Method of Loci: έκθεση του Cyril Duval (Item Idem) στην γκαλερί The Breeder

Η γκαλερί The Breeder εγκαινιάζει την Πέμπτη 27 οκτωβρίου 2016 την έκθεση Method of Loci – Item Idem του Γάλλου καλλιτέχνης Cyril Duval.
 
Η έκθεση Method of Loci αναφέρεται στο τώρα.
 
Για πάνω από ένα μήνα, η γκαλερί The Breeder έχει μεταμορφωθεί σε μία κρύπτη πληροφορίας. Ο Γάλλος καλλιτέχνης Cyril Duval (aka item idem) που τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη, αναπτύσσει το αναφορικό του σύμπαν εξερευνώντας μία νέα διαλεκτική που έχει ως αφετηρία την Αθήνα. Επαναπροσεγγίζοντας την ιδέα του readymade, δημιουργεί ένα πολυλειτουργικό περιβάλλον που χαρτογραφεί την παρούσα ανθρώπινη κατάσταση.
 
Η αφηγηματική δομή της έκθεσης βασίζεται στη Μέθοδο Λόκι (Method of Loci), μια τεχνική απομνημόνευσης που εισήχθη στις Σχολές ρητορικής της αρχαίας Ρώμης. Γνωστή και ως “Παλάτι της μνήμης” (Mind Palace), η Μέθοδος Λόκι χρησιμοποιεί συνειρμούς από το οικείο περιβάλλον για την απομνημόνευση και την ενθύμηση γεγονότων. Για τον καλλιτέχνη, λειτουργεί ως συνδετικό συστατικό όλων των προσωπικών αναπαραστάσεων  των αρχαϊκών και μοντέρνων πτυχών της εποχής του, ενώ αφομοιώνει το εννοιολογικό πλαίσιο των έργων. Για τον θεατή, χρησιμεύει ως εννοιολογικός οδηγός της έκθεσης.
 
Η έκθεση Method of Loci βασίζεται σε μία συλλογή προϊόντων μαζικής κατανάλωσης. Σε επίπεδο καταγραφής, θυμίζει την post apocalyptic εκδοχή των κολάζ του Marcel Broodthaers ή το Mnemosyne Atlas του ιστορικού τέχνης Aby Warburg. Ο Duval διαλέγει και ταξινομεί παράγωγα ενός άκρατου καταναλωτισμού. Μετατρέπει τη τοξικότητα του σύγχρονου κόσμου σε καλλιτεχνικό, υποδεικνύοντας ταυτόχρονα το πόσο γρήγορα το βλέμμα προσπερνά τα χιλιάδες ερεθίσματα γύρω μας.
 
Βασική αλληγορία του «Παλατιού της Μνήμης» (Mind Palace technique) αποτελεί το κάστρο Νοϊσβανστάιν του Βασιλιά Λουδοβίκου Β’ στη Bαυαρία. Το Νεο-Ρωμαϊκό κάστρο είναι η κύρια πηγή έμπνευσης του λογότυπου της Disney καθώς και του κάστρου στην ταινία Frozen, μια από της μεγαλύτερες εμπορικές επιτυχίες της εταιρίας- κολοσσού.
 
Σε αισθητικό επίπεδο, τα έργα στην έκθεση Method of Loci συνδέονται με το αισθητικό κίνημα Neo-Geo που ξεκίνησε στη Νέα Υόρκη αρχές της δεκαετίας του ’80, και πιο συγκεκριμένα με το έργο καλλιτεχνών όπως του Jeff Koons και του Haim Steinbach. Ωστόσο, η αίσθηση της επιτακτικότητας που διατρέχει ολόκληρη την έκθεση βρίσκεται στον πυρήνα της και αποτελεί τη θεμελιώδη διαφορά. Ο Duval δεν επιδιώκει να μιλήσει για το κενό μεταξύ της φύσης του αντικειμένου και της εικόνας του προϊόντος που αυτό γίνεται στο καταναλωτικό σύμπαν. Το έργο του φαντάζει περισσότερο ως μια κραυγή αγωνίας για τη κατάρρευση που έπεται την Ημέρα Υπέρβασης της Γης (Earth Overshoot Day), όταν το καπιτιλιστικό σύστημα θα έχει καταναλώσει τον ίδιο του τον εαυτό.

Στην βίντεο εγκαταστάση “Black Friday” η Αμερικανό-Καταριανή καλλιτέχνης Sophia Al-Maria επικεντρώνεται κυρίως στην φιλοσοφία που επικρατεί στον Περσικό Κόλπο, σύμφωνα με την οποία τα μεγάλα εμπορικά κέντρα αντιμετωπίζονται ως «τόποι λατρείας» σε μία εποχή, όπου τα ψώνια ισοδυναμούν με άφεση αμαρτιών. Τα υπερβολικά άδεια  πολυκαταστήματα στην Ντόχα που βλέπουμε στο βίντεο της Al-Maria μοιάζουν να έχουν κάτι κοινό με την έκθεση Method of Loci, αφού είναι σαν να έχουν συγκεντρωθεί στον χώρο της γκαλερί όλα αυτά τα πολύτιμα αγαθά των καταστημάτων, τα οποία ο item idem συλλέγει παγκοσμίως. Ο Duval – συνιδρυτής του Shanzhai Biennial project- αναπαριστά αυτό ακριβώς που ο κινεζικός όρος υποδηλώνει ˙(το χωριό στο βουνό) «mountain hamlet» που οι κινέζοι ληστές και πολέμαρχοι θα χρησιμοποιήσουν για να αποθηκεύσουν τα λάφηρα.

Αναφερόμενος στην αρχαία ελληνική φιλοσοφική σχολή του Στωϊκών, ο item idem βυθίζεται στην αναφορική εικόνα του Memento Mori. «Θυμήσου ότι θα πεθάνεις», είναι το υποβόσκον μοτίβο της έκθεσης. Δίνοντας έμφαση στη πορεία και τη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής, τα έργα εξετάζουν την παροδικότητα των αντικειμένων που μας περιβάλλουν, με τη παρότρυνση να ενεργούμε σύμφωνα με το εδώ και τώρα. Η κάθε ερώτηση που εγείρουν τα γλυπτά ή τα φιλμ του Method of Loci σχετίζεται με την έννοια της παροδικότητας. Στον αντίποδα αυτής, η αναζήτηση ιδανικών και πνευματικότητας.
 
Η μεταφυσική προσέγγιση του Duval γίνεται αντιληπτή μέσα από τη ταινία μικρού μήκους ‘JOSS’. Το slow-motion φίλμ, που έχει προβληθεί σε σημαντικά μουσεία μεταξύ των οποίων και στη πρόσοψη του Palais de Tokyo (Παρίσι, 2014), υπήρξε αποτέλεσμα της συνεργασίας του Cyril Duval με τον Κινέζο καλλιτέχνη και σκηνοθέτη Cheng Ran το 2013. Πρωταγωνιστές της ταινίας είναι τα αντικείμενα Joss (γνωστά και ως Zhizha, ή Ταοϊστική χαρτοκοπτική), αντικείμενα από παπιέ μασέ, τα οποία σύμφωνα με τη κινεζική παράδοση καίγονται στη πυρά ως ένδειξη προσφοράς στους νεκρούς, προκειμένου να έχουν αφθονία πνεύματος στον άλλο κόσμο. Χάρτινα αντίγραφα από αξεσουάρ επώνυμων οίκων μόδας, ηλεκτρονικά γκάτζετ, συσκευασίες φαστ φουντ και είδωλα της ποπ κουλτούρας εκρήγνυνται και τυλίγονται στις φλόγες, θυμίζοντας το φιλμ ‘The Way Things Go’ των Fischli και Weiss και τις θεαματικές τελευταίες σκηνές απο το ‘Zabriskie Point’ του Αντονιόνι.
 
Ένα σύμβολο που επανέρχεται στην έκθεση, αφήνοντας να φανεί μια τάση μάλλον αρπακτική, είναι αυτό του εντόμου Μάντις. Μαγεμένος από τις ικανότητες επιβίωσης και την επιβολή Δικτυόπτερων, κατηγορίας που περιλαμβάνει και τις κατσαρίδες, ο Duval τονίζει την κοινωνική και οικολογική ευθύνη του ανθρώπου σήμερα, στην Anthroposcene εποχή.
 
Η έκθεση Method of Loci αναφέρεται στο τώρα και είναι όλη item idem.
 
-Σταματία Δημητρακοπούλου
Οκτώβριος 2016

Με βάση του τη Νέα Υόρκη ο Γάλλος καλλιτέχνης Cyril Duval (1979) περιπλανιέται μεταξύ της τέχνης, της μόδας και της οπτικής επικοινωνίας μέσω του προσωπικού του brand / alter ego ITEM IDEM (λατινικός όρος για το ίδιο).

Η έκθεση του στην γκαλερί The Breeder ειναι αποτέλεσμα της διαμονής του στην Αθήνα στα πλαίσια του The Breeder Residency Program που επιμελείται η Σταματία Δημητρακοπούλου. Ο item idem έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις και projects στα εξής μουσεία: Centre Georges Pompidou (Παρίσι), Garage Center for Contemporary Culture (Μόσχα), MoMA PS1 (Νέα Υόρκη), Mori Art Museum (Τόκυο), Palais de Tokyo (Παρίσι), Performa 13 (Νέα Υόρκη), New Museum (Νέα Υόρκη). Είναι ιδρυτικό μέλος και συν-διευθυντής της Shanzhai Biennial.