Τότε που οι άνθρωποι αγόραζαν πολλή μουσική… (μέρος 1ο): Οι μουσικόφιλοι

Κάποτε, παλιά, πριν όχι και τόσα πολλά χρόνια, οι άνθρωποι άκουγαν πολλή μουσική. Ακόμη ακούνε πολλή μουσική, απλά εκείνα τα όχι και τόσο μακρινά χρόνια, οι άνθρωποι εκτός του ότι άκουγαν πολλή μουσική, την αγόραζαν κιόλας.

Το ότι αγόραζαν μουσική δεν σημαίνει ότι εκείνα τα χρόνια ο κόσμος ήταν γεμάτος μουσικόφιλους. Τους ξέρετε τους μουσικόφιλους έτσι δεν είναι; Ενδεχόμενα να ανήκετε και εσείς οι ίδιοι στις τάξεις τους. Αυτή η κατηγορία ανθρώπων που ενημερώνονται για τις καινούργιες κυκλοφορίες, ενδιαφέρονται και φροντίζουν να ακούσουν έστω κάποια αποσπάσματα από αυτές, διαβάζουν κριτικές, ανταλλάσουν απόψεις, υποφέρουν αν δεν καταφέρουν να βρουν ένα άλμπουμ που τους έχει τραβήξει την προσοχή, αγοράζουν το άλμπουμ ενός αγαπημένου τους καλλιτέχνη τις πρώτες μέρες της κυκλοφορίας του. Αυτοί που παρέλασαν με ανάγλυφο τρόπο από τις σκηνές της ταινίας “High Fidelity”. Αυτοί που – όπως και τότε – ακόμη και τώρα συναντά κανείς στις παρέες, στα δισκοπωλεία, στα παζάρια δίσκων. Αυτοί που καταθέτουν – ακόμη και σήμερα – ένα όχι αμελητέο ποσοστό των όποιων εσόδων τους στην αγορά μουσικής.

Δεν αναφέρομαι λοιπόν σε  εμάς (συγκαταλέγομαι κι εγώ μέσα σε αυτούς) όταν λέω ότι κάποτε οι άνθρωποι άκουγαν πολλή μουσική,  γιατί μουσικόφιλοι υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντα. Και δεν αναφέρομαι σε εμάς γιατί τα μεγάλα νούμερα πωλήσεων τον καιρό των «παχέων αγελάδων» της δισκογραφίας δεν τα κάναμε εμείς. Μπορεί εμείς να «καταθέταμε» σαφώς μεγαλύτερο ποσοστό των εσόδων μας στην αγορά μουσικής από ότι ο υπόλοιπος κόσμος, αλλά ήμασταν πάντα συγκριτικά πολύ λιγότεροι. Μπορεί να ήμασταν ίσως το καταλληλότερο μέσο για  να ξεχωρίσει ένας καλλιτέχνης (ή ένα μουσικό ρεύμα) με την αλάνθαστη μέθοδο του «από στόμα σε στόμα», ταυτόχρονα όμως ήμασταν – και είμαστε – ένα σταθερά μειοψηφικό ποσοστό ανάμεσα στους ανθρώπους που αγόραζαν ή αγοράζουν μουσική.

Να το κάνω ακόμη πιο σαφές για να πούμε τα πράγματα ξεκάθαρα, με το όνομα τους και χωρίς παρεξηγήσεις. Δεν ήμασταν εμείς που εκτινάξαμε τις πωλήσεις του άλμπουμ «Νησιώτικα» του Γιάννη Πάριου στο μυθικό νούμερο του 800.000 αντιτύπων τότε στα πλατινένια χρόνια της δεκαετίας του 1980. Μπορεί να το εκτιμήσαμε (όσοι και όσο το εκτιμήσαμε) πολλά χρόνια αργότερα αλλά δεν ήμασταν εμείς αυτοί που το αγοράσαμε, αντιθέτως ορισμένοι από εμάς λοιδορούσαμε την επιτυχία του. Οι μουσικόφιλοι ήμασταν υπεύθυνοι για άλλες πωλήσεις. Για παράδειγμα λίγα χρόνια πριν τα «Νησιώτικα» βάλαμε πλάτη και σηκώσαμε τις πωλήσεις του «Εκδίκηση της Γυφτιάς» των Ξυδάκη – Ρασούλη – Παπάζογλου ψηλότερα από εκεί που θα έφτανε χωρίς τη συμβολή μας. Χρόνια αργότερα δώσαμε λόγο ύπαρξης στις Τρύπες στα πρώτα τους βήματα και τους δώσαμε «πράσινο φως» να συνεχίσουν φτάνοντας τελικά εκεί που έφτασαν.  Ή στήσαμε από το πρώτο άλμπουμ μια κατάσταση γύρω από τον Nick Cave πάνω στην οποία βρήκε γόνιμο έδαφος η τότε εταιρεία διανομής του στην Ελλάδα και για αυτό συνέχισε να διανείμει τα επόμενα άλμπουμ του στη χώρα και μετά από πολλά χρόνια και πολλά άλμπουμ ακολούθησε ότι ακολούθησε. Αρκετά χρόνια αργότερα πήγαμε να κάνουμε το ίδιο π.χ. με τον Louis Tillet αλλά εκείνη τη φορά δεν τα καταφέραμε. Και τα λοιπά, και τα λοιπά, τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά.

Το συμπέρασμα όμως είναι πάντα το ίδιο. Δεν είμαστε οι μουσικόφιλοι αυτοί που επιτυγχάνουμε τις μεγάλες πωλήσεις. Δεν ήταν και δεν είναι αυτός ο ρόλος μας. Ο δικός μας ρόλος είναι να δίνουμε ρόλο ύπαρξης σε καλλιτέχνες που είτε εξ ορισμού δεν αφορούν το ευρύ κοινό, είτε το αφορούν μεν αλλά δεν έχουν πρόσβαση στα υλικοτεχνικά μέσα και τους προωθητικούς μηχανισμούς ώστε να φτάσουν στο ευρύ κοινό.  Το πολύ – πολύ να βάλουμε πλάτη και να σηκώσουμε ένα καλλιτέχνη ψηλότερα από εκεί που θα έφτανε χωρίς εμάς ή να βοηθήσουμε να φτάσει ψηλά πιο γρήγορα από ότι θα έφτανε χωρίς εμάς. Αυτό. Δεν λέω ότι είναι «λίγο», δεν λέω ότι είναι «πολύ». Λέω απλώς ότι είναι αυτό, και ας το αξιολογήσει ο καθένας όπως θέλει.

Πάντως το σίγουρο είναι πως το ότι οι πωλήσεις μουσικής ολοένα συρρικνώνονται δεν οφείλεται στο ότι δεν «υπάρχουν πια μουσικόφιλοι». Αλλού χρειάζεται να αναζητηθούν οι αιτίες.

Και γιατί τα σκέφτομαι όλα αυτά;

Η συνέχεια στο επόμενο, σύντομα…