Η ΕΝΙΑ Gallery παρουσιάζει την Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου 2016 το πρώτο μέρος της ομαδικής έκθεσης «Back to basics: Uncanny» σε επιμέλεια της Αρτέμιδος Ποταμιάνου. Η έκθεση θα παρουσιαστεί σε δυο μέρη.
Το Ανοίκειο (uncanny) αποτέλεσε μια πολύπλοκη έννοια που ο Sigmund Freud ανέλυσε στο βιβλίο του με τίτλο «Αrt and literature», που εκδόθηκε για πρώτη φορά το φθινόπωρο του 1919 και έχει απασχολήσει και εμπνεύσει την τέχνη και τη φιλοσοφία. Η έκθεση «Back to the basics: Uncanny» καλείται να διερευνήσει τις διαφορετικές οπτικές της έννοιας του Ανοίκειου όπως αυτή προσδιορίστηκε στο δοκίμιο του Freud μέσα από το έργο εννέα Ελλήνων και ξένων εικαστικών.
Το Ανοίκειο μεταφέρει την έννοια του ξένου, του περίεργου και του αβέβαιου αλλά η ιδιαιτερότητα του συνίσταται στην άμεση σύνδεση του με μια οικεία αίσθηση, μιας εμπειρίας όμως καλά κρυμμένης. Για τον Freud, κάτι το οποίο είναι παντελώς άγνωστο δεν μπορεί να είναι ανοίκειο και πρέπει να έχει αναφορές σε κάτι παλαιότερο που όμως έχει αποξενωθεί.
Στο κεφαλαίο «Das unheimliche» (Uncanny), ο Freud με την ανάλυση της σχέσης μεταξύ της γερμανικής λέξης heimlich (οικείο, όχι παράδοξο) και της λογικά αντίθετης λέξης unheimlich (γερμανικός όρος για το Ανοίκειο), μέσω της αναζήτησης της ετυμολογίας των δύο λέξεων σε λεξικά διαφορετικών γλωσσών και της συλλογής ιστοριών, εμπειριών και καταστάσεων οι οποίες διεγείρουν την αίσθηση της ανοικειότητας, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το uncanny ανήκει στην κατηγορία του φοβιστικού – παράξενου που έχει υποστεί τη διαδικασία της απώθησης καταλήγοντας ανοίκειο.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η σημασιολογική ερμηνεία λοιπόν της λέξης heimlich αναπτύσσεται προς την κατεύθυνση της αμφιθυμίας, μέχρι τελικά να συμπίπτει με την αντίθετη της, unheimlich, «Το unheimlich είναι αυτό που κάποτε ήταν heimisch, oικείο· το πρόθεμα un είναι η υλική ένδειξη της απώθησης» (Freud, The Uncanny,’ 245). Αυτή η μετάβαση από την αίσθηση οικειότητας στην αποξένωση και την αίσθηση κινδύνου είναι θεμελιακή για τη σύσταση της ανοίκειας κατάστασης.
Πολλοί καλλιτέχνες προσπάθησαν να μεταφέρουν αυτή την ιδιαίτερη αίσθηση του Ανοίκειου με ποικίλους τρόπους μέσω της ένωσης μελών -στοιχείων ενός κειμένου ή εικόνας με παράδοξο τρόπο. Μέσα από την έκθεση ο θεατής θα έχει τη δυνατότητα να ανακαλύψει κάποιους από τους διαφορετικούς τρόπους παρουσίασης και ερμηνείας του Ανοίκειου μέσα από το έργο εννέα εικαστικών.
Επιμέλεια έκθεσης: Άρτεμις Ποταμιάνου
Καλλιτέχνες: Lanfranco Aceti, Elisabeth Penker, Simon Macewan, Micha Cattaui, Άγγελος Αντωνόπουλος, Kalos & Klio, Αύγουστος Βεινόγλου, Γιάννης Σαββίδης, Βασίλης Ζωγράφος
Έργο: Άγγελος Αντωνόπουλος, Meteor
