Μπορεί πολλές φορές οι προθήκες των βιβλιοπωλείων να γεμίζουν από βιβλία ευπώλητα, εμπορικά και με ωραία εξώφυλλα, μπορεί πάλι να ακούγονται μόνο τα δημοφιλή βραβεία (Νόμπελ, Booker) που λαμβάνουν δημοφιλείς ή μη συγγραφείς εις βάρος κάποιων άλλων εξίσου σημαντικών, ζούμε δυστυχώς στην εποχή του μάρκετινγκ. Αδικούνται με αυτόν τον τρόπο και δεν προβάλλονται επί ίσοις όροις βιβλία που έχουν καίριο λόγο ύπαρξης και οφείλουμε να προσέξουμε.
Ως τέτοια παρουσιάζω τρία μυθιστορήματα που διάβασα το τελευταίο διάστημα και τα συγκεντρώνω μαζί ως μία συμπαγή και άκρως ενδιαφέρουσα πρόταση για την άνοιξη. Τα βιβλία αυτά είναι εξαίσια δείγματα της αραβόφωνης λογοτεχνίας που τα τελευταία χρόνια ανθίζει και μάλιστα με εξαιρετικές μεταφράσεις στα ελληνικά. Πρόκειται για βιβλία που εγείρουν ερωτήματα και προβληματισμούς για τον κόσμο που άλλαξε αλλά και για τον κόσμο που συνεχίζει να αλλάζει. Οι εμπνευσμένοι λογοτέχνες καταθέτουν εμπράκτως την προσωπική τους θέαση και αντίληψη ως προς τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις των καταστάσεων στις χώρες τους και εμείς γινόμαστε κοινωνοί του έργου τους.
Hubert Haddad, Παλαιστίνη, Εκδόσεις Utopia
Η Παλαιστίνη είναι ένα αναγκαίο μυθιστόρημα, είναι σαν τα μυθιστορήματα που γράφτηκαν εν μέσω Τρίτου Ράιχ, για όλα αυτά τα εγκλήματα εκτελεσμένα από ανθρώπους ενάντια σε ανθρώπους λόγω φυλετικών διακρίσεων. Το πλαίσιο είναι ακριβώς το ίδιο, γιατί και στην Μέση Ανατολή άνθρωποι με διαφορετικές καταγωγές κατορθώνουν να έχουν μετατρέψει την περιοχή σε πυριτιδαποθήκη που θρέφεται συνέχεια από το μίσος, ένα μίσος φλογερό και ασίγαστο όσα χρόνια και αν πέρασαν. Και η αλήθεια είναι πως έχουν περάσει κοντά 70 χρόνια και το δράμα συνεχίζεται και δυστυχώς θα συνεχίζεται για πολύ, γιατί το χώμα είναι ποτισμένο με το αίμα αθώων, λουλούδια αγάπης μοιάζει να μην φυτρώνουν πια και η εκδίκηση είναι ένα τραγούδι πικρό, ένα όπλο συναισθηματικό που μπορεί και εξολοθρεύει, δεν σκοτώνει απλώς.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο συγγραφέας με ευρηματικό τρόπο θέτει τις δύο πλευρές ενώπιος ενωπίω και αντιπαραθέτει τις τύχες των Παλαιστινίων και των Ισραηλινών μέσα από τις φορτισμένες συναισθηματικά μορφές των Νεσίμ/Τσαμ και Φαλαστίν.
Yasmine El Rashidi, Χρονικό ενός τελευταίου καλοκαιριού, Εκδόσεις Κριτική
«Η Γιαγιά, όμως, έχει πει πως μια γουλιά απ’ το νερό του Νείλου είναι σαν αρχαίο μαγικό φίλτρο». Η Αίγυπτος, η ιστορία της, οι αδυναμίες της, οι άνθρωποί της και o ο φόβος αυτών για αλλαγή πρωταγωνιστούν μέσα από τα μάτια της Yasmine El Rashidi. Αυτός ο ευλογημένος τόπος των Θεών που τόσοι επιθύμησαν αλλά δεν κατάφεραν να υφαρπάξουν την αρχέγονη της ταυτότητα είναι το πεδίο συγκρούσεων και διενέξεων εδώ και πολλά χρόνια.
Η συγγραφέας μέσα από ένα χρονικό εμπνευσμένο από το χρονικό του Μαρκές, μας αφηγείται τα προσωπικά της βιώματα και την δική της οικογενειακή ιστορία, τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις, τις αναμνήσεις της από μία αθώα εποχή και την ανάγκη επαναφοράς σε μία σταθερότητα που μοιάζει χαμένη στην μετάφραση και τις αντιπαλότητες. Η αφηγήτρια συγγραφέας ξεδιπλώνει μέσα από τις μνήμες της ως παιδί, έφηβη και γυναίκα την πορεία της ζωής της, μια ζωή γεμάτη ανεμελιά και ξεγνοιασιά, μια ζωή μέσα από τα μάτια της οικογενειοκρατίας και της αντίληψης των συγγενών της, μέσα από συγκεκριμένες συμπεριφορές που δεν επιδέχονται και πολλές μετατροπές.
Mahi Binebine, Τα αστέρια του Σιντύ Μουμέν, Εκδόσεις Άγρα
Μέσα από μία αποκαλυπτική κατάθεση αληθοφανών περιπτώσεων και αφηγήσεων που κανείς δυσκολεύεται να θεωρήσει πως μπορεί να αρθρώσει ανθρώπινο στόμα, ο συγγραφέας καταφέρνει να μας αφήσει μία γεύση πικρίας, θυμού ενδεχομένως, στενοχώριας σίγουρα, θλίψης βεβαιότατα, αγωνίας για το αύριο. Γιατί το μέλλον με τέτοια αρρωστημένα μυαλά, τέτοια πολιτική και θρησκευτική ανισότητα θα βουλιάζει όλο και περισσότερο στην αβεβαιότητα και το χάσμα όλο και θα μεγαλώνει.
Βραβευμένο επάξια το 2010 με το βραβείο του Καλύτερου αραβικού μυθιστορήματος, ο αναγνώστης εισέρχεται σιγά σιγά στον κόσμο μίας μικρής κοινωνίας του Μαρόκου, στην πόλη του Σιντί Μουμέν από όπου θα ξεκινήσει η μικρή αυτή ομάδα για να επιτελέσει το «καθήκον» της και να νιώσει περήφανη έτσι η τοπική κοινωνία από την οποία προέρχεται. Όλα γίνονται υπό πλήρη μυστικότητα σαν αυτή η επιχείρηση να είναι η υπέρτατη θρησκεία, μία αποστολή που οφείλουν να φέρουν εις πέρας για την αναγνώρισή τους μετά θάνατον. Ο θάνατος είναι απλώς ένα στάδιο πριν την αυτοπραγμάτωση, την αυτοολοκλήρωση, την αναγωγή τους σε προσωπικότητες που αντιστάθηκαν στον εχθρό.
