκετές δράσεις τέχνης και ενώνοντας τη γλώσσα καλλιτεχνών με τις μαρτυρίες των αρχείων.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η συνάντηση της ιστορίας με ένδεκα νέους εικαστικούς καλλιτέχνες τιτλοφορείται «Ενάντια στη μέρα. Εικαστικές αφηγήσεις της Απελευθέρωσης». Οι καλλιτέχνες δημιουργούν με αναφορές σε περιστατικά και μνήμες της κατοχής και της Απελευθέρωσης (1-31 Οκτωβρίου 2016).
Η έκθεση κόμικς οδηγεί την ιστορία του ’40 στους δρόμους της 9ης τέχνης. Οι κορυφαίοι Έλληνες δημιουργοί συναντούν την Κατοχή και φτιάχνουν ιστορίες σε μια πρωτότυπη έκθεση με τίτλο «Ένα γλυκό ξημέρωμα. Ιστορίες κόμικς για την κατοχική Αθήνα» (1-31 Οκτωβρίου).
Στο κέντρο της Αθήνας, στην πλατεία Κοτζιά, Θάνος Μικρούτσικος και Μιλτιάδης Πασχαλίδης τραγουδούν και τιμούν την Απελευθέρωση (12 Οκτωβρίου), ενώ δύο ξεχωριστές μουσικές παραστάσεις ανασυνθέτουν το ηχοτοπίο της Κατοχής και χρησιμοποιούν τα τραγούδια ως φορείς μνήμης και βιωμάτων. Ο Αλέξης Βάκης και η Μάνια Παπαδημητρίου διάλεξαν τα τραγούδια και τα κείμενα για να αφηγηθούν τη μουσική ιστορία από τις παραμονές του πολέμου έως την αποχώρηση των Γερμανών. «Οι νότες του Πολέμου. Τα τραγούδια της Κατοχής, της Αντίστασης και της Απελευθέρωσης» θα ακουστούν σε διαμορφωμένο χώρο μέσα στη Μάντρα του Μπλόκου της Κοκκινιάς (1 Οκτωβρίου) και στο Κτίριο μπλοκ 15, στρατόπεδο Καραϊσκάκης Α´ στο Χαϊδάρι (5 Οκτωβρίου).
Οι φετινές δράσεις περιλαμβάνουν ιστορικό περίπατο με ξενάγηση στην κατοχική Αθήνα (9 Οκτωβρίου), 3ήμερο προβολών ταινιών, ντοκιμαντέρ και αρχειακού υλικού στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας, καθώς και επιστημονικές συζητήσεις.
Ακόμη, διοργανώνεται αγώνας δρόμου από το στρατόπεδο Καραϊσκάκης στο Χαϊδάρι μέχρι το Σκοπευτήριο Καισαριανής (6 Νοεμβρίου), ημερίδα για τον Τύπο και την Προπαγάνδα στην Κατοχή και την Απελευθέρωση (13 Οκτωβρίου), ενώ εντός ενός από τα τελευταία πλοία τύπου «Liberty» θα διεξαχθεί επιστημονική συζήτηση για τη συμβολή των Ελλήνων ναυτικών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (19 Οκτωβρίου). Σε ειδική εξάλλου εκδήλωση θα παρουσιαστεί το αρχείο της Βέρμαχτ για τη Μάχη της Κρήτης και την Εθνική Αντίσταση (25 Οκτωβρίου).
«Θέλουμε η Αθήνα Ελεύθερη να είναι μια γιορτή μνήμης. Μια γιορτή δημόσιας ιστορίας. Τέτοιες κομβικές στιγμές στο κοινό μας παρελθόν να γίνουν αφορμές για να γνωρίσουμε καλύτερα, όχι μόνο τα ίδια τα γεγονότα, αλλά και την ικανοποίηση που έχει η προσωπική έρευνα και η ενασχόληση με την ιστορία». Για τον λόγο αυτό επιλέξαμε φέτος να “ανοίξουμε” ακόμη περισσότερο την «Αθήνα Ελεύθερη» αναζητώντας και άλλες γλώσσες για να γιορτάσουμε την Απελευθέρωση. Ιστορικές και αυτές, αλλά με τον τρόπο τους», λέει ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης, ένας από τους ιστορικούς που έχουν την επιστημονική επιμέλεια και την ευθύνη της όλης διοργάνωσης.
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ:
Υπουργείο Εθνικής Άμυνας
Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής
Γενική Γραμματεία Συντονισμού του Κυβερνητικού Έργου
Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας
Δήμος Κερατσινίου – Δραπετσώνας
Δήμος Νίκαιας – Αγ. Ι. Ρέντη
Ταινιοθήκη της Ελλάδος
Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλίου Ελλάδος
Ομοσπονδία Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελλάδας
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΤΙΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ:
Μουσείο Μπενάκη
Αρχείο ΕΡΤ
Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας
Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο – ΜΙΕΤ
Πολεμικό Μουσείο
Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα
Εταιρεία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων Μακεδονίας
Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας
Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος
Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Ιστορικό Αρχείο Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης
Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού
Μορφωτικό Ίδρυμα ΕΣΗΕΜΘ
Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης
Μουσείο Φωτογραφίας «Χρήστος Καλεμκερής» Δήμου Καλαμαριάς
Ιδιωτική συλλογή Σπύρου Κουζινόπουλου
Ιδιωτική συλλογή Θεόδωρου Βαλαχά
Ολόκληρο το πρόγραμμα βρίσκεται στο http://freeathens44.org