16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Στον μαγικό κόσμο του ντοκιμαντέρ

Έφυγε ο Μάρτης, ήρθε ο Απρίλης! Και αν με ρωτάγανε τί ξεχωριστό έγινε αυτό τον μήνα που πέρασε, θα απαντούσα  χωρίς πολλή σκέψη: “Έγινε η 16η διοργάνωση του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ θεσσαλονίκης”.  Απο τις 14 εώς τις 23 Μαρτίου.

Από την Ελένη Τσόκα

Ένα φεστιβάλ-θεσμός που, όπως διαπιστώνουν και οι παλαιότεροι που επισκέπτονται χρόνια το φεστιβάλ στη Θεσσαλονίκη, δεν έχει χάσει μέχρι και σήμερα τίποτα απο το σφρίγος της αρχής.

Πιο ώριμο απο ποτέ, το Φεστιβάλ φέτος κύλησε ήρεμα,συνειδητοποιημένα και συγκρατημένα. Οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης το έζησαν φέτος για 16η χρονιά και  όπως λένε και οι ίδιοι αισθάνονται πολύ περήφανοι και τυχεροί που το έχουν στον τόπο τους και μπορούν να συμμετέχουν όχι μόνο παθητικά(ως θεατές) αλλα και ενεργά σ’αυτό (εθελοντές). Οι δημιουργοί- άλλοι απ’αυτούς χρόνια στο φεστιβάλ και άλλοι εκεί για την πρώτη τους ταινία τεκμηρίωσης- ήρθαν και συζήτησαν, αποκάλυψαν, διαφώτισαν. Δημοσιογράφοι και κριτικοί απο την Ελλάδα και την Ευρώπη, αλλά και απο την Λιβυή, την Αίγυπτο, το Ιράν, το Λίβανο και αλλού . Όλοι ήταν εκεί για να καταγράψουν και να μεταφέρουν τα γεγονότα και τον  ρυθμό του Φεστιβάλ. Στην αποστολή τη δική μας στην συμπρωτεύουσα είδαμε και ακούσαμε πολλά. Όλα αυτά ήρθαν να μας κάνουν πλουσιότερους σε γνώσεις και εμπειρίες.

Τι είδαμε; Είδαμε ντοκιμαντέρ, βεβαίως. Ελληνικά και ξένα. Το αγαπημένο αυτό είδος ευτυχώς δίνει ακόμη ζωηρό παρόν παρ’ όλες τις υφιστάμενες οικονομικές αντιξοότητες. Εικόνες του 21ου αιώνα ήταν ο τίτλος του φετινού φεστιβάλ και είδαμε να εκτυλίσσονται μπροστά στα μάτια μας ιστορίες ανθρώπινης εκμετάλλευσης, παραβίασης δικαιωμάτων και περιβαλλοντικής καταστροφής.

Γίναμε παρατηρητές στην αδικία και οδηγηθήκαμε σε κόσμους και πραγματικότητες που ίσως να αγνοούσαμε. Ταξιδέψαμε στην ιστορία και σε ανθρώπους που τη σημάδεψαν. Μπήκαμε στον μαγευτικό και αποκαλυπτικό κόσμο του ντοκιμαντέρ μέσα απο το αφιέρωμα στον καναδο Πίτερ Ουιντόνικ, τον καλό φίλο και συνεργάτη του φεστιβάλ που πρόσφατα πέθανε.  Ο Πίτερ Ουιντόνικ αγαπούσε να κάνει ταινίες γιατί πίστευε με όλη του την ψυχή οτι είναι υπόθεση ηθικής.

Το φεστιβάλ έκλεισε με την τελετή λήξης και τα βραβεία κοινού το Σάββατο 22 Μαρτίου. Τέσσερις ήταν οι ταινίες (2 ελληνικές και 2 ξένες) που επιβραβεύτηκαν με την ψήφο του κοινού, ωστόσο ήταν αρκετές και εκείνες που παρ’ολο που δεν κέρδισαν βραβείο άφησαν πίσω τους πολύ καλές εντυπώσεις, κριτικές και θερμά χειροκροτήματα.

«Πριν απο 17 χρόνια, εαν κάποιος έλεγε οτι στην Ελλάδα θα εδραιωθεί ένα πρώτης γραμμής διεθνές φεστιβάλ ντοκιμαντέρ, ο κόσμος θα γελούσε μαζί του. Κι έτσι γινόταν. Ομως, να που έγινε πραγματικότητα, σε ένα ελληνικό τοπίο που ήταν δύσπιστο απέναντι σε τέτοιες δράσεις. Αυτό που ξεκίνησε σαν μια πρωτοβουλία ενός ανθρώπου, μιας μικρής ομάδας, είναι πλέον υπόθεση πολλών και έχει εξελιχθεί σε ένα κινηματογραφικό γεγονός διεθνούς εμβέλειας» λέει ο διευθυντής του φεστιβάλ, Δημήτρης Ειπίδης. Το οτι το φεστιβάλ είναι πια υπόθεση πολλών το διαπιστώσαμε με τα ίδια μας τα μάτια. Ο ενθουσιασμός, η διάθεση για συμμετοχή, αυτός ο πυρετός που ανεβαίνει τις μέρες αυτές απέδειξαν του λόγου το αληθές. Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, ξεκινώντας αρχικά στους κόλπους του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, κατόρθωσε να αποκτήσει με τα χρόνια την δική του δημιουργική υπόσταση αφήνοντας διεθνώς τις καλύτερες εντυπώσεις, εκείνες που το τοποθετούν στην πρώτη τριάδα των φεστιβάλ του είδους στην Ευρώπη.

Το ντοκιμαντέρ είναι εδώ. Τα φεστιβάλ υπάρχουν γι’αυτόν τον λόγο. Η παραγωγή δεν θα σταματάει όσο υπάρχουν άνθρωποι που στηρίζουν τον θεσμό και όσο υπάρχουν άνθρωποι που αγαπούν να καταγράφουν την πραγματικότητα, να την αφηγούνται, να την «γυρίζουν». Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης φέτος κατάφερε να σταθεί επάξια στη θέση που του ταιριάζει. Προσέφερε γνώσεις, προβλημάτισε, έφερε σε δημιουργική επαφή τους ανθρώπους. Τελικά, έπειτα απο το ταξίδι μας στην όμορφη πόλη της Θεσσαλονίκης καταλάβαμε οτι όσο και να υποστηρίζουν κάποιοι τα αντίθετα, πολιτισμός παράγεται ακριβώς επειδή υπάρχει όρεξη και διάθεση για δημιουργία.  Και αυτό αποδεικνύεται κυρίως σε περιόδους κρίσης, όπως είναι αυτή που ζούμε τώρα.

Για κλείσιμο θα δανειστώ την φράση της δημοσιογράφου Μάγιας Τσόκλη που παρουσίασε φέτος την τελετή λήξης, και αυτό γιατι αντιπροσωπεύει πλήρως την άποψη μου για το ντοκιμαντέρ : “Δυστυχώς μας χαρίστηκε μια και μοναδική ζωή, την οποία προσπαθούμε απελπισμένα να επιμηκύνουμε , εμπλουτίζοντας τον όγκο και την ποικιλία των εμπειριών και των αναμνήσεων μας. Η αξία του ντοκιμαντέρ είναι ακριβώς αυτή”.