Moonlight, του Μπάρι Τζένκινς

Η νέα ταινία του Μπάρι Τζένκινς, Moonlight, κυκλοφορεί στις ελληνικές αίθουσες την Πέμπτη 26 Ιανουαρίου 2017 από την Seven Films.

Μια διαχρονική ιστορία ανθρώπινης επαφής κι αυτογνωσίας, το Moonlight εξιστορεί τη ζωή ενός άντρα από την παιδική του ηλικία έως και την ενηλικίωση, καθώς παλεύει να βρει τη θέση του στον κόσμο. Ένα ζωτικό πορτρέτο, σε τρία κεφάλαια, της σύγχρονης ζωής ενός αφροαμερικανού κι ένας ποιητικός διαλογισμός επάνω στην ταυτότητα, την οικογένεια, τη φιλία, την αγάπη, πλημμυρισμένος με βαθιά συμπόνοια και καθολικές αλήθειες.

Το συγκλονιστικό όραμα του Μπάρι Τζένκινς συγκινεί με την απεικόνιση των στιγμών, των ανθρώπων και των αγνώστων δυνάμεων που πλάθουν τη ζωή μας και μας καθορίζουν.

Η αρχή

To Moonlight ξεκίνησε ως ιδέα για σχολική εργασία από τον αξιοσέβαστο θεατρικό συγγραφέα Ταρέλ Άλβιν ΜακΚρέινι, μέλος της θεατρικής εταιρίας Steppenwolf του Σικάγο. Το θεατρικό του έργο με τίτλο « In Moonlight Black Boys Look Blue» παρουσιάστηκε πρώτη φορά στο φεστιβάλ Borscht στο Μαϊάμι, στα πλαίσια παρουσίασης έργων ντόπιων καλλιτεχνών, που αντιπροσωπεύουν την πολιτιστική ταυτότητα της πόλης μέσα από ιστορίες που διαφοροποιούνται από την τυπική της απεικόνιση.

To 2013, η παραγωγός Αντέλ Ρομάνσκι βοηθούσε τον Μπάρι Τζένκινς να επιλέξει ανάμεσα στα αναρίθμητα project που είχε στο μυαλό του για να σκηνοθετήσει, μετά το Medicine for Melancholy. Οι δυο τους, φίλοι από το πανεπιστήμιο, βρισκόντουσαν συχνά έως ότου οι ιδέες τους πήραν μορφή. Μία από αυτές ήταν και το έργο του ΜακΚρέινι: «Ο Ταρέλ συνέλαβε με εκπληκτικό τρόπο τι σημαίνει να είσαι ένα φτωχό μαύρο παιδί που μεγαλώνει στα προάστια του Μαϊάμι», εξηγεί ο Τζένκινς. «Το είδα σαν ευκαιρία να δώσω ζωή σε κάποιες από τις δικές μου παιδικές αναμνήσεις, μέσα από την υπέροχη φωνή του Ταρέλ. Οι ρίζες των εμπειριών του ήταν οι ρίζες των εμπειριών μου- ήταν ο τέλειος γάμος».

Συμπτωματικά, ο Τζένκινς μεγάλωσε στην ίδια γειτονιά με τον ΜακΚρέινι, τη γειτονιά του Moonlight. Δε γνώριζαν ο ένας τον άλλον σαν παιδιά, αλλά η ζωή τους έμοιαζε τρομακτικά. Πήγαν στα ίδια σχολεία, έγιναν και οι δύο καλλιτέχνες με δύο βασικά θέματα να διακατέχουν τα έργα τους: ταυτότητα και σεξουαλικότητα. Μεγάλωσαν και οι δύο παρακολουθώντας τις μητέρες τους να παλεύουν με το σοβαρό τους εθισμό στα ναρκωτικά. Η μητέρα του Τζένκινς επιβίωσε και είναι φορέας του AIDS τα τελευταία 24 χρόνια, ενώ η μητέρα του ΜακΚρέινι υπέκυψε στον ίδιο ιό.

Οι ρίζες του Moonlight

Το πρωτότυπο έργο του ΜακΚρέινι είχε στο επίκεντρο του έναν έμπορο ναρκωτικών που παίρνει υπό την προστασία του ένα νεαρό αγόρι, ταλαιπωρημένο από την παρενόχληση των συμμαθητών του, τον εθισμό της μητέρας του, τη μοναξιά και τη διαφορετικότητα. Οι σκηνές εναλάσσονται μεταξύ παιδικής ηλικίας κι εφηβείας στο “In Moonlight Black Boys Look Blue”, το οποίο εξετάζει ενδελεχώς τη σεξουαλικότητα του πρωταγωνιστή του, Σάιρον, καθώς μεγαλώνει. «Ήταν πολύ σημαντικό για μένα να δείξω από την αρχή τη συμμετοχή της κοινωνίας στη ζωή του Σάιρον» αναφέρει ο ΜακΚρέιν. «Η κοινωνία γνωρίζει πράγματα για εκείνον που ο ίδιος ακόμη δεν έχει μάθει. Οι άνθρωποι επιθυμούν να τον κατηγοριοποιήσουν πριν καν μάθει τι σημαίνει αυτό. Αυτό συμβαίνει σε όλους μας, είτε είμαστε λευκοί, μαύροι, άνδρες, γυναίκες, ετερόφυλοι ή ομοφυλόφιλοι. Υπάρχουν στιγμές που η κοινωνία αποφασίζει να μας ανακοινώσει ως τι μας βλέπει. Ο τρόπος που ανταποκρινόμαστε κάνει τη μάχη αληθινή, καθορίζει τη ζωή μας». 

Για τη διασκευή του σεναρίου, ο Τζένκινς θέλησε να προσθέσει ακόμη ένα κεφάλαιο στη ζωή του Σάιρον- αυτό της ενηλικίωσης. Το Moonlight ξεκινάει με το Σάιρον σε ηλικία 10 ετών, που τον βρίσκει και τον παίρνει υπό την προστασία του ο Χουάν, μαζί με την κοπέλα του, Τερέσα. Στο δεύτερο κεφάλαιο, ο Σάιρον γνωρίζει τον έρωτα στο πρόσωπο του συμμαθητή του Κέβιν, βλέπει τη μητέρα του να εξασθενεί όλο και περισσότερο και βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα γεγονός που θα αλλάξει την πορεία της ζωής του. Το τρίτο κεφάλαιο ακολουθεί το Σάιρον στην ενηλικίωση – είναι γνωστός πλέον ως Black.

Η Ρομάνσκι μαγεύτηκε από τη διασκευή του Τζένκινς, το γεμάτο συναίσθημα σενάριο του για την ενηλικίωση στη γη του πυρός. Παρότι το Moonlight λαμβάνει χώρα σε ένα πολύ συγκεκριμένο μέρος, τα θέματα του βρίσκουν το κοινό τους σε οποιονδήποτε στον κόσμο ένοιωσε κάποια στιγμή ότι δεν ανήκει πουθενά. «Το σενάριο μου ράγισε την καρδιά» λέει η Ρομάνσκι. «Η ιστορία του Σάιρον ήταν κάτι με το οποίο μπορούσα να ταυτιστώ, παρόλο που είμαι γυναίκα και λευκή.  Ο πυρήνας της ιστορίας είναι η διαφορετικότητα».

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές του Moonlight, είναι ότι μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από έναν ετερόφυλο άντρα, που δούλεψε επάνω στο υλικό ενός ανοιχτά ομοφυλόφιλου- παρόλα αυτά η σεξουαλικότητα δεν είναι αυτό που χαρακτηρίζει την ταινία χάρη στους λεπτούς χειρισμούς του Τζένκινς. Το Moonlight ξεπερνά τις ταμπέλες και τους χαρακτηρισμούς, είναι μια παγκόσμια ιστορία, δοσμένη μέσα από την προσωπική μάχη ενός νεαρού. «Ο Μπάρι είναι ένας πολύ εσωστρεφής άνθρωπος»εξηγεί η Ρομάνσκι. «Δεν του αρέσει να ανοίγεται, παρά μόνο στους λίγους ανθρώπους που εμπιστεύεται. Το Moonlight του επέτρεψε να πει μια ιστορία που είναι μοναδική για τον ίδιο και την ιστορία του και κατάφερε να το κάνει με μια διασκευασμένη ιστορία του Ταρέλ».

Οι παραγωγοί Τζέρεμι Κλάινερ και Ντίντι Γκάρντνερ, αντιπρόεδροι της Plan B Entertainment του Μπραντ Πιτ, ήταν θαυμαστές του Τζένκινς από το Medicine for Melancholy. Οι δυο παραγωγοί γνωρίστηκαν με το Τζένκινς στο φεστιβάλ της Τελουρίντ το 2013, όπου κι άρχισαν να συζητούν ενδεχόμενη συνεργασία, κάτι που πραγματοποιήθηκε όταν τους παρέδωσε αργότερα το σενάριο για το Moonlight.

Το καστ

Το κάστινγκ για την ταινία ξεκίνησε με την απόφαση του Τζένκινς να δείξει την εξέλιξη του Σάιρον, από τα 10 του χρόνια έως τα 30, χωρίς να αλλάζει κανένας ηθοποιός ηλικιακά στο καθένα από τα τρία κεφάλαια. Η πρόκληση για τους υπεύθυνους κάστινγκ ήταν να βρουν τρεις ηθοποιούς που θα μετέδιδαν τα ίδια συναισθήματα στη διάρκεια των χρόνων, χωρίς καν αυτοί να συναντιούνται στα γυρίσματα. Ο Τζένκινς απευθύνθηκε στη casting director Γέσι Ραμίρεζ, η οποία υπήρξε  δημόσιος λειτουργός για νέους και είχε μια ιδιαίτερη γνώση κι εμπειρία. «Αυτό με τράβηξε στο σενάριο» σχολιάζει η Ραμίρεζ. «Ο Σάιρον χρειαζόταν κάποιον να τον βοηθήσει. Γνωρίζω αυτά τα παιδιά. Έχω δουλέψει μαζί τους».

Οι δημιουργοί γνώριζαν από νωρίς ότι όποιος θα υποδυόταν τον μικρό Σάιρον (Little) έπρεπε να είναι ντόπιος. Ο Τζένκινς και η Ρομάνσκι χτένισαν τους δρόμους της πόλης, αναρτώντας αγγελίες, πηγαίνοντας σε σε σχολεία και γειτονιές, αναζητώντας πάντα το μικρό αγόρι που θα μπορούσε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες τους. Ανακάλυψαν το Χίμπερτ κι έδειξαν την κασέτα του στους υπόλοιπους- η Ραμίρεζ εντυπωσιάστηκε αμέσως από την ευαισθησία και την περιέργεια του μικρού αγοριού. Όλοι ένιωθαν βέβαιοι ότι αυτός ήταν ο Little.

Για τον έφηβο Σάιρον, η Ραμίρεζ διεύρυνε την αναζήτηση της σε όλη τη χώρα. Επιλέχθηκε ο Άστον Σάντερς, τον οποίο η Ραμίρεζ ανακάλυψε σε μία από τις αναρίθμητες οντισιόν στο Λος Άντζελες. Ο Σάντερς είχε ένα προηγούμενο μικρό ρόλο στο Straight outta Compton, αλλά ξεχώρισε για την ακινησία, για την απάθεια που έδειξε στην οντισιόν- βασικά χαρακτηριστικά για το νεαρό Σάιρον.

Ο Τρέβαντ Ρόουντς , πρώην αθλητής του στίβου από τη Λουιζιάνα, πέρασε από οντισιόν αρχικά για το ρόλο του ενήλικου Κέβιν, αλλά η οντισιόν του διακόπηκε όταν η Ραμίρεζ, ο Τζένκινς και η Ρομάνσκι είδαν αμέσως ότι ήταν ιδανικός για το ρόλο του Black, τον ενήλικο πια Σάιρον. “Δε μου συμβαίνει συχνά να πιστεύω τόσο πολύ σε έναν ηθοποιό, από τη στιγμή που μπαίνει στο δωμάτιο, αλλά ο Τρέβαντ ήταν ιδιαίτερος», λέει η Ραμίρεζ.

«Ο Σάιρον είναι ένας άντρας που κρύβει τον πραγματικό του εαυτό γιατί φοβάται» λέει ο Ρόουντς. «Ο τίτλος Moonlight αναφέρεται στο φως που πέφτει στο απόλυτο σκοτάδι. Ο καθένας μας στη ζωή αντιμετωπίζει κάτι αντίστοιχο, είτε πρόκειται για μικρό διάστημα, είτε για μια ολόκληρη ζωή. Οποιοσδήποτε ισχυρίζεται ότι δεν έχει φορέσει ποτέ κάποιου είδος προσωπείο ζει στο σκοτάδι».

Για το Χουάν, τον έμπορο ναρκωτικών που προστατεύει το Σάιρον, έπρεπε να βρεθεί ένας ηθοποιός που θα ήταν ταυτόχρονα σκληρός, αλλά και στοργικός. Οι δημιουργοί βρήκαν τον Χουάν στο πρόσωπο του Μαχερσάλα Άλι, ο οποίος είναι ιδιαίτερα γνωστός από το ρόλο του ως Ρέμι Ντάντον στο House of cards, καθώς και τα Επαναστάτης, The Hunger games: Επανάσταση και τη τηλεοπτική σειρά του Netflix, Luke Cage.

Η Βρετανίδα ηθοποιός Ναόμι Χάρις, είναι η μητέρα του Σάιρον και ο μόνος χαρακτήρας που εμφανίζεται και στα τρία κεφάλαια. Η Χάρις είχε κερδίσει την προσοχή της Ραμίρεζ πολλά χρόνια πριν, με το ρόλο της στο 28 Ημέρες μετά του Ντάνι Μπόιλ.  Για τη Χάρις, απόφοιτο του Cambridge, που δεν πίνει, δεν καπνίζει και δεν κάνει ναρκωτικά, ήταν μια ιδιαίτερη πρόκληση ο χαρακτήρας της Πόλα: “Η Πόλα είναι μια εργαζόμενη γυναίκα με σοβαρό εθισμό στα ναρκωτικά. Επιλέγει διαρκώς τον εθισμό από το γιο της. Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας όταν υποδύομαι ένα χαρακτήρα είναι να μάθω να συμπάσχω μαζί τους. Έπρεπε να βρω μια βαθιά σύνδεση και κατανόηση για τις επιλογές της για να τη ενσαρκώσω», λέει η ίδια.

Το Μαϊάμι υποδύεται τον εαυτό του

Ο Τζένκινς και το συνεργείο του γύρισαν το Moonlight σε μια περιοχή του Μαΐάμι, γνωστή ως Liberty Square, μέρος του συστήματος δημόσιας στέγασης Liberty City. Η περιοχή θεωρείται μια από τις πιο επικίνδυνες σε ολόκληρη την Αμερική. «Θέλαμε η ιστορία μας να είναι αυθεντική, οπότε πήγαμε σε γειτονιές και περιοχές που θα ήταν αυθεντικές για τις ζωές των χαρακτήρων μας» σημειώνει η Ρομάνσκι. «Για κάποιους από το συνεργείο μας, ήταν η πρώτη φορά που πήγαιναν σε αυτές τις γειτονιές, παρόλο που ήταν μόνιμοι κάτοικοι της πόλης».

Το Moonlight είναι μια παγκόσμια ιστορία αγάπης, οικογένειας και συμφιλίωσης, που έρχεται να απελευθερώσει οποιονδήποτε έχει νοιώσει παράταιρος ή μόνος, ή έχει νοιώσει παγιδευμένος στα συναισθήματα του και λαχταρά την αλλαγή. Συνοψίζει ο Τζένκινς:  «Είναι μια βιωματική, πειραματική ταινία στην οποία οι χαρακτήρες διαπραγματεύονται συνεχώς τι θα επιτρέψουν στον εαυτό τους να νιώσουν. Αυτό που εκπέμπουν τελικά στον κόσμο είναι η διαδικασία που καθορίζει την ταυτότητα τους. Είναι απίστευτο να παρακολουθείς κάποιον να λαχταρά για κάτι εσωτερικά και να μην έχει το θάρρος να το εκφράσει».

Βιογραφικά συντελεστών

Η Ναόμι Χάρις (Πόλα) είναι Βρετανίδα ηθοποιός που έκανε αίσθηση όταν εμφανίστηκε το 2002 στο 28 Μέρες Μετά του Ντάνι Μπόιλ, ενώ ήταν υποψήφια για Βραβείο Bafta Καλύτερης Πρωτοεμφανιζόμενης Ηθοποιού για το ρόλο της ως Τία Ντάλμα στους Πειρατές της Καραϊβικής. Ακολούθησε ο θρυλικός ρόλος της Μις Μάνιπενι στο Skyfall του Σαμ Μέντες, και στο Spectre που ακολούθησε. Το 2013 ήταν υποψήφια για βραβείο NAACP και δύο Βραβεία του London Critics’ Circle για τη μαγευτική ενσάρκωση της Γουίνι Μαντέλα στο Μαντέλα: Ο Δρόμος προς την Ελευθερία. Ανάμεσα στις πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους δουλειές της Χάρις, περιλαμβάνονται οι Miami Vice, Ένας Προδότης Ανάμεσά μας, Ο Αριστερόχειρας , Sex,Drugs & Rock&Roll, The First Grader και το Φρανκενστάιν του Ντάνι Μπόιλ για το θέατρο. Πρόσφατα εμφανίστηκε στο Κρυφή Ομορφιά του Ντέιβιντ Φρανκέλ, ενώ τελευταία της δουλειά είναι το Jungle Book: Origins. Απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Cambridge, η Χάρις σπούδασε υποκριτκή στη Θεατρική Σχολή του Μπρίστολ, Old Vic.

Ο Μαχερσάλα Άλι (Χουάν) έχει μετατραπεί τα τελευταία χρόνια, σε έναν από τους πιο περιζήτητους ηθοποιούς του Χόλιγουντ. Στις πιο πρόσφατες δουλειές του περιλαμβάνονται το Luke Cage για το Netflix, ενώ για τη μεγάλη οθόνη το Hidden Figures του Θίοντορ Μέλφι και Ο Επαναστάτης (2016). Προηγήθηκε ο ρόλος του ως Μπογκς στις ταινίες The Hunger Games, στο πλευρό των Τζένιφερ Λόρενς, Ντόναλντ Σάδερλαντ και Τζούλιαν Μουρ. Ο Άλι έγινε ιδιαίτερα γνωστός με το ρόλο του ως Ρέμι Ντάντον για τη πολυβραβευμένη σειρά του Netflix, House of Cards. Ο Άλι ήταν υποψήφιος για Βραβείο Έμι για την ερμηνεία του στη σειρά. Στις προηγούμενες δουλειές του περιλαμβάνονται τα Στο τέλος του δρόμου του Ντέρεκ Σιαφράνς, οι Παράνομες πράξεις του Γουέιν Κρέιμερ, το Go for Sisters του Τζον Σέιλ και Η απίστευτη ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον του Ντέιβιντ Φίντσερ. Στην τηλεόραση, εμφανίστηκε στο The wronged man, για το οποίο έλαβε και μια υποψηφιότητα για Βραβείο NAACP Καλύτερου Ηθοποιού. Εμφανίστηκε επίσης στα Alphas και The 440 για τρεις σεζόν. Για το θέατρο, ο Άλι έχει συμμετάσχει στις παραγωγές Blues for an Alabama Sky, The School for Scandal, A Lie of the Mind, A Doll’s House, Monkey in the Middle, The Merchant of Venice, The New Place, και Secret Injury, Secret Revenge. Επίσης στα The Great White Hope, The Long Walk , Jack and Jill και Smart People, για το οποίο έλαβε εξαιρετικές κριτικές. Με καταγωγή από το Χέιγουορντ της Καλιφόρνια, σπούδασε Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο St. Mary’s, ενώ πήρε το πτυχίο του στην υποκριτική από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

Ο Μπάρι Τζένκινς (σενάριο/σκηνοθεσία) γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μαϊάμι. Μετά τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, μετακόμισε στο Λος Άντζελες για να δουλέψει στο πλευρό του Ντάρνελ Μάρτιν στo Their Eyes Were Watching God. Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, Medicine for Melancholy, κυκλοφόρησε το 2009, και η εφημερίδα The New York Times την αποθέωσε ως καλύτερη ταινία της χρονιάς. Το 2010, ο Τζένκινς ίδρυσε τη Strike Anywhere Films, μαζί με άλλους συναδέλφους του. Υποψήφιος πολλάκις για Βραβείο Spirit και Gotham, ο Τζένκινς έχει εργαστεί πρόσφατα στη σειρά του HBO, The Leftovers. Η εφημερίδα The New York Times, επανήλθε φέτος, βάζοντας το Τζένκινς στη λίστα με τους «20 σκηνοθέτες που πρέπει να παρακολουθείτε». Το Moonlight είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του.

Ο Τάρελ Άλβιν ΜακΚρέινι έγινε ιδιαίτερα γνωστός με την τριλογία που έγραψε για το θέατρο The Brother/Sister, η οποία αποτελείται από τα The Brothers Size, In the Red and Brown Water, και Marcus; or the Secret of Sweet. Ο ΜακΚρέινι εκτός από την υποτροφία MacArthur “Genius” που έχει λάβει, είναι επίσης αποδέκτης των Βραβείων Καλύτερου Θεατρικού Σεναρίου Whiting, Steinberg, Evening Standard, the New York Times, Paula Vogel, Windham Campbell, καθώς και το Βραβείο Doris Duke. Ήταν μόνιμος συνεργάτης της θεατρικής εταιρίας Royal Shakespeare από το 2008 έως το 2010, και πρώην σεναριογράφος για τους New Dramatists. Είναι μέλος της θεατρικής εταιρίας at Steppenwolf Theatre Company και του Teo Castellanos/D-Projects στο Μαΐάμι. Ο ΜακΚρέινι είναι απόφοιτος των σχολών New World School of the Arts, της θεατρικής σχολής του Πανεπιστημίου DePaul, και της δραματικής σχολής του Yale. Πρόσφατα ξεκίνησε να διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι.

Συντελεστές: Μαχερσάλα Άλι, Ναόμι Χάρις, Σαρίφ Ερπ, Τζανέλ Μονέ, Ντουάν Σάντερσον, Τρέβαντ Ρόουντς, Άστον Σάντερς, Άλεξ Χίμπερτ

Διάρκεια: 111’