Before Dawn: Εικαστική εγκατάσταση της Κυριακής Μαυρογεώργη στην Gallery Genesis

Μετά την ατομική της έκθεση “FAMILY STORIES” με γλυπτά μικρής κλίμακας από πορσελάνη, που παρουσιάστηκε στη Gallery Genesis τον Απρίλιο του 2012, η εικαστικός Κυριακή Μαυρογεώργη παρουσιάζει στον ίδιο χώρο την εγκατάσταση “BEFORE DAWN” από την Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου 2015.

Τα υλικά εμπλουτίζονται δημιουργώντας ακόμα πιο δραματικές συγκρούσεις και δυναμική μέσα στις συνθέσεις των έργων. Η πορσελάνη, εύθραυστη και διαυγής συνυπάρχει με υλικά, άλλοτε εφήμερα όπως το χαρτί, το ύφασμα και το ξύλο και άλλοτε με μνημειακά όπως το μέταλλο, οι λίθοι και το τσιμέντο. Συχνά η υλικότητα των πρωταρχικών αντικειμένων ανατρέπεται προκειμένου να τονιστεί το νόημα του έργου που αποτελεί τον κύριο σκοπό του.

– Η δαντέλα γίνεται από μέταλλο για να φτιάξει το σπίτι που μέσα στην απόλυτη τρυφερότητα του, παράγει συνθήκες ανελευθερίας.

Πίσω από την αθωότητα των μορφών που το κύριο υλικό των έργων υποστηρίζει, υπάρχει η πρόκληση της ερμηνείας. Τα γλυπτά είναι φορείς συμβολικών και ονειρικών αναπαραστάσεων. Οι μορφές  προκύπτουν ως συναιρέσεις ετερόκλητων άλλων μορφών, παράγοντας σύμβολα ( λύκος-κορίτσι, ενήλικας-παιδί). Οι συνθέσεις των επιμέρους μορφών δημιουργούν μια δραματουργία μέσα από την αντίθεση και την ετερότητα. Μέσα στην τρυφερότητα της συνύπαρξης με το ανοίκειο, το στερεότυπο της απειλής καταρρέει. Η ανατροπή της ισορροπίας της σωματικής κλίμακας και των φαινομενικά μη ρεαλιστικών συσχετίσεων εντείνει την διάθεση για να αποκρυπτογραφηθεί ο γρίφος. Οι πολλαπλές αναγνώσεις οδηγούν σε πολλαπλές ερμηνείες  γιατί το κάθε έργο θέτει απόλυτα μόνο την ερώτηση.

– Είναι άραγε τόσο ανοίκειο ένα πλάσμα που στερεοτυπικά έχω ταυτίσει με μία απειλή, με κάτι ξένο;

Στην εγκατάσταση “BEFORE DAWN”, η αφήγηση των έργων ανάμεσα στο ονειρικό και το πραγματικό, δηλώνει τη δυναμική του ονείρου ως «οδηγό» στην ανάγνωση και ερμηνεία της πραγματικότητας.

Η  αυγή είναι η στιγμή μετάβασης από το ασυνείδητο στο συνειδητό, όπου αποφασίζει κανείς τι θα κρατήσει από τις magenes agentes (εικόνες φορείς συμβόλων) του ονείρου για να ερμηνεύσει την πραγματικότητα από την αρχή.

Βιογραφικό

Η Κυριακή Μαυρογεώργη γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Aρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και Ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας στο εργαστήριο του Νίκου Κεσσανλή και στη συνέχεια στο εργαστήριο της Ρένας Παπασπύρου. Το τελευταίο έτος των σπουδών της παρακολούθησε το εργαστήριο γλυπτικής του Γιώργου Λάππα. Έργα της έχουν παρουσιαστεί σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στην Αυστρία. Τον Απρίλιο του 2012 έκανε την πρώτη της ατομική έκθεση “Familly Stories”, στην Gallery Genesis, στην Αθήνα. To Σεπτέμβριο του 2015 παρουσιάζει στον ίδιο χώρο την ατομική της έκθεση “Before Dawn”. Έργα της βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα, στην Βιέννη, στο Βερολίνο και στην Κωνσταντινούπολη.  www.kyriakimavrogeorgi.com

ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ

Υβριδικές υπάρξεις

Στην ψυχανάλυση υπάρχει ένα φαινόμενο που καθιερώθηκε να ονομάζεται “μεταβίβαση”. Είναι το φαινόμενο όπου ο αναλυόμενος μιλά στον αναλυτή του σαν να μίλαγε π.χ. στον πατέρα του. Τότε, σύμφωνα με την παραδοσιακή ερμηνεία, ο αναλυόμενος “μεταβιβάζει” στον αναλυτή “συναισθήματα” που τρέφει προς τον πατέρα του. Η ερμηνεία είναι μια κατασκευή, καθώς τα συναισθήματα δεν είναι πράγματα που κάνεις μπορεί να μεταβιβάσει σε άλλον, όπως π.χ. ένα ακίνητο. Αν προσέξουμε καλύτερα το τι συμβαίνει εδώ, θα δούμε ότι σε τέτοιες στιγμές ο αναλυόμενος αποτείνεται σε μια υβριδική μορφή. Ένας εικαστικός θα την απέδιδε με χαρακτηριστικά τόσο του αναλυτή όσο και του πατέρα του.

Με υβριδικές μορφές επικοινωνούμε συχνά στην καθημερινότητα μας. Πολλές φορές η μορφή του συντρόφου μας συγχέεται μ’ αυτήν του πατέρα και της μητέρας μας, η μορφή των παιδιών μας με την παιδική δική μας κλπ. Υπάρχουν και άλλες υβριδικές μορφές. Βλέπεις έναν ενήλικα και πάνω του βλέπεις και το παιδί που ήταν, η τον γέρο που θα είναι. Αλλού βλέπεις ένα νηφάλιο πρόσωπο, στο οποίο όμως είναι εγχαραγμένη και η όψη του κλάματος, της έντασης, του θυμού, του φόβου. Η γυναίκα “γατούλα”, η γυναίκα “σκύλα”: δεν είναι μόνο ‘σαν’ να ήταν γατούλα και σκύλα. Όταν την χαρακτηρίζεις έτσι, στην μορφή της βλέπεις να διαγράφεται και η μορφή της γάτας, της σκύλας.

Ιδιαίτερα στις υβριδικές παρουσίες ανθρώπου και ζώου διανοίγεται ένας βυθός αρχέγονος. Σε ένα και το αυτό πλάσμα συγκεντρώνονται, συντήκονται ανθρώπινο και ζωικό, αλληλέχονται σε μια οργανική, μύχια φιλότητα. Ο εγκλωβισμός σε μια και μόνη μορφή έχει καταλυθεί. Ο κόσμος, στα αβυσσαλέα και φιλόξενα βάθη του, γίνεται ένα.

Ο αρχέγονος βυθός διανοίγει και βάθη του χρόνου. Διότι πρώτα με τον Αριστοτέλη η μορφή αναδεικνύεται σε συνώνυμο της ουσίας. Τα υβριδικά πλάσματα σε ταξιδεύουν πίσω, μέχρι το μυθικό: η Χίμαιρα, η Σφίγγα, οι Άρπυιες, οι Κένταυροι, οι Γοργόνες. Σε εξαποστέλλουν στο μέλλον: τα Cyborg, όπου αλληλέχονται άνθρωπος και μηχανή, οι προπεμπόμενοι ίσκιοι των επερχόμενων.

Τελικά το υβριδικό δεν είναι ούτε παρελθοντικό ούτε μελλοντικό. Μας αφορά τώρα. Ίσως είναι θέμα παιδείας της ακρόασης, στην φωνή να ακούγεται να συνηχεί μια πολυφωνία, παιδείας του βλέμματος, στην μορφή να γίνεται ορατή μια πολυμορφία, και, όπως εδώ στα έργα της Κυριακής Μαυρογεώργη, να μας θυμίζει, να μας φέρνει σ’ εκείνο το λίκνο μιας προέλευσης που μας περιμένει.

Κώστας Γεμενετζής – Ψυχαναλυτής

Μικρά δοχεία του ξεχασμένου

Διάφανα, ή μήπως εντελώς αδιαφανή; Εύθραυστα, καθότι από πορσελάνη, ή πάλι, για τον ίδιο ακριβώς λόγο, άτρωτα μέσα στην στιλπνότητα της επιφάνειας τους, η οποία μοιάζει να αποκρούει κάθε πλήγμα και να αποκλείει κάθε εισβολή; Τα πλασματάκια της Κυριακής Μαυρογεώργη, διφορούμενα, παραμυθένια μέσα στα ίδια τα σύγχρονα κοστούμια τους, διαβιούν εκεί όπου αντίθετες ιδιότητες ανταλλάσουν τις θέσεις τους και η μια παίρνει ξάφνου τη μορφή της άλλης. Αυτός ο μικρός στρατός από παράξενα μπιμπελό είναι εγκατεστημένος στις διαβάσεις ώστε να τις κρατάει ανοιχτές.

Μοιάζει να λέει κάτι για τους χώρους που τον περιβάλλουν και να αντανακλά, σαν μικρογραφία καθρέφτη, κάτι από τους ανθρώπους που ζουν σε αυτούς. Μαζί με τα δαντελωτά ίχνη του χαμένου χρόνου, θα βρούμε την αποξένωση, τον εγκλωβισμό, την απώλεια του προσανατολισμού, σιωπηλούς τρόμους. Δεν είναι παιδικά παιχνίδια, είναι μνήμες παιχνιδιών σε ενήλικες, μεταμορφώσεις ή παραμορφώσεις τους. Ένα παρελθόν που αναδύεται έτσι παίρνει την μορφή ενός ζώου ή ενός υβριδίου. ‘Τα ζώα αποτελούν τα δοχεία του ξεχασμένου’, λέει ο Βάλτερ Μπένγιαμιν για την λογοτεχνία του Κάφκα. Από όλα τα πλάσματα που αυτός φτιάχνει, ‘τα ζώα έχουν τη μεγαλύτερη ευκαιρία για συλλογισμούς. Μια τέτοια συνάφεια του ζώου με το ξεχασμένο φέρει αυτές τις στιλπνές και εύθραυστες, τρομώδεις φιγούρες σαν σκέψεις μιας εξόριστης παιδικότητας, σαν μικρές αλχημείες της μνήμης, της αγωνίας και της ευαισθησίας.

Ηλίας Παπαγιαννόπουλος – Επίκουρος καθηγητής σύγχρονης πολιτικής φιλοσοφίας.