Ο ετήσιος εικαστικός θεσμός Πλοές διανύει εφέτος την 30η του χρονιά. Παρουσιάζεται κάθε καλοκαίρι στο Ίδρυμα Π. & Μ. Κυδωνιέως, το οποίο υποστηρίζει και φιλοξενεί στο διώροφο κτήριό του στην Χώρα της Άνδρου, τις εκθέσεις και τις θεωρητικές του συναφείς προτάσεις, τις οποίες θεμελίωσε, διαμορφώνει εξ ολοκλήρου κι επιμελείται η Ιστορικός Τέχνης & Θεωρίας του Πολιτισμού κ. Αθηνά Σχινά (ΕΚΠΑ).

Ο θεσμός Πλοές θεωρείται επιτυχημένος, όπως έχει αποδείξει η διαρκώς αυξανόμενη κι ενθουσιώδης προσελευσιμότητα του κοινού, που παρακολουθεί τις θερινές του εκδηλώσεις, ενώ παράλληλα έχει ήδη αναγνωριστεί το υψηλό ποιοτικό επίπεδο των εκθέσεων που περιλαμβάνει, αφενός από τους επαϊοντες κι αφετέρου από τους πλέον απαιτητικούς συλλέκτες, γνώστες και φιλότεχνους, που έρχονται και τις παρακολουθούν συστηματικά. Αν ο συγκεκριμένος θεσμός θεωρείται πως δικαιώνει τις προθέσεις των Κληροδοτών του Ιδρύματος, δεν είναι απλώς λόγω της επαναληπτικότητας των εικαστικών εκδηλώσεών του που γίνονται κάθε καλοκαίρι, διότι τότε δεν θα απείχε από ένα Φεστιβάλ.

Εκείνο που χαρακτηρίζει τον θεσμό Πλοές είναι η συνέπεια του προσανατολισμού του και η προοδευτική συνάφεια των εκθεσιακών του παρουσιάσεων, που στοχεύουν όχι μόνον στην υπεύθυνη αποκέντρωση και στην αντιπροσωπευτική παρουσίαση των πιο σημαντικών μεταπολεμικών δημιουργών μέσα από τα έργα τους, αλλά και των πλέον αξιοσημείωτων σύγχρονων καλλιτεχνών.

Κυρίως όμως, εκείνο στο οποίο επικεντρώνονται οι Πλοές, μέσω των θεματικών τους κάθε χρονιά επιλογών, είναι η εκσυγχρονισμένη ανάδειξη του κοινωνικού ρόλου που αναλαμβάνει να υποδείξει σήμερα το έργο της τέχνης.

Σε αυτή την περίπτωση, το κάθε εκτιθέμενο έργο στους Πλοές, εκτός του γεγονότος ότι ανοίγει έναν διάλογο με τα υπόλοιπα συμπαρατιθέμενα στην έκθεση έργα και με το κοινό, ανταποκρίνεται στα αισθητικά και ιδεολογικά ζητούμενα ή στις προκλήσεις και στις ανησυχίες της εποχής μας, φέρνοντας παράλληλα στην επιφάνεια πνευματικές αξίες της παραδοσιακής μας παρακαταθήκης, οι οποίες γεφυρώνονται ωστόσο με σύγχρονες υπαρξιακές κι εκφραστικές απαιτήσεις.

Από αυτή την άποψη της συστηματικότητας και της συνέπειας των προγραμματικών τους αρχών, οι Πλοές είναι ο ανθεκτικότερος στον χρόνο ιδιωτικός και κοινωφελής εικαστικός θεσμός στη χώρα μας.

Τα εγκαίνια της φετινής επετειακής έκθεσης θα γίνουν το Σάββατο 27 Ιουλίου 2024.

Υπότιτλος της έκθεσης είναι «Προς τη Χώρα των Εσπερίδων».

Την τελευταία περίοδο βιώνουμε την WOKE Culture, τα επίχειρα των νεο-εισαχθέντων δηλαδή αντιλήψεων του χωρίς όρια «δικαιωματισμού», της κοινωνικής «αποδόμησης» και της μαζικά συμφυρόμενης ή πλουραλιστικής «συμπερίληψης». Σε νοοτροπίες ωστόσο και συλλογικές πεποιθήσεις, σε συμπεριφορές και σε αντιλήψεις ζωής που αφορούν την κοινωνία, η τέχνη δεν παίρνει θέση, ούτε φυσικά κι η παρούσα έκθεση. Δεν είναι αυτός ο ρόλος της άλλωστε. Η τέχνη δεν πολιτικολογεί και δεν προπαγανδίζει. Ο άνθρωπος είναι εκείνος που κρίνει, παίρνει αποφάσεις κι αναλαμβάνει τις ευθύνες που του αναλογούν. Η τέχνη τον βοηθάει να σκεφτεί, να στοχαστεί ευρύτερα, πίσω και πέρα από τις εντυπώσεις όσων πρωτοβάθμια έλκουν την προσοχή του.

Επειδή όμως ζούμε σε μια μεταβατική και κρίσιμη περίοδο, (οικονομική, περιβαλλοντική, πολιτισμική), με ριζικές αλλαγές κι άγνωστες επιπτώσεις ως προς την ανθεκτικότητα αυτής της καινοφανούς σήμερα πραγματικότητας, (με τα καλά και τα κακά της, ως παράγωγα της παγκοσμιοποίησης) κι επειδή εμείς προσβλέπουμε σε έναν νέο ανθρωπισμό με επίκεντρο την ελευθερία, αλλά φυσικά μέσα από τα ηθικά και πνευματικά της πρόσημα, στραφήκαμε στην αρχαιότερη παράδοση, ανιχνεύοντας μήπως εκεί είχαν προδιαγραφεί κι υπήρχαν αλληγορικά άραγε οι βάσεις-πρότυπα, όσον αφορά κάποιες θεμελιώδεις και διαχρονικές ουμανιστικές αξίες.

Και πράγματι, στην μυθολογία (που είναι κωδικοποιημένη φιλοσοφία ζωής) ο 11ος άθλος του Ηρακλή, που ουσιαστικά είναι τριπλός και αφορά τον «Κήπο των Εσπερίδων», περιλαμβάνει τις πιο σημαντικές αξίες στην περίπτωση που θέλει κανείς, υπερακοντίζοντας τον κίνδυνο διάλυσης, να επανασυγκροτήσει (μέσα από τον συμβολισμό των τριών Χρυσών Μήλων αυτού του «Κήπου των Θεών»), μια υγιή κοινωνία, βασιζόμενη στις αρχές ενός νέου και φυσικά εκσυγχρονισμένου Ανθρωπισμού. Με άλλα λόγια πρόκειται για την μέγιστη προσπάθεια του ανθρώπου να θέσει τα θεμέλια μιας νέας ζωής, αφού συνειδητοποιήσει, μέσα από τις πολύμορφες περιπέτειες του βίου, τις δυνατότητές του της αυθυπέρβασης.

Η Επιμελήτρια της έκθεσης κ. Αθηνά Σχινά, γράφει στον συνοδευτικό πολυσέλιδο Κατάλογο: «Η τέχνη είναι ευνόητο πως δεν εικονογραφεί την πραγματικότητα, γιατί δεν την ανταγωνίζεται. Ακόμα και μέσα από τον όποιο διαφαινόμενο ρεαλισμό της, θέτει ερωτήματα, φωτίζει απορίες και διφορούμενα, επισημαίνει σχετικότητες και αινιγματικές παραδοξότητες που τις εμπεριέχει η ζωή, καθώς οι δημιουργοί, – με τους εκφραστικούς τους ρυθμούς και τρόπους της δικής τους υφολογικής «γραφής» – αισθητοποιούν αποσπασματικότητες και οπτικοποιούν εφήμερα στιγμιότυπα». Η ίδια η συγγραφέας συνεχίζει παρακάτω: «Οι δημιουργοί άλλωστε μεταπλάθουν και ταυτοχρόνως μορφοποιούν απροσδόκητες όψεις από καθημερινότητες, συνδιαλεγόμενες με μνήμες και ψυχοδυναμικά εντυπώματα. Πρόκειται για διάφορα εικαστικά εντυπώματα, που συσχετίζουν χρώματα, αποστάσεις και χροιές, δημιουργώντας αντιφατικότητες και συμβιωτικές αντιπαραθέσεις μέσα από ποικίλες διατυπώσεις, που υποδορίως επισημαίνουν τους διαρκώς μεταλλασσόμενους συνειρμούς και τις συνεχώς ανανεωνόμενες γέφυρες ανάμεσα στα ορατά και στα αθέατα. Εκείνες δηλαδή τις συνιστώσες, που καλλιεργούν τον ψυχισμό του θεατή, εμπλουτίζοντας την φαντασία και δραστηριοποιώντας την σκέψη του».

Στους 30ους Πλοές, με υπότιτλο «Προς την Χώρα των Εσπερίδων» συμμετέχουν με έργα τους ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής, κεραμικής και σύνθετων υλικών, οι καλλιτέχνες που εδώ αναγράφονται αλφαβητικά: Σωτηρία Αλεβίζου, Δημήτρης Αναστασίου, Αννίτα Αργυροηλιοπούλου, Όλγα Βερυκάκη, Μαρία Βλαντή, Μαρία Γενιτσαρίου, Ελένη Γκλίνου, Νατάσα Γρυλλάκη, Δημήτρης Ζουρούδης, Αλεξάνδρα Ισακίδη, Χριστίνα Κάλμπαρη, Ιωσηφίνα Κοσμά, Παναγιώτης Κουλουράς, Τζάνετ Λιοδάκη, Μαρία Νάγιου, Γεωργιάννα Νταλάρα, Φλωρεντία Οικονομίδου, Έλενα Παπαδημητρίου, Ντέπη Παυλίδου, Λίλα Πολενάκη, Φωτεινή Πούλια, Κατερίνα Ριμπατσιού, Νίκος Σαπέρας, Νατάσσα Σαρρή, Αφροδίτη Σεζένια, Δημήτρης Σκουρογιάννης, Φωτεινή Στεφανίδη, Κωνσταντίνα Συλίκου, Στρατής Ταβλαρίδης, Γιώργος Χουλιαράς.

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Έλενα Παπαδημητρίου