Συναυλία αφιερωμένη στον Joaquín Orellana Mejía στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Το έργο ερμηνεύουν η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων (διδασκαλία: Σταύρος Μπερής), η Χορωδία της ΕΡΤ (διδασκαλία: Δημήτρης Κτιστάκης) και η Χορωδία «Μικροί Μουσικοί» Ωδείου Αθηνών (διδασκαλία: Χριστίνα Μιχαλάκη). Στη μουσική διεύθυνση, ο maestro Julio César Santos Campos [Χούλιο Σέσαρ Σάντος Κάμπος], ένας από τους διασημότερους αρχιμουσικούς της Γουατεμάλας με αξιόλογο παιδαγωγικό έργο στη χώρα του.

Η συναυλία αποτελεί συμπαραγωγή του ΜΜΑ, της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και της documenta 14.

Συμφωνία από τον Τρίτο Κόσμο (Sinfonía desde el Tercer Mundo)

Το θέμα της Συμφωνίας, η οποία εμπεριέχει στοιχεία της μουσικής παράδοσης της Γουατεμάλας, αναφέρεται στην πρόσφατη ιστορία της Λατινικής Αμερικής και αποτελεί ένα μουσικό αφήγημα επηρεασμένο από την αποικιοκρατία, τον εμφύλιο πόλεμο, την οικονομική ένδεια αλλά και την πολιτισμική ανταλλαγή και καινοτομία, όπως εκφράζονται από την έννοια του Τρίτου Κόσμου.

Ο Χοακίν Ορεγιάνα Μεχία κατασκευάζει μόνος του τα «ηχητικά εργαλεία» του, όπως ο ίδιος ονομάζει τα όργανα που χρησιμοποιεί σε κάθε συναυλία του. Δεν πρόκειται ακριβώς για μουσικά όργανα –παρότι προέρχονται από παραδοσιακά κρουστά της Κεντρικής Αμερικής, ειδικά από την μαρίμπα–, αλλά ούτε και για γλυπτά, αν και μοιάζουν. Ο ίδιος ο δημιουργός τους τονίζει τη χρηστική τους αξία, διά της οποίας μετατρέπονται σε οργανικά στοιχεία του ηχητικού τοπίου, μέρη αυτής καθεαυτής της σύνθεσης.

Ο Joaquín Orellana Mejía

Ο Χοακίν Ορεγιάνα Μεχία γεννήθηκε το 1930 στην Πόλη της Γουατεμάλας. Από μικρή ηλικία έδειξε την κλίση του στη μουσική αυτοσχεδιάζοντας με τους ρυθμούς, τις λέξεις και τους φυσικούς ήχους. Σπούδασε μουσική στο Εθνικό Κονσερβατόριο Μουσικής Germán Alcántara [Χερμάν Αλκάνταρα], από το οποίο αποφοίτησε με δίπλωμα βιολιού το 1959. Συνέθεσε το πρώτο του έργο με θέμα τον μυστικισμό (Exorcismo para piano [Εξορκισμός για πιάνο]) στα 17 του χρόνια. Μελέτησε σύνθεση στο Λατινοαμερικανικό Κέντρο Ανώτατων Μουσικών Σπουδών του Μπουένος Άιρες, όπου θήτευσε δίπλα σε μεγάλους συνθέτες του 20ού αιώνα, όπως οι Χιναστέρα, Νόνο, Χάλφτερ, φον Ράιχενμπαχ κ.ά. Παράλληλα, πήρε μαθήματα Δομικής Γλωσσολογίας, Φιλοσοφίας της Τέχνης και Οπτικοακουστικών Τεχνολογιών.

Το 1973, μαζί με ομότεχνούς του από τη Γουατεμάλα, άρχισε να ασχολείται με τον ηλεκτροακουστικό πειραματισμό μέσω της αναλογικής τεχνολογίας. Υπήρξε ένας από τους πρώτους συνθέτες της χώρας του που μύησαν το λατινοαμερικανικό κοινό στην ευρωπαϊκή μουσική πρωτοπορία, ενώ δημιούργησε το δικό του ύφος βασιζόμενος, μεταξύ άλλων, και στην κρεολική παράδοση, ένα ύφος που συνδυάζει τους ήχους της Γουατεμάλας με την ηλεκτροακουστική μουσική.

Το 1965 προκάλεσε αίσθηση η παρουσίαση μέρους του έργου του στο Β΄ Διαμερικανικό Φεστιβάλ Μουσικής (Ουάσινγκτον, ΗΠΑ), ενώ το 1979 ο Χοακίν Ορεγιάνα Μεχία τιμήθηκε με διάκριση στον 7ο Διεθνή Διαγωνισμό Ηλεκτροακουστικής Μουσικής (Γαλλία) για τη σύνθεσή του Rupestre en el Futuro [Σπηλαιογραφία στο μέλλον].

Το 2012 η μουσική του χρησιμοποιήθηκε σε ταινία κινουμένων σχεδίων της Walt Disney, στην οποία ο μεξικανός εικαστικός δημιουργός Carlos Amorales [Κάρλος Αμοράλες] και ο Julián Lede [Χουλιάν Λέδε] κλήθηκαν να αναπαραστήσουν οπτικοακουστικά μια παρτιτούρα του Ορεγιάνα.

Συντελεστές:

Moυσική διεύθυνση: Maestro Julio César Santos Campos

Κρατική Ορχήστρα Αθηνών
Χορωδία Δήμου Αθηναίων│Διδασκαλία Σταύρος Μπερής
Χορωδία της ΕΡΤ│Διδασκαλία Δημήτρης Κτιστάκης
«Μικροί Μουσικοί» Ωδείου Αθηνών│Διδασκαλία Χριστίνα Μιχαλάκη
Υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της Καλλιόπης Γερμανού
Ορχήστρα πρωτότυπων κρουστών «Útiles Sonoros»│
Διεύθυνση, Διδασκαλία Δημήτρης Δεσύλλας
Επταμελής ομάδα μουσικών παραδοσιακής μαρίμπα από τη Γουατεμάλα

Ηχητικά εργαλεία του Orellana Mejía
Útiles Sonoros, εγκατάσταση, μεικτή τεχνική, 2017

Επίσης, από τις 17 Ιουνίου έως τις 16 Ιουλίου φιλοξενείται στο Φουαγιέ Πλατείας της Αίθουσας Χρήστος Λαμπράκης η εγκατάσταση Ηχητικά εργαλεία του Χοακίν Ορεγιάνα Μεχία (διοργάνωση documenta 14 – Ώρες λειτουργίας 10:00-18:00. Είσοδος ελεύθερη.)