Η Μικρή Biennale Σύγχρονης Τέχνης δημιουργήθηκε το 2015 βασισμένη σε μια ιδέα δύο εραστών του χωριού, όπου έχουν σπίτι εδώ και πολλά χρόνια, της Mireille Liénard, Βελγίδας καλλιτέχνιδας και του Philippe Fraisse, Γάλλου αρχιτέκτονα. Οι δύο τους έχουν ισχυρούς δεσμούς με την Ελλάδα, εδώ και πολλά χρόνια, σε διαφορετικούς τομείς. Ο Philippe Fraisse ως ερευνητής στη Δήλο και η Mireille Liénard ως καλλιτέχνης και επιμελήτρια εκθέσεων. Αυτό το κάνουν παράλληλα με την προσωπική τους δουλειά στη Γαλλία και το Βέλγιο. Η οργάνωση των εκθέσεων γίνεται από το «Σύνδεσμο των απανταχού εκ Μουντάδου Τήνου καταγομένων», με συντονιστή τον Ηλία Σιγάλα.
Φέτος είναι η πέμπτη έκδοση της Μπιενάλε. Η πρώτη, το 2015, είχε θέμα την Αποκάλυψη, μετά ήρθε ο Λαβύρινθος, στη συνέχεια οι Διασταυρώσεις, ακολούθησαν οι Προοπτικές ενώ τον Ιούλιο θα παρουσιαστούν οι Ρίζες.
Επιλέγοντας το θέμα Ρίζες για αυτήν την 5η Μπιενάλε και χρησιμοποιώντας πληθυντικό, στόχος των διοργανωτών είναι να ανοίξουν τις πόρτες της δημιουργίας, παίζοντας με τις αναρίθμητες έννοιες που καλύπτει η «λέξη» αυτή. Από την κυριολεκτική σημασία που αναφέρεται στον φυτικό κόσμο, στις πολλαπλές μεταφορικές σημασίες της όπως καταγωγή, αρχή, γέννηση, πηγή κ.α. Η «λέξη» όπως ερμηνεύεται από τους καλλιτέχνες, μας καλεί να αναρωτηθούμε για τις δικές μας ρίζες.
Οι επιλεγμένοι καλλιτέχνες καλούνται να δημιουργήσουν ένα έργο ειδικά για την Μπιενάλε, λαμβάνοντας υπόψη τις διαστάσεις ενός μεταλλικού κουτιού που θα φιλοξενήσει τη δουλειά τους ως προθήκη. Οι προθήκες τοποθετούνται σε τοπόσημα του χωριού όπως πλυσταριό, πηγή, θολωτό πέρασμα κ.α. ενώ μερικές φορές ο καλλιτέχνης δημιουργεί με βάση αυτά. Ο επισκέπτης θα έχει στο χέρι του ένα φυλλάδιο-οδηγό γραμμένο από τη μία όψη στα Ελληνικά και από την άλλη όψη στα Αγγλικά. Ο «οδηγός» θα καθοδηγεί τον επισκέπτη μέσα από τα στενά και τις καμάρες του χωριού, στα σημεία που εκτίθενται τα έργα και θα αναφέρει λίγα λόγια για κάθε έργο και για τον καλλιτέχνη του.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Τα έργα φέτος προέρχονται από δέκα καλλιτέχνες, από διαφορετικές χώρες: Eirini Chatsatourian (Αρμενία), Lea Contestabile (Ιταλία), Gérald Dederen (Βέλγιο), Anne Marie Finné (Βέλγιο), Adina Ionescu Muscel (Ρουμανία), Στράτος Καλαφάτης (Ελλάδα), Aimé Mpane (Κονγκό), Λία Πέτρου (Ελλάδα), Yves Velter (Βέλγιο), Jérôme Wilot Maus (Βέλγιο).
Ένας επί πλέον καλλιτέχνης καλείται κάθε φορά να δημιουργήσει ένα έργο in situ που θα ενσωματωθεί στο χωριό, σεβόμενος την παραδοσιακή και γραφική πλευρά ενός κυκλαδίτικου χωριού που πρέπει να διατηρηθεί. Φέτος, είναι ο Γάλλος καλλιτέχνης Jef Aérosol. Ο Jef Aérosol είναι διεθνώς αναγνωρισμένος για τα στένσιλ έργα του. Μια πολύ μεγάλη αναδρομική έκθεση στο Παρίσι τίμησε πρόσφατα τα 45 χρόνια ζωγραφικής του με στένσιλ. Στο δρόμο, στους τοίχους, στις πόρτες, πάντα χρησιμοποιεί αυτή την τεχνική. Αρχικά δημιουργεί τα στένσιλ στο εργαστήριο, κόβοντας μια φιγούρα σε χαρτόνι και μετά χρωματίζει επιτόπου το σχέδιο με σπρέι που παίρνει το περίγραμμα της κοπής. Θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους της Street Art και οι φιγούρες του έγιναν γνωστές από τις αρχές αυτής της τέχνης. Γνωρίζουμε βέβαια και άλλους καλλιτέχνες που ακολούθησαν την τεχνική του, όπως ο Banksy. Σε πόλεις ανά τον κόσμο βρίσκουμε τις πολύ χαρακτηριστικές φιγούρες του. Επίσης, να το βρεις στον Μουντάδο στη στροφή ενός στενού ή στον τοίχο ενός σπιτιού, είναι εξαιρετικό γεγονός!
Στις 5 εκδόσεις της, η Μπιενάλε προσπάθησε να διατηρήσει το πνεύμα που ήθελαν οι δημιουργοί της και που ο Philippe Fraisse συνοψίζει σε ένα πρόσφατο άρθρο του στο βελγικό περιοδικό Ulenspiegel: «Σε μια εποχή όπου όλα πωλούνται και όλα αγοράζονται, όπου συχνά υπερισχύουν οι υλιστικές αξίες που προβάλλονται από την υπερκαταναλωτική κοινωνία, η Μικρή Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης του Μουντάδου επιθυμεί να είναι μια πρωτότυπη εμπειρία, μια προσπάθεια να ανασυσταθούν οι ανθρώπινες σχέσεις στη βάση της αυθεντικότητας των συλλογικών ηθικών αξιών.»
Το καλλιτεχνικό αυτό γεγονός, από τη δημιουργία του, είναι ανοιχτό στον διεθνή κόσμο της σύγχρονης τέχνης και έχει ήδη φιλοξενήσει καλλιτέχνες από 19 χώρες, τις ΗΠΑ, την Ευρώπη, την Ασία, τη Μέση Ανατολή και αυτή τη φορά και από την Αφρική. Οι καλλιτέχνες επιλέγονται σύμφωνα με την καλλιτεχνική και ανθρώπινη ευαισθησία τους και είναι αναγνωρισμένοι στην καλλιτεχνική κοινότητα. Η Μπιενάλε του Μουντάδου είναι σίγουρα μικρή, αλλά χάρη στη φήμη των καλλιτεχνών, που μας κάνουν την τιμή να συμμετέχουν, μπορούμε να πούμε ότι είναι μεγάλη!
Mireille Liénard – Philippe Fraisse – Ηλίας Σιγάλας
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Yves Velter (Λεπτομέρεια έργου)