Δε θα ξεχάσω την ένταση που με είχε κυριεύσει ένα Πάσχα στο χωριό μου, όταν είχα κουλουριαστεί στην ξύλινη καρέκλα δίπλα από το τζάκι κι έβλεπα στη μικρή οθόνη του λάπτοπ, το Χειμωνιάτικο Φως. Συγκινημένος από τη χαρά μου για την ανακάλυψη που τόσα χρόνια είχα δίπλα μου και φοβόμουν να πατήσω το play. Ο Μπέργκμαν πάντα φάνταζε βαρύς κι ακαταλαβίστικος. Πολύ άδικα. Ευτυχώς είχα πάψει να ακούω τις φήμες κι απέκτησα έτσι έναν φίλο που δε θα πάψει να μου κάνει παρέα.
Θυμάμαι συχνά την αντίδραση φίλων, όταν τυχαίνει να παίζω κλασικά κομμάτια στο πιάνο, πόσο συγκινούνται από την ομορφιά που έχουν αυτά τα έργα. Τα έχουμε αποκηρύξει από έναν αόρατο φόβο να τα πλησιάσουμε, εκτός από κάποια Σαββατόβραδα που πάμε να ακούσουμε κάποιους μαυροφορεμένους μουσικούς που λες και γύρισαν από κάποια κηδεία, αποκτώντας ύφος βαθιάς περισυλλογής. Στοιχηματίζω πως αν ο Μότσαρτ έβλεπε αυτή την σκηνή, θα έπαιρνε πίσω τις μελωδίες του.
Τίποτα μέχρι σήμερα δε με βοηθάει να ξεχάσω την αίσθηση αποστροφής κι υποτίμησης που νιώθω τις περισσότερες φορές, όταν επισκέπτομαι εκθέσεις φωτογραφίας. Πόσο απλοϊκά και επιφανειακά ακολουθείται στα τυφλά ένα κόνσεπτ, επεξηγώντας την παραμικρή λεπτομέρεια, ξεχνώντας πως η δύναμη της φωτογραφίας βρίσκεται στη γύμνια της.
Αυτό δηλαδή το δίχως ήχο, δίχως κίνηση, δίχως λέξεις. Πώς ένα κομμάτι χρόνου μέσα σε ένα κάδρο τεσσάρων γραμμών μεταμορφώνεται βάσει των αναμνήσεων, των συναισθημάτων και της φαντασίας του καθενός μας.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Φανταστείτε να δινόταν αντίστοιχο εγχειρίδιο χρήσης στις κινηματογραφικές αίθουσες πριν ξεκινήσει η ταινία ή ας πούμε οι Sigur Rós ή οι Radiohead να μας μοίραζαν το χάρτη ιχνηλάτησης της μουσικής τους, εξηγώντας για παράδειγμα τα παιδικά χρόνια του τραγουδιστή και την αντικειμενική σημασία ενός ρεφραίν.
Τα τρία αυτά είδη τέχνης, τα συνέδεσε η πιο απλή ανάγκη που έχουμε κι ίσως η πιο δύσκολη για να επιτευχθεί – αυτή της σιωπής. Έχουμε ανάγκη από αργούς χρόνους. Από μικρές στιγμές σιωπής. Στις οποίες πατάμε το pause και στεκόμαστε μετέωροι στην τύρβη της καθημερινότητας. Στιγμές που μας βοηθούν να σκεφτούμε, να απορήσουμε, να αργοπορήσουμε και να θαυμάσουμε. Στιγμές που μας κυριεύει ένα αίσθημα πληρότητας και ευχαρίστησης. Στην ευγενική αυτή σιωπή τα συναισθήματα και οι σκέψεις παύουν να είναι εκκωφαντικές. Παύουμε κι εμείς να τα αποφεύγουμε νιώθοντας αμήχανοι.
Ο ανακαινισμένος χώρος του Ρομάντσο κι η συνεργασία μου με την ομάδα του, μου έδωσε την ευκαιρία να δημιουργήσουμε ένα 4ήμερο φεστιβάλ, έχοντας ως σημείο αναφοράς τις τρεις ταινίες του Μπέργκμαν. Τρεις ταινίες που επηρεάζουν θέλοντας ή μη τόσο τους φωτογράφους όσο και τους πιανίστες, επιλέγοντας έργα στα οποία οι ίδιοι συναντούν τη σιωπή όπως αυτοί την αντιλαμβάνονται.
Παράλληλα, ποιητές, σκηνοθέτες και μουσικοί θα συμμετέχουν σε συζητήσεις, ξεδιπλώνοντας την αντίστοιχη σχέση τους σε μια ζωντανή κουβέντα δίχως συγκεκριμένο τίτλο, δίνοντας έτσι την ελευθερία η συζήτηση να οδηγηθεί από τις ανάγκες των ομιλητών και του κοινού.
Στην έναρξη του φεστιβάλ, μαζί με τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας, θα συντελεστεί μια περφόρμανς χορού για να δούμε και να ακούσουμε πώς ένα σώμα βρίσκει τον ρυθμό στη δική του σιωπή.
Όλα αυτά πήραν σάρκα και οστά, λόγω της επιθυμίας να μοιραζόμαστε με τους γύρω μας αυτά που αγαπούμε και μας τρέφουν. Καμιά φορά αισθανόμαστε μοναδικοί όταν τα κρατάμε για τον εαυτό μας, αλλά η βαθύτερη ανάγκη του ανθρώπου είναι η επικοινωνία κι η επαφή. Να συσχετιστούμε με την απλούστερη προσέγγιση που ταιριάζει στη σ ι ω π ή — δίχως σοβαροφάνεια κι ελιτισμό— γιατί η ομορφιά που έχουν είναι εθιστική και για να την κατανοήσει κανείς πρέπει να εκτεθεί.
Λίγα λόγια, αντί βιογραφικού:
Έχω πάρει τα πτυχία μου και τα μεταπτυχιακά μου στα πανεπιστήμια, στα ωδεία, στα Αγγλικά, στα Γερμανικά, στο κουνγκ φου, στο σκάκι, στη φωτογραφία. Έχω γράψει μουσικές για παραστάσεις, έχω κάνει εκθέσεις φωτογραφίας, έχω κάνει παραγωγές από το μηδέν για παραστάσεις χορού που έχουν ταξιδέψει στο εξωτερικό. Έχω γευτεί τη χαρά του να ξεκλειδώνω τον κάθε μαθητή μου στο πιάνο και να τον προχωράω εκεί που σκοντάφτει. Έχω πάρει τα φωτογραφικά βραβεία και τις επιδοτήσεις μου, για να ταξιδεύω μόνος 2 μήνες σε άγνωστες χώρες δίχως πλάνο, αντιμέτωπος καθημερινά με τον ίδιο μου τον εαυτό. Αν προσλάβω κι έναν εξειδικευμένο θα μπορούσα να συμπληρώσω ένα βιογραφικό υπόδειγμα. Αυτό όμως που δεν συμπληρώνεται είναι η σχέση σου με τον εαυτό σου και με τον δίπλα σου και πως όλα αυτά που έκανες όσο τελειοποιούσες το βιογραφικό σου έχουν κατασταλάξει μέσα σου κι είσαι σε θέση να τα προσφέρεις σε αυτό που θα επιλέξεις να κάνεις. Και για μένα αυτή είναι η ουσία που δεν μπορεί να αποτυπωθεί σε ένα βιογραφικό.
Διαβάστε επίσης:
Φεστιβάλ με αφετηρία την «Τριλογία της Σιωπής» του Μπέργκμαν στο Ρομάντσο
