1ο Διαβαλκανικό Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος στο Θέατρο Αττικού Άλσους «Κατίνα Παξινού»

Το «Διαβαλκανικό Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος / Interbalkan Festival of Ancient Drama» αποτελεί έναν νέο διεθνή καλλιτεχνικό θεσμό που ιδρύεται από την Περιφέρεια Αττικής και τον Περιφερειάρχη Γιώργο Πατούλη και καθιερώνεται από το καλοκαίρι του 2023 σε ετήσια βάση. Στόχος, η άοκνη συνεργασία και η σταθερή παρουσία στη χώρα μας καλλιτεχνών, θεσμών και σχημάτων από τα Βαλκάνια, που εργάζονται σε υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο, εστιάζοντας στο Αρχαίο Δράμα και την έρευνα γύρω από αυτό.

Βασική επιδίωξη του νέου φεστιβάλ αποτελεί η ανάδειξη της μεγάλης θεατρικής παράδοσης και της σύγχρονης δημιουργίας των βαλκανικών χωρών πάνω στο Αρχαίο Δράμα. Για τον λόγο αυτό, η ανασκαφή όλου του φάσματος της δημιουργίας που απαντάται στο θεατρικό παλίμψηστο της βαλκανικής χερσονήσου –από τις παραδοσιακές θεσμικές θεατρικές δυνάμεις, έως τις νέες καλλιτεχνικές τάσεις που αναζητούν καινούργιες δραματουργικές και αισθητικές φόρμες– αποτελεί προτεραιότητα.

Στο πολύπαθο γεωγραφικό τοπίο των Βαλκανίων, εκεί όπου οι άνθρωποι βίωσαν και βιώνουν σύγχρονες τραγωδίες, το Αρχαίο Δράμα με τη διεθνή του εμβέλεια, τον ουμανισμό και τη θεραπευτική του διάσταση, έχει τη δύναμη να αναδείξει τις συγγενικές μας παραδόσεις και μέσα από την ουσιαστική καλλιτεχνική συνάντηση να στρέψει την πυξίδα προς τη βαθιά και ειλικρινή φιλία των λαών.

Το «Διαβαλκανικό Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος / Interbalkan Festival of Ancient Drama» συστήθηκε στο ελληνικό κοινό το καλοκαίρι του 2022 με το συνέδριο «Το Αρχαίο Δράμα ως Διαχρονική Πηγή Έμπνευσης και Δημιουργίας» στο οποίο συμμετείχαν από τη Βουλγαρία ο Γενικός Διευθυντής του Δραματικού Θεάτρου της Φιλιππούπολης Krastyu Krastev και η Επικεφαλής του Διεθνούς Τμήματος του Δραματικού Θεάτρου της Φιλιππούπολης Lora Chenakova, από τη Ρουμανία ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου “Marin Sorescu” της Κραϊόβα και Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Σαίξπηρ της Κραϊόβα Vlad Drăgulescu και η Καλλιτεχνική Σύμβουλος στο Εθνικό Θέατρο “Lucian Blaga” της Κλουζ-Ναπόκα Iulia Huiculescu, από την Αλβανία ο σκηνοθέτης και ηθοποιός του Θεάτρου Bylis στο Fier Klajdi Marku, από τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη ο Γενικός Διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Θεάτρου “Sarajevo Winter” Ibrahm Spahic και από τη Σερβία ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του “Yugoslav Drama Theater” Gorcin Stojanovic.

Αυτό το καλοκαίρι το φεστιβάλ ξεκινάει με ένα τετραήμερο παραστάσεων διεθνών και ελληνικών συμμετοχών, που παρουσιάζονται στο Θέατρο Αττικού Άλσους «Κατίνα Παξινού» από τις 4 έως τις 7 Ιουλίου 2023 με ελεύθερη είσοδο.

4 Ιουλίου – Αισχύλου, Ευμενίδες στην νέα μετάφραση του Λέανδρου Πολενάκη και σε σκηνοθεσία του Νίκου Χατζηπαπά από την Helix Theatre

Η τραγωδία Ευμενίδες αποτελεί το τρίτο μέρος της τριλογίας “Ορέστεια”. Ο Αισχύλος κάνει, μ’ αυτήν την τριλογία, στροφή από την παθητική περιγραφή γεγονότων, στην ενεργό επί σκηνής δράση: συνομωσίες, φόνοι, εκδίκηση, επερχόμενη τιμωρία, συνθέτουν την πλοκή του πρώτου αυτού έργου, δημιουργώντας έντονα και εναλλασσόμενα συναισθήματα στον θεατή. Η παράσταση επιδιώκει να εστιάσει στον πυρήνα του έργου υιοθετώντας μια σύγχρονη, ερευνητική οπτική και ως προς την εκφορά τού λόγου, την εκφραστική κίνηση και ως προς την εικαστική εκδοχή της. Το έργο διατηρώντας την αναμφισβήτητη αυτονομία του, δεν μπορεί παρά να ειδωθεί σε συνάρτηση με όλη την τριλογία. Στην Ορέστεια αποκαλύπτεται η ουσία της κληρονομικής κατάρας, της ενοχής που ξαναγεννιέται από γενιά σε γενιά. Στις Ευμενίδες ο κύκλος του αίματος, της αυτοδικίας της κατάρας και ενοχής κλείνει μέσω της πρόνοιας της συναίνεσης και της συγχώρεσης.

Ερμηνεύουν:
Προφήτις: Ειρήνη Γρέκα
Απόλλων: Δημήτρης Τσολάκης
Ορέστης: Βασίλης Μπατσακούτσας
Αθηνά: Βερόνικα Αργέντζη
Χορός Ερινύων: Ειρήνη Γρέκα, Δάφνη Ατία, Ρούλα Αντωνοπούλου
Φιλική συμμετοχή στο ρόλο του Ειδώλου της Κλυταιμνήστρας η Μαίρη Βιδάλη

5 Ιουλίου – A Trojan Woman, μια σύγχρονη απόδοση των Τρωάδων του Ευριπίδη σε διασκευή Sara Farrington και συσκηνοθεσία Ana Veselic & Meghan Finn

Η σκηνοθέτις Ana Veselic από την Κροατία και το ανερχόμενο αστέρι του ανεξάρτητου aλβανικού σινεμά Drita Kabashi (πρωταγωνίστρια της πολυβραβευμένης αλβανικής ταινίας “A Cup of Coffee and New Shoes On” σε σκηνοθεσία Gentian Koçi – επίσημη πρόταση συμμετοχής της Αλβανίας στα τελευταία Όσκαρ στην Κατηγορία Ξενόγλωσσης Ταινίας) παρουσιάζουν την παράσταση “A Trojan Woman”, μια σύγχρονη απόδοση των Τρωάδων του Ευριπίδη σε διασκευή Sara Farrington και συσκηνοθεσία με τη Meghan Finn. Η παράσταση αποτελεί μονόλογο σε τέσσερα μέρη, ένα για καθένα από τα τέσσερα κύρια πρόσωπα της γυναικών της Τροίας: Εκάβη, Κασσάνδρα, Ελένη και Ανδρομάχη. Η Drita Kabashi ερμηνεύει κάθε γυναίκα με διαφορετική εμπειρία του πολέμου, από διαφορετικές οπτικές γωνίες, με άλλο ερμηνευτικό στυλ απόδοσης και σε διαφορετικούς τόνους. Η ηθοποιός για κάθε ηρωίδα της θα χτίσει μια εμβληματική σκηνική παρουσία και το αντίστοιχο σκηνικό σύμπαν, μεταφορικά μέσα από την εκφραστική και διαρκώς μεταβαλλόμενη απόδοσή της, αλλά και κυριολεκτικά, μέσα από την κατασκευή και επανάληψη ενός εμβληματικού σκηνικού συμβόλου για κάθε χαρακτήρα. Τέλος, κάθε μια από τους τέσσερις ηρωίδες που θα ερμηνεύσει θα συνοδεύεται και από ξεχωριστό μουσικό μοτίβο.

Ερμηνεύει η Drita Kabashi

6 Ιουλίου – Ευριπίδη, Εκάβη / Hekuba nga Euripidi σε σκηνοθεσία Ένκε Φεζολλάρι, από το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο της Σκόδρας Migjeni υπό την αιγίδα της Ελληνικής Πρεσβείας στα Τίρανα

Για πρώτη φορά στην Αλβανία ανέβηκε φέτος στο ιστορικό Θέατρο Migjeni της πόλης Σκόδρας, που αποτελεί ένα από τα πρώτα Θέατρα της Αλβανίας η «Εκάβη» του Ευριπίδη σε μετάφραση της Ελεάνας Ζιάκου και σε σκηνοθεσία του Ενκε Φεζολλάρι. Η Εκάβη του Ευριπίδη δεν είναι μια έξωθεν επιβληθείσα επιλογή, αλλά μια αδήριτη ανάγκη όλων των συμμετεχόντων της παράστασης, να εκφραστούν με όχημα το «τραγικό» που φέρει το συγκεκριμένο έργο. Έργο στο οποίο οι ήρωες, Έλληνες και μη (άλλως βάρβαροι), αφού παλέψουν λυσσαλέα, ως τη διαστροφή, με το σώμα και τη γλώσσα του Άλλου, του Ξένου, του αδιαμφισβήτητου Εχθρού, αλλάζουν και μεταμορφώνονται. Σε μια στιγμή κορύφωσης του παράλογου, όπου οι αλληλοσυγκρουόμενες ενέργειες των προσώπων μοιάζει να αποκλείουν κάθε λογική στη σκέψη και στη δράση, τα σώματα αποδομούνται (διαμελίζονται) κι οι κατακερματισμένοι εαυτοί ανασυντίθενται, μέσα από το λόγο του άλλου. Πρόκειται άραγε για μια νέα ταυτότητα ή απλά για μια αναγνώριση, μια πραγματική συνάντηση με έναν παραμελημένο, κι ωστόσο βαθύτερο και ουσιαστικότερο εαυτό; Σε αυτή την τελετουργική Βαλκανική ωμοφαγία, ο Ένκε Φεζολλάρι και η ομάδα του μας καλούν να μεταλάβουμε τον ευριπίδειο λόγο, μέσα από τη δική τους ανθρώπινη ματιά τα δικά τους έθιμα και χαρακτηριστικά , με όχημα την παράδοση του Βορρά της Αλβανίας.

Ερμηνεύουν:
Rita Gjeka Kacarosi, Jozef Shiroka, Krist Lleshi, Fritz Selmani, Rajmonda Marku, Merita Smaja, Nikolin Ferketa, Aleksander Prenga
Με την έκτακτη συμμετοχή των Vefi Redhi και Adem Karaga
Τραγουδά επί σκηνής η Rezarta Smaja με τη συνοδεία του Bledi Doci

7 Ιουλίου – Η εκδίκηση της Μελιτώς, τραγωδία σε κείμενο και σκηνοθεσία Χριστόφορου Χριστοφή και μουσική Νίκου Ξανθούλη

Η Μελιτώ, δεύτερη σύζυγος του Ευριπίδη, είχε την φήμη πως τον εγκατέλειψε και μάλιστα αφού τον απατούσε, πολύ πιθανόν με κάποιο δούλο, μέσα στο ίδιο τους το σπίτι. Ο Ευριπίδης, στα πενήντα του, έβρισκε ως γνωστό, καταφύγιο, στο κτήμα του, στην Σαλαμίνα, όπου στην κορφή ενός λόφου, μια σπηλιά, του προσέφερε δροσιά και απομόνωση το καλοκαίρι, τα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου. Εκεί έγραψε τα σπουδαιότερα έργα του, πριν αποφασίσει να εξοριστεί στη Μακεδονία. Στη «Μελιτώ» του Χριστόφορου Χριστοφή περιγράφονται με χιούμορ, ειρωνεία και ποίηση, τα συμβάντα στον οίκο του μεγάλου τραγικού. Η Μελιτώ, έχει εραστή τον δούλο με το όνομα «Κανένας», στον οποίο προσβλέπει να την βοηθήσει για να φύγει από την Αθήνα. Όνειρο της, να μπορούσε να ερμηνεύσει ηρωίδες του Ευριπίδη, παρόλο που οι γυναίκες δεν έπαιζαν στο θέατρο εκείνη την εποχή. Απ’ ό,τι μας λέει ο μύθος, έφυγε με την βοήθεια μιας εταίρας και του Κανένα. Μέσα απ’ αυτή την συγκλονιστική γυναικεία προσωπικότητα, περιγράφεται, μια άγνωστη πτυχή της αρχαίας Αθήνας, ένας κόσμος άγνωστος που ζούσε παράλληλα και σιωπηλά δίπλα στα γνωστά γεγονότα που περιγράφουν οι ιστορικοί.
Ερμηνεύουν:

Κωνσταντίνα Τάκαλου, Μαρία Παπαφωτίου, Δημήτρης Μαύρος, Δημήτρης Σαμόλης, Γιώργος Χρανιώτης
Μουσικός επί σκηνής: Σόνια Χαραλαμπίδου

Συντελεστές

Καλλιτεχνικός Διευθυντής
Άρης Ασπρούλης

Συμβουλευτική Επιτροπή
Μαίρη Βιδάλη (Πρόεδρος)
Έλενα Μαυρίδου
Άγις Μαρίνης
Ειρήνη Μουντράκη
Κωνσταντίνος Μπούρας
Περικλής Νεάρχου
Σίσσυ Παπαθανασίου
Δέσποινα Σαββοπούλου

Τιμώμενο πρόσωπο της φετινής διοργάνωσης ο συγγραφέας, ποιητής και μεταφραστής Λέανδρος Πολενάκης.

Οι διεθνείς παραγωγές παρουσιάζονται με υπέρτιτλους στα ελληνικά.