Γράψε μου τα όνειρά σου: έκθεση της Μαρίνας Προβατίδου στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

Το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης φιλοξενεί την ατομική έκθεση  της εικαστικής καλλιτέχνιδας Μαρίνας Προβατίδου, “Γράψε μου τα Όνειρά σου” σε επιμέλεια Λήδας Καζαντζάκη. Η έκθεση εγκαινιάζεται την Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016 στις 20:00, στον εκθεσιακό χώρο του 1ου ορόφου του ΙΜΚ, και θα διαρκέσει έως την Κυριακή 3 Απριλίου 2016.

Στο κείμενό της με τίτλο “Η απελευθερωτική λειτουργία της μνήμης” η Λήδα Καζαντζάκη αναφέρει για την Μαρίνα Πραβατίδου και το έργο της: Η μνήμη καθορίζει την πορεία μας, συντονίζει τα βηματισμό και τις κινήσεις μας. Αναδύεται απρόσμενα μέσα από τα τραύματα τα παλιά, τα βυθισμένα μέσα στον απροσδιόριστο χωροχρόνο του ασυνείδητου, ως μια α(-να)κολουθία εσωτερικευμένων και αρχέτυπων εκφράσεων που συναντάμε διαρκώς στο διάβασμα της ζωής μας. Καταγράφεται ως ένας αδέκαστος διερμηνέας του υποκειμένου που ανατρέπει την οποιανδήποτε προσπάθεια αποπροσανατολισμού του από την αλήθεια του είναι του.
                                                       
Η εικαστικός καλλιτέχνης Μαρίνα Προβατίδου επιχειρεί μέσα από τις μορφοπλαστικές της αναζητήσεις να κρατήσει την εμπειρία  του ανθρώπου που υποφέρει από τα δεινά του πολέμου, της εξορίας, της εξαθλίωσης. Πυκνώνει το φυσικό ως έναν εσωτερικό χώρο όπου η ανθρώπινη φιγούρα κυριαρχεί.   

Συνδέει τις παιδικές εικόνες που την στοίχειωσαν ως εγγόνα προσφύγων, με τις ενήλικες εικόνες που στοιχειώνουν την επαφή της με τους νέους πρόσφυγες και μετανάστες στα σύνορα του Έβρου.

Τις μεταπλάθει με διαφορετικές τεχνικές της παραδοσιακής βαθυτυπίας, του παραδοσιακού σχεδίου αλλά και της ζωγραφικής του μοντέρνου, που συναντούν τη φωτογραφία και την ψηφιακή της επεξεργασία αλλά και το βίντεο σε ένα πολυσήμαντο εικαστικό έργο.    

Συλλαμβάνει με το φωτογραφικό φακό ματιές, μορφασμούς, χειρονομίες σε σημαίνοντα που τυπώνει πάνω σε πλεξιγκλάς και αναπαριστά, κατά τη ρήση του ψυχαναλυτή Λακάν, το υποκείμενο για ένα άλλο σημαίνον. Μετασχηματίζει έτσι το τρομαγμένο ή γελαστό βλέμμα, το αμήχανο ή παραιτημένο χαμόγελο, το σηκωμένο ατίθασα αποτρεπτικό ή το σβησμένο σε μια λευκή τραγική μάσκα πρόσωπο σε εξπρεσιονιστικό σύμβολο της απελπισίας, της εγκαρτέρησης και εντέλει της αμφισβήτησης του κατεστημένου ειδώλου του.

Χαράζει σε μήτρες δύο μέτρων ακέφαλα κλασσικά γλυπτά  της αρχαίας ελληνικής τέχνης και αναδεικνύει μέσα από την ρυθμική κίνηση του διάφανου χιτώνα τους τη φόρμα του λίκνου της ζωής.

Προβάλλει σε ένα νεφελώδες, αδιευκρίνιστο χώρο, φτιαγμένο με μαύρους και γκρίζους τόνους,  φιγούρες  συντεθειμένες από κεφάλια ζώων και σχηματοποιημένα ανθρώπινα σώματα  που αποκαλύπτουν, όπως στον Βέλγο σκαπανέα του εξπρεσιονισμού Ένσορ, με τη στάση  ή με τις χειρονομίες τους τη θλιβερή υποκρισία των κοινωνικών συμβάσεων στο παρελθόν και στο παρόν.

Δείχνει το περίγραμμα ενός μικρού κοριτσιού,  του στραμμένου με τη πλάτη στο θεατή που ονοματίζει «Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων», να παρατηρεί νηφάλια το πλασμένο με τον τρόπο του Ιερώνυμου Μπος εφιαλτικό τοπίο της οδύνης που προκαλεί η ανθρώπινη βία.

Αποτυπώνει με τα ελάχιστα μέσα της άρτε πόβερα το κατ’ εξοχήν σύμβολο της κυριαρχίας της δυτικής, ανδροκρατικής αστικής τάξης, τη γραβάτα, και ακυρώνει την ισχύ της  με την επανάληψή της και κυρίως με τη μετατροπή της σε πίνακα της διάσωσης των, γραμμένων σε διαφορετικές γλώσσες πάνω της, απέλπιδων ευχών των κατατρεγμένων του καιρού μας.

Δίνει φωνή στους απόκληρους αυτού του κόσμου, για να κραυγάσουν σε ένα βίντεο μια από τις μοναδικές λέξεις που αρθρώνει πανομοιότυπα σε όλη τη γη τη σύνδεσή μας με τη ζωή, μαμά.

Διαδηλώνει με το έργο της τις περίφημες και διεισδυτικές και ανθεκτικές στις παλινωδίες του homo sapiens στη διάρκεια των αιώνων φράσεις του Κοσμά Πολίτη: «Μην εξετάζεις από πού ερχόμαστε, ούτε πού πάμε. Είναι ματαιοπονία , γιατί, ακόμα κι αν το μάθεις, τίποτα δε θ’ αλλάξει ούτε κατά μία τελεία. Ζήσε λοιπόν γεμάτα τη ζωή που σου δόθηκε. Κάποιος δικός σου σοφός είπε μια μεγάλη αλήθεια. Είμαι άνθρωπος και τίποτα το ανθρώπινο δε μου είναι ξένο.

Λήδα Καζαντζάκη