«Αχαρνής»: Διαχρονικό αίτημα ειρήνης

Ο δεκαεννιάχρονος δραματικός ποιητής παρουσίασε την κωμωδία «Αχαρνής» στα Λήναια, το 425πΧ, κατά τη διάρκεια του 6ου χρόνου του Πελοποννησιακού πολέμου, όπου κέρδισε το πρώτο βραβείο. Στο έργο, στηλιτεύει τις πολεμοκάπηλες προθέσεις των εχθρών της ειρήνης και απομυθοποιεί τα «οφέλη» του πολέμου, καταδεικνύοντας τον αδιαπραγμάτευτο πόθο του ανθρώπου για ομόνοια και ασφάλεια.

Ο Κώστας Τσιάνος αποδίδει και σκηνοθετεί με μεστό / λυρικό τρόπο τους «Αχαρνής», «εκμεταλλευόμενος» θετικά ένα επιτελείο εξαιρετικών ηθοποιών.

Ο σκηνοθέτης κατασκευάζει μία άρτια θεατρική δουλειά, η αρχιτεκτονική της οποίας εμπνέεται από το γνωστό μύθο, αλλά οι σύγχρονες παρεμβάσεις την καθιστούν άκρως επίκαιρη. Με πρωταγωνιστή το «λόγο» σκιαγραφείται καθαρά το πολιτικό παρασκήνιο της εποχής, με τις συνημμένες κοινωνικές επιπτώσεις.

Ο λαϊκισμός, τα αδιέξοδα, η εμπάθεια, το παρασκήνιο, ο χαφιεδισμός, το εμπάργκο και η εξαθλίωση προκαλούν έντονες κωμικοτραγικές ανατροπές. Προκλήσεις παντός είδους που ανατρέχουν στα Μεγαρικά σκώμματα και τα τραγούδια των καρβουνιάρηδων του σημερινού Μενιδίου (Αχαρνές).

Τα λιτά, όσο και λειτουργικά σκηνικά του Γιάννη Μετζικώφ και τα ωραία κοστούμια του, δημιουργούν το κατάλληλο κλίμα μιας σύγχρονης παράστασης. Ενισχύουν τις πλούσιες εικόνες και τα αναδυόμενα συναισθήματα των χαρακτήρων, ώστε να αναπνέουν μέσα από μινιμαλιστικές διόδους.

Με τις εξαίσιες μουσικές του Γιώργου Ανδρέου και τις ελληνοκεντρικές χορογραφίες των Έλενας Γεροδήμου / Κώστα Τσιάνου, συμπληρώνεται η αισθητική του έργου. Ο θεατής επομένως παραδίδεται αβίαστα και γλυκά σε ένα ξέφρενο διονυσιακό πανηγύρι. Τη μουσική διδασκαλία επιμελήθηκε ο Παναγιώτης Τσεβάς.

Το κοινό συναισθηματικά φορτισμένο, ξεσηκώνεται, απολαμβάνοντας τις επικές και αισθαντικές ιαχές των χορευτών, καθώς επίσης και τις ιδιαίτερες συνθέσεις της όρχησης.

Μία κωμωδία που με δραματικές πινελιές πραγματεύεται το διαχρονικό θέμα της ειρήνης, στην Αθήνα του 5ου αιώνα. Πρωταγωνιστής ένας απελπισμένος αγρότης, ο Δικαιόπολις, που αποφασίζει να μιλήσει στην εκκλησία του δήμου, για αυτό το φλέγον ζήτημα. Απογοητευμένος από την αδιαφορία συνάπτει μονομερή συνθήκη ειρήνης με τους Σπαρτιάτες, προβάλλοντας με αυτό τον τρόπο τη θέση του ως πολιτικό υποκείμενο.  Τη διαμεσολάβηση ανέλαβε ο φίλος του, Αμφίθεος, που ταξίδεψε στη Λακωνία με σκοπό να κλείσει συμφωνία.

Με δύναμη, αποφασιστικότητα και μέσα από σπαρταριστά επεισόδια, οι δράσεις εξελίσσουν τη βάση της ιστορίας, δομώντας μία ακμαία / ρέουσα πλοκή.

Ο Πέτρος Φιλιππίδης ως Δικαιόπολις, κυριεύει τη σκηνή με το ταλέντο και το πάθος του για το ρόλο. Άνετος, πειστικός, κινείται με τον αέρα του ευκίνητου και εύστροφου ήρωα, τον οποίο ενσαρκώνει με σεβασμό και ψυχική ρωμαλεότητα. Η ευέλικτη ερμηνεία του αντικατοπτρίζει τους συμβολισμούς του κειμένου και παράλληλα, ο ικανός ηθοποιός ξεδιπλώνει την κλασικότητα των ιδεών και των προβληματισμών του αρχαίου δημιουργού.

Μία περσόνα, φανατική υπέρμαχος της ειρήνης και των πολύτιμων καρπών της. Το ένστικτο για αυτοδιάθεση και η αυτόνομη οργάνωση της οικονομικής ζωής του αποτελεί καινοτόμο τόλμημα, δείχνοντας απόλυτα τη λαχτάρα του ανθρώπου για ειρήνη. Όλο αυτό εμπεριέχει αρκετά πολιτικά προοδευτικά στοιχεία, που βλέπουμε να ενστερνίζεται ένας απλός αγράμματος αγρότης, γαλουχημένος στο παρελθόν στην αθηναϊκή δημοκρατία.

Το Λάμαχο υποδύεται ο έμπειρος Παύλος Χαϊκάλης, ορθώνοντας πολυμορφικά και με επάρκεια το ανάστημα του πολεμοχαρούς στρατηγού.

Τη γυναίκα του Δικαιόπολι και τον πονηρό Μεγαρίτη παίζει, με υποκριτική αυτοτέλεια, ο πολύ καλός Κώστας Κόκλας, εστιασμένος στην προσωπικότητα του χαρακτήρα που ενσαρκώνει.

Υπέροχοι στους ρόλους τους οι: Τάκης Παπαματθαίου ως Θηβαίος έμπορος και Ιωάννης Παπαζήσης ως Ευριπίδης. Εύγλωττες και στιλπνές οι σκηνικές τους αποδόσεις, κερδίζουν τις εντυπώσεις.

Ο χορός των δεκατεσσάρων ερμηνευτών / τραγουδιστών ζωγραφίζει το τοπίο με τραγούδι, ψυχική ευφορία και πειράγματα. Ρυθμός, αρμονία, άλλοτε δωρικότητα και άλλοτε «μεγαλοπρέπεια» στην κίνηση, βακχικό πνεύμα, και φυσικότητα χαρίζουν παλμό και την απαραίτητη ανεμελιά στην κωμωδία. Μια κωμωδία που δεν χάνει τίποτε από τα βασικά χαρακτηριστικά της και συντηρεί τη δυναμική της «αποστολής» της.

Το χορό απαρτίζουν οι: Νικ. Βατικιώτης, Αλ. Ζουγανέλης, Παν. Καμμένος, Παν. Κατσώλης, Κων/νος Κοράκης, Βαγγ. Κυπαρίσσης, Ηρ. Κωστάκης, Αλκ. Μαγγόνας, Παύλ. Παυλίδης, Μαρ. Πετκίδης, Γρηγορ. Σταμούλης, Γιωρ. Τσουρουνάκης, Χαρ. Φλέουρας και Χαρ. Χιώτης.

Αξιοπρόσεκτη η οργανικότητα των στοιχείων του συγκεκριμένου θεατρικού δρώμενου που με τις δόκιμες βωμολοχίες πετυχαίνει την αριστοφανική ατμόσφαιρα. Με τις λαϊκές μας παραδόσεις που συνδέονται με τον πυρήνα του διονυσιακού πνεύματος και την εξαιρετική διανομή των ηθοποιών οι «Αχαρνής» συναρπάζουν. Με ωριμότητα και συνείδηση ευελπιστούν να πάρουν τη θέση που τους αναλογεί στο θεατρικό στερέωμα, για αυτό το καλοκαίρι.

Πραγματικά, η κομψή και γειωμένη σκηνοθετική γραμμή του Κώστα Τσιάνου, μας κάνει συμμέτοχους στο παράφορο αυτό party των ποικιλόμορφων υποκριτών / ηρώων.

Τα μηνύματα διανθισμένα με άφθονα, φρέσκα και ολοζώντανα κωμικά στοιχεία, διακρίνονται από μία ελευθεροφροσύνη που στόχο έχει τη γελοιοποίηση / απομυθοποίηση του πολέμου.

Το έργο τελειώνει με γλέντι και διαγωνισμό κρασιού, με νικητή το Δικαιόπολι, που αισθάνεται δικαιωμένος. Ξένοιαστος, διασκεδάζει, πρωταγωνιστώντας σε ένα ελεύθερο σύμπαν, αγκαλιά με δύο πανέμορφες εταίρες.

Συμπερασματικά, πρόκειται για μία άκρως ψυχαγωγική παράσταση με πολλά πλεονεκτήματα.

Διαβάστε επίσης:

Αχαρνής, σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου σε καλοκαιρινή περιοδεία