Με αφορμή τα 130 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου Γερμανού ηγέτη του κομμουνιστικού κόμματος, ΕΡΝΣΤ ΤΕΛΜΑΝ, η NEW STAR προβάλλει την Κυριακή 17 Απριλίου 2016 στο ΑΛΚΥΟΝΙΣ new star art cinema, δύο αριστουργήματα του βραβευμένου σκηνοθέτη KURT MAETZIG για τη ζωή και τον αντιφασιστικό αγώνα του.
Ο Έρνεστ Τέλμαν γεννήθηκε στο Αμβούργο στις 16 Απριλίου 1886. Ήταν Γερμανός εργάτης και πολιτικός. Υπήρξε ηγέτης του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος.
Στις 15 Μαΐου 1903 έγινε μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Από το 1904 μέχρι το 1913 εργάστηκε ως θερμαστής σε φορτηγό πλοίο. Τον Ιανουάριο του 1915 επιστρατεύτηκε και πολέμησε μέχρι το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο δυτικό μέτωπο. Μια μέρα πριν από την επιστράτευσή του παντρεύτηκε την Rosa Koch.
Στις 18.8.1944 δολοφονήθηκε στο στρατόπεδο του Μπούχενβαλτ με απευθείας εντολή του Χίτλερ.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Θα προβληθούν:
Στις 11:00 «ΕΡΝΣΤ ΤΕΛΜΑΝ, Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ»
και στις 13:00 «ΕΡΝΣΤ ΤΕΛΜΑΝ, Ο ΗΓΕΤΗΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ»
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ
«ΕΡΝΣΤ ΤΕΛΜΑΝ, Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ»
Ernst Thälmann, Sohn seiner Klasse
Λαϊκή Δημοκρατία Γερμανίας – 1954 – 124’
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Kurt Maetzig
Σενάριο: Willi Bredel, Michael Tschesno-Hell
Πρωταγωνιστούν: Günther Simon, Hans-Peter Minetti, Erich Franz, Erika Dunkelmann
Μουσική: Wilhelm Neef
Σύνοψη
Αυτή η ιστορική-βιογραφική ταινία ξεκινάει τις πρώτες μέρες του Νοέμβρη του 1918 στο δυτικό μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου πολέμου. Ο Τέλμαν, ένας νεαρός στρατιώτης, θέλει να πάρει μέρος στις συγκρούσεις που γίνονται στο Αμβούργο στο πλευρό των συντρόφων του. Δεδομένου ότι η επανάσταση απειλείται από την προδοσία των δεξιών Σοσιαλδημοκρατών και από τον κατακερματισμό της εργατικής τάξης, προσπαθεί επίμονα να ενώσει τους εργάτες.
Η Γερμανία ήταν από τους ηττημένους του Α΄ ιμπεριαλιστικού Παγκόσμιου Πολέμου. Η εξέγερση των ναυτών του γερμανικού στόλου στο Κίελο, το Νοέμβρη του 1918, αποτέλεσε θρυαλλίδα για την έξοδο της Γερμανίας από τον πόλεμο.
Τα επαναστατικά γεγονότα στη Γερμανία κράτησαν βασικά έως το Γενάρη του 1919 και κατέληξαν με ήττα της επανάστασης. Η καθοριστική έλλειψη ήταν πως δεν υπήρχε Κομμουνιστικό Κόμμα, Το ιδρυτικό συνέδριο του ΚΚ Γερμανίας πραγματοποιήθηκε λίγο πριν από την ήττα της επανάστασης. .
Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας πρωτοστάτησε στη δολοφονία των ηγετών της επανάστασης Καρλ Λίμπκνεχτ και Ρόζα Λούξεμπουργκ και στη σφαγή των εργατών. Κατάφερε να απομονώσει τους κομμουνιστές (Σπαρτακιστές), αξιοποιώντας το γεγονός ότι έλεγχε τα συνδικάτα, ενώ βρισκόταν σε αγαστή συνεργασία με τους κρατικούς μηχανισμούς και το γενικό επιτελείο στρατού, ακριβώς για να καταπνίξουν την επανάσταση που το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα παρίστανε ότι υπεράσπιζε. Υπό τις διαταγές του σοσιαλδημοκράτη υπουργού Νόσκε δημιουργήθηκαν τα ένοπλα τμήματα «Φράικοπς» που έπνιξαν στο αίμα την επανάσταση.
Με την επανάσταση του 1918-1919 εκθρονίστηκε ο Κάιζερ Γουλιέλμος ΙΙ, πραγματοποιήθηκαν εκσυγχρονισμοί στο καπιταλιστικό γερμανικό κράτος, διαμορφώθηκε τυπική κοινοβουλευτική δημοκρατία που ονομάστηκε «δημοκρατία της Βαϊμάρης». Έτσι, με δεδομένους τους περιορισμούς που έθεταν οι συνθήκες σε βάρος της ηττημένης από την Αντάντ Γερμανίας, της επιτράπηκε να έχει στρατό τη «Ράιχσβερ», με εσωτερική αποστολή το χτύπημα του επαναστατικού κινήματος.
Όλη η περίοδος από το 1919 -1923 χαρακτηρίζεται από όξυνση της ταξικής πάλης, απόπειρες πραξικοπημάτων, απεργιακούς αγώνες κλπ. Η δραστηριότητα της εργατικής τάξης δε σταμάτησε, ενώ το ΚΚ Γερμανίας είχε πλέον συγκροτηθεί κι έκανε τα πρώτα του βήματα. Το πρώτο παγγερμανικό συνέδριο των επαναστατικών εργοστασιακών επιτροπών που έγινε το Νοέμβρη του 1922 διακήρυξε την ανάγκη να σχηματιστεί εργατική κυβέρνηση και να οπλιστεί η εργατική τάξη.
Στην ηττημένη Γερμανία είχαν επιβληθεί πολεμικές αποζημιώσεις 132 δισεκατομμυρίων χρυσών μάρκων, τις οποίες δεν μπορούσε να αποπληρώσει, Στις 11 Γενάρη 1923 100.000 γαλλικά και βελγικά στρατεύματα κατέλαβαν τη βιομηχανική περιοχή του Ρουρ. Αυτά τα γεγονότα έφεραν παραπέρα επιδείνωση της ζωής της εργατικής τάξης του Ρουρ, αλλά και ολόκληρης της Γερμανίας. Σε διάφορες περιοχές της Γερμανίας ξέσπασε μεγάλο κύμα απεργιακής πάλης για τα εργατικά δικαιώματα. Η πάλη έπαιρνε και το χαρακτήρα ένοπλης αντιπαράθεσης ανάμεσα σε εργατικά τμήματα και σε ένοπλες ομάδες οργανωμένες από το αστικό κράτος. Το Μάη του 1923 υπήρχαν στη Γερμανία 300 «προλεταριακές εκατονταρχίες» και στην εργατική πρωτομαγιά παρέλασαν στο Βερολίνο 25 χιλιάδες ένοπλα μέλη αυτών των ομάδων.
Τα κρατίδια Σαξονία και Θουριγγία ήταν βιομηχανικά κέντρα με ισχυρό εργατικό κίνημα και κυβερνούνταν από τους σοσιαλδημοκράτες.
Με διαταγή του σοσιαλδημοκράτη προέδρου Φρ. Εμπερτ, 60 χιλιάδες στρατός της Ράιχσβερ συγκεντρώθηκε στα σύνορα της Σαξονίας και στις 20 Οκτώβρη 1923 εισέβαλε στη Λειψία, τη Δρέσδη και άλλες πόλεις.
Η ηγεσία του ΚΚ Γερμανίας είχε αντιφατική πολιτική. Ταλαντευόταν ανάμεσα στην αναγκαιότητα οργάνωσης της εξέγερσης και στη συμμαχία με τους σοσιαλδημοκράτες. Έτσι, ενώ στην αρχή υπήρξε κατεύθυνση της ΚΕ για οργάνωση εξεγέρσεων σε όλα τα μεγάλα βιομηχανικά κέντρα της Γερμανίας, αυτή η απόφαση στη συνέχεια πάρθηκε πίσω.
Οι εργάτες των ναυπηγείων του Αμβούργου είχαν αποφασίσει για ένοπλη εξέγερση ως αντιπερισπασμό σε περίπτωση εισβολής της Ράιχσβερ στη Σαξονία. Στις 23 Οκτώβρη με την καθοδήγηση της Κομματικής Οργάνωσης του Αμβούργου και επικεφαλής τον Ερνστ Τέλμαν η εξέγερση ξεκίνησε. Το Αμβούργο ήταν η μοναδική πόλη που προχώρησε η εξέγερση. Έτσι στις 25 Οκτώβρη με αυστηρή πειθαρχία οι εξεγερμένοι υποχώρησαν συντεταγμένα από την ένοπλη πάλη.
Παρά την περίοδο της τρομοκρατίας που ακολούθησε και την απαγόρευση του ΚΚ Γερμανίας (23 Νοέμβρη 1923), η θέληση της εργατικής τάξης δε λύγισε και ο Τέλμαν έγραψε ότι η εξέγερση του Αμβούργου ήταν χίλιες φορές πιο καρποφόρα και πολύτιμη για τους ταξικούς αγώνες από μια υποχώρηση χωρίς να πέσει τουφεκιά.
Όπως αποδείχτηκε λίγα χρόνια αργότερα, σε συνθήκες νέας οικονομικής κρίσης, όξυνσης της ταξικής πάλης και προετοιμασίας για ένα νέο ιμπεριαλιστικό πόλεμο, το γερμανικό κεφάλαιο επέλεξε ως λύση τη στήριξη του εθνικοσοσιαλισμού ως πιο αυθεντικού εκφραστή των συμφερόντων του.
«ΕΡΝΣΤ ΤΕΛΜΑΝ, Ο ΗΓΕΤΗΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ»
Ernst Thälmann – Führer seiner Klasse
Λαϊκή Δημοκρατία Γερμανίας – 1955 – 140’
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Kurt Maetzig
Σενάριο: Willi Bredel, Michael Tschesno-Hell
Μουσική: Wilhelm Neef
Φωτογραφία: Horst E. Brandt, Karl Plintzner
Μοντάζ: Lena Neumann
Σχεδιασμός Παραγωγής: Otto Erdmann, Willy Schiller
Κοστούμια: Gerhard Kaddatz
Πρωταγωνιστούν: Günther Simon ως Ernst Thälmann,
Michel Piccoli ως Rouger,
Fritz Diez ως Adolf Hitler,
Hans-Peter Minetti ως Fiete Jansen,
Karla Runkehl ως Änne Jansen,
Paul R. Henker ως Robert Dirhagen,
Hans Wehrl ως Wilhelm Pieck,
Karl Brenk ως Walter Ulbricht,
Gerd Wehr ως Wilhelm Florin,
Walter Martin ως Hermann Matern,
Theo Shall ως Marcel Cachin,
Georges Stanesc ως Georgi Dimitroff,
Nikolai Kryuchkov ως Sowjetischer Panzeroberst,
Carla Hoffmann ως Rosa Thälmann,
Angela Brunner ως Irma Thälmann
Σύνοψη
Η δεύτερη ταινία για τον Έρνστ Τέλμαν ταινίες περιλαμβάνει το χρονικό διάστημα μεταξύ του 1930 μέχρι και τη δολοφονία του Τέλμαν το 1944. Δείχνει τη μάχη του Τέλμαν για την επίτευξη ενός ενιαίου μετώπου με όλους τους Γερμανούς εργάτες κατά του Εθνικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, τη σύλληψή του μετά τη κατάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ και τα έντεκα χρόνια της φυλάκισής του, κατά τη διάρκεια των οποίων προσκολλάται αταλάντευτα τις πεποιθήσεις του μέχρι το θάνατό του. Μια προσπάθεια από την πλευρά των συντρόφων του για να τον απελευθερώσουν τελειώνει καταστροφικά, και μια διεφθαρμένη προσφορά της ελευθερίας από τον ίδιο τον Γκέρινγκ έχει σαν αποτέλεσμα την άρνηση του Τέλμαν. Επίσης, γίνεται μάρτυρας του πως η γενναία συναδέλφος Aenne Jansen, που βρισκόταν στη φυλακή των γυναικών απέναντι από εκείνον, χάνει με τραγικό τρόπο τη ζωή της κατά τη διάρκεια μιας βομβαρδιστικής επιδρομής. Ο δεύτερος βασικός χαρακτήρας της ταινίας είναι ο σύζυγός της Aenne Fiete Jansen, ο οποίος έχει ήδη αποδείξει την πίστη του στον Τέλμαν, ως φίλος και μαχητής στη πρώτη ταινία. Ως διοικητής του Τάγματος του Τέλμαν, πολεμάει στην Ισπανία στο πλευρό του λαού και αργότερα στις τάξεις του Κόκκινου Στρατού προς την ταχεία λήξη του πολέμου κατά του φασισμού.
Η ΤΑΙΝΙΑ
Η ταινία πραγματεύεται τη ζωή του ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γερμανίας, Ερνστ Τέλμαν από το 1930 μέχρι το θάνατό του το 1944. Με ανάλαφρες σκηνές παρουσιάζεται κυρίως το πολιτικό έργο του ηγέτη του κόμματος. Ο Τέλμαν στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ζει σε ένα δωμάτιο ενός τυπικού βερολινέζικου σπιτιού που του υπενοικιάζουν οι σύντροφοί του Φίτε Γιάνζεν και η έγκυος σύζυγός του Άννε. Ο Φίτε ήταν πολλά χρόνια στη φυλακή. Η Άννε δραστηριοποιείται πολιτικά ως μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας του ΚΚΓ. Και τα τρία άτομα παρουσιάζονται ως χαρισματικές και ιδεολογικά συγκροτημένες προσωπικότητες που δεν μπορούν ακόμα και μέσα από οικονομικές δυσκολίες και διωγμούς να ξεφύγουν από την πορεία τους. Ο Τέλμαν ταξιδεύει αδιάκοπα. Ως βουλευτής του Ράιχσταγκ (γερμανικό κοινοβούλιο) επισκέπτεται τους απεργούς εργάτες στο Βερολίνο, στην περιοχή Μάνσφελντερ και στην κοιλάδα του Ρουρ. Στην περιοχή του Μάνσφελντερ, συναντά μπλόκο της αστυνομίας οι οποίοι εμποδίζουν τους γεωργούς να μεταφέρουν τρόφιμα στους απεργούς εργάτες των ορυχείων και εν τέλει διώχνει την αστυνομία. Παρευρίσκεται σε μια κηδεία απεργών οι οποίοι πυροβολήθηκαν και θεωρεί υποκριτική τη στάση των εκπροσώπων των σωματείων. Όταν οι ιδιοκτήτες των ορυχείων ζητούν απ’τους εργάτες μείωση μισθών με αφορμή την οικονομική κρίση, ο Τελμαν τους καλεί σε απεργία. Τελικά αφού δημιουργείται ένα μέτωπο εργατών, πραγματοποιείται μια τεράστια διαδήλωση, στην οποία οι διαδηλωτές τραγουδούν το τραγούδι της αλληλεγγύης του Μπρεχτ. Η ηγεσία του Τελμαν θεωρείται απειλή από το σοσιαλδημοκρατικο κομμα, όπως και οι δεξιοί και οι εθνικοσοσιαλιστές τον βλέπουν ως βασικό εχθρό τους αφού εμποδίζει την άνοδο τους και την πολεμική τους πολιτική. Το 1930 κάνει μια πύρινη ομιλία στο Ράιχσταγκ ενάντια στο υπάρχον πολιτικό σύστημα που καταπιέζει τους εργαζόμενους και προετοιμάζεται για έναν νέο παγκόσμιο πόλεμο. Ενάντια σ’αυτό, παρουσιάζει το «πρόγραμμα της εθνικής και κοινωνικής απελευθέρωσης» και εξυμνεί την απελευθέρωση του εργαζόμενου λαού στη Σοβιετική Ένωση. Παρά την κλιμάκωση της κρίσης, το ΣΔΚΓ αρνείται το αίτημα του Τέλμαν για ενιαίο μέτωπο με τους κομμουνιστές. Ο πρόεδρος του συμβουλίου εργαζομένων στις μεταφορές του Βερολίνου, Ρόμπερτ Ντίρχαγκεν, ο οποίος ήταν παλιός σοσιαλδημοκράτης, αποστασιοποιείται από το ΣΔΚΓ λόγω της ελλιπούς αγωνιστικής ετοιμότητας της ηγεσίας του κόμματος. Μόνο το 1932 κατεβαίνει πολύ διστακτικά με τη σημαία του ΣΔΚΓ σε μια διαδήλωση για την εκλογή του Πωλ φον Χίντενμπουργκ στις προεδρικές εκλογές. Ο Καρλ Σέβερινγκ, σοσιαλδημοκράτης υπουργός εσωτερικών της Πρωσίας, αρνείται το αίτημα των συντρόφων του για έναν αγώνα ενάντια στον επικείμενο φασισμό και χάνει τη θέση του κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος στην Πρωσία. Ο Τέλμαν ενθαρρύνει την Αννε και τον Φίτε ώστε να αντέξουν τον αγώνα. Τους προσφέρει ένα από τα αριστουργήματα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, το μυθιστόρημα «πώς δενότανε τ’ατσάλι» του σοβιετικού συγγραφέα Νικολάι Οστρόφσκι, το οποίο διηγείται τον αγώνα για την απελευθέρωση της ανθρωπότητας, το πιο ωραίο ιδανικό του κόσμου. Η Άννε εμπνέεται απ’ αυτό.
Μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους εθνικοσοσιαλιστές και τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ, ο Φίτε πρέπει να κρυφτεί. Η Άννε μένει πίσω με το παιδί της και συμμετέχει στην αντίσταση μοιράζοντας προκηρύξεις. Οι σοσιαλδημοκράτες δεν μπορούν ακόμα να αποφασίσουν για τον αγώνα ενάντια στον Χίτλερ και ψηφίζουν το πρόγραμμα εξωτερικής πολιτικής του νέου καγκελαρίου.
Ο Τέλμαν συλλαμβάνεται και φυλακίζεται. Όπως και πολλοί άλλοι ενεργοί σοσιαλδημοκράτες και κομμουνιστές όπως ο Ντίρχαγκεν συλλαμβάνονται από τα τάγματα εφόδου και βασανίζονται.
Η διεθνής επίδραση του Τέλμαν συνεχίζεται αμείωτη παρά το ξέσπασμα της τρομοκρατίας. Στα 50α του γενέθλια λαμβάνει τη στήριξη απ’όλο τον κόσμο με γράμματα του Μαξίμ Γκόρκι και του Ρομαίν Ρολάν. Η ελπίδα ότι κάποια μέρα οι «φλεγόμενες καρδιές» των καταπιεσμένων θα συντρίψουν τον φασισμό τον κρατά όρθιο. Με τη μεγάλη εσωτερική του υπεροχή αντιμετωπίζει και αντιστέκεται στην προσφορά του Χέρμαν Γκέρινγκ να αρνηθεί την ιδεολογία του και να μη δρα ως εχθρός των ναζί με αντάλλαγμα την απελευθέρωσή του. Ο Φίτε εν τω μεταξύ αγωνίζεται με την πλευρά των κομμουνιστών ενάντια στο καθεστώς του Φράνκο. Μέσω της Άννε και ενός γάλλου κομμουνιστή στη Γερμανία μεταφέρονται παράνομα οι σημαίες του κομμουνιστικού κόμματος και κυματίζουν ενάντια στους ναζί. Η Άννε εν τω μεταξύ έχει συλληφθεί και κρατείται στην ίδια φυλακή με τον Τέλμαν. Κατά τη διάρκεια βομβαρδισμών χάνει τη ζωή της αφού όμως πρώτα βλέπει τον Τέλμαν στο διπλανό μπλοκ της φυλακής. Πεθαίνει με τη σιγουριά ότι ο ηγέτης της εργατικής τάξης είναι ζωντανός.
Τις τελευταίες μέρες του πολέμου ο Φίτε στέλνεται στη Γερμανία από τον Βάλτερ Ούλμπριχτ, ο οποίος βρισκόταν στη Μόσχα εξόριστος και διεύθυνε τα γραφεία του ΚΚΓ, για να αναγκάσει περικυκλωμένους γερμανούς στρατιώτες να παραδοθούν και μ’αυτόν τον τρόπο να σώσει 60.000 ζωές. Το κατάφερε παρόλο που μερικοί ξεροκέφαλοι αξιωματικοί θέλουν να πολεμήσουν μέχρι και τον τελευταίο άντρα και δε διστάζουν να πυροβολήσουν σοβιετικούς βουλευτές.
Ο Ντίρχαγκεν οργανώνει την αυτοαπελευθέρωση των κρατουμένων στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, εν όψει της άφιξης του Κόκκινου Στρατού. Στη συνέχεια συναντά τον Φίτε Γιάνσεν και αγκαλιάζονται σαν αγωνιστές από την ίδια τάξη που το μόνο που τους χωρίζει είναι η κομματική τους ταυτότητα. Η χειραψία τους γίνεται ως εκ τούτου σύμβολο ενάντια στις προκαταλήψεις για τη διαίρεση της εργατικής τάξης.
Ο Τέλμαν τελικά εκτελείται από το ναζιστικό καθεστώς. Πηγαίνει στο θάνατο με φόντο μια κόκκινη σημαία και με την ελπίδα ότι έζησε όπως ο πρωταγωνιστής στο «πώς δενότανε τ’ατσάλι» δίνοντας όλες τις δυνάμεις του για την απελευθέρωση της ανθρωπότητας.
Βιογραφία
Kurt Maetzig (1911- 2012)
Ο Κουρτ Μέτσιγκ γεννήθηκε στο Βερολίνο στις 25 Ιανουαρίου του 1911 και ήταν γερμανός σκηνοθέτης που είχε σημαντική επίδραση στη κινηματογραφική βιομηχανία της Ανατολικής Γερμανίας. Ήταν ένας από του πιο αξιοσέβαστους σκηνοθέτες στη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία. Σπούδασε χημεία και πολιτική οικονομία στο Μόναχο και κοινωνιολογία,ψυχολογία και νομική για ένα χρόνο στη Σορβόννη. Στα τέλη του 1920 ο Μέτσιγκ δούλεψε με τον πατέρα του στο εργοστάσιο παραγωγής ταινιών και απέκτησε εμπειρία σε όλους τους τομείς δημιουργίας ταινίας. Ξεκίνησε τα πρώτα του έργα το 1932 και 3 χρόνια αργότερα έφτιαξε το δικό του εργαστήρι καρτούν όπου έφτιαχνε τίτλους για ταινίες μικρού μήκους. Τελείωσε τη διατριβή του το 1935 με τίτλο «τα οικονομικά ενός ιδρύματος αντιγραφής ταινιών». Δούλεψε σε διάφορες ταινίες και έδινε μαθήματα τεχνικής και ταινίες με προβληματικό ήχο και εικόνα. Παρόλα αυτά η άδεια εργασίας του ανακλήθηκε με βάση τους νόμους της Νυρεμβέργης το 1937 εξαιτίας της εβραϊκής καταγωγής της μητέρας του.
Η πρώτη του ταινία ήταν «ο γάμος στις σκιές» το 1947. Μια ταινία που προσέλκυσε πάνω από 12 εκατομμύρια θεατές. Συνολικά έχει κάνει πάνω από 30 ταινίες μέχρι την συνταξιοδότηση του το 1976 και πήρε 8 βραβεία για τις ταινίες του σε διάφορα φεστιβάλ κινηματογράφου. Πέθανε 8 Αυγούστου του 2012 σε ηλικία 101 ετών.