Το ισχυρό νήμα, που ένωνε την Αθήνα με την Πεντέλη στην αρχαιότητα, πιάνουν από την αρχή ο Δήμος Πεντέλης και ο Δήμος Αθηναίων και δημιουργούν από κοινού, ένα νέο σημαντικό πολιτιστικό θεσμό, το Φεστιβάλ Πεντελικού Όρους.
Το φεστιβάλ θα διεξάγεται κάθε χρόνο στις αρχές Σεπτεμβρίου στο Πεντελικό Όρος, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, θα υπάρχουν πολιτιστικές εκδηλώσεις στην Αθήνα και στην Πεντέλη. Η αυλαία θα ανοίξει με την ιστορική Χορωδία της ΕΡΤ, σ’ ένα τιμητικό αφιέρωμα στον σπουδαίο συνθέτη μας Μίκη Θεοδωράκη, στο χώρο του Αρχαίου Λατομείου της Πεντέλης.
Μέχρι τις 18 Σεπτεμβρίου, με ελεύθερη είσοδο, το κοινό θα μπορεί να παρακολουθεί συναυλίες. θεατρικές παραστάσεις, κονσέρτα, εκθέσεις και διαλέξεις, σε εμβληματικούς χώρους, που αναδεικνύονται και επανασυστήνονται στο κοινό, όπως το Αρχαίο Λατομείο της Πεντέλης και το Μέγαρο της Δουκίσσης Πλακεντίας.
Ο στόχος του Φεστιβάλ Πεντελικού Όρους
Το Φεστιβάλ Πεντελικού Όρους προσφέρει με ελεύθερη είσοδο θεατρικές παραστάσεις, κονσέρτα, εκθέσεις, διαλέξεις, συναυλίες και μέσα από το πλούσιο πολιτιστικό του πρόγραμμα, στοχεύει να:
-Αναδείξει τα μνημεία και τους πολιτιστικούς θησαυρούς του Πεντελικού Όρους (Αρχαίο Λατομείο, λοιποί λατομικοί χώροι, Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας, Βυζαντινή κληρονομιά).
-Συνδέσει τις διαφορετικές αυτές ιστορικές περιόδους με το παρόν.
-Εξοικειώσει τους κατοίκους του Λεκανοπεδίου με τους χώρους αυτούς.
-Ενισχύσει και να προωθήσει μέσα από τις εκδηλώσεις του την πεποίθηση, ότι ο πολιτισμός και το φυσικό περιβάλλον αποτελούν μια αδιαίρετη ενότητα.
-Αποτελέσει έναν νέο πόλο έλξης πολιτιστικού τουρισμού.
Η οδός της Λιθαγωγίας που ένωνε την Πεντέλη με την Αθήνα
Οι δύο Δήμοι συνδέονταν και συνεργάζονταν από την αρχαιότητα. Η οδός Λιθαγωγίας είναι η πορεία καταβίβασης των μαρμάρων από την καρδιά του Πεντελικού Όρους στον Παρθενώνα, το σύμβολο της πολιτιστικής κληρονομιάς της πατρίδας μας. Η λιθόστρωτη διαδρομή της «Πεντελέθεν Λιθαγωγίας», με αφετηρία το Αρχαίο Λατομείο της Σπηλιάς, φυλάσσει τα μυστικά του θαύματος του Παρθενώνα, του μνημείου που αποτελεί την πλέον αξιόπιστη μαρτυρία ενός προηγμένου τεχνολογικά και αισθητικά πολιτισμού.
Ο Παρθενώνας, στο Δήμο Αθηναίων και το Αρχαίο Λατομείο στο Δήμο Πεντέλης, επανασυνδέονται ως σημεία υψηλής συμβολικής, πολιτικής και θρησκευτικής αξίας μέσω του Πολιτισμού.
Η αυλαία ανοίγει με συναυλία αφιερωμένη στον Μίκη Θεοδωράκη, στο Αρχαίο Λατομείο της Πεντέλης.
Αναλυτικά το πρόγραμμα
Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου | Αρχαίο Λατομείο Πεντέλης | 20:00
Χορωδία ΕΡΤ – Αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη
Η Χορωδία της ΕΡΤ θα μας ταξιδέψει σ΄ένα μουσικό αφιέρωμα υπό τον τίτλο “Πόσον Όμορφα Κοιμάται” στο σπουδαίο συνθέτη κι επί σειρά ετών Γενικό Διευθυντή των Μουσικών Συνόλων της ΕΡΤ, Μίκη Θεοδωράκη. Υπό την Διεύθυνση της μαέστρου Σοφία Γιολδάση.
Η Χορωδία, ιδρύθηκε το 1977 από τον τότε διευθυντή του Γ’ Προγράμματος Μ.Χατζιδάκι, με βασικό της μαέστρο τον Αντώνη Κοντογεωργίου. Γρήγορα αναδείχτηκε ως ένα από τα καλύτερα σύνολα της χώρας. Το ρεπερτόριό της – πάνω από 1000 έργα – περιλαμβάνει ευρύτατο φάσμα εποχών, συνθετών και μουσικών ιδιωμάτων έως τον 21 αιώνα, ελληνικά χορωδιακά καθώς και πολλές όπερες. Επί γενικής διεύθυνσης Μ. Θεοδωράκη πραγματοποίησε πληθώρα συναυλιών σε Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Τυνησία, Η.Π.Α, Καναδά, Φινλανδία κ.α.
Το 2004 συμμετείχε στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών αγώνων και το 2007 εμφανίστηκε στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, στο Polytheater Πεκίνου και στην όπερα της Φρανκφούρτης, Έχει συμπράξει με όλες τις ελληνικές και τις διασημότερες ξένες ορχήστρες.
Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου | Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας | 20:30
«Ματωμένος Γάμος» του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα
Μετάφραση: Νίκος Γκάτσος, Σκηνοθεσία: Νικορέστης Χανιωτάκης, Πρωτότυπη Μουσική – Σύνθεση -Ενορχήστρωση: Αλκίνοος Ιωαννίδης
Τον κεντρικό ρόλο της μάνας ενσαρκώνει η εξαίρετη Μαρία Τζομπανάκη. Η μουσική της παράστασης είναι πρωτότυπη και φέρει την υπογραφή του Αλκίνοου Ιωαννίδη με τους στίχους του Νίκου Γκάτσου! Η μουσική θα παίζεται ζωντανά από τους ηθοποιούς. Ένα έργο πρόκληση, μ’ έναν θίασο που απαρτίζεται από υπέροχους ηθοποιούς-μουσικούς.
Ο Ματωμένος Γάμος, είναι ένα από τα τρία τραγικά θεατρικά έργα της “ισπανικής υπαίθρου” του συγγραφέα Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα. Και τα τρία έργα υπογραμμίζουν την πειθήνια υποταγή των γυναικών που αποζητούν ελευθερία στην παραδοσιακή κοινωνία της ισπανικής υπαίθρου, η οποία τους αρνείται την κοινωνική ή ερωτική ισότητα.
Ένα από τα δύο ζητήματα που η Διοργάνωση επιθυμεί να προβληματίσει δια μέσου του Φεστιβάλ και της τέχνης, είναι η ισότητα των φύλων και ο διαχρονικός αγώνας της γυναίκας προς την κατεύθυνση αυτή.
Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου | Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας | 20:30
Διεθνές Κονσέρτο Ειρήνης και Φιλίας των Εθνών
Σύλληψη & Επιμέλεια Προγράμματος: Αδαμαντία Τζινιέρη
Παραγωγή: Φεστιβάλ Πεντελικού Όρους
Η σύλληψη της δημιουργίας της, διεθνούς βεληνεκούς, εκδήλωσης προέκυψε από τον σχεδιασμό της Διοργάνωσης να προβληματίσει δια μέσου του Φεστιβάλ και της τέχνης για την αδιαπραγμάτευτη αξία της Ειρήνης και της Φιλίας ανάμεσα στα έθνη.
Συμμετέχουν:
Κατερίνα Χατζηνικολάου, Βιολί – Ελλάδα
Sasha Grynyuk, Πιάνο – Ουκρανία
Petr Limonov, Πιάνο – Ρωσία
Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου | Αρχαίο Λατομείο Πεντέλης | 20:00
Απ’ την Σμύρνη και την Πόλη στον Πειραιά – Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής ΕΡΤ
Με αφορμή τα 100 έτη από την Μικρασιατική καταστροφή, συναντάμε τους πρόσφυγες συνθέτες του ρεμπέτικου σε μια μουσική διαδρομή από την Πόλη & τα παράλια της Μικράς Ασίας στον Πειραιά με ήχο συμφωνικό. Την προσαρμογή & την επεξεργασία έκανε ο μουσικολόγος & ενορχηστρωτής Γιάννης Μπελώνης.
Μετά το 1922, οι πρόσφυγες οργανοπαίκτες της Σμύρνης, της Πόλης & των άλλων περιοχών της Ανατολής & του Πόντου με τους ταμπουράδες, τα σαντουροβιόλια, τα μαντολίνα & τις λύρες τους εγκαταστάθηκαν μαζικά στον Πειραιά φέρνοντας μαζί τους τις μελωδίες & την κουλτούρα τους. Συνάντησαν τους περιθωριακούς ρεμπέτες του λιμανιού αναμιγνύοντας δημιουργικά τον ήχο τους σε μια νέα μουσική που άλλαξε τον λαϊκό πολιτισμό της χώρας μας.
Τα Κίτρινα Ποδήλατα, η Μπέττυ Χαρλαύτη & ο Σπύρος Κλείσσας, δίνουν μια νέα πνοή με σεβασμό στις πρωτότυπες εκτελέσεις σε αγαπημένα τραγούδια των Τούντα, Γιοβάν Τσαούς, Νταλγκά, Περιστέρη, Παπάζογλου, Σκαρβέλη, Μπαγιαντέρα, Ρουμπάνη.
Υπό τη διεύθυνση του μαέστρου της ΟΣΜ της ΕΡΤ, Γιώργου Αραβίδη.
Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου | Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας
20:00 | «Σμίλη και μνήμη. Η συμβολή της μαρμαροτεχνίας στην αναστήλωση των μνημείων»
Το «Φεστιβάλ Πεντελικού Όρους» και η Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ) του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ), διοργανώνουν κατά τις ημέρες άυλης πολιτισμικής κληρονομιάς, έκθεση και δράσεις με τίτλο «Σμίλη και μνήμη. Η συμβολή της μαρμαροτεχνίας στην αναστήλωση των μνημείων».
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν στις 12 Σεπτεμβρίου, ενώ η λειτουργία της έκθεσης θα παραταθεί και μετά την λήξη του Φεστιβάλ, με σκοπό να υπάρξει συνεργασία με σχολεία του Δήμου μας και όμορων Δήμων.
Το μάρμαρο και οι μαρμαροτεχνίτες, είναι συνυφασμένες με την άυλη κληρονομιά του Πεντελικού μας Όρους.
Κεντρικός πυρήνας της έκθεσης είναι η έκθεση φωτογραφίας από τα έργα αναστήλωσης στην Ακρόπολη.
20:00 | Ημέρες άυλης κληρονομιάς – Εγκαίνια διαδραστικής βυζαντινής έκθεσης «Ψηφίδες Ψαλτικής Τέχνης»
Η «Βυζαντινή» Πεντέλη των ιστορικών μοναστηριών και αγιασμάτων, των θρύλων και των παραδόσεων, το μεγάλο βυζαντινό τοπόσημο της Αττικής γης, φιλοξενεί σε συνδιοργάνωση με την Ομορσπονδία Συλλόγων Ιεροψαλτών Ελλάδος μια εβδομάδα εκδηλώσεων με επίκεντρο το μακραίωνο και διαχρονικό διάλογο της βυζαντινής μουσικής – ψαλτικής τέχνης με την μουσική παράδοση της Ρωμιοσύνης και του Γένους, όπως αυτός διαχρονικά υφάνθηκε στα στημόνια των αλησμόνητων πατρίδων (Σμύρνη, Πόντος, Καππαδοκία) και κουβαλήθηκε μέσα στις φτωχές μα πολύτιμες αποσκευές των εκατομμυρίων ξεριζωμένων αδελφών μας, κατά τον αιματοβαμμένο ξεριζωμό τους και την βίαιη μετεγκατάστασή τους 100 χρόνια πριν. Στον χώρο των εκδηλώσεων θα φιλοξενηθεί η Περιοδική Έκθεση του Κέντρου Πληροφόρησης «Ψηφίδες Ψαλτικής Τέχνης» και θα προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία σε μικρούς και μεγάλους ν’αγγίξουν «ψηφίδες» της διαχρονίας της ψαλτικής με τη χρήση νέων τεχνολογιών.
20:30 | «Το σπίτι μου στο Αϊβαλί» – Μουσική παράσταση για την Σμύρνη
Χορωδίες ψαλτών θα ερμηνεύσουν εξαίσια μέλη μελοποιών της Σμύρνης, οι οποίοι μ’ένα μοναδικό τρόπο διαμόρφωσαν ένα ιδιαίτερο ύφος, που μεταφέρθηκε στα κοντινά νησιά του Αιγαίου και φυσικά επηρέασε καθοριστικά την ψαλτική του 20ου αιώνα στην Ελλάδα. Παράλληλα, και με αφορμή τον καινούριο δίσκο – CD με τίτλο «Το σπίτι μου στο Αϊβαλί», η Μικρασιάτισσα τραγουδίστρια Μαρίνα Μανωλάκου θα ερμηνεύσει σύγχρονα μικρασιατικά τραγούδια σε στίχους του Κώστα Μπαλαχούτη και μουσική του Μανώλη Καρπάθιου. Ανατολικοί ήχοι μέσα σε νέες δημιουργίες. οικοδομούν γέφυρες ανάμεσα στην παράδοση και στο σήμερα. Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας, θ’ακουστούν γνώριμα μικρασιάτικα της παράδοσης που συγκινούν τον κάθε ακροατή. Πενταμελής ορχήστρα, με μικρασιάτικα αλλά και μοντέρνα όργανα συνοδεύουν τη γνωστή καλλιτέχνιδα. Την ορχήστρα διευθύνει ο συνθέτης Μανώλης Καρπάθιος.
Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου | Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας | 20:30
«Αροθυμώ και αναστορώ σε πατρίδα μ’…» – Μουσική παράσταση για τον Πόντο
Ο Κώστας Αγέρης συμπράττει με τους Δομέστικους της Δράμας, των αδελφών Γρηγόρη και Πέτρου Παπαεμμανουήλ, ερμηνεύοντας τραγούδια του χθές και του σήμερα, που γονιμοποίησαν μνήμες, αφηγήσεις και «αναγνώσματα» που ψηλαφούν την ιστορική πραγματικότητα και ανασυνθέτουν την ενότητα του νέου Ελληνισμού με τα ανεκτίμητα κλασικά διαμάντια της ποντιακής μουσικής ρίζας. Τραγούδια με φρέσκο αγέρα και ήχο, που κουβαλούν μνήμες και θύμησες του χτες. Δημιουργίες που μιλούν για μικρές και μεγάλες στιγμές: της χαράς, του κεφιού, του έρωτα, του χωρισμού, της λύτρωσης. Πολύτιμα και ανεκτίμητα τα δώρα τους, αληθινά γιατρικά σμιλεμένα με ατόφιο μεράκι από χαρισματικούς μαΐστορες (μαστόρους). Κεντημένα με συναίσθημα και αφειδώλευτη εκφραστικότητα, με άπειρο σεβασμό και γλυκόπικρη νοσταλγία, αλλά με «σύγχρονη» διάθεση και ευρηματικότητα χαρακτήρα, με μελωδίες και φράσεις που ανασκαλεύουν βιώματα και όνειρα, βαθιά ριζωμένα στο γονιδίωμά μας, με ερμηνείες που λειτουργούν ενωτικά και «θεραπευτικά» στους δύσκολους καιρούς που βιώνουμε.
Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου | Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας | 20:30
«Διαλέξεις για την τέχνη, τα μαθηματικά και την τεχνητή νοημοσύνη»
Α’ Μέρος – «Η Μουσική, τα Μαθηματικά και ο Εγκέφαλος»
Θεοδόσης Π. Τάσιος
Ο κύριος Θεοδόσης Π. Τάσιος, Έλληνας ακαδημαϊκός, πολιτικός μηχανικός, αρθρογράφος και συγγραφέας, θα υπενθυμίσει πρώτον τον χαρακτήρα του καλλιτεχνικού ενεργήματος, και αναφερόμενος ειδικά στην Μουσική, θα περιγράψει την φύση της και την σχέση της με τα Μαθηματικά, με αντιστοιχίες σε πειραματικά αποτελέσματα απόκρισης του Εγκεφάλου στα μουσικά ακούσματα.
Β’ Μέρος – «Χωράει η Τεχνητή Νοημοσύνη στην Τέχνη;»
Θεόδωρος N. Κρίντας
Ο κύριος Θ. Κρίντας, Αντιπρόεδρος Ομίλου Τεχνητής Νοημοσύνης AI – Catalyst, θα μας αναλύσει τι είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη και πώς εμφανίζεται στην καθημερινότητά μας και ειδικότερα στον πολιτισμό. Μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη να δημιουργήσει ένα έργο τέχνης;
Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου | Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας | 20:30
«Δύο ήλιοι, δύο φεγγάρια» – Τραγούδια και σκοποί της Καππαδοκίας
Η Καππαδοκία, εσχατιά του ελληνισμού με τον μυστικιστικό της χαρακτήρα, μπολιάζει το ελληνικό μουσικό πάνθεον με ιερούς ρυθμούς και μελωδίες αρχέγονες. Η Ζωή Μήλιου, η νέα φωνή της Μικρασίας, μας ξεναγεί στο μουσικό ιδίωμα της Καππαδοκίας με την αρωγή έμπειρων μουσικών της παραδοσιακής μουσικής σκηνής.
Βιολί, κανονάκι, κρουστά, λαούτο αγκαλιάζουν το δωρικό ηχόχρωμα της φωνης σε μια μοναδική συνάντηση ήχου, συχνοτήτων, ενεργειών.
Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου | Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας | 20:30
Συναυλία με το εργαστήρι ελληνικής μουσικής Δήμου Αθηναίων
Το Εργαστήρι Μουσικής ιδρύθηκε το 1998, με σκοπό τη διάδοση της ελληνικής ελφράς μουσικής. Στις τακτικές του εμφανίσεις συμπράττει συχνά με μεγάλα ονόματα του ελληνικού τραγουδιού, όπως οι: Λάκης Χαλκιάς, Βασίλης Λέκκας, Μπάμπης Τσέρτος, Χρόνης Αηδονίδης, Μαρία Δημητριάδη, Νίκος Δημητράτος, Γλυκερία, Γεράσιμος Ανδρεάτος, Σταμάτης Κόκοτας, Νάντια Καραγιάννη, Λένα Αλκαίου, Μιχάλης Δημητριάδης, Σοφία Παπάζογλου, Ηρώ Σαΐα, Φωτεινή Βελεσιώτου, Γιώτα Νέγκα κ.ά.
Την βραδιά αυτή, θα ερμηνεύσουν τραγούδια του σύγχρονου ελληνικού ρεπερτορίου η Δώρα Λουίζου κι ο Μανώλης Σκουλάς. Το Εργαστήρι, έχει παρουσιάσει σε ειδικά αφιερώματα το έργο σημαντικών Ελλήνων τραγουδοποιών, όπως των: Γιάννη Σπανού, Απόστολου Καλδάρα, Μάνου Χατζιδάκι, Μίκη Θεοδωράκη, Βασίλη Τσιτσάνη κ.ά. Παράλληλα, έχει πραγματοποιήσει ειδικά αφιερώματα στο ρεμπέτικο, το λαϊκό, το δημοτικό και το έντεχνο τραγούδι σε πλήθος συναυλιών, ενώ δίνει τακτικές συναυλίες στο θέατρο Ολύμπια (Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας»), καθώς και σε άλλους χώρους εντός και εκτός Αθηνών.
Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου| Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας | 20:30
Συναυλία – Μαρία Φαραντούρη- Βασίλης Λέκκας
Η Μαρία Φαραντούρη και ο Βασίλης Λέκκας, κατεξοχήν συνδεδεμένοι με την ερμηνεία των μεγαλύτερων Ελλήνων ποιητών και συνθετών (όπως Μάνος Χατζιδάκις, Μίκης Θεοδωράκης, Θάνος Μικρούτσικος, Σταμάτης Κραουνάκης, Διονύσης Σαββόπουλος, Σταύρος Ξαρχάκος, Μάνος Λοίζος, Γιάννης Μαρκόπουλος κ.α.) συνδημιουργούν αποκλειστικά για το Φεστιβάλ Πεντελικού Όρους, μια ανεπανάληπτη μουσική παράσταση!
Μία συναυλία που συνδέει μοναδικά επί σκηνής τον δυναμικό λυρισμό των δύο σπουδαίων καλλιτεχνών και την ερμηνεία των μεγαλύτερων Ελλήνων δημιουργών, μ’έναν εμβληματικό χώρο της Πεντέλης.
Το φεστιβάλ πραγματοποιείται με την Αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.