Ένα αφιέρωμα στον Τάκη Κανελλόπουλο από το 33ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου

Ο Τάκης Κανελλόπουλος μας εισήγαγε στο μαγικό κόσμο του ψυχισμού και των συναισθημάτων στις αρχές της δεκαετίας του ’60, στο απόγειο της «χρυσής» εποχής του ελληνικού σινεμά. Τότε που η «Φίνος Φιλμς» γέμιζε αίθουσες ασφυκτικά με αστραφτερά, εμπορικά προϊόντα.

Σε μια περίοδο, που, σε αντίθεση με τα δεδομένα που επικρατούσαν ως τότε, τόσο στο πλατύ κοινό όσο και σ’ εκείνο του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (που μόλις τότε έκανε το ξεκίνημά του), όπου η δομή ενός έργου καθοριζόταν από τις επιθυμίες του κοινού κι όπου ο σκηνοθέτης θύμιζε διευθυντή ορχήστρας όσον αφορά στη λειτουργία του, ανέτειλε μια κινηματογραφία στην οποία ο σκηνοθέτης αποτελούσε ο ίδιος ολόκληρη την ορχήστρα, μεταφέροντάς μας την προσωπική του άποψη για το περιβάλλον που απαθανάτιζε η κάμερά του. Μια τάση που βρισκόταν σε σύμπλευση με το γαλλικό «Νέο Κύμα», το βρετανικό “Free Cinema” ή το Βραζιλιάνικο “Cinema Novo” – και που συνδέονταν άρρηκτα με το αποκαλούμενο Σινεμά των Δημιουργών.

Ο αθεράπευτα ρομαντικός Κανελλόπουλος κατάφερε να μετουσιώσει όλες τις ανωτέρω νεότευκτες, καλλιτεχνικές αρετές με τον πλέον ιδεώδη (και γηγενή) τρόπο, αποτελώντας, μαζί με τους Κακογιάννη και Κούνδουρο, ένα αρραγές τρίπτυχο πίσω από το οποίο θα συνέπλεαν αρχικά όλοι οι «παρείσακτοι» του εμπορικού, κινηματογραφικού κατεστημένου.

Με αρχή την κατανυκτική όσο και ενθουσιώδη προβολή του ντοκιμαντέρ «Μακεδονικός Γάμος» (στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης στις 23 Σεπτεμβρίου 1960) και το διεθνώς αναγνωρισμένο ως αντιπολεμικό αριστούργημα «Ουρανός», ο Κανελλόπουλος προκαλεί σύγκρουση με τη βαλτώδη βεβαιότητα της εποχής του και μας χαρίζει συναισθηματική ανάταση, καθώς ευθυγραμμίζει τις γραμμές των προσώπων και τις ψυχές των πρωταγωνιστών του
με τον ατελείωτο ορίζοντα.

Με το ίδιο, συχνά ανατρεπτικό, πάθος, ο ασυμβίβαστος, αυτός, αντικομφορμιστής, απομονωμένος σκηνοθέτης, που αρνιόταν να ενταχθεί στην εποχή του, θα συνεχίσει, με την ίδια εμμονή, να αντιμετωπίζει τις ανθρώπινες σχέσεις, τον έρωτα αλλά και τα αδιέξοδα της ζωής, σε ταινίες όπως η «Εκδρομή», η «Παρένθεση» και το «Ρομαντικό σημείωμα», ταινίες που, αν και στην εποχή τους δεν είχαν την επιτυχία που τους άξιζε, παραμένουν μέχρι σήμερα δείγματα εξαίρετα ενός πρωτοποριακού κινηματογράφου, που δεν έχει χάσει τίποτα από την ομορφιά και τη δύναμή του.

Κείμενο: Παναγιώτης Γιαννέλης

Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα προβληθούν οι παρακάτω ταινίες, σε αλφαβητική σειρά:

– “ΕΚΔΡΟΜΗ” (1966)
– “ΟΥΡΑΝΟΣ” (1962)
– “ΡΟΜΑΝΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ” (1978)

Το 33ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου διοργανώνεται για πρώτη φορά ψηφιακά, στην πλατφόρμα CINESQUARE (cinesquare.net).

Σημειώνουμε ότι φέτος η πρόσβαση σε όλες τις προβολές θα είναι δωρεάν, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στο σινεφίλ κοινό όλης της Ελλάδας και όχι μόνο της Αθήνας, να απολαύσει πολύ και καλό σινεμά. Το αναλυτικό πρόγραμμα των προβολών που θα περιλαμβάνει, όπως κάθε χρόνο, διαγωνιστικό τμήμα και επιλεγμένα αφιερώματα, θα ανακοινωθεί τις επόμενες μέρες.