Νίκος Σούλης: Room18

Το Room18 αποτελεί ένα πρόγραμμα που εξετάζει την αρχιτεκτονική της φιλοξενίας μέσα από τρεις αλληλένδετες ενέργειες: Πανευρωπαϊκός Διαγωνισμός Σχεδιασμού – Έκθεση – Έκδοση. Ο Διαγωνισμός είχε ως ζητούμενο τον σχεδιασμό ενός αστικού δωματίου ξενοδοχείου τεσσάρων αστέρων, όπου θα επαναπροσδιορίζονται οι δεδομένες ελληνικές προδιαγραφές, απαραίτητες για την αδειοδότηση ξενοδοχείων. Ο τίτλος του εγχειρήματος Room18, προέκυψε επίσης από τις προδιαγραφές αυτές, οι οποίες μεταξύ άλλων αναφέρουν ότι το ελάχιστο εμβαδόν ενός τέτοιου δωματίου είναι 18 τετραγωνικά μέτρα. Το “σύννεφο” που εμφανίζεται στην οπτική ταυτότητα του Room18, αποτελεί μια αναφορά στο ‘revision cloud’ (σύννεφο αναθεώρησης), όπως ονομάζεται το ψηφιακό εργαλείο με το οποίο κυκλώνονται οι περιοχές των σχεδίων στις οποίες χρειάζεται επανασχεδιασμός.

Συνδυάζοντας τα δύο αυτά δεδομένα, την αναθεώρηση και το ελάχιστο εμβαδόν των 18 τ.μ., οι διαγωνιζόμενοι ελεύθερα επέλεξαν ποιες  προδιαγραφές είναι πράγματι αναγκαίες στον σύγχρονο ταξιδιώτη και πρότειναν νέους χώρους διαβίωσης. Για παράδειγμα, σε καμία από τις τρεις βραβευθείσες προτάσεις δεν εμφανίζεται έπιπλο ντουλάπας ή τηλεόραση.

Χωρικά, κοινό στοιχείο των τριών χτισμένων δωματίων αποτελεί η ελεύθερη τοποθέτηση των ειδών υγιεινής στον κύριο χώρο του δωματίου.  Πολλοί θα διαφωνήσουν με αυτή την επιλογή. Ωστόσο, στο παρελθόν, όπου το τυπικό διαμέρισμα περιλάμβανε κλειστή κουζίνα και  καθιστικό ξένων το οποίο άνοιγε 2-3 ημέρες τον χρόνο, θα φάνταζε εξίσου περίεργο ένα διαμέρισμα τύπου loft  όπου οι λειτουργικές ενότητες διατάσσονται σε έναν ενιαίο χώρο με ελάχιστα ή καθόλου διαχωριστικά , ενώ σήμερα αποτελεί μια φυσιολογική επιλογή. Ο τρόπος διαβίωσης μεταλλάσσεται, μαζί τους και ο χώρος, αλλά συχνά συμβαίνει και το αντίστροφο.

Ωστόσο, οι λόγοι για τους οποίους βραβεύθηκαν από την κριτική επιτροπή και τελικά χτίστηκαν σε πραγματικές διαστάσεις οι βραβευθείσες  προτάσεις, ήταν άλλοι.

Ο Λεωνίδας Παπαλαμπρόπουλος, 1^ο βραβείο, συνδυάζει δύο στοιχεία, πρώτον το γήπεδο του γκολφ που συναντάται ως ψυχαγωγική δραστηριότητα σε ξενοδοχειακά συγκροτήματα, παγκοσμίως, ανεξαρτήτως θερμού ή ψυχρού κλίματος, και δεύτερον μια νέα τεχνολογία -η οποία βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο- που μιμείται  το φως και τις ιδιότητες του ήλιου. Δημιουργεί έναν ουτοπικό χώρο, όπου το δάπεδο είναι τμήμα ενός γηπέδου γκολφ, ανάγλυφο και καλυμμένο με φυσικό γκαζόν (για τις ανάγκες της έκθεσης έγινε από συνθετικό χλοοτάπητα) και άμμο, το οποίο αναπαράγεται επ’ άπειρον χάρη στους αντικριστούς καθρέπτες που καλύπτουν τους τοίχους του δωματίου και διατηρείται χάρη στη νέα τεχνολογία ηλιακού φωτός. Δημιουργεί μια ψευδαίσθηση εξωτερικού χώρου, την οποία θέτει προς προβληματισμό.

Στο 2^ο βραβείο, ο Joao Prates Ruivo διαχειρίζεται το δεδομένο των 18 τετραγωνικών μέτρων με ακραίο τρόπο, δημιουργώντας ένα χώρο πλάτους ενός μέτρου και μήκους 18, όπου οι χρήσεις διατάσσονται γραμμικά.  Ταυτόχρονα, δίνει την επιλογή στον χρήστη με μηχανικό τρόπο να ανεβάσει στην οροφή όποιο ή όποια από τα έπιπλα δεν θέλει να χρησιμοποιήσει.  Αναφέρει, μάλιστα, τη δυνατότητα να πλημμυριστεί ο  χώρος με νερό μέχρι το ύψος του ενός μέτρου, μετατρέποντας το δωμάτιο σε μια 18μετρη πισίνα. Αποτελεί ένα σχόλιο για το πώς μπορεί ο τυπικός χώρος ενός ξενοδοχειακού δωματίου να μεταλλάσσεται ανάλογα με τις ανάγκες των ενοίκων του.

Η Sara Navazo Saez De Arregui και o Edorta Larizgoitia Andueza, νικητές του 3ου βραβείου, προτείνουν το ‘κουτί των ονείρων’, όπου το διπλό στρώμα περικλείεται σε ένα ξύλινο κουτί που αιωρείται στο κέντρο του δωματίου, λειτουργώντας ως χώρος απομόνωσης και ηρεμίας.  Με αυτόν τον χειρισμό, λύνουν ένα συνηθισμένο  πρόβλημα κατοίκησης σε ένα δίκλινο δωμάτιο, όπου ο ένας χρήστης χρησιμοποιεί τον χώρο χωρίς να ενοχλεί τον άλλον που συνεχίζει να απολαμβάνει τον ύπνο του. Το κρεμαστό έπιπλο-κρεβάτι τοποθετείται υπό κλίση στην κάτοψη σε σχέση με τους περιμετρικούς τοίχους, μια ευφυής χειρονομία που δημιουργεί περιμετρικά τέσσερις ξεκάθαρους λειτουργικά υποχώρους:  την είσοδο, το μπάνιο, το γραφείο και το καθιστικό.

Τέλος, στην έκθεση room18, o επισκέπτης μπορεί να μελετήσει και τις 262 προτάσεις που κατατέθηκαν από 17 χώρες, τοποθετημένες  περιμετρικά στους τοίχους της αίθουσας, άλλες πρωτότυπες, άλλες πιο συμβατικές, αποκτώντας μια συνολική εικόνα του διαγωνισμού. Οι εκατό καλύτερες -σύμφωνα με την κριτική επιτροπή, θα περιληφθούν στην έκδοση Room18, η οποία θα κυκλοφορήσει στις αρχές του επόμενου έτους από τις εκδόσεις ΔΟΜΕΣ.

Info; Ο Νικόλας Σούλης (1980), είναι αρχιτέκτων μηχανικός Ε.Μ.Π., συνεπιμελητής της  έκθεσης Room18 μαζί με τον Γεώργιο Α. Πανέτσο. Έχει εργαστεί ως αρχιτέκτων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ από τα 2010 εργάζεται στη Διεθνή Επιθεώρηση Αρχιτεκτονικής ΔΟΜΕΣ, τα τελευταία τρία χρόνια ως διευθυντής έκδοσης.

◊ Η έκθεση Room18 παρουσίαζεται στο Μουσείο Μπενάκη έως τις 4 Δεκεμβρίου. Περισσότερες πληροφορίες εδώ