Μη χάσετε το αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ από την Ουκρανία Babi Yar. Context του πολυβραβευμένου ουκρανού Σεργκεϊ Λοζνίτσα που προβάλλεται σε πανελλαδική πρεμιέρα. Θα προβληθούν επίσης μερικές μοναδικές δημιουργίες του «πάπα» του πρωτοποριακού κινηματογράφου Γιόνας Μέκας, καθώς και μερικές πολύ ξεχωριστές ταινίες που μας συστήνουν το ταλαντούχο δίδυμο Ρέις και Κορντέϊρο από την Πορτογαλία –μια μοναδική ευκαιρία να γνωρίσετε τη δουλειά τους.

Μεταξύ (πολλών) άλλων, τις πρώτες αυτές μέρες προβάλλονται μερικές από τις πλέον εμβληματικές ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου (Μεγαλέξαντρος, Ταξίδι στα Κύθηρα) και η ταινία-σταθμός του Λάκη Παπαστάθη Τον καιρό των Ελλήνων.

Στιγμιότυπο από την ταινία Ταξίδι στα Κύθηρα, του Θόδωρου Αγγελόπουλου

Την τιμητική τους θα έχουν και οι λάτρεις του κλασικού Χόλιγουντ με μερικά υπέροχα φιλμ του Τζορτζ Στίβενς που, παρέα με τους μεγαλύτερους σταρ, θα κάνουν αξέχαστες τις βραδιές μας στην ταράτσα του θερινού κινηματογράφου Λαϊς: από τον επικό Γίγα με τους Ροκ Χάτσον, Ελίζαμπεθ Τέιλορ και Τζέιμς Ντιν στον οποίοι ο Στίβενς, πρωτοπόρος για την εποχή του, θίγει ζητήματα ρατσισμού και προσφέρει ένα πανόραμα των αλλαγών του αμερικανικού τοπίου και των ανθρώπων του, μέχρι την κωμωδία του Ανθρώπινη Δικαιοσύνη με τον Κάρι Γκραντ. Θα δούμε επίσης το αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ του γιου Στίβενς για τον διάσημο πατέρα του με τίτλο Τζορτζ Στίβενς: το ταξίδι ενός κινηματογραφιστή.

– Οι τρεις ταινίες του Γιόνας Μέκας που θα δούμε είναι:

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Αναμνήσεις από ένα ταξίδι στη Λιθουανία (27/5). Μια ταινία στην οποία μιλά για τον εαυτό του, «ως Εκτοπισμένο Πρόσωπο, τη σχέση μου με το Σπίτι, τη Μνήμη, τον Πολιτισμό, τον Ξεριζωμό, την Παιδικότητα.”

Καθώς προχωρούσα μπροστά κάθε τόσο έβλεπα αχτίδες ομορφιάς (28/5). Τα κινηματογραφικά του ημερολόγια 1970-1999. «Περιλαμβάνουν τον γάμο μου, γεννιούνται παιδιά, τα βλέπεις να μεγαλώνουν. Πλάνα καθημερινής ζωής, θραύσματα ευτυχίας και ομορφιάς Είναι η απόλυτη ταινία Δόγμα ’95, πριν καν τη γέννηση του Δόγματος”.

Τα όπλα των δέντρων (29/5). Τέσσερις νέοι προσπαθούν να καταλάβουν γιατί η φίλη τους, μια νεαρή γυναίκα, αυτοκτόνησε […] Μια ταινία που αποτελείται από ασύνδετες σκηνές που υφαίνουν το παρελθόν με το παρόν.

Απόλυτα ταυτισμένος με τον κινηματογράφο της πρωτοπορίας, ο Γιόνας Μέκας (1922-2019) από τη Λιθουανία, ο νονός του αμερικανικού αβάν-γκαρντ κινηματογράφου, υπηρέτησε τον ανεξάρτητο πειραματικό κινηματογράφο από όλα τα πόστα (υπήρξε σκηνοθέτης, φωτογράφος, μοντέρ, ηθοποιός αλλά και ποιητής και συγγραφέας), ενώ ήταν ο διευθυντής του Anthology Film Archives, ενός από τα μεγαλύτερα κινηματογραφικά αρχεία του κόσμου. Συνεργάτης του Άντι Γουόρχολ, του Τζον Λένον αλλά και του Σαλβαδόρ Νταλί, ο Γιόνας Μέκας, που έφυγε από κοντά μας το 2019, αδιαφορούσε για την συμβατική πλοκή και τους συμβατικούς χαρακτήρες και πειραματιζόταν διαρκώς με τα νέα μέσα και τις σύγχρονες τεχνολογίες. Το αφιέρωμα πραγματοποιείται με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννησή του, σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Δημοκρατίας της Λιθουανίας στην Ελλάδα.

Στιγμιότυπο από την ταινία Τα όπλα των δέντρων, του Γιόνας Μέκας

– Ως φόρο τιμής στην Ουκρανία, το φεστιβάλ παρουσιάζει σε πρώτη πανελλαδική προβολή το ντοκιμαντέρ Babi Yar. Context (Mπάμπι Γιαρ, 2021) του πολυβραβευμένου Ουκρανού σκηνοθέτη Σεργκέι Λοζνίτσα (Πρόσωπο της Ομίχλης, Η δύναμη της αλήθειας, Μια Γλυκιά Γυναίκα, κλπ.), που τιμήθηκε στις Κάννες με το βραβείο Golden Eye. Με αριστοτεχνική χρήση αρχειακού υλικού, η ταινία αφηγείται τη σφαγή χιλιάδων Εβραίων στο Μπάμπι Γιαρ στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τάγματα των SS και τοπικοί συνεργάτες τους οδήγησαν χιλιάδες Εβραίους στο φαράγγι του Μπάμπι Γιαρ, βορειοδυτικά του Κιέβου, όπου και τους θανάτωσαν. Σύμφωνα με αναφορές των Ναζί, 33.771 Εβραίοι δολοφονήθηκαν στο μαζικό τάφο του Μπάμπι Γιαρ. Το ντοκιμαντέρ πλαισιώνει τα γεγονότα πριν τη σφαγή καθώς και τη ναζιστική κατοχή στην Ουκρανία με αρχειακό υλικό, δραματοποιημένους διαλόγους και με αξιοσημείωτη ηχητική επένδυση.

Την προβολή (Δευτέρα 30 Μαΐου στις 8 μ.μ.) θα ακολουθήσει συζήτηση με τον Αναστάσιο-Ιωάννη Μεταξά και τον Βασίλη Λουλέ.

– Ο Αντόνιο Ρέις και η Μαργκαρίντα Κορντέιρο, ζευγάρι στον κινηματογράφο και τη ζωή, είναι δύο πρωτοπόρες φιγούρες του ριζοσπαστικού κινηματογράφου στην Πορτογαλία που εμφανίστηκαν στον απόηχο της εξέγερσης του 1974 ενάντια στο καθεστώς του Σαλαζάρ και επηρέασαν σκηνοθέτες της νέας γενιάς κινηματογραφιστών που εμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1980 και δεκαετία του 1990, όπως ο Πέδρο Κόστα. Τις πρώτες μέρες του φεστιβάλ θα δούμε τα ντοκιμαντέρ τους.

Το αφιέρωμα στο έργο τους ξεκινά με τις ταινίες:

Trás-os-Montes (27/5) Υβριδικό ντοκιμαντέρ εθνο-μυθοπλασίας με θέμα του την απομακρυσμένη και φτωχή βορειοανατολική πορτογαλική περιοχή Τραζ-οζ-Μόντες. Καταγράφει μια αγροτική ζωή υπό εξαφάνιση και αντιπαραθέτει ποιητικά τον κυκλικό χρόνο της ζωής αυτής με τον ευθύγραμμο χρόνο της προόδου.

Χάιμε (30/5) Μικρού μήκους ντοκιμαντέρ το οποίο διερευνά τη ζωή και το έργο του ζωγράφου Χάιμε Φερνάντες, ο οποίος άρχισε να σχεδιάζει και να ζωγραφίζει τα τελευταία χρόνια του εγκλεισμού του σε ψυχιατρείο. Το έργο του έλαβε μεγάλη αναγνώριση από τους ευρωπαίους κριτικούς μετά τον θάνατό του. Προβάλλεται σε κοινό πρόγραμμα με Το ρόδο της ερήμου: Σε αυτήν την περισσότερο πειραματική και λιγότερο προβεβλημένη ταινία τους, ο Ρέις και η Κορντέιρο εξερευνούν εκ νέου την περιοχή Τραζ-οζ-Μόντες, αλλά αυτή τη φορά με περισσότερο φιλοσοφική και εικαστική διάθεση. “Μια ταινία για να δεις και να ακούσεις, σαν για πρώτη φορά, σαν να ήταν η πρώτη ταινία που βγήκε από τη γη και μίλησε για αυτήν. Μια ταινία για την ανθρώπινη κατάσταση».

Στιγμιότυπο από το ντοκιμαντέρ Χάιμε, των Αντόνιο Ρέις και Μαργκαρίντα Κορντέιρο

ONLINE ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΑΠΟ 27/5

Την Παρασκευή 27/5 στις 12 μ.μ. ξεκινούν οι online προβολές του 12ου ΦΠΚΑ. Θα προβληθούν, σχεδόν στο σύνολό τους, τα αφιερώματα «Με τον φακό των γυναικών», «Μετά την Επανάσταση», «Μετά την Καταστροφή», καθώς και τα αφιερώματα στην Μπαμπέτ Μανγκόλτ και στον Σατγιαζίτ Ρέι. Online θα προβληθεί επίσης το Διεθνές Διαγωνιστικό Πρόγραμμα, η αποκατεστημένη ταινία Ο Θαλασσοπόρος, τα δύο ντοκιμαντέρ για τον Τζορτζ Στίβενς, η ειδική προβολή του Identity between, και η ταινία του Γιόνας Μέκας Καθώς προχωρούσα μπροστά κάθε τόσο έβλεπα αχτίδες ομορφιάς.

Διαθέσιμα είναι και πακέτα ταινιών ανά αφιέρωμα, καθώς και θεματικά πακέτα.

ΤΟ 12ο ΦΠΚΑ

Το Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, ο αγαπημένος θεσμός της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, επιστρέφει τηρώντας το ισχύον υγειονομικό πρωτόκολλο, σε υβριδική μορφή.

Η διοργάνωση πραγματοποιείται με τη χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του προγράμματος ΕΣΠΑ, σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Πορτογαλίας και το Ινστιτούτο Camões, την Πρεσβεία της Γαλλίας και το Γαλλικό Ινστιτούτο, την Πρεσβεία της Λιθουανίας και το Πολιτιστικό Ινστιτούτο της Λιθουανίας, την Πρεσβεία της Ιταλίας και το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών, το Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, την Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων και την ψηφιακή πλατφόρμα της ΕΡT, ERTFLIX .

Παράλληλα, επιλεγμένα προγράμματα του θα παρουσιαστούν (και) online στη διεύθυνση online.tainiothiki.gr.

Το 12ο ΦΠΚΑ φιλοδοξεί να αναδείξει ό, τι πιο φρέσκο και ρηξικέλευθο συμβαίνει στον παγκόσμιο κινηματογράφο -χθες και σήμερα.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει συζητήσεις, μάστερκλας και q&a’s μετά από επιλεγμένες προβολές με τους προσκεκλημένους σκηνοθέτες που θα προλογίσουν τις ταινίες τους.

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Στιγμιότυπο από την ταινία Babi Yar. Context, του Σεργκεϊ Λοζνίτσα

Διαβάστε επίσης:

Το 12ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας επιστρέφει σε υβριδική μορφή!