2ο Φεστιβάλ Φιλοσοφίας από το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος: Οι μεταμορφώσεις του θηλυκού και του αρσενικού

Μετά την επιτυχία της πρώτης διοργάνωσης που ήταν αφιερωμένη στις «μεταμορφώσεις της αγάπης», το Φεστιβάλ Φιλοσοφίας που διεξάγεται φέτος σε συνεργασία με την Γαλλική Σχολή Αθηνών και τη LIFO, εμβαθύνει το στοχασμό και επικεντρώνεται στις «μεταμορφώσεις του θηλυκού και του αρσενικού». Τι σημαίνει να είσαι άνδρας ή γυναίκα, στον 21ο αιώνα;

Είναι καιρός, τόσο στην Ελλάδα όσο και αλλού, να αμφισβητήσουμε την πατριαρχία που αναπαράγει, από γενιά σε γενιά, το μοντέλο μίας γυναίκας που είναι υποχρεωμένη να ασχολείται με τα οικιακά, να μεγαλώνει τα παιδιά και να προσφέρει ευχαρίστηση στον άνδρα, στο όνομα μιας ανωτερότητας που προσφέρεται δικαιωματικά στον άνδρα από την ίδια τη φύση… και που στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο από ένα πολιτισμικό κατασκεύασμα!

Οι γυναίκες αναζητούν ουσιαστική οικονομική ανεξαρτησία, καλύτερη κατανομή των οικιακών εργασιών, μεγαλύτερη συνδρομή των πατέρων στην εκπαίδευση των παιδιών, ισότητα στα δικαιώματα, στις επιθυμίες και στις απολαύσεις. Μήπως βρισκόμαστε λοιπόν στα πρόθυρα ενός πολέμου των φύλων; Ακριβώς το αντίθετο! Ελάτε να ακούσετε την Belinda CANNONE, συγγραφέα και δοκιμιογράφο, και τον Alexandre LACROIX, φιλόσοφο, οι οποίοι θα αποδείξουν ότι ο αγώνας για την ισότητα συνεπάγεται τον αγώνα των γυναικών με τους άνδρες και όχι εναντίον τους. Δεν υπάρχει ούτε νικητής, ούτε ηττημένος! Μόνο η υπόσχεση, και τίποτα λιγότερο, ενός νέου κόσμου, αναθεωρημένων σχέσεων μέσα στο ζευγάρι, στην οικογένεια και την κοινωνία!

Αλλά ο προβληματισμός δε σταματάει εκεί. Οι γυναίκες είναι άραγε τα μόνα θύματα του πατριαρχικού μοντέλου; Αυτό δεν ισχύει! Ο François-Ronan DUBOIS, η Mélanie GOURARIER, ανθρωπολόγος, και η Daisy LETOURNEUR, δοκιμιογράφος, θα μας εξηγήσουν ότι οι άνδρες είναι τα πρώτα θύματα ενός μοντέλου που, από πολύ μικρή ηλικία, εγκλωβίζει τους άνδρες στις προσταγές μιας έκφρασης του ανδρισμού που βασίζεται σε σχέσεις εξουσίας και σε έναν συνεχή ανταγωνισμό με βαρύ τίμημα, όπως θα μας το αποδείξει η Lucile PEYTAVIN, ιστορικός.

Αυτή η τοξική αρρενωπότητα ξεδιπλώνεται επίσης μέσα στις LGBTQ+ κοινότητες, η Daisy LETOURNEUR, δοκιμιογράφος και ο Φώτης ΣΕΡΓΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ, δημοσιογράφος θα συζητήσουν τη διαδικασία που οδηγεί στην αναπαραγωγή ορισμένων πτυχών της ανδρικής κυριαρχίας και του ανδρικού ιδεώδους.

Τι θα γινόταν αν, όπως θα μας εξηγήσει η φιλόσοφος Claire MARIN, το να είσαι άνδρας δεν περιορίζεται στα στερεότυπα του αρρενωπού, μοναχικού τυχοδιώκτη, του σκληρού πολεμιστή και του ψυχρού αποπλανητή; Και τι θα γινόταν αν, παραιτούμενος οικειοθελώς από το αρχέγονο βάρος ενός ανέφικτου ανδρικού προτύπου, ο άνδρας μπορούσε επιτέλους να ανακτήσει την αυτοπεποίθηση και τη γαλήνη;

Αδιαμφησβήτητα, η δεύτερη αυτή διοργάνωση του φεστιβάλ φιλοσοφίας δίνει φωνή στις γυναίκες, αλλά δεν περιορίζεται σε αυτό. Δίνει επίσης φωνή στους άνδρες που ανησυχούν για την άνοδο του φεμινισμού, θεωρώντας ότι απειλείται η δική τους αρρενωπότητα. Η Maïa MAZAURETTE, συγγραφέας, αρθρογράφος, blogger και ζωγράφος θα προσπαθήσει να απαντήσει σε όσου (και όσες) διερωτώνται ποιες είναι οι μορφές της αποπλάνησης και της σεξουαλικότητας έξι χρόνια μετά τη διάδοση του #MeToo.

«Δεν γεννιόμαστε γυναίκες. Γινόμαστε γυναίκες»

Η διάσημη ρήση του Δεύτερου Φύλου (1949) της Simone de Beauvoir μπορεί κάλλιστα να εφαρμοστεί σήμερα στους άνδρες. Τόσο ο ανδρισμός όσο και η θηλυκότητα αποτελούν κοινωνικές κατασκευές, εγγεγραμμένες στην Ιστορία και ως τέτοιες είναι πιθανό να εξελίσσονται ή να αμφισβητούνται ριζικά. Οι κοινωνικοί ρόλοι και τα συστήματα αναπαράστασης που καθόρισαν το θηλυκό και το αρσενικό επί σειρά αιώνων βρίσκονται σε κρίση, αδυνατώντας πλέον να αναπαραχθούν πανομοιότυπα. Οι συναντήσεις και οι συζητήσεις που θα λάβουν χώρα τις δύο αυτές βραδιές θα διερευνήσουν εις βάθος τους σημαντικούς αυτούς μετασχηματισμούς και θα αναζητήσουν ένα νέο ορισμό του αρσενικού και του θηλυκού και των σχέσεων που τα ενώνουν.

Το αναλυτικό πρόγραμμα του 2ου Φεστιβάλ Φιλοσοφίας:

Α. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΡΥ ΚΟΙΝΟ
ΟΜΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΡΟΓΓΥΛΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 26 ΜΑΪΟΥ 2023

Χώρος: ΓΗΠΕΔΟ ΤΕΝΙΣ

19.30 – Εναρκτήρια διάλεξη : Οι μεταμορφώσεις του θηλυκού και του αρσενικού

Belinda CANNONE, συγγραφέας, και Alexandre LACROIX, συγγραφέας, Διευθυντής σύνταξης του περιοδικού Philosophie Magazine

Η ανδρική παντοκρατορία βρίσκεται άραγε σε παρακμή; Είμαστε μάρτυρες μιας προσωρινής και αναστρέψιμης κρίσης του ανδρισμού ή στις απαρχές μίας αναπόφευκτης παρακμής του πατριαρχικού μοντέλου; Πέρα από τις ενίοτε απόλυτες απόψεις ορισμένων, είναι εξαιρετικά δύσκολο να αξιολογήσουμε το συγκεκριμένο φαινόμενο.

Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το ήμισυ της ανθρωπότητας, γένους θηλυκού, υφίσταται πολλαπλές διακρίσεις, χωρίς πάντοτε να το αντιλαμβάνεται, στο όνομα της κατανομής των ρόλων μεταξύ ανδρών και γυναικών. Το βάρος της Ιστορίας, οι θρησκευτικές πεποιθήσεις και οι κάθε είδους πολιτισμικές αναπαραστάσεις έχουν καθιερώσει μια κοινωνική δομή που αναθέτει σε κάθε φύλο συγκεκριμένους ρόλους μέσα στο ζευγάρι, στην οικογένεια και την κοινωνία. Διάκριση των κοινωνικών ρόλων (δημόσια σφαίρα για τους άνδρες, ιδιωτική σφαίρα για τις γυναίκες). Διαχωρισμός των καθηκόντων, των ρόλων, των χώρων. Η δύναμη των στερεοτύπων πολλαπλασιάζεται μέσα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τη διαφήμιση, τη μόδα, τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία, τα οποία τοποθετούν τους άνδρες και τις γυναίκες σε ξεχωριστούς κόσμους.

Επίσης, οφείλουμε να το παραδεχτούμε, η χειραφέτηση των γυναικών και η επιδίωξή τους για ίσα δικαιώματα εξακολουθούν να αποτελούν μειοψηφικά φαινόμενα στον κόσμο σήμερα. Το κύμα #Metoo που σάρωσε τη Βόρεια Αμερική και ορισμένες χώρες – όχι όλες! – στην Ευρώπη, παραμένει ένα περιθωριακό φαινόμενο για τον υπόλοιπο κόσμο, όπου εξακολουθούν να επικρατούν οι αναπαραστάσεις του άνδρα ως ανώτερου φύλου εκ φύσεως. Ακόμη χειρότερα, στις χώρες που παρατηρήθηκε και όπου απείλησε την καθιερωμένη τάξη πραγμάτων, το κύμα αυτό προκάλεσε αντίθετες αντιδράσεις και νησίδες αντίστασης. Ο αγώνας για την ισότητα σίγουρα δεν έχει κερδηθεί. Αντίθετα, ενδέχεται στο ξεκίνημά του, να εντείνει την αντιπαλότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Το «Φεστιβάλ Φιλοσοφίας» της Αθήνας αποσκοπεί να θέσει το πλαίσιο της συζήτησης με σαφή και τεκμηριωμένο τρόπο, αποφεύγοντας τα αναθέματα και χωρίς να αναζωπυρώσει τον «πόλεμο των φύλων», προτείνοντας έναν απολογισμό, μία διερεύνηση των συμπεριφορών και των στάσεις των ανδρών και των γυναικών μέσα στο ζευγάρι, στην οικογένεια και στο σύνολο των κοινωνικών δομών, τον εντοπισμό των πολιτισμικών δυναμικών που αναθέτουν, πολύ συχνά ασυνείδητα, συγκεκριμένους ρόλους στον άνδρα και στη γυναίκα, την επινόηση νέων σχέσεων μεταξύ των δύο φύλων, θέτοντας έτσι, εν τέλει, τα θεμέλια για μια πιο αρμονική και πιο ευτυχισμένη ζωή! Ο αγώνας για την ισότητα δεν είναι αγώνας των γυναικών ενάντια στους άνδρες, αλλά αγώνας των γυναικών με τους άνδρες. Χωρίς νικητή, χωρίς ηττημένο! Αποτελεί μόνο την υπόσχεση, και τίποτα λιγότερο, για ένα νέο κόσμο!

20.30 – Διάλεξη: Ο ανδρισμός, παγίδα ή προνόμιο;

Lucile PEYTAVIN, ιστορικός και συγγραφέας του βιβλίου Le Coût de la virilité (Το αντίτιμο του ανδρισμού)

Άνδρες και γυναίκες, προορισμένοι να αγαπηθούν, να συνάψουν φιλίες, να συνυπάρξουν στο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον. Πλησίον στην εγγύτητα του χώρου αλλά απομακρυσμένοι από αρχέγονες πολιτισμικές κατασκευές, που θέτουν την ανωτερότητα του ανδρικού φύλου ως θεμέλιο του αστικού και πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού, ηθικού και θρησκευτικού συστήματος. Ένα σύστημα που συνοψίζεται στην πατριαρχία και διέπεται από νόμους, πρακτικές και έθιμα που οργανώνουν την κυριαρχία στο οικογενειακό και κατ’ επέκταση, στο κοινωνικό περιβάλλον. Ένα αδιάλλακτο και ενίοτε βίαιο σύστημα, που παρέχει τα κυριότερα δικαιώματα στον πατριάρχη, επικεφαλής της οικογένειας και υπεύθυνο για την ασφάλεια της ομάδας και την προστασία της ιδιοκτησίας.

Αν και φαντάζει προνόμιο, η πατριαρχία αποδεικνύεται επίσης παγίδα για τους άνδρες που εγκλωβίζονται σε ένα απόλυτο μοντέλο το οποίο, ενώ οργανώνει την ανωτερότητα του άνδρα έναντι της γυναίκας και του πατέρα έναντι των παιδιών, τείνει να εγκλωβίζει τους άνδρες σε ένα πρότυπο του ανδρισμού που βασίζεται στη δύναμη, στον ανταγωνισμό και στην ετεροφυλοφιλία. Πρόκειται για ένα προκαθορισμένο μοντέλο, το οποίο αφήνει ελάχιστα περιθώρια συναισθηματικής έκφρασης και το οποίο υποθέτει ότι ο άνδρας, ηγέτης και καθοδηγητής ταυτόχρονα, είναι υπόλογος μόνο στον εαυτό του.

Οι κώδικες του ανδρισμού εξελίσσονται, τα κριτήρια του ανδρισμού τίθενται υπό αμφισβήτηση. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ο ανδρισμός είναι πλουραλιστικός εκ φύσεως, αλλά βιώνεται ενίοτε με ενοχικό και παράνομο τρόπο, στη σκιά ενός ηγεμονικού και αυστηρού πατριαρχικού μοντέλου. Σήμερα, οι άνδρες τολμούν να ζήσουν, να εκφράσουν ακόμη και να διεκδικήσουν εναλλακτικές μορφές αρρενωπότητας, μακριά από σχέσεις κυριαρχίας, ανταγωνισμού και αποκλεισμού, ως προοίμιο νέων μορφών σχέσεων μέσα στο ζευγάρι, την οικογένεια και την κοινωνία.

21.30 – Διάλεξη: Ερωτικοποίηση του ανδρικού σώματος, αδύνατη αποστολή;

Maïa MAZAURETTE, συγγραφέας, αρθρογράφος, blogger και ζωγράφος

Επειδή οι γυναίκες έχουν αποκλειστεί από καιρό από τα επαγγέλματα τεχνών, επειδή οι ομοφυλόφιλοι καλλιτέχνες εδώ και καιρό έπρεπε να κρύβουν τις προτιμήσεις τους, το ερωτικό ανδρικό γυμνό είναι σπάνιο στην ιστορία της τέχνης. και συνεχίζει να είναι σήμερα. Από τον κόσμο του κινηματογράφου μέχρι αυτόν της διαφήμισης μέσα από γκαλερί σύγχρονης τέχνης, εξακολουθεί και πάντα να θεωρείται το γυναικείο σώμα (πιο) αισθητικό. Οι ίδιοι οι άνδρες βιώνουν τους εαυτούς τους ως λιγότερο ενδιαφέροντες, λιγότερο όμορφους από τις γυναίκες. Μπορούμε να αποκαταστήσουμε τη σχέση των ανδρών με το σώμα τους; Μπορούμε να τους επιτρέψουμε να αρπάξουν τα εργαλεία παραγωγής της επιθυμίας – αυτοί που λογοκρίνουν τον εαυτό τους τόσο πολύ; Όταν αισθάνεστε ότι δεν είστε αρκετά επιθυμητοί, πώς να τολμήσετε να κάνετε τον εαυτό σας επιθυμητό;

Χώρος: ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

20.30 – Διάλεξη: Οι μεταμορφώσεις του θηλυκού – η γυναίκα που γινόμαστε

Claire MARIN, φιλόσοφος, συγγραφέας του βιβλίου Rupture(s) (Χωρισμο(ι))

Συντονίζει η Agnès LEVALLOIS, δημοσιογράφος

«Αν όντως γινόμαστε γυναίκες, όπως υποστήριζε η Simone de Beauvoir, καλούμαστε να αναλογιστούμε αυτό το γίγνεσθαι. Είμαστε ελεύθερες να ορίσουμε αυτό που θέλουμε να γίνουμε; Αυτός ο ορισμός μπορεί άραγε να πάρει διαφορετικές μορφές; Θα διερευνήσουμε τα μοντέλα και τους τρόπους αυτοπροσδιορισμού, τους εκπαιδευτικούς, πολιτιστικούς, οικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες που ευνοούν αυτή τη διαδικασία ενδυνάμωσης και έκφρασης των γυναικών. Ορισμένα πρότυπα που παρατηρούνται σήμερα, όπως εκείνο της «ισχυρής γυναίκας», αντικατοπτρίζουν άραγε ουσιαστικά την πραγματικότητα; Πολλά πρέπει να γίνουν ακόμη για να μπορέσουμε να υποστηρίξουμε κάτι τέτοιο, ωστόσο οι δεσμοί αλληλεγγύης ενισχύονται, νέοι χώροι έκφρασης κάνουν την εμφάνισή τους, η γυναικεία λογοτεχνική γραφή αναπτύσσεται, το γυναικείο βλέμμα εμπλουτίζει τον σύγχρονο κινηματογράφο. Αλλά ποιο είναι το τίμημα που εξακολουθούν να πληρώνουν οι γυναίκες για να έχουν πρόσβαση σε βασικά δικαιώματα; Πώς μπορούμε, παρά την επιστροφή ή την επιμονή συντηρητικών και πατριαρχικών πολιτικών, να βοηθήσουμε τα νεαρά κορίτσια να αποκτήσουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις ικανότητες και τη δύναμή τους; Ποια θέση είμαστε διατεθειμένοι να τους δώσουμε;
Ο κόσμος δείχνει σήμερα να ανακαλύπτει με έκπληξη το άλλο του μισό.
Και η όψη του κόσμου μπορεί κάλλιστα να αλλάξει».

21.30 – Συζήτηση: Αποδομώντας τον ανδρισμό. Ναι, αλλά πως;

Με τις: Mélanie GOURARIER, ανθρωπολόγος, ερευνήτρια στο CNRS, συγγραφέα του βιβλίου Alpha mâle, Séduire les femmes pour s’apprécier entre homme (Άλφα αρσενικό, Αποπλανώντας τις γυναίκες για να εκτιμόμαστε μεταξύ ανδρών), και Daisy LETOURNEUR, συγγραφέα του βιβλίου On Ne Naît Pas Mec (Δε γεννιόμαστε άντρες), μέλος της συλλογικότητας « Toutes Des Femmes ».

Συντονίζει η Χριστίνα ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, Διευθύντρια ειδήσεων και social media στη LIFO

Μετά το κίνημα #MeToo, στην εποχή των νέων γενιών του φεμινισμού, ο «ανδρισμός» των ανδρών δείχνει να απειλείται. Σε αντίθεση με τα τρία πρώτα κύματα του φεμινισμού που επικεντρώθηκαν στη διεκδίκηση δικαιωμάτων για τις γυναίκες (ψήφος και πρόσβαση στο δημόσιο χώρο – αναπαραγωγικά δικαιώματα και σεξουαλική ελευθερία – κατάσταση των γυναικών που δεν ανήκουν στη λευκή φυλή, στην αστική τάξη ή στον ετεροφυλόφιλο προσανατολισμό), το τέταρτο κύμα – αυτό που παρατηρείται σήμερα – επικεντρώνεται στην ανδρική συμπεριφορά και αποσκοπεί στην αναθεώρησή της.

Η ιδέα της έλευσης αυτού του πολυπόθητου νέου ανθρώπου συνοψίζεται στην έκφραση: «αποδομημένος άνθρωπος». Η επίτευξη της ισότητας προϋποθέτει την αμφισβήτηση της ανδρικής ταυτότητας. Σε τέτοιο βαθμό που κάποιοι φοβούνται ότι το αρσενικό θα διαβρωθεί καταλήγοντας στο απροσδιόριστο, στο ουδέτερο ή ακόμη χειρότερα, στο ίδιο το θηλυκό…Πώς ορίζουμε λοιπόν σήμερα το αρσενικό; Το αρσενικό τελεί άραγε υπό εξαφάνιση; Μπορούμε ακόμα να ορίσουμε τον άνδρα σήμερα; Τι είναι ο άνδρας και ποιο είναι το μέλλον αυτού του νέου άνδρα;

Αποδόμηση δεν σημαίνει καταστροφή! Σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει ο Ζακ Ντεριντά, η αποδόμηση σημαίνει πρώτα απ’ όλα να συνειδητοποιούμε ότι αυτό που ορίζεται από την ιστορία, την τεχνική, τους θεσμούς, την κοινωνία, την ηθική και τους κανόνες δεν αποτελεί ένα απόλυτα φυσικό γεγονός. Η φύση δεν διαδραματίζει κανένα ρόλο στην τοξική ανδρική συμπεριφορά. Ούτε η βιολογία, ούτε καν τα επίπεδα τεστοστερόνης καταδικάζουν τους άνδρες σε επιθετική συμπεριφορά. Μόνο, και ακόμα πολύ συχνά, η εκπαίδευση, η κουλτούρα, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, το επαγγελματικό περιβάλλον, η οργάνωση της κοινωνίας και το πολιτικό σύστημα αναπαράγουν ακατάπαυστα τα στερεότυπα των φύλων που οργανώνουν την υπεροχή του αρσενικού έναντι του θηλυκού.

Για να το διαπιστώσουμε, μια ματιά στον τρόπο με τον οποίο τα στερεότυπα των φύλων δημιουργούνται και αποδίδονται από πολύ νεαρή ηλικία αρκεί. Οι προσταγές της εξουσίας και της επίδοσης διαιωνίζουν την ανδρική κυριαρχία που ορίζει τις σχέσεις κυριαρχίας μέσα στο ζευγάρι, την οικογένεια, τον εργασιακό χώρο και την κοινωνία. Με τη φιλοδοξία των γυναικών για ίσα δικαιώματα, την άνοδο του φεμινισμού, τη δυναμική του #MeToo που έφερε στο προσκήνιο τα ζητήματα της αποπλάνησης, της συναίνεσης και της σεξουαλικής βίας, οι άνδρες έρχονται αντιμέτωποι με τα προνόμια και τις αντιφάσεις τους. Αδιαμφισβήτητα οι άνδρες αγωνίστηκαν σκληρά για τις ελευθερίες και τα δικαιώματά του, αλλά μήπως άραγε παρέλειψαν ταυτόχρονα τις ελευθερίες και τα δικαιώματα των γυναικών, που θα μπορούσαν εν τέλει να αμφισβητήσουν την κυριαρχία τους;

ΣΑΒΒΑΤΟ 27 ΜΑΙΟΥ 2023

Χώρος: ΓΗΠΕΔΟ ΤΕΝΙΣ

19.30 – Διάλεξη: Από τον άνδρα χωρίς συναισθήματα στον άνδρα σε παρακμή;

Claire Marin, φιλόσοφος, συγγραφέας του βιβλίου Rupture(s) (Χωρισμο(ι))

Συντονίζει η Agnès LEVALLOIS, δημοσιογράφος

Είναι το ανδρικό μοντέλο σε κρίση; Σε πολλές κοινωνίες, οι κώδικες ανδρισμού αποτελούν αντικείμενο μιας πρόκλησης που ενισχύεται από το κύμα του #MeToo. Η απελευθέρωση του γυναικείου λόγου, η άνοδος του φεμινισμού και η δημοσιότητα που του δίνουν τα μέσα ενημέρωσης, τα κοινωνικά δίκτυα και οι ψηφιακές πλατφόρμες, έρχονται αντιμέτωπες με τις παραδοσιακές αναπαραστάσεις ανδρισμού, αμφισβητώντας τη συμβολική φιγούρα του «Marlboro Man», μοναχικού τυχοδιώκτη, αναίσθητου πολεμιστή, άψυχου σαγηνευτή…

Στωικός, σκληρός, αυτόνομος, χωρίς συναίσθημα. Αυτοί είναι μερικοί από τους χαρακτηρισμούς της παραδοσιακής αρρενωπότητας. Και σε μερικούς άνδρες, ασκούν ισχυρή επιρροή. Η ιδέα ότι οι «πραγματικοί άνδρες» παρουσιάζουν αυτά τα χαρακτηριστικά είναι ριζωμένη στην κουλτούρα μας, ακόμη και μετά από δεκαετίες συζητήσεων σχετικά με την αλλαγή των ρόλων των φύλων.

Συχνά οι άνδρες υποφέρουν από αυτό που είναι γνωστό ως ρυθμιστική αρσενική αλεξιθυμία, ελληνικός όρος, που ορίζεται ως η δυσκολία στην κατανόηση, την διαφοροποίηση και την έκφραση των συναισθημάτων, αφήνοντας τόσους πολλούς συντρόφους, μόνους και απογοητευμένους από συναισθηματικά μη διαθέσιμους συζύγους.

Ωστόσο, τα αγόρια γεννιούνται τόσο ευαίσθητα όσο τα κορίτσια. Όμως μέσω της κοινωνικοποίησης, χάνουν την «άδεια» να αισθάνονται και να συνδέονται για να συμμορφωθούν με τους παραδοσιακούς αρσενικούς κανόνες που τονίζουν τον ανταγωνισμό, την απόδοση, την επιθετικότητα, αποθαρρύνοντας την έκφραση ευάλωτων συναισθημάτων.

Τι ρόλο παίζει η παραδοσιακή ανδρική ιδεολογία σε αυτές τις ανισότητες και τι πρέπει να γίνει για να τις αλλάξει; Πώς επηρεάζει ο παραδοσιακός ανδρισμός την ψυχική και σωματική υγεία των ανδρών; Πώς επηρεάζει αυτό τις γυναίκες; Έχει αλλάξει η αντίληψή μας για τον ανδρισμό με την πάροδο του χρόνου; Είναι οι νεότεροι άνδρες λιγότερο προσκολλημένοι στις παραδοσιακές αρσενικές ιδέες από ότι οι πατέρες τους;

20.30 – Συζήτηση: Ηγεμονική αρρενωπότητα, η εμμονή με το γκέι μάτσο

Με τους: Daisy LETOURNEUR, συγγραφέας του βιβλίου On Ne Naît Pas Mec (Δε γεννιόμαστε άντρες), μέλος της συλλογικότητας « Toutes Des Femmes», François –Ronan DUBOIS, agrégé φιλολογίας και υπεύθυνος προγραμμάτων για κοινωνικά θέματα του Γαλλικού Ινστιτούτου Παρισιού και Φώτης ΣΕΡΓΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ, παρουσιαστής και ηθοποιός.

Συντονίζει ο Nicolas EYBALIN, Διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος

Ομοφυλόφιλοι, λεσβίες, τρανς… Έχουν εφεύρει διαφορετικές μορφές αγάπης, αποπλάνησης και σεξουαλικότητας, απελευθερωμένοι τελικά από τις προσταγές του ανδρικού μοντέλου; Τίποτα δεν είναι λιγότερο βέβαιο! Με την υπερ-αρρενωποποίηση των σωμάτων και την απόρριψη των θηλυπρεπών εμφανίσεων, το αρχέτυπο των μάλλον νέων, μυωδών ομοφυλόφιλων συντρόφων που πολλαπλασιάζονται, το «φύλο» και η τοξική αρρενωπότητα εξακολουθούν να φαίνεται να είναι ενταγμένα στην γκέι κουλτούρα, σαν να αποκρούουν τις ομοφοβικές αναπαραστάσεις που, από τα μέσα του εικοστού αιώνα, έχουν κάνει τους ομοφυλόφιλους και τις λεσβίες τα αντίτυπα του ιδανικού της αρρενωπότητας ή της θηλυκότητας. Αυτός ο αριθμός της «ακατέργαστης» αρρενωπότητας είναι επίσης ο πιο πολύτιμος σε πορνογραφικούς ιστότοπους, σε γκέι περιοδικά ή εφαρμογές γνωριμιών.

Αυτή η φετιχοποίηση του ανδρισμού θα ήταν επομένως μέρος μιας λογικής (ανα)παραγωγής κυρίαρχων έμφυλων προτύπων και ιεραρχιών. Η επίγνωση είναι αργά. Μόνο μετά τις πρώτες queer μελέτες αρχίσαμε να σκεφτόμαστε πώς οι σεξουαλικές μειονότητες μπορούν επίσης να συμμετέχουν στην παραγωγή συγκεκριμένων κανόνων. Αυτή η στρογγυλή τράπεζα προβαίνει σε απολογισμό των χαρακτηριστικών της ομοκανονικότητας σήμερα.

21.30 – Συζήτηση: Tο σεξ μετά το #MeToo ; Πρέπει να είμαστε δικηγόροι για να κάνουμε σεξ το 2023;

Με τους: Maïa MAZAURETTE συγγραφέας, αρθρογράφος, ζωγράφος και δημοσιογράφος, Mélanie GOURARIER, ανθρωπολόγος, ερευνήτρια στο CNRS, συγγραφέας του βιβλίου Alpha mâle, Séduire les femmes pour s’apprécier entre homme (Άλφα αρσενικό, Αποπλανώντας τις γυναίκες για να εκτιμόμαστε μεταξύ ανδρών) και François – Ronan DUBOIS, agrégé φιλολογίας και υπεύθυνος προγραμμάτων για κοινωνικά θέματα του Γαλλικού Ινστιτούτο Παρισιού.

Συντονίζει η Agnès LEVALLOIS, δημοσιογράφος

Έξι χρόνια μετά την έκρηξη του κινήματος #MeToo, πολλοί άνδρες λένε ότι δεν έχουν ρομαντικά ορόσημα – δεν ξέρουν πλέον πώς να συμπεριφέρονται, ούτε τι περιμένουμε από αυτούς. Σε αυτήν τη στρογγυλή τράπεζα που επικεντρώνεται στις πρακτικές, οι ειδικοί θα αναρωτηθούν για όλα όσα έχει αλλάξει το κίνημα MeToo στις στενές μας σχέσεις: πώς αποπλανεί ένας άνδρας (ενεργητική ή παθητική αποπλάνηση); Πώς μπορεί να είναι σίγουρος για τη συγκατάθεση των συντρόφων του; Ποιες πρακτικές είναι φεμινιστικές και ποιες όχι; Πρέπει να έχει πρόβλημα με τον προστάτη του για να είναι καλός φεμινιστικός σύμμαχος; Και σε μια σταθερή σχέση, πώς να μην είναι άξεστος, χωρίς όμως να παίζει το ρόλο του γλυκανάλατου; Το κοινό θα μπορεί να υποβάλει ερωτήσεις στο τέλος της συζήτησης.

22.30 – Κινηματογραφική φιλοσοφία με τον Alexandre Lacroix

O Alexandre LACROIX, Διευθυντής σύνταξης του περιοδικού Philosophie magazine (Γαλλία), παρουσιάζει τέσσερα αποσπάσματα ταινιών που αποτυπώνουν, από τον κινηματογράφο του «Νέου Κύματος», την εξέλιξη των σχέσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών στον κινηματογράφο. Μετά την παρουσίαση θα ακολουθήσει συνεδρία ερωτήσεων και απαντήσεων.

– Η συζήτηση μεταξύ της Anna Karina και του Brice Parain στο “Living Your Life” (1962)
– Η εναρκτήρια σκηνή του “Evening Wear” (1986)
– Το μάθημα αποπλάνησης στο “The Spanish Inn” (2002)
– Απόσπασμα από την ταινία “Girl” του Lukas Dhont (2018).

Χώρος: ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

19.30 – Συζήτηση: Άλφα αρσενικό: αποπλάνηση γυναικών: ένα ολόκληρο πρόγραμμα!

Mélanie GOURARIER ανθρωπολόγος, ερευνήτρια Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας, συγγραφέας του Alpha mâle, Séduire les femmes pour s’apprécier entre hommes (Άλφα αρσενικό, Αποπλανώντας τις γυναίκες για να εκτιμόμαστε μεταξύ ανδρών)

Συντονίζει η Χριστίνα ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, Διευθύντρια ειδήσεων και social media στη Lifo

Πεπεισμένοι ότι ζουν σε μια κοινωνία όπου τα προνόμια τους καταλαμβάνονται από τις γυναίκες, κάποιοι άνδρες διεκδικούν μια θέση που έχουν χάσει. Απόρροια αυτής τα τάσης, τα « boy’s club » ή η «Κοινότητα αποπλάνησης», και άλλοι καθαρά ανδρικοί χώροι, σκοπεύουν να αποκαταστήσουν ένα υποθετικό χαμένο ανδρισμό, διαμορφώνοντας αποτελεσματικούς γόηδες, οι οποίοι προωθούνται από ένα επικερδές εμπόριο αποπλάνησης: οι σύμβουλοι παρέχουν έτσι τεχνικές προσωπικής ανάπτυξης σε άνδρ4ες που αναζητούν επιβεβαίωση, ικανές να μετατρέψουν, ανάλογα τη διαβάθμιση των ικανοτήτων του καθενός, κάθε «αποτυχημένο» σε «άλφα αρσενικό». Δραστήριοι, με αυτοπεποίθηση, οι άλφα αρσενικοί αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον από τις κατακτήσεις τους με τις γυναίκες, τις οποίες συλλέγουν ως τρόπαια για συλλογή.

Η ανδρική απομόνωση επικρατεί σε όλα τα περιβάλλοντα: στα afterworks μεταξύ συναδέλφων, γύρω από το μπάρμπεκιου, στην αθλητική προπόνηση, στις κοινότητες των gamers… Σαν να χρειάζεται να επιβεβαιώνεται, να επαναλαμβάνεται, ακόμη και να επιδεικνύεται το «ανήκειν» σε ομάδα, για να παραμένει η ανδρική ταυτότητα.

Ανάδυση ενός «αρσενικού» κινήματος αντίστασης στη Βόρεια Αμερική και στην Ευρώπη σήμερα. Συνονθύλευμα από συμβούλους, ψυχολόγους και συγγραφείς όλων των ειδών, οι αρσενικοί προσπαθούν να αποκαταστήσουν την αποπλάνηση, με το σκεπτικό ότι η εκμάθηση του πώς να αποπλανείς τις γυναίκες θα ενισχύσει μια ανδρική ταυτότητα η οποία βρίσκεται σε παρακμή.

Ποιοι είναι αυτοί και ποιά είναι αυτή η «ανδρική υπόθεση» που ισχυρίζονται ότι υπερασπίζονται; Πώς αυτοπροσδιορίζεται ο ανδρισμός σε σχέση με τον «φεμινισμό», με τους νόμους περί σεξουαλικής παρενόχλησης, με την αναγκαιότητα της συναίνεσης, με το κίνημα #Metoo; Πως μπορούμε να κατανοήσουμε την κρίση του αρσενικού και ποιες απαντήσεις μπορούμε να δώσουμε σε αυτή την κρίση ταυτότητας;

Όταν η οικειοποίηση της ιδιότητας του καταπιεσμένου επιτρέπει παραδόξως σε κάποιον να εγκαθιδρύσει τη δική του κυριαρχία. Κορίτσια, προσέξτε ποιος θα σας προσφέρει το επόμενο ποτό!

20.30 -Διάλεξη: Αγάπη: Τί άλλαξε στον τρόπο που αγαπάμε;

Belinda CANNONE, συγγραφέας

Σχηματίζουμε ζευγάρια εδώ και αιώνες – αλλά υπό ποιες συνθήκες; για ποιους λόγους; Και πάνω απ’ όλα, οι αντιλήψεις μας για την αγάπη και την επιθυμία, για τον τρόπο που αυτές αλληλοσυνδέονται, αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου. Η φεμινιστική επανάσταση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τους μετασχηματισμούς του ζευγαριού και του γάμου που παρατηρούνται κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα…

21.30 – Διάλεξη: οι άνδρες κοστίζουν (πολύ) ακριβά!

Lucile PEYTAVIN, ιστορικός και συγγραφέας του βιβλίου Le Coût de la virilité (Το κόστος του ανδρισμού)

Συντονίζει η Agnès LEVALLOIS, δημοσιογράφος

Στο βιβλίο της, η Lucile Peytavin εκτιμά το ετήσιο κόστος της αντικοινωνικής συμπεριφοράς των ανδρών στη Γαλλία σε περίπου 95 δισεκατομμύρια ευρώ. Με άλλα λόγια, είναι το ποσό που θα εξοικονομούσε η Γαλλία… αν οι άνδρες συμπεριφέρονταν σαν γυναίκες. Για τι πράγμα μιλάμε; Το τεράστιο πρόσθετο κόστος που συνδέεται με τη συμπεριφορά του ανδρικού μισού του γαλλικού πληθυσμού, ο οποίος εκπροσωπείται σε μεγάλο βαθμό στις φυλακές, σε περίπτωση βίας, παραβατικότητας, εγκληματικότητας ή επικίνδυνης συμπεριφοράς… Πίσω από αυτές τις συμπεριφορές, υπάρχουν θύματα, κατεστραμμένες ζωές και ένα ιλιγγιώδες κόστος όσον αφορά τις αστυνομικές υπηρεσίες, τις έρευνες, τα νομικά έξοδα,..

Η βία, τα εγκλήματα και τα αδικήματα που διαπράττονται από άνδρες (και γυναίκες!) δεν έχουν καμία προέλευση από τη φύση ή τη βιολογία, αλλά, πολύ συχνά, προέρχονται από έλλειψη παιδείας και πολιτισμού, αφομοίωση της βίας μέσω των κωδικών ανδρισμού που διδάσκονται από μικρή ηλικία, βιώνονται στην αυλή του σχολείου και αποκρυσταλλώνονται στην εφηβεία. Μπορούμε να εφεύρουμε μια εκπαίδευση που, λαμβάνοντας το συνειδητό μέτρο της μετάδοσης αυτών των κωδίκων, θα κατάφερνε να… μειώσει το κόστος της αρρενωπότητας;

22.30 – Διάλεξη: Η ευτυχισμένη ζωή, ή άνδρες και γυναίκες: ένα μοιρασμένο πεπρωμένο

Belinda CANNONE, συγγραφέας

Πολύ συχνά ξεχνάμε ότι δεν μπορούμε να σκεφτούμε τις «γυναίκες» ή τους «άνδρες» ταυτόχρονα ως ομοιογενή και διακριτά σύνολα. Οι άνδρες και οι γυναίκες είναι σε σχέση. Το να κρατήσουμε αυτήν την έννοια της σχέσης στο μυαλό είναι η προϋπόθεση για να σκεφτούμε μια φεμινιστική επανάσταση που δεν είναι ένας πόλεμος των φύλων. Η κοινή μας αποστολή: να μοιραστούμε ένα πεπρωμένο.

Μπορούμε να σκεφτούμε μια σχέση χωρίς να ορίσουμε το φύλο; Πώς μπορούμε να βρούμε τρόπους να συμφιλιώσουμε τα φύλα και να εφεύρουμε μια ευτυχισμένη ζωή μαζί;

Β. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΣΑΒΒΑΤΟ 27 ΜΑΙΟΥ 2023

Χώρος: ΓΑΛΛΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ – ΑΙΘΟΥΣΑ PETIT PRINCE

«Εργαστήρια PHILO-ART (ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ-ΤΕΧΝΗ)», υπό τη διεύθυνση της φιλοσοφικής συμβούλου, συγγραφέα, εμψυχώτριας και εκπαιδεύτριας φιλοσοφίας για παιδιά, Chiara PASTORINI.

Τα εργαστήρια διεξάγονται στα γαλλικά με ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά.

14:00 – 15:30: Εργαστήριο Φιλοσοφία-Ζωγραφική: «Κορίτσια-αγόρια» (για παιδιά 5-11 ετών, κατόπιν εγγραφής στο culturel@ifg.gr, μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων: 15 άτομα)

15:30 – 17:00: Κολατσιό Φιλοσοφία-Συγγραφή: «Κορίτσια-αγόρια» (για παιδιά 12-18 ετών, κατόπιν εγγραφής στο culturel@ifg.gr, μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων: 15 άτομα)

Η καρέκλα είναι θηλυκό ή αρσενικό; Και ο καρπός; Εάν οι λέξεις της καθημερινής γλώσσας είναι είτε αρσενικές είτε θηλυκές, πως να σκεφτόμαστε αυτήν τη διαφορά για τους ανθρώπους;

Μέσα από το μύθο του Αριστοφάνη που συναντάμε στο Συμπόσιο του Πλάτωνα, τα παιδιά και οι έφηβοι θα οδηγηθούν από μια μαριονέτα-φιλόσοφο στο να αποσαφηνίσουν αυτό το αρχαίο ερώτημα, και όμως διαχρονικό, με παιγνιώδη τρόπο.

Η φιλοσοφική συζήτηση θα συνδεθεί με μια καλλιτεχνική πράξη ώστε να τεθεί σε κίνηση η σκέψη και να αποδομηθούν οι προκαταλήψεις!