Γύρνα σπίτι, άγγελέ μου – Thomas Wolfe

Λίγα λόγια για τη σειρά Μεγάλες αφηγήσεις:

Στη σειρά Μεγάλες αφηγήσεις εντάσσονται έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας· έργα συγγραφέων που έσπασαν το φράγμα του χρόνου και αξίζει να διαβάζονται από όλους ως μέρος μιας συναρπαστικής επικαιρότητας που μας αφορά. Η σειρά φιλοδοξεί να καλύψει ορισμένα κενά στην ελληνική βιβλιαγορά, αλλά κυρίως να οικοδομήσει μια συστηματική σχέση του νεοέλληνα αναγνώστη με ό,τι θεωρείται σημαντικό και αξεπέραστο στην τέχνη της αφήγησης.

Το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Thomas Wolfe Γύρνα σπίτι, άγγελέ μου, που τον καθιέρωσε ως μια από τις λαμπρότερες λογοτεχνικές φωνές του 20ού αιώνα ασκώντας σημαντική επιρροή στο έργο πολλών μεταγενέστερων συγγραφέων, κυκλοφόρησε το 1929. Γνώρισε μεγάλη επιτυχία, διασκευάστηκε για τη θεατρική σκηνή και μεταφράστηκε σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο. Το μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία του Ευγένιου Γκαντ που μεγαλώνει σε μια μικρή επαρχιακή αμερικάνικη πόλη στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Μοναχικός παρίας αλλά και παθιασμένος αντιμέτωπος με έντονες καταστάσεις και με μια οικογενειακή τραγωδία πριν συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να αφήσει το σπίτι του αν θέλει να διαμορφώσει την προσωπική του ταυτότητα.

Η συγγραφή αυτού του μυθιστορήματος αποτέλεσε το θέμα της κινηματογραφικής ταινίας Ένας χαρισματικός άνθρωπος (2016) με πρωταγωνιστές τους Κόλιν Φερθ, Τζουντ Λο, Νικόλ Κίντμαν.

«Καθώς αφήνεσαι στη ροή του ανοικονόμητου μα τόσο χυμώδους αυτού μυθιστορήματος, δεν είναι δύσκολο να αντιληφθείς γιατί το Γύρνα σπίτι, άγγελέ μου επιδεικνύει ως λογοτεχνικό έργο τέτοια ανθεκτικότητα στη δοκιμασία του χρόνου (και γιατί μάγεψε σε κάποια φάση της ζωής τους δύο τελείως διαφορετικές συγγραφικές ιδιοσυγκρασίες, όπως οι Κέρουακ και Ροθ)…

Είναι η ατομική οδύσσεια ενός νέου ανθρώπου που γυρεύει να βρει παθιασμένα τη φωνή του και τον βηματισμό του στη ζωή, τη χειρονομία του απέναντι στους άλλους γύρω του. Όμως δεν είναι μόνον η ιστορία ενός ατόμου ή της οικογένειάς του.

Είναι επίσης η ιστορία μιας κωμόπολης της Αμερικής: του μικρόκοσμου, της ζεστασιάς, των προκαταλήψεων, των πιέσεων και των περιορισμών στη σκέψη και τη ματιά, των αγκυλώσεων μα και της αλληλεγγύης, της αγάπης. Τέλος, είναι ένα πορτρέτο της Αμερικής που συνδυάζει την αγροτική με την αστική, εκβιομηχανισμένη κοινωνία, με αναφορές που φτάνουν ως τον βαθύ δέκατο ένατο αιώνα. Κατά προέκταση: είναι η Αμερική της κοινοτικής αλληλεγγύης και της ατομικής ελευθερίας».

Από τον πρόλογο του Ηλία Μαγκλίνη

ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ

ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Ο Όσβαλντ Σπένγκλερ επισηµαίνει στην Παρακµή της ∆ύσης πως καθετί εθνικό έχει φυλετικό χαρακτήρα και είναι γλωσσικά ανεπίδεκτο και στοχαστικά αδέξιο. «Ο κοσµοπολιτισµός» προσθέτει ο µεγάλος γερµανός στοχαστής «είναι και παραµένει λογοτεχνία». Αναζητώντας κανείς τη  ζωντανή απόδειξη των λεγοµένων του, δεν θα έβρισκε καλύτερο παράδειγµα από τον Κοσµά Πολίτη, τον δηµιουργό του Λεµονοδάσους και της Eroica. Ακολουθώντας την παράδοση που δηµιούργησε ο Αλέξανδρος Παπαδιαµάντης, ο Πολίτης συνδύασε το συγγραφικό του έργο µε πλήθος µεταφράσεων· η πολυγλωσσία του αλλά και το καίριο γλωσσικό του αισθητήριο µας άφησαν µια πολύτιµη κληρονοµιά. Ο έλληνας συγγραφέας αναµετρήθηκε επανειληµµένα µε κείµενα ιδιαιτέρως απαιτητικά, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσµα, από έργα του Ντοστογιέφσκι και του Πόε µέχρι την πεζογραφική πρωτοπορία της εποχής του – τον Τζέιµς Τζόις, τον Χένρι Τζέιµς, τον Φιτζέραλντ, τον Αραγκόν και τον Στάινµπεκ.

Σε µια από τις καλύτερες µεταφραστικές του στιγµές, ο Κοσµάς Πολίτης µεταφέρει στα καθ’ ηµάς και το εµβληµατικό Γύρνα σπίτι, άγγελέ µου του Τόµας Γουλφ. Καταφέρνει να ξαναζωντανέψει σε µια αρυτίδωτη γλώσσα το παραληρηµατικό έπος του αµερικανού συγγραφέα, λογοτεχνικού σούπερ σταρ του Μεσοπολέµου, επιτρέποντας στον έλληνα αναγνώστη να νιώσει µε τη σειρά του τις ισχυρές αφηγηµατικές δονήσεις που προκαλεί ένα αφειδώλευτο και ατίθασο ταλέντο.

Δημήτρης Στεφανάκης