Ο νεκρός δολοφονήθηκε – Έρη Ρίτσου: Κριτική βιβλίου

Ένας φόνος που όσο έρχονται στην επιφάνεια νέα στοιχεία γι’ αυτόν τόσο οι υποθέσεις γύρω από το μυστήριο της δολοφονίας του περιπλέκονται. Ένας θάνατος που κρύβει πολλά μυστικά, μια νεαρή αστυνομικός που θα κληθεί να εξιχνιάσει το θέμα και η Ελλάδα στην καρδιά της κρίσης και της εξέλιξης του προσφυγικού δράματος το 2015 είναι με δυο λόγια μερικά από τα συστατικά, τα οποία χρησιμοποιεί η Ρίτσου για να στήσει τον αφηγηματικό της ιστό και πάνω σ’ αυτόν να υφάνει την ιστορία της.

Ένας άντρας βρίσκεται δολοφονημένος, καταφαγωμένος από τα τσακάλια και με χαραγμένο επάνω στο στήθος του τον αγκυλωτό σταυρό. Τα πράγματα περιπλέκονται όταν στις τσέπες του βρεθούν δύο συγκεκριμένα σημειώματα. Το ένα μιλάει για προδοσία ενώ το άλλο καταδεικνύει ένα μεγάλο πάθος. Πολύ γρήγορα θα γίνει γνωστό ότι πρόκειται για καθηγητή της περιοχής, ο οποίος μάλιστα συχνά προσπαθούσε να αποπλανήσει τις ανήλικες μαθήτριές του. Οι φασιστικές και παιδόφιλες τάσεις του έχουν δημιουργήσει πολύ άσχημες εντυπώσεις στην μικρή κοινωνία του νησιού, όπου συμβαίνουν όλα αυτά. Η αστυνομικός Μαρία Γεωργίου θα προσπαθήσει να εξιχνιάσει τη δολοφονία αυτή αλλά πολύ σύντομα τα ευρήματά της θα ανατρέψουν κάθε εικασία.

Για τη Ρίτσου όμως η αστυνομική αυτή ιστορία είναι το όχημα που θα την οδηγήσει σε μια κοινωνική διαμαρτυρία. Ασκώντας δριμεία κριτική σε κυβερνώντες πρώην και νυν, καταδεικνύει την βεβηλωμένη εντολή του λαού που ζητά το τέλος των μνημονίων. Δεν διστάζει να τα βάλει με όλους όσοι πίστεψαν στις προγραμματικές εξαγγελίες της κυβέρνησης και καταψήφισαν στο δημοψήφισμα πιστεύοντας ότι αρκούσε ένα ΌΧΙ για να αλλάξει η κατάσταση σε μια χώρα που κλυδωνίζεται και βρίσκεται κυριολεκτικά μέσα στην άβυσσο.

Η Ρίτσου θέτει με ευθυβολία στον αναγνώστη της τους προβληματισμούς της για την κοινωνική υποταγή της χώρας. Με δεξιοτεχνία στήνει ουσιαστικά έναν καθρέφτη μπροστά του, μέσα στον οποίο ο αναγνώστης αναγνωρίζει τον εαυτό του, τα λάθη και τα πάθη του, τις πιο μύχιες σκέψεις του και τίποτα πια δεν θα είναι το ίδιο γι’ αυτόν, όταν αναλογιστεί όλα όσα αντανακλώνται στο κάτοπτρο αυτό.

Βρίσκει την ευκαιρία να μιλήσει για όλα όσα συνταράζουν την ελληνική κοινωνία στις μέρες μας. Η ελληνική κρίση, τα κοινωνικά προβλήματα που δημιούργησε, οι περικοπές των συντάξεων, το ασφαλιστικό, τα πολιτικά προβλήματα του τόπου, η άνοδος ακροδεξιών μορφωμάτων, το προσφυγικό, η πολιτική σύνδεση αυτών των γεγονότων με το ιστορικό παρελθόν της χώρας, η αναρρίχηση μιας ψευδεπίγραφης πολιτικής ελπίδας και η αθρόα φυγή των νέων προς τις χώρες του εξωτερικού για λόγους οικονομικής μετανάστευσης είναι θέματα που περνούν μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου και προβληματίζουν τον αναγνώστη του.

Γράφει χαρακτηριστικά η Έρη Ρίτσου:

«Αν όλοι οι μορφωμένοι, σκεπτόμενοι και έντιμοι άνθρωποι φεύγουν, τι θα απογίνει ο τόπος; Βασίλειο για τους απατεώνες και τα φασιστοειδή πάσης φύσεως».

Το βιβλίο είναι γραμμένο με πολλούς διαλόγους και αυτό δίνει την αίσθηση στον αναγνώστη πως είναι και ο ίδιος δίπλα στους ήρωες του. Η ζωντάνια, η κινηματογραφική ένταση των σκηνών του, οι σάρκινοι ήρωες— είτε πρόκειται για τους πρωταγωνιστές είτε για τους δευτεραγωνιστές η Ρίτσου καταφέρνει να τους αποδώσει με πολύ ρεαλισμό και να τους κάνει εξαιρετικά οικείους- και  η περιγραφή των γεγονότων με μια ιδιαίτερη προφορικότητα, καταιγιστικό τρόπο και σκωπτική διάθεση δίνουν στο μυθιστόρημα έναν εσωτερικό ρυθμό που προκαλεί την αναγνωστική ευωχία και κάνει το έργο να διαβάζεται κυριολεκτικά απνευστί.

«Ο νεκρός δολοφονήθηκε» είναι ένα μυθιστόρημα για τις πληγές της Ελληνικής κοινωνίας, για όλα όσα καθόρισαν το παρελθόν, σηματοδοτούν το παρόν και απειλούν να καταπνίξουν το μέλλον της και είναι σίγουρα ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα.

Το βιβλίο “Ο νεκρός δολοφονήθηκε” της Έρης Ρίτσου, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος.