Την ημέρα αυτή, το Μουσείο θα γιορτάσει τα γενέθλιά του με παρουσίαση σε μεγάλη οθόνη στο ισόγειο, ενός βίντεο για τα σπήλαια της Ακρόπολης και τα ευρήματα από αυτά.
Στις 9 το βράδυ, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν μια συναυλία στον προαύλιο χώρο του Μουσείου με αγαπημένα ελληνικά τραγούδια από την Ορχήστρα Νέων του Κέντρου Γραμμάτων & Τεχνών Δίου. Την ορχήστρα θα διευθύνει ο μαέστρος Νίκος Πατρής. Σολίστ θα είναι ο Βασίλης Λέκκας, η Alexandra Gravas, ο Μπάμπης Βελισάριος και η Φιλιώ Σέρβου.
Οι εκθεσιακοί χώροι του Μουσείου και το εστιατόριο θα παραμείνουν ανοιχτά από το πρωί έως τα μεσάνυχτα και η είσοδος θα είναι ελεύθερη από τις 8 το βράδυ κι έπειτα.
Σύντομος απολογισμός Ιούνιος 2016 – Μάιος 2017
Μουσείο Ακρόπολης
όγδοος χρόνος
Σημείωμα Προέδρου
Η εξωστρέφεια ήταν και παραμένει κύριο χαρακτηριστικό της πολιτικής του Μουσείου Ακρόπολης. Αυτό το στόχο εξυπηρετεί η τολμηρή απόφαση του Μουσείου, τα αριστουργήματα της γλυπτικής να εκτίθενται ελεύθερα στις αίθουσες και να είναι με άνεση ορατά από όλες τις πλευρές. Το ίδιο και το ευρύ πρόγραμμα ψηφιακών αποκαταστάσεων και αναπαραστάσεων των έργων τέχνης που οδήγησε σε πετυχημένες εφαρμογές, οι οποίες παρουσιάζονται στους εκθεσιακούς χώρους δίπλα στα πρωτότυπα έργα. Εξωστρέφεια δηλώνει και η θέση του Μουσείου, ένα μεγάλο μέρος της προετοιμασίας επανέκθεσης εκθεμάτων αλλά και της συντήρησής τους να γίνεται δημόσια, με την παρουσία επισκεπτών. Τέλος, τον ίδιο σκοπό υπηρετεί η καθιέρωση στο Μουσείο Ακρόπολης, για πρώτη φορά, της προσφοράς μουσειακών και πολιτιστικών υπηρεσιών στους επισκέπτες, από τους αρχαιολόγουςφροντιστές του Μουσείου.
Οι περιοδικές εκθέσεις, που ξεκίνησαν πριν από δύο χρόνια, είχαν ως στόχο την ολοκληρωμένη παρουσίαση αρχαιολογικών ευρημάτων της ελληνικής περιφέρειας, με παράλληλη αναφορά στις ανασκαφές, αναπαράσταση τμημάτων εμβληματικών κτιρίων αλλά και του φυσικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο είναι χωροθετημένοι οι αρχαίοι τόποι. Έτσι, για την πρώτη έκθεση που αφορούσε στο διάσημο ιερό των Μεγάλων θεών της Σαμοθράκης δύο βίντεο, σε μεγάλες οθόνες, προέβαλλαν το μοναδικό φυσικό περιβάλλον και τον αρχαιολογικό χώρο, ενώ στην έκθεση κατασκευάστηκε σκηνικό που αποτελούνταν από τμηματικές αναπαραστάσεις σε κλίμακα 1:1 του κυκλικού Αρσινοείου και του Προπύλου του Πτολεμαίου. Στη δεύτερη έκθεση που αφορούσε στο Μαντείο της Δωδώνης, ανάλογο βίντεο πληροφορούσε τους επισκέπτες για τον αρχαιολογικό χώρο και το εντυπωσιακό φυσικό περιβάλλον, ενώ ένα σκηνικό με την αυλή του Μαντείου και το ναΐσκο του Διός Ναΐου, καθώς και ένα ομοίωμα της μαντικής βελανιδιάς, συμπλήρωνε την αίσθηση του ιερού χώρου.
Ένα νέο είδος μινιμαλιστικών εκθέσεων με μεγάλη απήχηση πραγματοποιείται στο ισόγειο, αμέσως μετά τα εκδοτήρια για καλωσόρισμα στους επισκέπτες. Επιλέγεται συνήθως κάποιο σημαντικό έκθεμα από τις αποθήκες του Μουσείου ή από άλλο Μουσείο, το οποίο στήνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και συνοδεύεται από βίντεο που προβάλλεται σε γιγαντοοθόνη. Τα βίντεο γυρίζονται ειδικά για το εκάστοτε έκθεμα και προσφέρουν στους επισκέπτες πολύ χρήσιμες πληροφορίες για τον τόπο από τον οποίο προέρχεται. Τέτοιου είδους μικρές εκθέσεις έγιναν: για την τριάδα χρυσών αντικειμένων από σκυθικό βασιλικό τάφο που είχε παραχωρήσει το Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης, για ένα χάλκινο θωρακοφόρο ιππέα από τη θάλασσα της Καλύμνου, τον οποίο διέθεσε η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, για το αριστουργηματικό πορτραίτο του αυτοκράτορα Αδριανού, που ήρθε στο φως στη Λεωφόρο Συγγρού και ανήκει στη συλλογή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και για τη μοναδική ποιοτικά προτομή του Αριστοτέλη, που βρέθηκε στην ανασκαφή για την κατασκευή του Μουσείου.
Το Μουσείο της Ακρόπολης στις 20 Ιουνίου 2017, ημέρα των γενεθλίων του, κλείνει οκτώ χρόνια υποδειγματικής λειτουργίας και εκφράζει δημόσια τις ευχαριστίες του στα 11.000.000 επισκεπτών, Ελλήνων και ξένων που πέρασαν το κατώφλι του και χάρηκαν τα εκθέματά του. Το προσωπικό του Μουσείου στο σύνολό του, εξακολουθεί να προσφέρει πρόθυμα καλές υπηρεσίες σε όλους τους τομείς εργασίας. Η θεσμική του όμως τακτοποίηση ακόμη εκκρεμεί.
Τη χρονιά που πέρασε το Μουσείο έχασε ένα εξέχον μέλος του Διοικητικού του Συμβουλίου, τον Καθηγητή Χαράλαμπο Μπούρα. Ο διακεκριμένος ιστορικός της αρχιτεκτονικής και κορυφαίος αναστηλωτής της Ακρόπολης, είχε υπερασπιστεί με σταθερή φωνή την κατασκευή του Μουσείου και για επτά χρόνια στήριξε ουσιαστικά τη λειτουργία του.
Το Μουσείο δέχθηκε με χαρά τον περασμένο Μάρτιο την προσφορά του E. Gilliéron, ο οποίος δώρισε ένα ιστορικό αντίγραφο της Κόρης 685 χρωματισμένο από το διάσημο προπάππο του.
Τον επόμενο μήνα, ο παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνης του φωτός Robert Wilson χάρισε στο Μουσείο το έργο του “La Traviata” το οποίο τοποθετήθηκε στο αίθριο του ισογείου.
Δημήτρης Παντερμαλής, Πρόεδρος Μουσείου Ακρόπολης
Αλλαγές και βελτιώσεις στη μόνιμη έκθεση
Η μόνιμη έκθεση τοποθετείται στο επίκεντρο της δραστηριότητας του Μουσείου Ακρόπολης όπως και η φροντίδα, βελτίωση και συντήρηση των εκθεμάτων της. Την χρονιά που πέρασε, το τμήμα Συντήρησης πραγματοποίησε εργασίες σε 265 αρχαιότητες του Μουσείου Ακρόπολης. Από την αρχαιολογική ανασκαφή του Μουσείου, συντηρήθηκαν 243 μαρμάρινα, κεραμικά και μεταλλικά αντικείμενα. Ο καθαρισμός με τεχνολογία λέιζερ συνεχίστηκε στις αναθηματικές βάσεις γλυπτών των εκθεμάτων Ακρ. 1326 και Ακρ. 1328 και στους λίθους της Βόρειας και Νότιας Ζωφόρου του Ναού της Αθηνάς Νίκης.
Από τις εργασίες συντήρησης, που ολοκληρώθηκαν σε 22 εκθέματα της μόνιμης έκθεσης, οι πλέον εμφανείς αφορούσαν την αλλαγή παρουσίασης των Κορών της Αρχαϊκής Έκθεσης: συγκεκριμένα, η Κόρη Ακρ. 671, η Κόρη με τα Αμυγδαλωτά Μάτια (Ακρ.674) και η Κόρη με το Ρόδι (Ακρ. 593). Ύστερα από λεπτομερή έρευνα για κάθε ένα από αυτά τα εκθέματα, αξιοποιήθηκαν νέοι τρόποι παρουσίασης και νέες βάσεις για να αντικαταστήσουν τις προϋπάρχουσες που είχαν τοποθετηθεί την περίοδο 1950 έως 1960.
Το ψηφιακό σύστημα διαχείρισης συλλογών
Το Τμήμα Μόνιμης Έκθεσης συνέχισε τις εργασίες ανάπτυξης του ψηφιακού συστήματος διαχείρισης συλλογών του Μουσείου. Σημαντική πρόοδος σημειώθηκε με την έναρξη μεταφοράς των τελικών αρχείων στο ψηφιακό πρόγραμμα, το οποίο θα καταστεί διαδικτυακός κόμβος για την ηλεκτρονική πρόσβαση στις συλλογές. Μετά την τελική επεξεργασία 7.976 καταχωρήσεων, εξωτερικοί συνεργάτες του Μουσείου προχώρησαν στην μεταφορά των αρχείων στο σύστημα, ενώ παράλληλα ανανεώθηκε η σύνταξη τους, ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα χαθεί η ακρίβεια των δεδομένων κατά τη διαδικασία μεταφοράς. Επιπρόσθετα, πραγματοποιήθηκε έλεγχος και επεξεργασία σε πάνω από 1.200 αναφορές και στη βιβλιογραφία της ψηφιακής βάσης δεδομένων, πριν την μεταφορά τους στο ψηφιακό πρόγραμμα και πάνω από 300 νέες αναφορές καταχωρήθηκαν επακόλουθα. Επίσης πραγματοποιήθηκε πρόσθετη προσαρμογή του προγράμματος και εμπλουτισμός του οδηγού για το σύστημα διαχείρισης συλλογών το οποίο και αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη.
Για την δημόσια πρόσβαση και χρήση της ψηφιακής πλατφόρμας που θα παρουσιαστεί μελλοντικά, συντάχθηκαν 360 νέα λήμματα με τις εργασίες να συνεχίζονται στον τομέα αυτό.
Το Τμήμα Μόνιμης Συλλογής προχώρησε στην εφαρμογή ενός ευρύτατου προγράμματος μεταφοράς, ταξινόμησης και καταλογο.
Δανεισμοί έργων σε εκθέσεις
Το Μουσείο και αυτή την χρονιά ακολούθησε με συνέπεια την πολιτική υποστήριξης άλλων ιδρυμάτων και προώθησης των συλλογών του με τον δανεισμό εκθεμάτων σε παρουσιάσεις άλλων μουσείων.
Τον Αύγουστο του 2016, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, για το εορτασμό της 150ης επετείου του παρουσίασε την έκθεση «Οδύσσειες» που περιλάμβανε την ενεπίγραφη Στήλη με διάταγμα σχετικά με τον Ναό της Αθηνάς Νίκης (ΕΜ 8116), το χάλκινο Αγόρι πάνω σε Δελφίνι (ΕΑΜ Χ 6626) και τον Λύχνο με την μορφή Πολεμικού πλοίου (ΕΑΜ 7038).
Το Ανάγλυφο της Σκεπτόμενης Αθηνάς (Ακρ. 695), η αναθηματική πλάκα με την Αθηνά πάνω σε άρμα (Ακρ. 12981), το αναθηματικό άγαλμα της Αθηνάς Προμάχο με ενεπίγραφη βάση (ΕΑΜ Χ 6447) και το Ερυθρόσχημο κάλυμμα λεκανίδας με Διονυσιακή παράσταση (ΝΑ 1956 ΝΑΚ 232) παραχωρήθηκαν ως δάνεια στο Κρατικό Ιστορικό Μουσείο Μόσχας, από τον Νοέμβριο του 2016 έως τον Φεβρουάριο του 2017, στο πλαίσιο της έκθεσης «Θεοί και Ήρωες της Αρχαίων Ελλήνων»
Τρία εκθέματα, η Αρχαϊκή Κόρη Ακρ. 670, το ακροκέραμο με την Κεφαλή Γοργόνας (Ακρ. 78) και το αναθηματικό ανάγλυφο του αμαξά (ΕΑΜ 1341) παραχωρήθηκαν δανειστικά στο Onassis Cultural Center της Νέας Υόρκης για να παρουσιαστούν στην περιοδική έκθεση ‘ ‘A World of Emotions: Ancient Greece 700 BC – 200 AD,’’ από τον Μάρτιο έως τον Ιούνιο του 2017.
Ένα υπό κλίμακα αντίγραφο της Δυτικής Ζωφόρου του Παρθενώνα παραχωρήθηκε ως δάνειο στην έκθεση «Η Ελλάδα του Ογδόντα» που παρουσιάστηκε στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 2017.
Ένδειξη της έμφασης που δίνει το Μουσείο Ακρόπολης στην υποστήριξη άλλων μουσείων της Ελλάδας και του εξωτερικού, αποτέλεσαν οι υπηρεσίες που παρείχαν το Τμήμα Συντήρησης και το Τμήμα Μόνιμης Συλλογής. Το 2016, το προσωπικό των τμημάτων αυτών βοήθησε στην εγκατάσταση και απεγκατάσταση αρχαιολογικών εκθεμάτων για την περιοδική έκθεση «Θεοί και Θνητοί στον Όλυμπο: Αρχαίο Δίον, πόλη του Δία» στο Ίδρυμα Ωνάση της Νέας Υόρκης.
Οι εσωτερικοί κατάλογοι των συλλογών του Μουσείου εμπλουτίστηκαν με την ψηφιακή καταχώρηση σε καταλόγους 300 αποθηκευμένων γλυπτών εκθεμάτων με την φωτογράφηση, ταυτοποίηση και μέτρηση διαστάσεων των αποθηκευμένων ευρημάτων.
Τον Αύγουστο του 2016, δύο στελέχη του Τμήματος Συντήρησης συμμετείχαν στην μελέτη και επανέκθεση δύο Κούρων στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Χίου. Τον Απρίλιο του 2017, η Προϊσταμένη του Τμήματος Μόνιμης Έκθεσης βοήθησε στην απεγκατάσταση αρχαιολογικών εκθεμάτων στην πόλη Kobe της Ιαπωνίας για τις ανάγκες της έκθεσης ‘‘A Journey to the Land of Immortals – Treasures of Ancient Greece.’’
Η αρχαιολογική ανασκαφή
Η προετοιμασία για το άνοιγμα της αρχαιολογικής ανασκαφής του Μουσείου στο κοινό συνεχίζεται εν αναμονή χρηματοδότησης. Εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης πραγματοποιήθηκαν στα ευρήματα οικίας, γνωστή ως Αρχαία Οικία Θ, ενώ η καταλογογράφηση των κινητών ευρημάτων της ανασκαφής συνεχίστηκε με την ψηφιοποίηση και φωτογράφηση των ευρημάτων. Το Τμήμα Μόνιμης Έκθεσης ολοκλήρωσε την σύνταξη οριστικής μελέτης για την διαμόρφωση της ανασκαφής σε επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο καθώς και μουσειολογικής μελέτης για την έκθεση των κινητών ευρημάτων της ανασκαφής, τα οποία θα υποβληθούν στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
Έρευνα και ψηφιακή τεκμηρίωση
Η καταγραφή των χρωμάτων στα γλυπτά της αρχαιότητας παραμένει στο ερευνητικό επίκεντρο του Μουσείου Ακρόπολης και το Τμήμα Συντήρησης συνέχισε την έρευνα για τον εντοπισμό και την ταυτοποίηση ιχνών χρώματος σε εκθέματα της Αρχαϊκής Περιόδου με την χρήση υπέρυθρης φωτογραφίας.
Τρισδιάστατη σάρωση, όπως και επεξεργασία τρισδιάστατων μοντέλων, χρησιμοποιήθηκε ως κοινό πλέον, εργαλείο έρευνας και ανάπτυξης από το Τμήμα Συντήρησης. Δύο Κόρες, η Ακρ. 670 και η Κόρη με τα Αμυγδαλωτά Μάτια (Ακρ. 674), καθώς και η Κεφαλή Θεάς (ΕΑΜ 177), σαρώθηκαν με τρισδιάστατη τεχνολογία ώστε να υποστηρίξουν την παραγωγή εκπαιδευτικών προβολών του Μουσείου για εκθέσεις στο εξωτερικό. Τρισδιάστατα μοντέλα, που βασίζονταν σε παλαιότερες ειδικές σαρώσεις, επανεπεξεργάστηκαν για την Λίθο V της Δυτικής Ζωφόρου και την τρισδιάστατη σάρωση της Γλαύκας (Ακρ. 1347), που βρίσκεται στην είσοδο του Μουσείου, για την παραγωγή ακριβών γύψινων αντιγράφων. Η Κόρη της Λυών (Ακρ. 269) και το έγχρωμο γύψινο αντίγραφο E. Gilliéron της Κόρης Ακρ. 685 σαρώθηκαν με την χρήση φωτογραμμετικής αποτύπωσης από εξωτερικό συνεργάτη του Μουσείου, ώστε να υποστηριχθεί η συντήρηση και η παρουσίασή τους.
Για την εικονική αναστήλωση των νότιων μετοπών του Παρθενώνα, πραγματοποιήθηκε έρευνα από το Τμήμα Μόνιμης Έκθεσης η οποία βασίστηκε σε σχέδια του 18ου και του 19ου αιώνα καθώς και στην σχετική βιβλιογραφία της περιόδου.
Επικοινωνώντας τα εκθέματα
Θεματικές παρουσιάσεις
Εκτός από τους Οδηγούς του Μουσείου και έντυπο ερμηνευτικό υλικό, η γνωριμία του κοινού με τα εκθέματα της μόνιμης συλλογής ενισχύεται μέσα από το πρόγραμμα των θεματικών παρουσιάσεων που παρουσιάζονται από τους αρχαιολόγους φροντιστές του Μουσείου. Αυτό τον χρόνο, τακτικές εβδομαδιαίες παρουσιάσεις πραγματοποιήθηκαν στις εκθέσεις του Μουσείου, όπως: «Ένας περίπατος στο χρόνο μέσα στο Μουσείο Ακρόπολης» (Απρίλιος-Μάιος 2017), «Ένας περίπατος στο Μουσείο με τον αρχαιολόγο» (Ιούλιος 2016 – Μάιος 2017), «Τέσσερις Ιστορικές Περίοδοι στο Μουσείο της Ακρόπολης» (Απρίλιος-Μάιος 2017), καθώς και την παρουσίαση στην περιοδική έκθεση «Δωδώνη. Το μαντείο των ήχων» (Ιούλιος 2016 – Μάρτιος 2017). Κάθε Σάββατο, σε εβδομαδιαία βάση, πραγματοποιούνταν κυλιόμενο πρόγραμμα συζητήσεων με επισκέπτες με θέματα όπως «Οι Αρχαίοι και το μέλλον» (Ιούλιος 2016 – Μάρτιος 2017), «Ναοί της Αρχαιότητας» (Ιούλιος 2016 – Μάρτιος 2017) και «Ο Δίας των αρχαίων» (Ιούλιος – Μάρτιος 2017).
Το αναγνωστήριο του Μουσείου αποτέλεσε τον χώρο όπου οι Αρχαιολόγοι -Φροντιστές παρείχαν την ευκαιρία σε ενδιαφερόμενους επισκέπτες να υποβάλλουν ερωτήσεις, να συζητήσουν θέματα και να ενημερωθούν για την σχετική με την Ακρόπολη βιβλιογραφία. Κάθε Σάββατο, οι φροντιστές υποστήριζαν την επικοινωνία με τους επισκέπτες με πλούσιο φωτογραφικό υλικό σε φορητά ηλεκτρονικά μέσα, ενώ αυτή την χρονιά χορηγήθηκε νέο βοηθητικό υλικό για τη συζήτηση σε βαλιτσάκια όπου οι επισκέπτες μπορούν να δουν, να αγγίξουν ή και να μυρίσουν.
Στις αίθουσες με τους Αρχαιολόγους – Φροντιστές
Παράλληλα με τις ομαδικές δράσεις, οι Αρχαιολόγοι – Φροντιστές του Μουσείου παραμένουν διαθέσιμοι καθημερινά στην Αίθουσα της Αρχαϊκής Ακρόπολης για κάθε μεμονωμένο επισκέπτη, απαντώντας ερωτήσεις σχετικές με την έκθεση και αξιοποιώντας ένα ευρύ φάσμα οπτικών και οπτικοακουστικών υλικών για να συμπληρώσουν την πληροφόρηση προς το κοινό. Τον τελευταίο χρόνο καταγράφηκε αύξηση του ενδιαφέροντος προς τους Αρχαιολόγους – Φροντιστές λόγω της παροχής υποστήριξης σε σχολικές ομάδες που δεν συνοδεύονταν από ξεναγούς, απαντώντας σε ερωτήσεις και παρέχοντας οδηγίες για τις συλλογές του Μουσείου.
Παραγωγή και πώληση πιστών αντιγράφων εκθεμάτων του Μουσείου
Από τα πλέον ενδεδειγμένα μέσα επικοινωνίας των εκθεμάτων του Μουσείου στο κοινό αποτελεί η δυνατότητα απόκτησης ενός υψηλής ποιότητας αντιγράφου εκθέματος. Το Τμήμα Συντηρητών αναπαράγει σε τακτική βάση πιστά αντίγραφα από 20 και περισσότερα μαρμάρινα και χάλκινα εκθέματα χρησιμοποιώντας υψηλής ποιότητας ακρυλική ρητίνη, γύψο ή χαλκό. Ο αριθμός των αντιγράφων γλυπτών για αυτή την χρονιά υπερέβη τα 2.940 τεμάχια τα οποία ήταν διαθέσιμα προς πώληση στα Πωλητήρια του Μουσείου.
Την χρονιά που πέρασε, το Τμήμα Συντήρησης προχώρησε στην παραγωγή αντιγράφων από 4 πρόσθετα εκθέματα όπως της Σκεπτόμενης Αθηνάς (Ακρ.695) σε κλίμακα 1: 5, και της Γλαύκας (Ακρ.1347) που βρίσκεται στην είσοδο του Μουσείου σε κλίμακα 1:10 και 1:20, με την χρήση χειροποίητων εκμαγείων. Σε συνεργασία με εξωτερικό χυτήριο, το Τμήμα Συντήρησης μπόρεσε να προχωρήσει στην αναπαραγωγή αντιγράφου του εκθέματος Παιδί πάνω σε Δελφίνι (ΕΑΜ Χ 6626). Προκειμένου να διατηρηθεί η υψηλού επιπέδου λεπτομέρεια των αντιγράφων, παρήχθησαν 15 νέα καλούπια, εκ των οποίων τα 4 κατασκευάσθηκαν με την χρήση τρισδιάστατης εκτύπωσης. Το τμήμα Συντήρησης συνέχισε την έρευνα στην χρήση νέων υλικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή αντιγράφων και καλουπιών.
Επτά αντίγραφα τη Κόρης Ακρ. 675 χρωματίστηκαν για την αναπαραγωγή της πατίνας του εκθέματος στην τρέχουσα μορφή της και αντίστοιχα, ένα αντίγραφο της Κόρης Ακρ. 675 μετά από παραγγελία, χρωματίστηκε με το χέρι για την αναπαραγωγή των χρωμάτων που είχε κατά την αρχαιότητα.
Χορήγηση δικαιωμάτων έρευνας και χρήσης φωτογραφιών
Φέτος το Μουσείο χορήγησε 19 άδειες μελέτης αρχαιολογικού υλικού σε ερευνητές που αιτήθηκαν την μελέτη εκθεμάτων του Μουσείου για επιστημονικούς σκοπούς, εφαρμόζοντας την επίσημη διαδικασία χορήγησης αδειών. Η διαχείριση των αιτημάτων αυτών, καθώς και των αιτημάτων παραχώρησης δικαιωμάτων χρήσης φωτογραφικού υλικού, γίνεται από το προσωπικό του Φωτογραφικού Αρχείου του Μουσείου.
Δραστηριότητες για παιδιά και οικογένειες
Οικογενειακά σακίδια και οικογενειακές εξερευνήσεις
Τον Οκτώβριο του 2016, το παρεχόμενο υλικό σε παιδιά και οικογένειες για ανεξάρτητες δραστηριότητες, εμπλουτίστηκε με την προσθήκη ενός τρίτου οικογενειακού σακιδίου, «Τα Γλυπτά Του Παρθενώνα», από την Εκπαιδευτική Ομάδα της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ). Το νέα οικογενειακό σακίδιο, απευθυνόμενο σε οικογένειες με παιδιά από 8 ετών και άνω, μαθαίνει με ευχάριστο τρόπο στα παιδιά, ιστορίες που σχετίζονται με την Ζωφόρο του Παρθενώνα. Αυτή τη χρονιά, οι οικογένειες που χρησιμοποίησαν το νέο σακίδιο όπως και τα 2 παλαιότερα, «Αρχαϊκά Χρώματα» και «Αναζητώντας την θεά Αθηνά», ανέρχονται σε 2.502 ελληνόφωνες οικογένειες και 1.640 αγγλόφωνες οικογένειες. Οι οικογενειακές εξερευνήσεις που αφορούν σε θεματικές δραστηριότητες που προσανατολίζουν τις οικογένειες σε ένα «μονοπάτι» εκθεμάτων στις αίθουσες του Μουσείου, παράγονται σε έντυπη μορφή και αυτές από την Εκπαιδευτική Ομάδα της ΥΣΜΑ με τα 3 έντυπα να απευθύνονται σε παιδιά ηλικίας από 5 έως 10 ετών.
Πέρα από τον ευχάριστο χαρακτήρα των δράσεων, η εκμάθηση και η απόκτηση γνώσεων μέσα από ψυχαγωγικές δραστηριότητες υποστηρίζει την ενδο-οικογενειακή επικοινωνία.
Εορταστικές δράσεις
Κάθε χρόνο, κατά την διάρκεια των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, το Μουσείο φιλοξενεί μια πλειάδα οικογενειακών δραστηριοτήτων.
Την χρονιά που πέρασε και συγκεκριμένα τα Σαββατοκύριακα πριν την Πρωτοχρονιά, το Μουσείο πραγματοποίησε εορταστικά παιδικά εργαστήρια και δραστηριότητες. Το εργαστήριο «Ναοί και άλλα κτήρια της Ακρόπολης με LEGΟ®» που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκπαιδευτικών προγραμμάτων και μια σειρά εργαστηρίων που πραγματοποιήθηκαν στους εκθεσιακούς χώρους του Μουσείου με θέματα «Τα δέντρα Των θεών», «Το πλοίο των Παναθηναίων μέσα στο Μουσείο» και «Αιωρούμενες δημιουργίες στο φωτισμένο Μουσείο». έδωσαν στα παιδιά την ευκαιρία να πειραματιστούν με ιδέες σχετικές με τα φυτά, την θάλασσα, και τις εορταστικές πρακτικές των Αρχαίων Ελλήνων.
Κατά την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων, η Big Band του Δήμου Αθηναίων ερμήνευσε στις 18 Δεκεμβρίου αγαπημένα χριστουγεννιάτικα μουσικά κομμάτια στο ισόγειο του Μουσείου ενώ στις 27 Δεκεμβρίου, οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία ν’ απολαύσουν την περιήγησή τους στην Αίθουσα του Παρθενώνα με τη συνοδεία των μελωδικών ήχων της άρπας του μουσικού Θοδωρή Ματούλα.
Σχολικές επισκέψεις και εκπαιδευτικά προγράμματα
Και αυτή την χρονιά, το Μουσείο Ακρόπολης αποτέλεσε προορισμό για έναν μεγάλο αριθμό σχολείων κάθε βαθμίδας εκπαίδευσης τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. Στο πλαίσιο των οργανωμένων σχολικών επισκέψεων, η συνολική συμμετοχή από μαθητές του εξωτερικού ήταν 57.067, ενώ το Μουσείο επισκέφθηκαν 101.968 Έλληνες μαθητές.
Οι Αρχαιολόγοι – Φροντιστές του Μουσείου και η Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ) προσέφεραν 14 διαφορετικά εκπαιδευτικά προγράμματα με περιεχόμενο σχετικό με τις εκθέσεις, κατάλληλα για παιδιά από την προσχολική ηλικία έως και μαθητές Λυκείου. Όλα τα προγράμματα επικεντρώνονται στα εκθέματα του Μουσείου και διατηρούν έναν διαδραστικό χαρακτήρα ώστε να διασφαλίσουν τη μέγιστη δυνατή συμμετοχή των μαθητών. Μετά από κάθε σχολική κράτηση, ο υπεύθυνος εκπαιδευτικός λαμβάνει ηλεκτρονικά το σχετικό με το επιλεγμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα υλικό, το ενημερωτικό κείμενο για εκπαιδευτικούς σχετικά με τις υπηρεσίες του Μουσείου προς μαθητές και εκπαιδευτικούς, καθώς και το ενημερωτικό κείμενο για τους μαθητές με την περιγραφή των σχολικών προγραμμάτων, ώστε να έχει τη δυνατότητα ο εκπαιδευτικός να συζητά τα σχολικά προγράμματα με τους μαθητές του. Λόγω του περιορισμένου ανθρώπινου δυναμικού, υπολογίζεται ότι περίπου το 5% των σχολικών ομάδων συμμετέχουν στα εκπαιδευτικά προγράμματα και πιο συγκεκριμένα περίπου 7.732 μαθητές είχαν συμμετοχή το περασμένο έτος.
Σεμινάρια εκπαιδευτικών
Οι εκπαιδευτικοί όλων των σχολικών βαθμίδων έχουν τη δυνατότητα, εάν το επιθυμούν, να παρακολουθήσουν τα επιμορφωτικά σεμινάρια που διοργανώνονται κάθε χρόνο στο Μουσείο από την Εκπαιδευτική Ομάδα της Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ). Το Μουσείο προτείνει την παρακολούθηση του σεμιναρίου στους εκπαιδευτικούς που επιθυμούν να συνοδεύσουν τους μαθητές τους σε ανεξάρτητη σχολική επίσκεψη. Την χρονιά που πέρασε 860 καθηγητές συμμετείχαν στα εκπαιδευτικά προγράμματα επιλέγοντας να παρακολουθήσουν είτε το γενικό σεμινάριο προετοιμασίας επίσκεψης στο Μουσείο είτε τα σεμινάρια προετοιμασίας για τις θεματικές σχολικές επισκέψεις και πιο συγκεκριμένα, «Τα γλυπτά του Παρθενώνα», «Τα μνημεία της Ακρόπολης» και «Οι θεοί του Ολύμπου στο Μουσείο Ακρόπολης».
Επικοινωνώντας το Μουσείο
Περιοδική έκθεση: «Δωδώνη. Το μαντείο των ήχων»
Στην περιοδική έκθεση «Δωδώνη. Το μαντείο των ήχων», το Μουσείο Ακρόπολης σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων παρουσίασε ένα από τα παλαιότερα ελληνικά μαντεία. Την έκθεση υποστήριξαν η Περιφέρεια Ηπείρου, ο Δήμος Ιωαννίνων και ο Δήμος Δωδώνης. Πάνω από 240 εκθέματα αποτέλεσαν υλικές μαρτυρίες για τις πρακτικές και τα πιστεύω των ανθρώπων της αρχαιότητας και ειδικότερα για την καθιέρωση της λατρείας του Διός και την κυρίαρχη παρουσία του στο ιερό.
Η σημασία που είχε το ιερό δέντρο της μαντικής βελανιδιάς που το θρόισμα των φύλλων της απαντούσε στα αγωνιώδη ερωτήματα των ανθρώπων για τα μελλούμενα, παρουσιάστηκε στην έκθεση με την δημιουργία μιας προσομοίωσης της δρυός που αποτελούνταν από εκατοντάδες τεχνητά φύλλα. Η έκθεση σκιαγραφούσε τον τρόπο λειτουργίας του μαντείου, τον ρόλο και την σημασία του στον αρχαίο κόσμο και αναδείκνυε την ανάγκη του ανθρώπου να προβλέπει το μέλλον με την έκθεση δεκάδων μικρών ελασμάτων, χαραγμένων με τα ερωτήματα των πιστών.
Η έκθεση συμπληρώθηκε με μία σειρά σχετικών δράσεων όπως η έκδοση του επιστημονικού καταλόγου της έκθεσης, το επιστημονικό συνέδριο «Δωδώνη. Οι ερωτήσεις των χρησμών. Νέες προσεγγίσεις στα χρηστήρια ελάσματα», που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο τον Σεπτέμβριο του 2016, οι θεματικές παρουσιάσεις των Αρχαιολόγων – Φροντιστών, τα εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές και μία σειρά προϊόντων εμπνευσμένων από την έκθεση, διατιθέμενων στα Πωλητήρια του Μουσείου.
Μουσειακές παρουσιάσεις
Το Μουσείο εγκαινίασε μία σειρά μουσειακών παρουσιάσεων μεμονωμένων εκθεμάτων ή μικρών ομάδων εκθεμάτων από ελληνικά και διεθνή μουσεία, μέσω της έκθεσης τους στον χώρο του ισογείου. Συνεπικουρούμενες από σχετικές προβολές με βίντεο παραγωγής του Μουσείου, οι μικρές εκθέσεις προσέφεραν στους επισκέπτες σύντομες αλλά ουσιαστικές πληροφορίες για τα εκθέματα και την εποχή τους.
Η παρουσίαση «Σκυθικοί Προπομποί από το Ερμιτάζ στο Μουσείο Ακρόπολης», παρουσίασε δύο σκυθικά χρυσά δοχεία και ένα περιλαίμιο ως δάνεια από το Κρατικό Μουσείο του Ερμιτάζ. Η παρουσίαση ολοκληρώθηκε στις αρχές Οκτωβρίου του 2016 και αποτέλεσε μέρος του πολιτιστικού έτους 2016 «Η Ελλάδα στην Ρωσία και η Ρωσία στην Ελλάδα».
Τον Οκτώβριο του 2016, σε συνεργασία με την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, το Μουσείο Ακρόπολης παρουσίασε το περίκομψο κορμό χάλκινου έφιππου ανδριάντα του 2ου αιώνα π.Χ. που πιάστηκε σε αλιευτικά δίχτυα σε θαλάσσια περιοχή κοντά στο νησί της Καλύμνου. Σχετική προβολή με τις υποβρύχιες αρχαιολογικές εξερευνήσεις συνέθεσε το μοτίβο του εκθέματος, συνεισφέροντας έτσι στους εορτασμούς της 40ης επετείου από την ίδρυση της Εφορείας Εναλίων Αρχαι οτήτων το 1976 και προσφέροντας στους επισκέπτες πληροφορίες για το έργο και τα θαυμαστά ευρήματα που αναδύονται από τις ελληνικές θάλασσες.
Στην επέτειο των 1900 χρόνων από την άνοδο στον θρόνο του Αυτοκράτορα Αδριανού, φίλου και ευεργέτη της πόλης των Αθηνών, το Μουσείο παρουσίασε την εξαιρετική προτομή του. Το θαυμαστό πορτραίτο του Αυτοκράτορα, που αρχικά είχε ανακαλυφθεί στην Λεωφόρο Συγγρού, παραχωρήθηκε ως δάνειο στο Μουσείο Ακρόπολης από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών για την περίοδο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2017. Το ιστορικό πλαίσιο της μουσειακής παρουσίασης αποτυπώθηκε μέσα από σχετικό ντοκιμαντέρ, που παρήγαγε το Μουσείο Ακρόπολης, αναφορικά με το τεράστιο οικοδομικό πρόγραμμα του Αυτοκράτορα Αδριανού για την πόλη της Αθήνας τον 2ο αιώνα μ.Χ.
Μουσική στο Μουσείο
Ανάμεσα στις δραστηριότητες του Μουσείου διακριτή θέση κατέχουν οι μουσικές εκδηλώσεις.
Τον Αύγουστο του 2016, δύο ξεχωριστές εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν υπό το φως του Αυγουστιάτικου φεγγαριού. Στις 18 Αυγούστου το Μουσείο ήταν επισκέψιμο με ελεύθερη είσοδο από τις 8μ.μ. έως τα μεσάνυχτα ενώ η μπάντα Swingin’ Cats ψυχαγώγησε του επισκέπτες στον προαύλιο χώρο. Την επόμενη μέρα, 19 Αυγούστου, στον δεύτερο όροφο του Μουσείου, το κοινό απόλαυσε μουσική άρπας από τον μουσικό Θοδωρή Ματούλα με ελεύθερη είσοδο από τις 8μμ έως τις 10μμ.
Στις 9 Δεκεμβρίου του 2016, το Μουσείο φιλοξένησε ρεσιτάλ κλασσικής μουσικής με την διακεκριμένη σολίστ πιανίστρια Sabine Weyer. Η βραδιά οργανώθηκε σε συνεργασία με την Πρεσβεία του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου.
Για τον εορτασμό της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου 2017, προβλήθηκαν στην αίθουσα της περιοδικής έκθεσης «Δωδώνη. Το μαντείο των ήχων», δίπλα στην τεχνητή βελανιδιά της έκθεσης, βιντεοσκοπημένα αποσπάσματα από το μουσικό έργο του συνθέτη Γιώργου Κουρουπού, «Φωνή δρυός». Το έργο αυτό είναι εμπνευσμένο από την μαντική βελανιδιά της Δωδώνης.
Για τον εορτασμό της Ευρωπαϊκής Νύχτας Μουσείων, στις 20 Μαΐου, παρουσιάστηκε ρεσιτάλ πιάνου με θέμα «To Μουσείο Ακρόπολης στην δύση του ηλίου», με συνθέσεις και διασκευές γνωστών ελληνικών μοτίβων της κλασσικής και παραδοσιακής μουσικής από τον πιανίστα Θοδωρή Οικονόμου, στην Αίθουσα του Παρθενώνα. Η εκδήλωση άρχισε με την δύση του ηλίου και ολοκληρώθηκε με το κλείσιμο του Μουσείο τα μεσάνυχτα. Το Μουσείο παρείχε ελεύθερη είσοδο για το κοινό από τις 8μμ έως τα μεσάνυχτα.
Συμφωνία Συνεργασίας με το Μουσείο Σαγκάης
Το Δεκέμβριο του 2016, αντιπροσωπεία του Μουσείου Ακρόπολης με επικεφαλής τον Πρόεδρο του Μουσείου, Καθηγητή Δημήτριο Παντερμαλή επισκέφτηκε το Μουσείο Σαγκάης και ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για την πρώτη ανταλλαγή εκθεμάτων και άλλες δραστηριότητες για το τέλος του 2017.
Ειδικές εκδηλώσεις
Το Μουσείο φιλοξένησε σειρά ειδικών εκδηλώσεων κατά την διάρκεια της χρονιάς που πέρασε.
Στο πλαίσιο των δράσεων για τις Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στις 23 και 25 Σεπτεμβρίου 2016, το Μουσείο παρουσίασε μια σειρά γλυπτών που είχαν υποστεί καταστροφές από πυρκαγιά κατά την καταστροφή της Ακρόπολης από τους Πέρσες το 480π.Χ., ενώ οι ΑρχαιολόγοιΦροντιστές πραγματοποίησαν σχετικές θεματικές παρουσιάσεις σε επισκέπτες του Μουσείου. Η είσοδος ήταν ελεύθερη για τους επισκέπτες από τις 5μ.μ. έως τις 8μ.μ., δίνοντας την ευκαιρία στους επισκέπτες να περιηγηθούν στους χώρους της μόνιμης συλλογής αλλά και στην περιοδική έκθεση «Δωδώνη. Το μαντείο των ήχων».
Ο εορτασμός της Εθνικής Επετείου της 28ης Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε με ολοήμερη ελεύθερη είσοδο για το κοινό, όπου η προσέλευση ξεπέρασε τους 20.000 επισκέπτες, καθώς επίσης και με την παρουσίαση του νέου οικογενειακού σακιδίου «Τα Γλυπτά του Παρθενώνα». Στις 31 Οκτωβρίου 2016, στα πλαίσια της πολιτιστικής συνεργασίας Ελλάδας-Ρωσίας για το έτος 2016, το Μουσείο φιλοξένησε τον Γενικό Διευθυντή του Μουσείου Ερμιτάζ, Δρ. Mikhail Borisovich Piotrovsky στο αμφιθέατρο του Μουσείου, σε μια δημόσια διάλεξη με θέμα «Συντηρητισμός και καινοτομία στο Μουσείο Ερμιτάζ».
Για τον εορτασμό της Ημέρας Μελίνα Μερκούρη, στις 6 Μαρτίου 2017, το Μουσείο Ακρόπολης τίμησε την μνήμη της με την παραγωγή και προβολή 23λεπτου βίντεο, με υλικό διαθέσιμο από το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη, όπου επικεντρωνόταν στη ζωή και το έργο της για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα. Η προβολή πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας με ελεύθερη είσοδο στους επισκέπτες.
Για το εορτασμό της Εθνικής Επετείου της 25ης Μαρτίου 2017, το Μουσείο παραχώρησε ελεύθερη είσοδο στο κοινό από τις 9π.μ έως τις 8μ.μ, με προσέλευση που ξεπέρασε τους 20.000 επισκέπτες. Παράλληλα, ο Πρόεδρος του Μουσείου, Καθηγητής Δημήτριος Παντερμαλής, παρουσίασε στους επισκέπτες το αντίγραφο της Κόρης 685 στο οποίο πριν από 100 χρόνια, ο ελβετός ζωγράφος Ε. Ε. Gilliéron (1885–1939) πρόσθεσε τα αρχαία χρώματα σύμφωνα με την αποτύπωση του πατέρα του, L. E. Gilliéron (1850-1924), επίσης ζωγράφου, που έγινε αμέσως μετά την ανεύρεση του γλυπτού, το 1888 νοτιοδυτικά του Παρθενώνα.
Το Μουσείο Ακρόπολης συμμετείχε στην διεθνή έκθεση Documenta 14 με την παρουσίαση, στο αίθριο του ισογείου, του φωτεινού γλυπτού La Traviata, που σχεδιάστηκε από τον Robert Wilson. Το έργο θα παραμείνει στο Μουσείο έως τις 31 Οκτωβρίου 2017. Στο πλαίσιο της δράσης, διοργανώθηκε ειδική βραδιά στην Αίθουσα του Παρθενώνα, στις 6 Απριλίου, με συζήτηση για το φως από τον Πρόεδρο του Μουσείο, Καθηγητή Δημήτριο Παντερμαλή και τον καλλιτέχνη, Robert Wilson.
Η Διεθνής Ημέρα Μουσείων, στις 18 Μαΐου 2017, εορτάστηκε με την περιοδική παρουσίαση, για πρώτη φορά, των θραυσμάτων και της κεφαλής της «Κόρης με τον πόλο». Η κόρη εκτέθηκε ώστε οι επισκέπτες να αποκτήσουν μία εικόνα της πιθανής μορφής του γλυπτού πριν από την καταστροφή από τους Πέρσες και θα επιστραφεί στους αποθηκευτικούς χώρους του Μουσείου σύντομα για περαιτέρω μελέτη.
Όπως και τα προηγούμενα χρόνια, το Μουσείο συνεργάστηκε με το Εθνικό Νομισματοκοπείο για την κυκλοφορία του ετήσιου αναμνηστικού μεταλλίου του Μουσείου για την Διεθνή Ημέρα Μουσείων. Αυτή την χρονιά, το μετάλλιο έφερε ανάγλυφη την μορφή κάπρου και ήταν εμπνευσμένο από χάλκινο αναθηματικό Κάπρου (ΕΑΜ 6699).
Στις 19 και 20 Μαΐου 2017, το Μουσείο Ακρόπολης και το Τμήμα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών συνδιοργάνωσαν το διεθνές συνέδριο «Από τον Ιππία στον Καλλία. Η ελληνική τέχνη από το 527 π.Χ. έως το 449 π.Χ» στο αμφιθέατρο του Μουσείου, με θέμα την μετάβαση από την Αρχαϊκή στην Κλασσική περίοδο της Αρχαιότητας.
Παρουσιάσεις του Μουσείου στην Ελλάδα και το εξωτερικό
Ο Πρόεδρος του Μουσείου Ακρόπολης, Καθηγητής Δημήτριος Παντερμαλής, εκπροσώπησε και παρουσίασε το Μουσείο σε μια σειρά από διεθνείς συναντήσεις και φόρουμ. Τον Οκτώβριο του 2016, συμμετείχε στο συνέδριο ‘‘Mediterranean Exchange of Archaeological Tourism Conference Archaeology for intercultural dialogue’’, στο Αρχαιολογικό Πάρκο της αρχαίας πόλης Πέστουμ (Paestum) στο Σαλέρνο της Ιταλίας. Τον Νοέμβριο του 2016, μίλησε για το Μουσείο Ακρόπολης και την αρχαιολογική ανασκαφή του Μουσείου στο συνέδριο ‘‘UNESCO and Arab Regional Centre for World Heritage Sites and Museums’’, στο Παρίσι της Γαλλίας.
Διεθνής αναγνώριση
2016 Traveler’s Choice Award, TripAdvisor
2017 Expert’s Choice Award, TripExpert
2017 Best of Athens Award, TripExpert
Συντελεστές:
Πρόεδρος: Δημήτριος Παντερμαλής Αρχαιολόγος, Ομότιμος Καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονικής
Μέλη: Ελένη Μπάνου Προϊστάμενη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών του Υπουργείου Πολιτισμού
Χαράλαμπος Μπούρας Ομότιμος Καθηγητής Αρχιτεκτονικής Πρόεδρος της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης έως 27/7/17
Νικόλαoς Δαμαλίτης Πολιτικός Μηχανικός
Γεώργιος Καμίνης Δήμαρχος Αθηναίων
Αικατερίνη Παράσχη Αρχιτέκτονας Μηχανικός
Νικόλαος Σταμπολίδης Αρχαιολόγος, Καθηγητής Αρχαιολογίας
Κωνσταντίνος-Αύγουστος Ρίζος Δικηγόρος
Κείμενα Νίκη Δόλλη
Συντονισμός Δανάη Ζαούση
Μετάφραση Χρήστος Παπαδημητρίου
Επιμέλεια Κειμένων Ευάγγελος Κοροπούλης
Φωτογραφίες Γιώργος Βιτσαρόπουλος, Σωκράτης Μαυρομμάτης
Φωτογραφία: Γενική άποψη της έκθεσης «Δωδώνη. Το μαντείο των ήχων» με σύγχρονη αναπαράσταση της ιερής μαντικής βελανιδιάς. (Γ.Β.)
