Αυτή ήταν η κινητήριος αφορμή για το νέο βιβλίο του Νίκου Δαββέτα, όπως ο ίδιος μας πληροφορεί, καθώς για τον ίδιο η αναφορά ενός ονόματος πυροδότησε τη φαντασία του, ώστε να ανακαλύψει είτε μέσω αληθινών στοιχείων είτε μέσω της φαντασίας του ποιος ακριβώς υπήρξε αυτός ο άνθρωπος, ποιες βιωμένες εμπειρίες καθόρισαν την εμπειρία του, τις αποφάσεις του, την εξέλιξη του, τι ακριβώς σήμαινε για την εποχή του αυτή η αναφορά που τον αποτάσσει λόγω ομοφυλοφιλίας και πιθανώς τι ακριβώς σηματοδοτούν όλα αυτά σήμερα. Και με βάση αυτό ο Δαββέτας στήνει ένα ανθρωπογεωγραφικό και κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της εποχής για να αναδείξει όλη τη σύγχρονη Ιστορία των τελευταίων εβδομήντα χρόνων της Ελλάδας.
Ένας ετοιμοθάνατος άντρας που θα αποφασίσει τις τελευταίες μέρες της ζωής του να μιλήσει στον γιο του αποκαλύπτοντάς του την αλήθεια της σεξουαλικής του ταυτότητας και του πολιτικού του παρελθόντος. Και ο γιος που θα αφηγηθεί όλα αυτά στον καλύτερό του φίλο. Δυο άξονες πάνω στους οποίους στηρίζεται ένα στέρεο, μεταμοντερνικό αφηγηματικό οικοδόμημα που αναδεικνύει την αναζήτηση ενός πατέρα μέσα από τις εκμυστηρεύσεις κάποιου φίλου για τον δικό του γονιό. Στο επίκεντρο όμως βρίσκονται κυρίως οι αλήθειες μιας ολόκληρης εποχής που ζητούν μια νέα θέαση των πραγμάτων για να τις διαχειριστεί κανείς, καθώς ο γιος δεν ξαφνιάζεται τόσο από την αποκάλυψη της ομοφυλοφιλίας του πατέρα όσο από το έμμισθο παρακρατικό του παρελθόν. Και μέσα από τη δική του εξιστόρηση προς τον φίλο του θα δούμε όλη τη δράση ενός πληροφοριοδότη καθ’ όλη τη διάρκεια της μεταπολεμικής εποχής.
Ωστόσο, ο Δαββέτας δε σταματά εκεί. Οι δύο φίλοι βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με την απώλεια του πατέρα και χάρη σ’ αυτήν περνούν σε προσωπικές αποκαλύψεις της ζωής τους που σχετίζονται με τα πολιτικά και κοινωνικά βιώματα της χώρας και με τον τρόπο που αυτά στιγμάτισαν τη ζωή των ανθρώπων σε πολιτικό, κοινωνικό και προσωπικό επίπεδο. Ο ένας όμως μιλά για τη δράση ενός επιλήψιμου ανθρώπου που λειτούργησε ως όργανο παρακρατικής δράσης με όλα όσα γνωρίζουμε για αυτές τις περιπτώσεις ενώ ο άλλος ενθυμούμενος τον δικό του πατέρα προσεγγίζει από την προοδευτική σκοπιά την Ιστορία. Δυο γενιές ανθρώπων που καλούνται να αναμετρηθούν με το ισχνό παρελθόν της χώρας τους και να αντιμετωπίσουν κατάστηθα τη σκληρή του πραγματικότητα και η αφήγηση να παρουσιάζει ολοκληρωμένα τα πολιτικά γεγονότα της Ελλάδας κατά το δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα.
Ωστόσο είναι σαφές ότι το ζητούμενο για τον Δαββέτα είναι ένα: να διαφανεί η Ιστορία της εποχής μέσα από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές και τα δικά τους πιστεύω και όχι υπό τη συγγραφική και προσωπική του καθοδήγηση. Γι’ αυτό τον λόγο υπογράφει μια εξιστόρηση αποστασιοποιημένη από συναισθηματισμούς που θα αναζωπύρωναν αντιθέσεις. Η αποδόμηση των πολιτικών μορφωμάτων και των κοινωνικών τους συνεπειών γίνεται μέσα στο κείμενο με μια οξυδερκή ακρίβεια που διεισδύει στα γεγονότα, χωρίς να παρασύρει σε συειδησιακούς αποπροσανατολισμούς τον αναγνώστη. Αναντίλεκτα η προσωπική του ενδοσκόπηση έχει προηγηθεί και είναι αυτή η ενδοσκόπηση που πυροδοτεί τη συγγραφή αυτού του βιβλίου.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Έτσι συμβαίνει άλλωστε πάντα στα βιβλία του. Καταθέτει τη λογοτεχνική του οπτική σε ένα ιστορικό γεγονός και παράλληλα φωτίζει όλες τις πλευρές αυτού του γεγονότος. Με ψύχραιμη και αποστασιοποιημένη συγγραφική δεξιοτεχνία ισορροπεί ανάμεσα στα γεγονότα ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζει όλα όσα δεν μπορεί να αποδεχθεί. Επικεντρωμένος κάθε φορά στον άνθρωπο και στην επιβίωσή του, την «πρώτη του αποστολή», αφού αυτό που τελικά μετράει για τον συγγραφέα είναι οι ανθρώπινες διαστάσεις των επιπτώσεων της Ιστορίας.
Γράφει χαρακτηριστικά: «Οι άνθρωποι ερωτεύονται, παντρεύονται, κάνουν παιδιά, χωρίζουν, ξαναπαντρεύονται, αρρωσταίνουν, ξεψυχάνε. Ενδιάμεσα, τρώνε, δουλεύουν, μεθάνε, αφοδεύουν, κοιμούνται, ξυπνάνε, ξανακοιμούνται. Αυτό περίπου είναι η ζωή. Ζωή δεν είναι η φιλοσοφία, τα ποιήματα, τα βιβλία, ο κινηματογράφος, η αφηρημένη ζωγραφική, ο Μπαχ, ο Πικάσσο, ο Μπρακ, ο κόμης Λωτρεαμόν. Αστεία πράγματα. Ακόμη κι αυτοί που ξυπνάνε με το μυαλό τους κολλημένο στην επινόηση ενός ιερού σκοπού, μιας αποστολής, λησμονούν το βασικό: πρώτη αποστολή είναι η επιβίωση».
Ο Δαββέτας μελετά συμπεριφορές και προκαλεί τη σύγκριση και την αντιπαραβολή των εμπειριών δυο διαφορετικών γενιών. Στο κέντρο του ενδιαφέροντός τους η αντίφασή τους. Κι όλα αυτά σε ένα μυθοπλαστικό πλαίσιο, απολύτως ρεαλιστικό.
Διαβάστε επίσης:
Νίκος Δαββέτας – Άντρες χωρίς άντρες
