Οἱ ποιητες τῆς ἐποχῆς μας το ἀρνοῦνται ἢ το ἀπωθοῦν. Ὅμως ὅλα τα ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεῖα που ἔχουμε στην διάθεσή μας, ὁμοφωνοῦν: ἡ τέχνη τους ξέπεσε διεθνῶς ἐντυπωσιακά. Ἀπό κορυφαῖο λογοτεχνικό εἶδος, ἡ ποίηση ἔγινε σήμερα ἐνασχόληση τοῦ περιθωρίου. Ἀφοῦ πρῶτα ἔχασε ὅλο σχεδόν το ἀκροατήριό της, βλέπει και το κληρονομημένο κῦρος της να κατολισθαίνει. Ἀφοῦ πρῶτα ἔχασε τον ἔπαινο τοῦ Δήμου, βλέπει τώρα και τους Σοφιστάς να τῆς γυρνοῦν την πλάτη.
Στην αφετηρία αυτού του βιβλίου βρίσκονται μια διαπίστωση και μια απορία. Η διαπίστωση: η ποίηση στον καιρό μας έχει ξεπέσει εντυπωσιακά. Από κορυφαίο λογοτεχνικό είδος έχει γίνει ενασχόληση του περιθωρίου που ενδιαφέρει μόνο ελάχιστους, στην ουσία: τους ποιητές που τη γράφουν. Όλα τα διαθέσιμα δεδομένα, ποιοτικά και ποσοτικά, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, επ’ αυτού ομοφωνούν. Η απορία: το οφθαλμοφανές αυτό γεγονός οι ίδιοι οι ποιητές το αρνούνται, το υποβαθμίζουν ή, πολλές φορές, το απωθούν. Αντί να το θέσουν δημοσίως και να αναρωτηθούν για τους λόγους του, το αντιπαρέρχονται ή το εξωραΐζουν κατασκευάζοντας μύθους. Μύθους όπως λ.χ. ότι η ποίηση ήταν πάντα στο περιθώριο. Ή ότι, μάλιστα, οφείλει να είναι.
Κατ’ αντιστοιχία, στην Τέχνη που αυτοκτονεί ο αναγνώστης θα βρει δύο πράγματα. Αφενός μεν, την τεκμηρίωση της διαπίστωσης: μια αντικειμενική περιγραφή της κοινωνικής ασημαντότητας της σημερινής ποίησης βασισμένη σε δείκτες άλλους μετρήσιμους (μερίδια αγοράς, ποσοστά πωλήσεων, κύκλος εργασιών του ποιητικού βιβλίου κ.ά.) και άλλους μη (λ.χ. την έκλειψη της κριτικής). Αφετέρου δε την απόπειρα να απαντηθεί η απορία: μια εκτενή σκιαγράφηση των αιτίων (κοινωνικών, ψυχολογικών, ιδεολογικών κ.ά.) που κάνουν τους σημερινούς ποιητές να μην αντιδρούν στην απαξίωση της τέχνης τους ή να την δέχονται ως φυσική και επόμενη.
Προφανώς, η διάγνωση μιας παθολογίας από μόνη της λίγο ωφελεί αν δεν υπηρετεί την αποκατάσταση του πάσχοντος. Ο συγγραφέας τη θεωρεί υπόθεση πολύ δύσκολη, όχι όμως και όλως διόλου αδύνατη. Οι αναλογισμοί του πάνω στο ζήτημα αναπτύσσονται στα τελευταία κεφάλαια του βιβλίου, ιδίως σ’ εκείνο που φέρει τον τίτλο “Προσανατολισμοί. Ένα αντιμανιφέστο”.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Λίγα λόγια για τον Κώστα Κουτσουρέλη
Ο Κώστας Κουτσουρέλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1967. Σπούδασε νομικά και μεταφραστική στην Ελλάδα και τη Γερμανία. Κυκλοφορούν δέκα βιβλία του με ποίηση, δοκίμια και έργα για τη σκηνή. Έργα του παρουσιάστηκαν σε αθηναϊκά και περιφερειακά θέατρα και μελοποιήθηκαν από γνωστούς συνθέτες. Μετέφρασε μεταξύ άλλων Νοβάλις, Οκτάβιο Πας, Μιχαήλ Άγγελο, Ρ. Μ. Ρίλκε, Φραντς Κάφκα και Γκόττφρηντ Μπεν. Για την ποίησή του τιμήθηκε με το Βραβείο Πορφύρα της Ακαδημίας Αθηνών. Διευθύνει την επιθεώρηση λόγου και ιδεών Νέο Πλανόδιον (neoplanodion.gr).
