Τατιάνα Σπινάρη: Η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια, είναι διάλογος

Η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια. Το να απολαύσεις ένα έργο τέχνης είναι απαραίτητο να σε αγγίξει, να μπορείς να το «διαβάσεις». Δεν έχει σημασία να είσαι ιδιοκτήτης του. Η εμπειρία της ανάγνωσης και αποκωδικοποίησης είναι που φέρνει στην επιφάνεια συναισθήματα, αναμνήσεις, εμπειρίες και συσχετίζει τον θεατή – αναγνώστη με το έργο.

Απαραίτητο εργαλείο, η εικαστική παιδεία που απορρέει από την τριβή με εικαστικά κείμενα και ποιοτικές εκθέσεις. Η παιδεία είναι ο παράγοντας, το νήμα θα μπορούσε να πει κανείς, που συνδέει την καλλιτεχνική δημιουργία παγκόσμια και διαχρονικά και την τοποθετεί μέσα στο  ιστορικό, πολιτισμικό και κοινωνικό της πλαίσιο. Οι καλλιτέχνες δεν δημιουργούν στο κενό∙  Υπάρχει μια συνέχεια και διαδοχή ιδεών, κινημάτων και καλλιτεχνικών τάσεων που ως συνιστώσες οδηγούν στη συνισταμένη “γνώση”. Γνώση απαραίτητη,  όχι μόνο για τον φιλότεχνο αλλά προφανώς και για τον εικαστικό καλλιτέχνη, όσο ανατρεπτικό και να είναι το έργο του.

Αν θεωρήσουμε ότι ο Marcel Duchamp είναι ο καλλιτέχνης του εικοστού αιώνα που “άνοιξε” το παράθυρο της εννοιακής εικαστικής προσέγγισης, έργα ορόσημα που προσδιόρισαν την πορεία της τέχνης του 20ου αιώνα σαν το L.H.O.O.Q (η μουστακοφόρος Μόνα Λίζα) του Duchamp, δεν θα υπήρχαν χωρίς την Αναγεννησιακή Μόνα Λίζα του Leonardo da Vinci!

Αυτό το “παιχνίδι” αναφορών και χαρτογράφησης ήταν που με γοήτευσε στην ιστορία της τέχνης. Αυτή η ιδέα των “συγκοινωνούντων δοχείων”,  της δημιουργίας ενός εικαστικού διαλόγου ήταν το έναυσμα για το ξεκίνημα της γκαλερί CITRONNE στον Πόρο. Ήταν δύσκολο να σκεφτεί κανείς μια γκαλερί στον Πόρο. Μακριά από το κέντρο, σε ένα νησί μεταξύ Αίγινας και Ύδρας, νησιά που έχουν μεγάλη παράδοση στα εικαστικά. Ο Πόρος είναι ένα αστικό ελληνικό νησί. Απέχει από την Αθήνα ελάχιστα – μόλις μία ώρα το ταξίδι με το ιπτάμενο ή λιγότερο από δυόμιση το ταξίδι οδικώς μέσω Πελοποννήσου. Ο Πόρος στη συνείδηση του κόσμου ήταν ταυτισμένος μόνο με την ιδέα της εύκολης απόδρασης τους Σαββατοκύριακου…  Σα να μην είχε – και έχει εν πολλοίς – αλλάξει τίποτα από τις κλασικές ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες της δεκαετίας του 60 όπου οι διάσημοι σταρ του ελληνικού κινηματογράφου απολαμβάνουν λίγες μέρες ξενοιασιάς με φόντο το όμορφο νησί …

Αυτή την πολύτιμη μεν αποκλειστικότητα δε, της καθαρά ανέμελης τουριστικής διάστασης του Πόρου, θέλαμε να “σπάσουμε” κατά μία έννοια, δημιουργώντας τη γκαλερί Citronne και δίνοντας έτσι ένα ακόμη κίνητρο – εικαστικό αυτή τη φορά – για τον επισκέπτη. Η δημιουργία του εικαστικού αυτού χώρου ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2006.  Η CITRONNE στεγάστηκε στον ενοποιημένο χώρο των μικρών καταστημάτων του ισογείου σε ένα από τα παλαιότερα σπίτια του Πόρου στην παραλία του νησιού. Το όνομα της παραπέμπει στο Λεμονοδάσος, σημείο αναφοράς του τόπου – και ας και βρίσκεται στην απέναντι όχθη της Πελοποννήσου –  όπως επίσης και στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Κοσμά Πολίτη. Ο Πόρος ήταν άλλωστε ο ιδιαίτερος χώρος αναψυχής και ανάπαυλας για τον Γιώργο Σεφέρη και τον Γιώργο Θεοτοκά, σημαντικούς εκπροσώπους της γενιάς του 30.

Η ιδιαιτερότητα της CITRONNE προκύπτει απ’ την ιδιαιτερότητα του ίδιου του Πόρου. Το νησί του Σαρωνικού με την προσωπικότητά του αφενός και την αύρα της κοντινής, πολύβουης πρωτεύουσας αφετέρου, είναι εκ φύσεως  ένα σημείο διέλευσης, ένας πόρος όπως μαρτυρά και το όνομά του. Το όραμα της γκαλερί Citronne εμπνέεται από αυτή ακριβώς την κομβική σημασία του νησιού και αποσκοπεί να αποτελέσει έναν προορισμό, ένα σημείο αναφοράς, έναν τόπο συνάντησης, μια ανταλλαγή ιδεών μέσω της επαφής, τόσο των κατοίκων όσο και των επισκεπτών, με τα εκθέματα.

Η γκαλερί αποτελεί ένα πλαίσιο, που με αφετηρία τις ευαισθησίες των καλλιτεχνών που φιλοξενεί, ξεκινά έναν διάλογο. Έναν διάλογο του κοινού με τον κόσμο της τέχνης μέσα από τη δουλειά σημαντικών Ελλήνων και ξένων δημιουργών. Και αυτός ο δημιουργικός διάλογος δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερο τόπο ανάπτυξης από ένα νησί – πέρασμα, που εμπεριέχει στο ίδιο του το όνομα την επικοινωνία. Δηλαδή, τον πανέμορφο Πόρο…

Info:

Η Τατιάνα Σπινάρη – Πολλάλη είναι Ιστορικός Τέχνης. Έχει σπουδάσει Ιστορία Τέχνης και Μουσειολογία (Διδακτορικό,  Boston University, Μασσαχουσέττη), εργάστηκε και διοργάνωσε εκθέσεις στην πανεπιστημιακή γκαλερί του  Boston University, και στη συνέχεια δίδαξε στο Boston College της Βοστώνης Ιστορία της Ευρωπαικής και Αμερικανικής Τέχνης του 19ου και 20ου αιώνα όπως επίσης και Ιστορία της Φωτογραφίας. Το 2006 ξεκίνησε την γκαλερί Citronne στον Πόρο.

Photo: Ιωάννα Ρουφοπούλου