“Όλα τώρα”: Ένας κόσμος σε αναταραχή

Στη Γαλλία, μια χώρα με ανοιχτές τις πόρτες στην ελευθερία και την αντίθετη άποψη συμβαίνουν ειδικά τα τελευταία χρόνια πλήθος συμβάντων που πλήττουν την εξωστρέφειά της. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις που έχει δεχτεί ανά τη χώρα από ακραίους ισλαμιστές είναι ένα δείγμα γραφής της ελευθερίας της γνώμης που βάλλεται. Το πλαίσιο δράσης της ιστορίας που αφηγείται ο Μοργκάν Σπορτές με τόση ακρίβεια και αλήθεια είναι αυτό ακριβώς, μια κοινωνία που περνά κρίση. Παιδιά μεταναστών δεύτερης και τρίτης γενιάς που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα ή νιώθουν αποκλεισμένοι και θυμωμένοι προβαίνουν σε αποτρόπαια εγκλήματα και παράνομες δραστηριότητες. Αυτές οι πράξεις είναι συμβατές με την πεποίθησή τους πως αξίζουν κάτι καλύτερο και αυτό σπεύδουν να διεκδικήσουν σε μια κοινωνία που τους είναι εχθρική.

Εις το όνομα του εγκλήματος

Αν έχει ζήσει κάποιος κυρίως στο Παρίσι και έχει αντιληφθεί την περιρρέουσα πραγματικότητα, μπορεί να βγάλει πιο ασφαλή συμπεράσματα για όσα θα διαβάσει σε αυτό το μυθιστόρημα μαρτυρία. Και αυτό γιατί τα παραδείγματα που αναφέρονται εδώ δεν απέχουν πολύ από την πραγματικότητα, πρόκειται για μία “βόμβα” κοινωνικής φύσεως που μέλλει να εκραγεί. Αλλά και κάποιος να μην έχει ζήσει στην Πόλη του φωτός παίρνει μια ιδέα των πολυφυλετικών συγκρούσεων που λαμβάνουν χώρα και δυναμιτίζουν το κλίμα ειδικά μεταξύ των πιο περιθωριοποιημένων. Βεβαίως, ο πολιτικός κόσμος παραμένει σχεδόν άπραγος γιατί η πολιτική βούληση πολλές φορές δεν υπάρχει ενώ δυστυχώς και λόγω κρίσης η αστυνόμευση είναι σχετικά ελλιπής αφήνοντας πεδίο δόξης λαμπρό στους εγκληματίες και κακοποιούς.

Ο Σπορτές διεισδύει στον βρώμικο κόσμο και τις συμμορίες κακοποιών στοιχείων που λυμαίνονται κυρίως τα βόρεια προάστια της γαλλικής πρωτεύουσας και με όπλο την οργή τους για τον αποκλεισμό τους επιτίθενται σε συγκεκριμένους στόχους για να αποσπάσουν χρηματικά ποσά. Ουσιαστικά μιλάμε για γκετοποίηση ορισμένων περιοχών και για την αδυναμία κυκλοφορίας στους δρόμους των περιοχών αυτών. Οι δράστες δρουν υπόγεια, με κλεμμένα κινητά, ψεύτικα εμαιλς και μεταμφιεσμένοι για να μη γίνουν αντιληπτοί. Οι κακοποιοί αυτοί, οι οποίοι δεν είναι επαγγελματίες είναι μετανάστες ή παιδιά μεταναστών από την Αφρική ή τις αραβικές χώρες και δεν διστάζουν να απειλούν εκβιάζοντας.

“Βρώμικα” χέρια που ζητούν αναγνώριση

Το μυθιστόρημα μιλά ανοιχτά για όλα αυτά που ενδεχομένως έχουμε διαβάσει και διαβάζουμε καθημερινά στις εφημερίδες, τόσο τις ελληνικές αλλά και τις γαλλικές. Απαγωγές, δολοφονίες, ξεκαθάρισμα λογαριασμών, εμπόριο ναρκωτικών και άλλες άνομες ενέργειες είναι στον κατάλογο των γεγονότων που απασχολούν τις αρχές στη Γαλλία και κυρίως στις μεγαλουπόλεις. Τέτοια είναι και η περίπτωση του Ελί, του Εβραίου που είχε την κακή τύχη να πέσει στην παγίδα του Γιασέφ, του αρχηγού που στήνει τις ενέδρες με δόλωμα όμορφες κοπέλες. Με συνεργούς του εύκολα και διψασμένα θύματα του χρήματος οργανώνει απαγωγές που θα του αποφέρουν μεγάλα ποσά. Πριν την απαγωγή του Ελί όμως, η συμμορία που απαρτίζεται κάθε φορά από διαφορετικά μέλη είχε στο ενεργητικό της και άλλες απόπειρες, οι οποίες για διαφορετικούς λόγους δεν ευοδώθηκαν.

Ο συγγραφέας, με λεπτομέρεια και με εξονυχιστικές περιγραφές που θυμίζουν κινηματογραφικό σκηνικό, σκιαγραφεί το πορτραίτο των μελών της συμμορίας. Πρόκειται για εφήβους, άνδρες νεαρής ηλικίας και κοπέλες χωρισμένων οικογενειών που δύσκολα τα βγάζουν πέρα. Κάποιοι από αυτούς κάνουν μικροδουλειές χωρίς κανένα κύρος, άλλοι απασχολούνται περιστασιακά σε μικρές επιχειρήσεις ως πωλητές ή αναλόγως τις ικανότητές τους, άλλοι πάλι είναι χρόνια άνεργοι ενώ συνήθως οι περισσότεροι είναι χαμηλού μορφωτικού επιπέδου. Μέσα στη ζοφερή πραγματικότητα και τη δική τους αντίληψη των πραγμάτων, δηλαδή την απαισιοδοξία για το μέλλον τους, επιδίδονται σε παρανομίες για να κερδίσουν αναγνώριση και χρήματα που θα τους εξασφαλίσουν ένα καλύτερο μέλλον.

Η πολιτική και η κοινωνία σε κρίση

Ο Σπορτές χτίζει ένα μυθιστόρημα όπου διασταυρώνονται όλες οι κοινωνικές αποχρώσεις και περιγράφονται τα πολιτικά δρώμενα και τα πολιτικά πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στη Γαλλία των αρχών του 21ου αιώνα. Βρισκόμαστε λίγο πριν τις προεδρικές εκλογές του 2007 και το πολιτικό θερμόμετρο θυμίζει μπαρούτι με τον Πρόεδρο Σιράκ και τον Υπουργό Εσωτερικών Σαρκοζί και μέλλοντα Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας να έχουν συγκρουσιακή σχέση. Είναι σημαντικό που αναφέρονται οι πολιτικές εξελίξεις γιατί οι εκφάνσεις του κοινωνικού βίου απορρέουν από τον καθρέφτη που λέγεται πολιτική ζωή και επηρεάζουν πρόσωπα και πράγματα σε καθημερινή βάση ενώ αφυπνίζει ή εξαγριώνει συνειδήσεις.

Η απαγωγή του Ελί είναι η περίτρανη απόδειξη μιας καθεστηκυίας τάξης στη Γαλλία. Η συγκέντρωση στη Γαλλία ανθρώπων από διαφορετικές τάξεις και φυλές, όπως είναι οι “πλούσιοι” Εβραίοι και οι περιθωριοποιημένοι Άραβες δημιουργεί μεταξύ τους ένα συνεχή πόλεμο που αποτυπώνεται και εδώ. Ο Γιασέφ όπως και οι ομοϊδεάτες του είναι άνθρωποι που νιώθουν παραμερισμένοι και έξω από τον κοινωνικό ιστό, άνθρωποι που δεν νιώθουν ότι ανήκουν ισότιμα στη γαλλική κοινωνία. Από την άλλη, οι Εβραίοι, που σαφώς δεν είναι όλοι πλούσιοι, είναι για την αραβική κοινότητα το κόκκινο πανί, είναι εκείνοι που απολαμβάνουν τα προνόμια και αυτό τους καθιστά απειλούμενο είδος.

Κατά συνέπεια, οι συνθήκες συμβίωσης των δύο κοινοτήτων είναι εξαιρετικά δυσμενείς και η κατάσταση μοιάζει με πυριτιδαποθήκη που ανά πάσα στιγμή μπορεί να δημιουργήσει ένα χάος δίχως γυρισμό. Η γαλλική πολιτική σκηνή, γνωρίζοντας το θέμα, καλείται να αντιμετωπίσει δραστήρια και άμεσα αυτό το φλέγον ζήτημα ενώ η γαλλική κοινωνία θεατής των χρόνιων προβλημάτων μένει παρατηρητής και ελπίζει σε επίλυση των προβλημάτων αυτών χωρίς συνέπειες. Το ερώτημα είναι αν η αστυνόμευση των περιοχών και η απόδοση δικαιοσύνης των εκάστοτε ενόχων είναι αρκετά για να σβήσουν το πρόβλημα, η απάντηση είναι μάλλον αρνητική γιατί η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται βαθιά και εκεί χρειάζεται τομή χειρουργική!

Απόσπασμα

“Καθένας οφείλει να ενδίδει και να προσαρμόζεται στα συμφέροντα των άλλων, καθ’ όσον αυτά δεν αντιτίθενται στα δικά του αναγκαία συμφέροντα. Όποιος δεν τηρεί τον νόμο αυτόν είναι βάρβαρος, ή, για να το θέσω ηπιότερα, οχληρός και ακατάλληλος για την πολιτική κοινωνία”.