12+17+1 σε ένα διάλογο με μία ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

Τριάντα μεταπτυχιακοί και προπτυχιακοί φοιτητές από Ανώτατες Σχολές Καλών Τεχνών και Σχολές Αρχιτεκτόνων της Ελλάδας και του Εξωτερικού, προσεγγίζουν, εμπνέονται και συνομιλούν εικαστικά με την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Όταν τα Ψάρια Βγήκαν στη Στεριά», μια απροσδόκητη ταινία του μεγάλου έλληνα σκηνοθέτη. Μαζί τους η νέα μουσικός Ευγενία Αθανασοπούλου επιχειρεί ένα διάλογο με νότες τόσο με την ταινία όσο και με τα έργα των νέων δημιουργών. Πρόκειται για μια έκθεση που οργανώνεται στους χώρους του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης με αφορμή τα 60 χρόνια από την έναρξη της σκηνοθετικής καριέρας του στην Ελλάδα με το «Κυριακάτικο Ξύπνημα» το 1954.

Η έκθεση, που εγκαινιάζεται την Πέμπτη 8 Μαΐου 2014, στις 20:00, και θα καταλαμβάνει όλους τους εκθεσιακούς χώρους του Ιδρύματος Μ. Κακογιάννης, θα διαρκέσει έως την Κυριακή 29 Ιουνίου 2014, με  ελεύθερη είσοδο.

Η τριακονταμελής ομάδα των νέων δημιουργών για να προσεγγίσει το έργο “Όταν τα ψάρια βγήκαν στη στεριά”, ένα από τα λιγότερο γνωστά και συγχρόνως από τα πιο πολιτικά έργα του σκηνοθέτη, χρησιμοποίησε ως ερευνητική αφετηρία την πλαστικότητα, την εικαστική γραφή, τις αναφορές στο ρεαλισμό και το βαθύ προβληματισμό του Κακογιάννη πάνω στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα της εποχής του.

Οι ταινίες του «Όταν τα Ψάρια Βγήκαν στη Στεριά» του 1966, «Αττίλας 74» του 1975 και «Γλυκιά Πατρίδα» του 1986, αποτελούν την πολιτική τριλογία του Κακογιάννη όπου καταθέτει τις ανησυχίες, τα ερωτηματικά και τον πολιτικό στοχασμό του. Η θέση της γυναίκας διαχέεται σε όλο το έργο του και η ειρήνη ως επίτευγμα και ως μείζον αγαθό αποτελεί την πολιτική του κατάθεση. Ο «Αττίλας 74» καταγράφει το δράμα της ιδιαίτερης του πατρίδας και η «Γλυκιά Πατρίδα» είναι ένα αδυσώπητο κατηγορώ κατά των δικτατορικών καθεστώτων της Λατινικής Αμερικής.

Στην ταινία «Όταν τα Ψάρια Βγήκαν στη Στεριά», προσεγγίζει με ένα ιδιαίτερο τρόπο το τραγικό επεισόδιο του Παλομάρες: Τον Ιανουάριο του 1966 δύο αμερικανικά αεροπλάνα συγκρούστηκαν πάνω από τη θαλάσσια περιοχή του ισπανικού χωριού Παλομάρες: ένα βομβαρδιστικό Β52 εν πτήσει, και ένα αεροπλάνο ανεφοδιασμού (tanker)τ η στιγμή του ανεφοδιασμού. Από τη σύγκρουση σκοτώθηκαν το τετραμελές πλήρωμα του τάνκερ και τέσσερα από τα επτά μέλη του πληρώματος του βομβαρδιστικού. Από τις τέσσερις ατομικές βόμβες, που μετέφερε το βομβαρδιστικό, οι τρείς έπεσαν στο έδαφος και μια στη θάλασσα. Οι χώρες της Δυτικής Μεσογείου απέφυγαν μια πυρηνική καταστροφή, αλλά η βόμβα στο βυθό της Μεσογείου αποτελούσε ανοικτή απειλή ολέθρου και αιτία μόλυνσης για τις γύρω χώρες και το θαλάσσιο οικοσύστημα της Μεσογείου. Ακολούθησαν αντιπυρηνικές διαδηλώσεις σε όλο τον κόσμο.

Ο Κακογιάννης, ευαίσθητος δέκτης των προβλημάτων του καιρού του, της πυρηνικής απειλής και της οικολογικής καταστροφής, έκανε αμέσως το θέμα μια συγκλονιστική ταινία. Το ψυχροπολεμικό κλίμα της εποχής και οι καιροσκοπικές πολιτικές αντιλήψεις και πιέσεις εμπόδισαν την ταινία στην πορεία προβολής της.

Μισό σχεδόν αιώνα μετά, νέοι καλλιτέχνες, εμβαθύνουν στα νοήματα και προσεγγίζουν τα μηνύματα της ταινίας του Κακογιάννη σε μια πολυδιάστατη προσέγγιση του περιεχομένου, της σημασίας της, αλλά και της κινηματογραφικής πρακτικής, της φωτογραφίας και των πρωταγωνιστών της. Το εικαστικό αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό. Τα έργα τους «συνομιλούν» τόσο με την σκηνοθετική θεώρηση και τη φιλμική κατασκευή, όσο και μεταξύ τους.

Η έκθεση οργανώνεται υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης και την συμβολή του Γ’ Εργαστήριου Ζωγραφικής της ΑΣΚΤ, που διευθύνει ο καθηγητής Μάριος Σπηλιόπουλος.

Συμμετέχουν φοιτητές από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με επίβλεψη της επ. καθηγήτριας Ερατώς Χατζησάββα, μεταπτυχιακοί φοιτητές από την Σχολή Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π με επίβλεψη των καθηγητών Σόλωνα Ξενόπουλου και Δημήτρη Σεβαστάκη, φοιτητές της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Πατρών με επίβλεψη του Αν. καθηγητή Πάνου Δραγώνα, μια φοιτήτρια της αρχιτεκτονικής του πανεπιστημίου Λευκωσίας Κύπρου και ένας μεταπτυχιακός φοιτητής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.

Από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών συμμετέχουν οι: Χρίστος Αβραάμ, Ανδριανή Δαούτη, Χρύσα Δουργουνάκη, Μπάυρον Καλομάμας, Εύη Καλογηροπούλου, Λητώ Κάττου, Λαμπρινή Μάρκου, Γιώργος Νίκας, Λίμπερτυ Πήτερσον, Φιλιώ Σαμψάκη, Αντώνης Τιτάκης, Απόστολος Φιλίππου.

Από την Σχολή Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π οι: Βασίλης Αρωνίδης, Ξένια Καράλη, Ευθυμία Κασιμάτη, Κατερίνα Κουκλάδα, Δάφνη Λασηθιωτάκη, Νίκος Λιβαθινός, Λίνα Μαντίκου, Ελένη Παπαγεωργίου, Mαρία Παπαδοπούλου, Έλενα Χασαλεύρη.

Από την Σχολή Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Πατρών οι: Ιάσονας Γιαννόπουλος, Κωνσταντίνα Σχοινά, Αλεξάντρ Λάλα, Νικήτας Ζαχαρίου, Δημήτρης Λάμπρης.

Από την Σχολή Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Κύπρου, η Ραφαέλλα Σιάγκρη.

Από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, ο Γεώργιος –Σπυρίδων Αθανασόπουλος.

Επιμέλεια έκθεσης: Ερατώ Χατζησάββα, Επίκουρη Καθηγήτρια ΑΣΚΤ