Γιάννης Στάνκογλου: Αν ο σκοπός σου είναι αληθινός αξίζει τον κόπο να χάσεις αυτά που είναι να χάσεις

Ο Γιάννης Στάνκογλου γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα, αλλά κατάγεται από το Θούριο Έβρου. Αποφοίτησε από το Σύγχρονο Θέατρο Αθήνας του Γιώργου Κιμούλη και συνέχισε να σπουδάζει στη Νέα Υόρκη,στο The Herbert Berghof Studio. Έχει συνεργαστεί με σημαντικούς καλλιτέχνες και σκηνοθέτες και έχει σημειώσει μία σημαντική πορεία σε θέατρο, κινηματογράφο και τηλεόραση. Είναι παντρεμένος με τη σκηνοθέτιδα Αλίκη Δανέζη – Knutsen και έχει μία 4χρονη κόρη, τη Φαίδρα.

Τ φετινή, θεατρική σαιζόν ενσαρκώνει τον Αρθούρο Ρεμπώ, στο έργο του σουηδού ακαδημαϊκού και θεατρικού συγγραφέα Μίκαελ Αζάρ με τίτλο “Είμαι ένας άλλος”, που παρουσιάζεται πρώτη φορά στην Ελλάδα. Την σκηνοθεσία έχει αναλάβει η Αλίκη Δανέζη – Knutsen,στην πρώτη της συνεργασία με την Εταιρεία Θεάτρου Συν-Επί (+,Χ).

Πρόκειται για ένα έργο βασισμένο στη ζωή και στο έργο του Ρεμπώ, με τον ποιητή ως αφηγητή. Αν και δεν είναι αυτοβιογραφικό, διαπνέεται από την αγάπη και το θαυμασμό ενός θεατρικού συγγραφέα για το φαινόμενο που υπήρξε ο Ρεμπώ, και διατρέχει όλη τη ζωή του γάλλου ποιητή από την παιδική του ηλικία ως τα τελευταία χρόνια της σύντομης ζωής του στη Χαράρ της Αιθιοπίας.

Ένας ποιητής που έσπασε τα όρια, που επηρέασε αρκετά τη μοντέρνα ποίηση, αν και εγκατέλειψε οριστικά τη λογοτεχνία στην ηλικία των είκοσι ετών έχοντας εκδώσει ο ίδιος ένα και μόνο έργο, το “Μια εποχή στην Κόλαση” σε ελάχιστα αντίτυπα, και τα υπόλοιπα τα έκαψε με τα χέρια του! Ένας από τους “πατέρες του μοντερνισμού”, που επηρέασε και ενέπνευσε διάσημους καλλιτέχνες και διανοούμενους του 20ου αιώνα αλλά και τους εξεγερμένους φοιτητές του Μάη του ’68. Ο Αλμπέρ Καμύ είχεπει πως ήταν ο «ποιητής της εξέγερσης, και μάλιστα ο σημαντικότερος απ’ όλους».

Που οδήγησε αυτόν τον άνθρωπο η λαχτάρα για την πλήρη ελευθερία και την αλήθεια;

Τι αντικατοπτρίζει άραγε στην εποχή μας αυτό το έργο;

Με αφορμή τον μονόλογο του Ρεμπώ, ο Γιάννης Στάνκογλου, παρά το φορτωμένο του πρόγραμμα, μίλησε στο Culturenow.grκαι έδωσε απαντήσεις για τον δύσκολο και γοητευτικό ρόλο που ερμηνεύει, για τις παραστάσεις που τον ενέπνευσαν, για την σύγχρονη θεατρική πραγματικότητα και για τα μελλοντικά του σχέδια.

Συνέντευξη: Ερριέττα Μπελέκου

Culturenow.gr: Ας ξεκινήσουμε από την απόφασή σας να γίνεται ηθοποιός…

Πότε ανακαλύψατε την αγάπη σας για την υποκριτική τέχνη; Υπήρξαν κάποιες παραστάσεις ή δάσκαλοι που σας οδήγησαν σε αυτόν το δρόμο;

Γιάννης Στάνκογλου: Την απόφαση αν θέλω να γίνω ηθοποιός την πήρα αφού είχα δώσει εξετάσεις και αφού ήμουν ήδη στο δεύτερο έτος της σχολής. Δηλαδή, δεν ήμουν σίγουρος όσο ήμουν στη δραματική σχολή αν αυτό τελικά θέλω.. Όταν όμως έκανα την παράσταση «Κοριολανός» του Σαίξπηρ, που σκηνοθέτησε ο Ρόμπερτ Στούρουα και στο ρόλο του Κοριολανού ήταν ο Κιμούλης, μόλις ανέβηκα στη σκηνή του Ηρωδείου – στη πρεμιέρα της παράστασης- ένιωσα όλο αυτό με τον κόσμο· ήταν η στιγμή που είπα «Α, εδώ μ’ αρέσει και θέλω να μείνω!». Την αγάπη την ανακάλυψα εκεί, στο πλάσιμο με τον κόσμο, μ’ αυτό που συμβαίνει σε μία παράσταση, μ’ αυτό το μαγικό πράγμα…

Υπήρξαν παραστάσεις που είχα δει πριν μπω στη σχολή· του Τερζόπουλου, του Μαρμαρινού, που με επηρέασαν πάρα πολύ, με μάγεψαν και με έκαναν να θέλω να βρεθώ σ’ αυτό το χώρο… και ευτυχώς βρέθηκα!

Cul.N.: Κάνοντας μία αναδρομή στην μέχρι τώρα πορεία σας σε θέατρο, κινηματογράφο και τηλεόραση, παρατηρούμε μία πλούσια γκάμα δραματικών ρόλων.

Πως είναι να αναμετριέσαι με τόσο διαφορετικούς χαρακτήρες;

Γ.Σ.: Κοίταξε, είναι μέρος αυτής της δουλειάς και έτσι θέλω και εγώ να την κάνω. Δηλαδή, να αναμετριέμαι με όσο το δυνατόν πιο διαφορετικούς χαρακτήρες, ο ένας να βρίσκεται σε απόσταση απ’ τον άλλον. Αυτό είναι κάτι που με απασχολεί αρκετά και νιώθω ότι μου δίνει το «κάψιμο» για να συνεχίσω, για να μην βαριέμαι, για να αποκομίσω πράγματα για μένα, για το μέλλον μου.. υποκριτικά.

Να γεμίσω το «οπλοστάσιό» μου.. κάπως έτσι.

Cul.N.: Εκδηλώνετε κάποια προτίμηση σε θέατρο κινηματογράφο ή τηλεόραση;

Γ.Σ.: Εντάξει, το θέατρο είναι το εργαστήριό μου, έτσι νιώθω. Ο κινηματογράφος με γοητεύει πάρα πολύ, θέλω πολύ να κάνω κινηματογράφο. Όταν μου γίνεται μία καλή πρόταση είμαι πάντα μέσα, μ’ αρέσει, γουστάρω. Και η τηλεόραση, αν γίνεται με σωστό τρόπο και μ’ αρέσει το σενάριο τότε ναι. Είναι ένα μέσο που πιστεύω ότι ακόμα δεν έχει ανακαλυφθεί η δύναμή του με τον τρόπο που θα πρεπε.. Δυστυχώς δεν γίνονται και πάρα πολύ καλά πράγματα, αλλά όταν γίνονται βλέπεις την ανταπόκριση του κόσμου και πόσο διαφορετικοί είναι οι άνθρωποι που παίρνουν μέρος σ’ αυτές τις παραγωγές.

Cul.N.: Ανάμεσα στις μέχρι τώρα καλλιτεχνικές δουλειές θα μπορούσατε να ξεχωρίσετε κάποια; Και γιατί;

Γ.Σ: Είναι πολύ δύσκολο αυτό αλλά θα την κάνω την προσπάθεια..

Στο σινεμά η συνεργασία με τον Γιάνναρη, με τη Δώρα Μασκλαβάνου, αυτές οι δύο δουλειές ήταν και σε πολύ κοντινές αποστάσεις. Σίγουρα «Το ταγκό των Χριστουγέννων» ήταν ένα σενάριο και ένας χαρακτήρας που μου άρεσαν πολύ. Ακόμα, η συνεργασία με τον Γιάννη Φάργκα, σε μια ταινία που δεν έχει βγει ακόμα και ελπίζω να βγει σύντομα.. είχαμε πάει και στην Αλάσκα και στη Νέα Ορλεάνη για τα γυρίσματα! Τηλεοπτικά, το «Νησί» βέβαια και η 10η Εντολή.

Θεατρικά… θεωρώ πολύ σημαντική την στιγμή που σου είπα με τον Κοριολανό, γιατί ήταν η πρώτη μου επαφή. Από εκεί και πέρα , ήταν σίγουρα η δουλειά με τον Τερζόπουλο και το 2004 η συνεργασία με τον Μιχαήλ Μαρμαρινό. Σιγουρα οι συνεργασίες με την Άτζελα Μπρούσκου, στο “Λεωφορείο ο πόθος” και στην “Ηλέκτρα”. Επίσης, το “Festen”της γυναίκας μου, της Αλίκης και o “Ιούλιος Καίσαρας”, η πρώτη παράσταση που σκηνοθέτησε ο Νίκος Καραθάνος, με την οποία χάρηκα και ένιωσα πολύ καλά. Πολλά άλλα, είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσω, κάθε φορά είναι κάτι διαφορετικό.. και με τον Αλεξανδρή πέρυσι στην «Ατελείωτη Βροχή»..και φέτος, αυτό που κάνω με το μονόλογο του Ρεμπώ το αγαπάω πάρα πολύ.

Cul.N.: Ας μιλήσουμε γι’ αυτό το μονόλογο..

Στην φετινή παράσταση «Είμαι ένας άλλος», θα δούμε επί σκηνής μία ιστορία εμπνευσμένη από τη ζωή και το έργο ενός πραγματικού προσώπου, του “καταραμένου” ποιητή Αρθούρου Ρεμπώ. Μιλήστε μας λίγο για αυτό το έργο..

Γ.Σ.: Το έργο το έχει γράψει ο Μίκαελ Αζάρ, ένας Σουηδός συγγραφέας, τον οποίο προφανώς τον απασχόλησε πολύ η όλη στάση, η φιλοσοφία και η ποίηση του Ρεμπώ, και αποφάσισε να γράψει ένα κείμενο το οποίο είναι βασισμένο εκεί. Αυτό που εμένα με γοήτευσε, αν και ήμουν επηρεασμένος αρκετά επειδή μου άρεσε η ποίηση του Ρεμπώ, είναι ότι ένας άνθρωπος χρησιμοποίησε τον «μύθο» που λέγεται Αρθούρος Ρεμπώ θεατρικά με έναν πολύ ωραίο τρόπο, κατανοητό, εύηχο και την ίδια στιγμή σύγχρονο. Όταν λέω σύγχρονο.. μιλάει για το θάνατο, ένα θέμα που απασχολεί τον άνθρωπο και δεν θα πάψει να τον απασχολεί. Μιλάει για την ελευθερία του ατόμου, για το ταξίδι, για την κοινωνία, το πως μας κλείνει σε διάφορα κουτάκια..

Οπότε, έχουμε να κάνουμε με ένα πολύ γεμάτο έργο, αυτός ήταν και ο λόγος που ήθελα να το κάνω.

Cul.N.: Ποιες δυσκολίες συναντήσατε καθόλη την διάρκεια των προβών, αντιμετωπίζοντας την πρόκληση να δώσετε σάρκα και οστά σε έναν από τους πιο ριζοσπαστικούς εκπροσώπους του συμβολισμού, που επηρέασε πολλούς με τις απόψεις του;

Γ.Σ.: Όταν γνωρίζεις το έργο του Ρεμπώ, οτιδήποτε άλλο, έξω από την ποίησή του, μπορεί να σου φαίνεται λίγο μικρό, λίγο κάπως, λίγο αλλιώς… Παρ’ όλα αυτά, η τριβή με το κείμενο του Αζάρ και η επαφή με τη βιογραφία του ποιητή, σε συνεργασία με την Αλίκη που σκηνοθετεί, με έκαναν να νιώσω πολύ όμορφα. Εγώ προσπάθησα να πω, να μιλήσω το κείμενο, να επικοινωνήσω μαζί του. Αυτή ήταν και η μεγάλη δυσκολία, να μπορέσεις να ακουμπήσεις το κείμενο και όλο αυτό που ήταν ο Ρεμπώ, για αυτούς που ήξεραν να φύγουν ικανοποιημένοι και για όσους δεν ξέρουν να τον μάθουν..

Αυτό παλέψαμε και νομίζω ότι τα έχουμε καταφέρει.. κάπως.

Cul.N.: Ποια είναι τελικά η δική σας προσωπική οπτική για τον “ποιητή της εξέγερσης”;

Γ.Σ.: Πάντα λέω αυτό, ότι την πρώτη φορά που διάβασα τον Ρεμπώ ένιωσα έναν άνθρωπο που τρόμαζε..τρόμαζε με αυτά που συμβαίνουν γύρω του, ήθελε να τα αλλάξει, ήθελε να τα δει με άλλη οπτική. Μάλιστα, πάλεψε πολύ γι’ αυτό είτε μέσω της ποιήσης του, είτε μέσω της φυγής του, της σιωπής του.. Αυτό είναι κάτι που το θεωρώ τρομερά δύσκολο, άλλωστε δεν είναι τυχαίο που πολλοί φιλόσοφοι και αναλυτές έχουν σταθεί πάρα πολύ στη σιωπή του Ρεμπώ. Έγραψε από τα 14 μέχρι τα 19 του και μετά τέλος.. όλο αυτό εμένα προσωπικά με γοητεύει.

Cul.N.: “Τι θυσίες πρέπει να κάνει κάποιος για να ακολουθήσει τα όνειρά του και να παραμείνει ατόφιος μέσα του;”

Γ.Σ.: Σίγουρα χρειάζονται θυσίες για να παραμείνεις αληθινός, για να προσπαθήσεις να εξελιχθείς. Πάντα κάτι χάνεις. Αν όμως ο σκοπός σου είναι καθαρός, αγνός, αληθινός και με νου, αξίζει τον κόπο να χάσεις αυτά που είναι να χάσεις!

Cul.N.: Στις απόψεις που διοχετεύονται μέσω του χαρακτήρα που υποδύεστε θα μπορούσατε να βρείτε κάποιο συνδετικό κρίκο με τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα;

Γ.Σ.: Ήδη ανέφερα μερικά αλλά είναι πάρα πολλά. Η σχέση που έχουμε με τους γονείς μας, με τον θάνατο, με την εκκλησία, με τη θρησκεία, με την ελευθερία, η σχέση με τον εαυτό μας και με όλα όσα θέλουμε να αλλάξουμε. Όλα αυτά υπάρχουν μέσα στο έργο και εγώ προσπαθώ να τα συνδέσω με το σήμερα, είναι όμως πράγματα που συνδέονται άμεσα και παραμένουν σύγχρονα, γιατί είναι οντολογικά.

Cul.N.: Ποιες είναι οι αντανακλάσεις της οικονομικής κρίσης που βιώνει η Ελλάδα, στον τομέα του θέατρου; Κατ’ επέκταση, πόσο έχει επηρεαστεί το επάγγελμα του ηθοποιού;

Γ.Σ.: Εγώ βλέπω και νιώθω ότι ο κόσμος πάει θέατρο φέτος, όπως και πέρυσι, αυτό είναι ένα στοιχείο πάρα πολύ θετικό, πάρα πολύ ενθαρρυντικό. Βλέπουμε τον κόσμο σε πολλά θέατρα, να περιμένει να δει κάτι, να ψάχνει να βρει την καλή παράσταση, το φτηνό εισιτήριο, αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό. Είναι και ένα κομμάτι που με κρατάει και εμένα ακόμα λίγο αισιόδοξο. Από εκεί και πέρα, σίγουρα το επάγγελμα του ηθοποιού έχει επηρεαστεί αρκετά, από την άποψη πως όλα πια έχουν πέσει. Πολλοί ηθοποιοί που έκαναν χρόνια τηλεόραση, τώρα έχουν μείνει εκτός. Υπάρχουν δυσκολίες, ανεργία, πράγματα που δεν λύνονται από τη μία στιγμή στην άλλη, έρχεσαι κάθε μέρα αντιμέτωπος με όλο αυτό.

Η 4χρονη κόρη του κ. Στάνκογλου διακόπτει ευχάριστα τη συνομιλία μας, με ένα τραγούδι, και δίνει την αφορμή για την επόμενη ερώτηση..

Cul.N.: Το κοινό μπορεί να σας δει και σε άλλη μία παράσταση, παιδική αυτή τη φορά: «Ο Θησέας και η Αριάδνη στο Νησί των Ταύρων». Πρόκειται για μία παραγωγή του Badminton, που ανεβαίνει για δεύτερη χρονιά με μεγάλη επιτυχία. Που πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό;

Γ.Σ.: Είναι μία παράσταση που πήγε πάρα πολύ καλά πέρυσι και συνεχίζει να έχει μεγάλη ανταπόκριση και φέτος. Υπάρχει κόσμος που έρχεται και την βλέπει τρίτη φορά, αρέσει σε μικρούς και μεγάλους και αυτό είναι το ωραίο. Η επιτυχία πιστεύω πως οφείλεται αρχικά στο κείμενο του Στρατή Πασχάλη και στην παραγωγή που έχει αναλάβει το Badminton, μία παραγωγή που δεν τσιγγουνεύτηκε στις μέρες μας το αποτέλεσμα… Θέλω να πω ότι δούλεψαν πάρα πολύ, η Αγγελική Σπυράτου που έκανε τη σκηνοθεσία, αλλά και όλοι οι συντελεστές. Ίσως δεν είχε ξαναγίνει και κάτι τόσο παραστατικά, όσον αφορά τη μυθολογία.

Cul.N.: Είναι απαιτητικό το παιδικό κοινό;

Γ.Σ.: Πάρα πολύ απαιτητικό γιατί χάνει εύκολα τη συγκέντρωσή του. Πιστεύω πως καταλαβαίνει άλλα πράγματα από αυτά που καταλαβαίνουν οι μεγάλοι, η ενέργεια παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Μόλις πας να κλέψεις λίγο αρχίζουν να ψιθυρίζουν, δεν αντέχουν το ψέμα.. ενώ οι μεγάλοι το αντέχουν λίγο περισσότερο!

Cul.N.: Υπάρχουν κάποια επόμενα επαγγελματικά σχέδια;

Γ.Σ.: Αρχικά θα παίξω στο έργο «Όλοι οι Ρεμπέτες του Ντουνιά» του Λάμπρου Λιάβα, δύο παράλληλους μονόλογους που θα κάνω με τον Τάσο Νούσια, εκείνος θα υποδυθεί τον Μάρκο Βαμβακάρη και εγώ τον Μιχάλη Γενίτσαρη. Η σκηνοθεσία θα είναι της Σοφίας Σπυράτου και θα παρουσιαστεί στο θέατρο «Ροές» τον Γενάρη. Επιπλέον, για την επόμενη χρονιά συζητάω κάποια πράγματα για κινηματογράφο..

Όσον αφορά τον Ρεμπώ, θα συνεχιστεί μέχρι τέλος Γενάρη και μπορεί να πάει και παρακάτω, θα δούμε.. «Ο Θησέας και η Αριάδνη» θα συνεχιστεί μέχρι 19 Δεκεμβρίου.

Cul.N.: Κλείνοντας, εσείς πως φαντάζεστε τον εαυτό σας καλλιτεχνικά και προσωπικά στα επόμενα χρόνια; Ένα όνειρό σας για το μέλλον;

Γ.Σ.: Προσωπικά να έχω την υγεία μου και να έχω κοντά μου τους ανθρώπους που αγαπάω.

Στη δουλειά μου, όταν θα περάσουν κάποια χρόνια, να γυρίσω πίσω να κοιτάξω και να πω ότι αυτά που έκανα ήταν όλα ωραία, ότι δεν υπάρχει κάτι για το οποίο να ντρέπομαι να έχω την αξιοπρέπειά μου…

Το έργο “Είμαι ένας άλλος“, του Μίκαελ Αζάρ, παρουσιάζεται στο Θέατρο Αθηνών, από 7 έως 14 Μαϊου, με τον Γιάννη Στάνκογλου στον πρωταγωνιστικό ρόλο.