Μπιλ & Λου – Δημήτρης Μπογδάνος: Κριτική θεάτρου

Το να περπατάς με ένα φίλο στο σκοτάδι είναι καλύτερο από το να περπατάς μόνος στο φως.

Helen Keller

Ο Adam Elliot δημιούργησε το 2009 την ταινία κινουμένων σχεδίων Mary and Max, με σκοπό να μιλήσει για την δύναμη της φιλίας, που δεν υπολογίζει φύλο, έθνος και εμφάνιση, σε  όσους νιώθουν πως βρίσκονται στο περιθώριο, πως δεν ανήκουν σε κάποια συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα, αλλά και σε όσους  πιστεύουν πως είναι κακό να είσαι διαφορετικός. H ταινία έχει και μία αυτοβιογραφική πλευρά, όπως αναφέρει ο σκηνοθέτης σε συνέντευξή του [1], αφού πηγή έμπνευσης αποτέλεσε η δική του σχέση δι’ αλληλογραφίας με κάποιον φίλο του από την Νέα Υόρκη, Εβραίο άθεο, με σύνδρομο Άσπενγκερ.

Από την μεγάλη οθόνη στο θεατρικό σανίδι

Την γλυκόπικρη αυτή ιστορία, που περιγράφει την ασυνήθιστη φιλία δύο εκ πρώτης όψεως αταίριαστων ανθρώπων, πήρε ο Δημήτρης Μπογδάνος και την αξιοποίησε με ιδιοφυή και ευφάνταστο τρόπο, μεταφέροντάς την στην σκηνή του Skrow Theater, ως Μπιλ & Λου.  Στην δική του θεατρική εκδοχή –την οποία και προτιμώ- οι πρωταγωνιστές έχουν σάρκα και οστά, δεν είναι από πηλό και έχουν μεγάλη αδυναμία στα στρουμφάκια!

Η ιστορία τους εξελίσσεται κάπως έτσι…

Ένα 8χρονο κορίτσι, η  Λου Γουότερλου, ζει στην Αυστραλία μαζί με την αλκοολική και κλεπτομανή μητέρα της, τον αδιάφορο πατέρα της, ένα κατοικίδιο ζώο κόκορα και βιώνει την απόρριψη από τον οικογενειακό και κοινωνικό περίγυρο καθημερινά. Μια μέρα η Λου, που δεν έχει καθόλου φίλους να λύσουν τις απορίες της, έχει την ιδέα να πάρει ένα τυχαίο όνομα από τον τηλεφωνικό κατάλογο της Λατινικής Αμερικής και να ξεκινήσει μια φιλία δι ‘αλληλογραφίας. Ο παραλήπτης δεν είναι άλλος από τον Μπιλ Σπιλμπεργκ, έναν 44χρονο Εβραίο άθεο, που ζει απομονωμένος στο διαμέρισμά του στη Νέα Υόρκη και έρχεται σε επαφή μόνο με την ομάδα ανώνυμων υπέρβαρων και την μισότυφλη γειτόνισσά του. Στην πορεία βέβαια θα μάθουμε πως πάσχει από το σύνδρομο Άσπενγκερ.

Ύστερα από αμέτρητα γράμματα, γλυκά, φωτογραφίες και ενθύμια, που ταξιδεύουν από την μία ήπειρο στην άλλη, οι ζωές τους περνάνε από διάφορα στάδια, η σχέση τους δοκιμάζεται και η φιλία τους δυναμώνει.. Η Λου χάνει τους γονείς της αλλά καταφέρνει να αποκτήσει αυτοπεποίθηση, να παντρευτεί, να πάει στο πανεπιστήμιο και να πραγματοποιήσει την διδακτορική της διατριβή που έχει ως αντικείμενο μελέτης… τον Μπιλ και τις ψυχολογικές διαταραχές του συνδρόμου Άσπενγκερ. Παράλληλα, ο Μπιλ νοσηλεύεται σε ψυχιατρείο, δικάζεται για φόνο αλλά αθωώνεται λόγω «νοητικής καθυστέρησης», κερδίζει το λόττο και καταφέρνει να πετύχει τον μεγαλύτερο στόχο του ..να αποκτήσει έναν φίλο.

Μέσα από την παιδική αθωότητα και τις αφελείς ερωτήσεις της Λου, τις κωμικοτραγικές αφηγήσεις και τις κρίσεις πανικού του Μπιλ, τόνους ζαχαρούχου γάλακτος και χοτ ντογκ σοκολάτας, παρακολουθούμε την πορεία μίας βαθιάς φιλίας που θα κρατήσει μια ολόκληρη εικοσαετία…

Απολαυστικές ερμηνείες

O Βασίλης Μαυρογεωργίου με αυτοσχεδιαστικό οίστρο υποδύεται τον ραδιοφωνικό παραγωγό που αφηγείται την ιστορία των δύο μοναχικών ψυχών, σε ένα συνεχόμενο μπρος- πίσω, ενώ παράλληλα συμμετέχει στην δραματοποίησή της. Με ιδιαίτερη ευελιξία και υποκριτική μαεστρία –φωνητικά και εκφραστικα- διαγράφει όλες τις γκροτέσκες φιγούρες, από την αλκοολική μητέρα και τον τραυλό Έλληνα γείτονα, έως τον Γερμανό ψυχίατρο, τον φανταστικό φίλο, τον τηλεπαρουσιαστή  λόττο, την νεράιδα λιποαναρρόφηση (!) κ.α. Ο αδιαμφισβήτητα πολυτάλαντος καλλιτέχνης, που μας έχει απασχολήσει δημιουργικά  τα τελευταία χρόνια ως σκηνοθέτης, ηθοποιός και θεατρικός συγγραφέας, δίνει το προσωπικό του στίγμα στην παράσταση.

Ο Στέλιος Ιακωβίδης πλάθει έναν μελαγχολικό, συγκρατημένο και εύθραυστο Μπιλ –όπως πρέπει δηλαδή-  και διαχειρίζεται με ευαίσθητο τρόπο τις αντιδράσεις ενός άνθρωπου με σύνδρομο Άσπενγκερ,  που δυσκολεύεται να κατανοήσει τον κόσμο και τους άλλους γύρω του, χωρίς να παρουσιάζει το πρόβλημά του ως αναπηρία. Καταφέρνει με επιτυχία να αναδείξει τις φοβίες, τις εμμονές αλλά και τα ιδιαίτερα ταλέντα  του χαρακτήρα που ενσαρκώνει.

Η Λυδία Τζανουδάκη μας εκπλήσσει ευχάριστα με την ευρεία γκάμα εκφραστικών μεσών που φαίνεται να διαθέτει και κρίνεται ιδανική επιλογή για τον ρόλο της Λου. Με την ελαφρότητα της παιδικής αφέλειας και αθωότητας, δρασκελίζει την σκηνή από την μία άκρη στην άλλη και διαγράφει έντεχνα την εξελικτική πορεία της ηρωϊδας στην εφηβεία και την ενηλικίωση. Μπορείς να μου εξηγήσεις τον έρωτα, πώς γίνεται το σέξι και πώς μπορώ να γίνω ερωτευτική;

Η παιδιάστικη ειλικρίνεια, ο κυνισμός και το γενναίο χιούμορ “καμουφλάρουν” με τον καλύτερο δυνατό τρόπο φλέγοντα κοινωνικά θέματα που θίγονται, όπως: σχολικός εκφοβισμός, αλκοολισμός, οικογενειακή παραμέληση, κατάθλιψη, αυτοκτονία.

Οι ηθοποιοί βρίσκουν το κατάλληλο πεδίο δράσης μέσα στα πρωτότυπα και ευφάνταστα σκηνικά και κουστούμια, που φιλοτέχνησαν οι Λυδία Κοντογιώργη και Ζωή Αρβανίτη, τα οποία αντιπροσωπεύουν τον μικρόκοσμο –εξωτερικό και εσωτερικό- των ηρώων. Το σκηνογραφικό περιβάλλον αναπτύσσεται σε ολόκληρο τον θεατρικό χώρο και δημιουργεί μια ενιαία ατμόσφαιρα, κυκλοθυμική (στις αποχρώσεις του γκρι και του καφέ) μπολιασμένη με χαρούμενες νότες (κόκκινα ταχυδρομικά κουτιά, κραγιόν, γόβες) που συγκλίνουν με το ελπιδοφόρο μήνυμα της παράστασης.  Οι ευεργετικοί φωτισμοί της Σοφίας Αλεξιάδου, συνθέτουν ένα ενδιαφέρον παιχίδι στα μάτια των θεατών, ενισχύουν τις δραματικές εντάσεις και εναρμονίζονται με το σκηνοθετικό όραμα.

Ο Δημήτρης Μπογδάνος, που άφησε για λίγο το λιλιπούτειο κοινό του και καταπιάστηκε με ένα “παραμύθι” για μεγάλους, στήνει με την βοήθεια της Μαρίας Δημητρίου μία παράσταση φρέσκια, με ρυθμό και ζωντάνια, από την οποία το γέλιο αλλά και η συγκίνηση προκύπτουν με αβίαστο τρόπο.

Το σαρκαστικό χιούμορ, τα σουρεαλιστικά στοιχεία, τα έξυπνα τεχνάσματα και οι ευρηματικές λύσεις είναι καθοριστικοί παράγοντες στο άρτιο αποτέλεσμα. Η «μοναδική» αυλαία -την οποία δεν πρόκειται να σας αποκαλύψω!- πέφτει, δημιουργεί στην γεμάτη πλατεία πληθώρα συναισθημάτων και δίνει ως επίλογο την λυτρωτική δύναμη της ανθρώπινης επαφής..

Η οδός Αρχελάου 5 στο Παγκράτι  ξεχειλίζει από το σφρίγος, το πείσμα και τη θέληση νέων ανθρώπων να επικοινωνήσουν το έργο τους και να μιλήσουν  για μία σημαντική αξία της ζωής, την φιλία, σε μία εποχή που η αποξένωση έχει «ριζώσει» για τα καλά ανάμεσά μας. Κάτι αξιόλογο γίνεται …και αυτό σίγουρα κερδίζει το πιο θερμό μας χειροκρότημα!

[1] Συνέντευξη του Adam Elliot στον Luke Buckmaster, για το blog Cricey

(Ημερομηνία α’ δημοσίευσης κριτικής 19 Ιανουαρίου 2015)

Ο Μπιλ και η Λου σας περιμένουν με άφθονη σοκολάτα και ζαχαρούχο γάλα στο Skrow Theater για δεύτερη χρονιά, από 28 Νοεμβρίου! Σπεύσατε!