Splendidissima gemma – Recomposing Hildegard: Μια σύγχρονη παράσταση μουσικού θεάτρου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Μια σκηνική εγκατάσταση βασισμένη σε μια νέα ηλεκτρονική σύνθεση που αντλεί την έμπνευσή της από τους κατανυκτικούς θρησκευτικούς ύμνους της Hildegard von Bingen [Χίλντεγκαρντ φον Μπίνγκεν], μιας από τις σημαντικότερες συνθέτριες όλων των εποχών.

Μια άδεια σκηνή. Τέσσερις γυναίκες περιμένουν υπομονετικά το αναπόφευκτο τέλος μια πέμπτης γυναίκας, ένα τέλος που σηματοδοτεί τη μετάβαση σε μια μυστηριακή αιωνιότητα. Ο άδειος χώρος μεταμορφώνεται σταδιακά σε μια σειρά από εικόνες-οράματα, ενώ ο ηλεκτρονικός ήχος αρχίζει να αποκτά σχήμα και να δίνει τη θέση του στην επί σκηνής έμπνευση για τη σύνθεση του συγκλονιστικού ύμνου Ave generosa της Χίλντεγκαρντ φον Μπίνγκεν, που ακούγεται, στο τέλος της παράστασης στην αυθεντική του μορφή.

Ο σκηνοθέτης Θέμελης Γλυνάτσης, μετά τη μεγάλη επιτυχία της όπερας «Λευκό ρόδο» που σκηνοθέτησε στη Εθνική Λυρική Σκηνή, δημιουργεί μια ρηξικέλευθη παράσταση μουσικού θεάτρου που ενώνει το παλιό με το νέο, τους μεσαιωνικούς ύμνους με τη σύγχρονη μουσική σύνθεση και τη μοναστική μυσταγωγία με μια σύγχρονη εικαστική γλώσσα βασισμένη στο βίντεο και στο φως. Συμπράττει με τον διεθνούς φήμης συνθέτη ηλεκτρονικής μουσικής Constantine Skourlis και το φωνητικό σύνολο Canto Soave, το οποίο αποτελείται από τις σοπράνο Μάιρα Μηλολιδάκη και Νατάσα Αγγελοπούλου, τη μετζοσοπράνο Έφη Μηνακούλη και από την Κατερίνα Κτώνα (ψαλτήρι, οργανέτο, τροχοβιέλα).

Χίλντεγκαρντ φον Μπίνγκεν

Σπουδαία γυναικεία μορφή των μεσαιωνικών χρόνων, ποιήτρια, συνθέτρια, και θεραπεύτρια, η Χίλντεγκαρντ φον Μπίνγκεν αφιερώθηκε στον μοναστικό βίο από 8 ετών. Στο έργο της, το θρησκευτικό όραμα συνομιλεί με τη μουσική, τη φυσιολογία, την εκκλησιαστική εικονογραφία –σπάνιας αισθητικής τόλμης– και με έναν τεράστιο όγκο αλληλογραφίας. Παράλληλα, η Χίλντεγκαρντ ανέπτυξε ένα ιδιαίτερο μουσικό ύφος μέσω ύμνων απαράμιλλης ομορφιάς που χαρτογραφούν τις δυνατότητες της θρησκευτικής μουσικής, της ανθρώπινης φωνής και της ψυχοακουστικής εμπειρίας του ήχου. Στο έργο της εντυπωσιάζει τόσο η απενοχοποιημένη ενασχόλησή της με το γυναικείο σώμα και τη γυναικεία σεξουαλικότητα, όσο και η δημιουργία μιας αμιγώς γυναικείας παράδοσης οραματισμού, ποίησης και μουσικής σύνθεσης.

Οι συντελεστές

Ο σκηνοθέτης Θέμελης Γλυνάτσης σπούδασε θέατρο, συγκριτική λογοτεχνία και κλασικές σπουδές στην Αγγλία. Παραστάσεις του έχουν παρουσιαστεί, μεταξύ άλλων, στο Φεστιβάλ Αθηνών (Και τα ψάρια βγήκαν στη στεριά…, 2014 και Βερενίκη, 2015), στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση (Ρομαντισμός, 2015), στο Θέατρο Τέχνης (Winterreise, 2015), στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων (Σαλώμη, 2015, Αλτσίνα, 2016, και με τον Γιώργο Κουμεντάκη το 57 // a passion play, 2017) και στην Εθνική Λυρική Σκηνή (Λευκό ρόδο, 2018). Το 2020 θα σκηνοθετήσει τον κύκλο τραγουδιών Η Ωραία Μυλωνού του Σούμπερτ στο Θέατρο Τέχνης και μια νέα όπερα με εφήβους στην ΕΛΣ.

Ο Constantine Skourlis είναι μουσικός, συνθέτης και μουσικός παραγωγός. Το άλμπουμ του Hades (2017) για την Bedouin Records απέσπασε διθυραμβικές κριτικές από τον διεθνή Τύπο. Μεταξύ άλλων, έχει κάνει ζωντανές εμφανίσεις στο BOZAR στις Βρυξέλλες, στο Berghain του Βερολίνου, στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, στην ΕΛΣ και στο Alserkal Avenue στο Ντουμπάι. Έχει συνεργαστεί με την σκηνοθέτιδα Έφη Μπίρμπα στην παράσταση Δον Κιχώτης, Βιβλίο Δεύτερο, Κεφάλαιο 23 (2018) και με τη Ραφίκα Σαούις στην παράσταση Τρωάδες – Anima Captus (2018). Συνεργάζεται τακτικά με τους χορογράφους Danae & Dionysios. Μαζί έχουν παρουσιάσει τις παραστάσεις Uncia (2017 – βραβείο XL Production Award, Rotterdam International Duet Choreography Competition), Atma (2018) και Free At Last (2019).

Το σύνολο Canto Soave ειδικεύεται στην φωνητική μουσική του Μεσαίωνα, της Αναγέννησης και του Μπαρόκ. Αποτελείται από τις Νατάσα Αγγελοπούλου, Μάιρα Μηλολιδάκη, Έφη Μηνακούλη και Κατερίνα Κτώνα. Σημαντικές στιγμές στην πορεία του αποτέλεσαν οι εμφανίσεις του στο Cotsen Hall της Γενναδίου Βιβλιοθήκης, στο Θέατρο του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, η συμμετοχή στον κύκλο συναυλιών «Τρίτη στο Τρίτο στις Τρεις», η ηχογράφηση του πρώτου cd με τίτλο Vita Segreta, Musica Segreta που κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 2018 από την FM Records και παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, καθώς και η συναυλία του συνόλου με μυστική μουσική των γυναικείων φωνητικών συνόλων στις ιταλικές Αυλές του 17ου αιώνα στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ (Απρίλιος 2019).

Canto Soave

Μάιρα Μηλολιδάκη, Νατάσα Αγγελοπούλου | σοπράνο
Έφη Μηνακούλη | μετζοσοπράνο
Κατερίνα Κτώνα | ψαλτήρι, οργανέτο, τροχοβιέλα

Σύνθεση, electronics | Constantine Skourlis
Σκηνοθεσία | Θέμελης Γλυνάτσης
Σκηνικά, κοστούμια | Αλεξία Θεοδωράκη
Φωτισμοί | Στέλλα Κάλτσου
Βίντεο | Μάριος Γαμπιεράκης, Χρυσούλα Κοροβέση
Ηχοληψία, σύμβουλος ήχου | Μιχάλης Μοσχούτης