Το έργο
Τα 39 Σκαλοπάτια αποτελούν μια από τις πρώτες ταινίες του Άλφρεντ Χίτσκοκ, γυρισμένη το 1935. Ο ήρωας, κυνηγημένος για έναν φόνο, ταξιδεύει στη μαγευτική αλλά και άκρως επικίνδυνη Σκωτία. Το απόκρημνο και εντυπωσιακό τοπίο της Σκωτίας αποτέλεσαν το ιδανικό σκηνικό για τον Χίτσκοκ, προκειμένου να στήσει μια ταινία κατασκοπείας, προτού καταπιαστεί με το ψυχολογικό θρίλερ. Χωρίς ιδιαίτερα τεχνικά μέσα, ενίοτε και με απολύτως παιδαριώδη (για τις μέρες μας) εφφέ, ο μετρ του βρετανικού κινηματόγραφου δημιούργησε σκηνικό αγωνίας, μέσα στο ομιχλώδες τοπίο των Χάιλαντς, βασισμένος στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Τζον Μπιούκαν (πολλές ακόμα ταινίες του Χίτσκοκ στηρίχθηκαν σε μυθιστορήματα, όπως, μεταξύ άλλων, τα Η Κυρία εξαφανίζεται-1938, Ρεββέκα-1940, Υπόθεση Παραντάιν-1947, Ψυχώ-1960, Τα πουλιά-1963 και άλλες). Το 1996, ο Πάτρικ Μπάρλοου διασκεύασε το αρχικό μυθιστόρημα, αλλά και τη μετέπειτα σκηνοθεσία του Χίτσκοκ σε θεατρικό έργο, αντικρύζοντας την υπόθεση με κωμική διάθεση.
Η παράσταση
Στην διασκευή αυτή βασίστηκε και ο Μάκης Παπαδημητρίου. Μολονότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα απαιτητικό κείμενο, με πολλές εναλλαγές ρόλων και μια εξαιρετικά γρήγορη πλοκή, ο σκηνοθέτης κατάφερε να ανταποκριθεί καλά παραδίδοντας στον θεατή μια άρτια, άκρως ενδιαφέρουσα και απολαυστική κωμωδία. Χωρίς να καταφεύγει σε σκηνικές ευκολίες ή σε πεζοδρομιακά αστεία, ο Μάκης Παπαδημητρίου χτύπησε φλέβα, από την οποία ανέβλυσε με χειμαρρώδη ρυθμό το κωμικό στοιχείο. Η συνταγή του ήταν απλή και το αποτέλεσμα, όπως αποδείχτηκε, τον δικαίωσε: καλοί ηθοποιοί, καλοδομημένη σκηνοθεσία, φρέσκια ματιά.
Οι Ηθοποιοί
Τέσσερις άνθρωποι επί σκηνής είναι άραγε αρκετοί, ειδικά όταν πρόκειται για τη σκηνική μεταφορά μιας κατασκοπικής ταινίας; Η απάντηση είναι ότι εξαρτάται από το βαθμό της σκηνικής ετοιμότητας και της υποκριτικής τους δεινότητας. Και όπως αποδείχθηκε, οι ηθοποιοί της συγκεκριμένης παράστασης διέθεταν και τα δύο. Ο Παναγιώτης Γουρζουλίδης, η Γρηγορία Μεθενίτη, ο Γιάννης Λατουσάκης και ο Μάκης Παπαδημητρίου επιδίδονται σε έναν υποκριτικό άθλο, καθώς αλλάζουν ρόλους, φωνές, κοστούμια με εκπληκτική ταχύτητα αλλά και με μοναδική μαεστρία. Πατώντας σε συστατικά παλιάς καλής κωμωδίας, αποδεικνύουν ότι η υποκριτική απλότητα δύναται να δημιουργήσει το πιο επιτυχημένο αποτέλεσμα. Παράλληλα, και οι τέσσερις αλληλεπιδρούν με το κοινό δείχνοντας την υποκριτική τους οξύτητα και ετοιμότητα.
Οι Συντελεστές
Η γραμμή της απλότητας διατηρήθηκε και σε αυτό το σημείο. Τα σκηνικά (Σάκης Μπιρμπίλης) είναι απολύτως λειτουργικά, χωρίς κανένα περιττό στοιχείο, περιλαμβάνοντας κυρίως το βασικότερο σκηνογραφικό στοιχείο από την εποχή της Αναγέννησης, που δεν είναι άλλο από το κάθισμα. Έτσι, στη σκηνή υπάρχουν καθίσματα που γίνονται μπαούλα, τραπέζια, κρεβάτια, καθίσματα τρένου κ.α. Ταυτόχρονα, το τόσο απλό και λειτουργικό σκηνικό καταφέρνει να αναδύει έντονα τη μυρωδιά της Αγγλίας και δή της Σκωτίας, συμβάλλοντας στη δημιουργία της θεατρικής ψευδαίσθησης. Οι τόσο έξυπνα και επιτυχημένα συμπεριλαμβανόμενες στη δράση βιντεοπροβολές (Ζίνα Παπαδοπούλου) δεν εξυπηρέτησαν απλώς την πλοκή, βρίσκοντας συχνά λύσεις σε σεναριακά ζητήματα, αλλά επέτειναν το κωμικό στοιχείο. Τα κοστούμια (Clare Bracewell) συνέβαλαν επίσης σημαντικά στην δημιουργία της αίσθησης πως ό,τι γίνεται επί σκηνής λαμβάνει χώρα στην Αγγλία. Με έντονο αγγλικό χαρακτήρα, ιδιαίτερα, καλοφτιαγμένα και επίσης εξαιρετικά λειτουργικά. Δε θα μπορούσε να απουσιάζει το κινησιολογικό μέρος (Σεσίλ Μικρούτσικου), το οποίο αποτελεί βασικό συστατικό αυτής της παράστασης, επαινώντας ξεχωριστά την Γρηγορία Μεθενίτη. Τέλος, οι φωτισμοί (Σάκης Μπιρμπίλης) προσέδωσαν την πινελιά προκειμένου να ολοκληρωθεί το σύνολο.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Εν κατακλείδι
Τα 39 Σκαλοπάτια που ανεβαίνουν σε σκηνοθεσία Μάκη Παπαδημητρίου είναι μια καλή παράσταση, η οποία αναδεικνύει τα συστατικά μιας επιτυχημένης θεατρικής προσέγγισης: καλοί ηθοποιοί, λειτουργικά και απλά σκηνικά και κοστούμια, ένα πολύ καλό κείμενο το οποίο δεν καπελώνεται, αλλά αναδεικνύεται από τη σκηνοθετική γραμμή και κυρίως κέφι. Αυτή η παράσταση τα διαθέτει όλα.
Photo Credit: Πάτροκλος Σκαφίδας
Διαβάστε επίσης:
Τα 39 σκαλοπάτια, του Πάτρικ Μπάρλοου σε σκηνοθεσία Μάκη Παπαδημητρίου στο Θέατρο Τζένη Καρέζη