Πλούταρχος – Περί της πνευματικής γαλήνης

Η βασική ιδέα του έργου αφορά στην ικανότητα του ανθρώπου να αντιμετωπίζει τις αντίξοες συνθήκες στη ζωή του. Ο Πλούταρχος υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο είδος ζωής στο οποίο δεν είναι παρούσα η λύπη, δεδομένου ότι η λύπη και οι στενοχώριες είναι καταστάσεις σύμφυτες με τη ζωή και δεν έχουν να κάνουν με την κοινωνική θέση κάποιου, τη μόρφωση, τα χρήματα ή με την επιλογή κάποιου άλλου τρόπου ζωής. Εκείνο που πραγματικά έχει σημασία είναι να κυριαρχήσουν στη ζωή του ανθρώπου η φρόνηση και η λογική, καθώς μόνο έτσι ο άνθρωπος μπορεί να οδηγηθεί σε μια ευχάριστη ζωή. Δηλαδή όχι με το να αδιαφορεί για όσα κάθε φορά του συμβαίνουν, αλλά με το να μπορεί να ελέγχει τα συναισθήματά του με το λογικό και να χρησιμοποιεί το καθετί που συμβαίνει, ακόμη κι αν αυτό είναι κάτι αρνητικό, για δικό του συμφέρον. Επιπροσθέτως, υποστηρίζει, δεν θα πρέπει να έχουμε τον νου μας στραμμένο σε όσα δυσάρεστα μας συμβαίνουν, αλλά να σκεφτόμαστε τα θετικά που προσφέρει η ζωή, ακόμη και όταν συμβαίνουν καταστάσεις που μας προκαλούν θλίψη.

Όσα έχουμε στη ζωή μας, όσο μικρά και ασήμαντα κι αν θεωρούμε ότι είναι, μπορούν να μας κάνουν ευτυχισμένους. Η αφορμή για την ευτυχία, θα πει ο Πλούταρχος, βρίσκεται μέσα μας. Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι στη ζωή ενδέχεται να μας συμβούν πολλά απροσδόκητα και άσχημα γεγονότα, όπως, για παράδειγμα, το να αρρωστήσουμε σοβαρά, να χάσουμε την περιουσία μας ή να χάσουμε κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο. Ωστόσο η ευτυχία δεν είναι αποτέλεσμα εξωτερικών παραγόντων, αλλά εδράζεται στην ψυχή του ανθρώπου. Με το λογικό –και την αυτογνωσία– ο άνθρωπος κατανοεί τον ταραχώδη χαρακτήρα της ζωής, είναι ευγνώμων για όσα έχει περάσει και ατενίζει το μέλλον χωρίς φόβο, ζώντας και κατανοώντας τη ζωή όπως πραγματικά είναι: ως μία υπέρτατη μυστηριακή μύηση που αναβλύζει χαρά.

Πλούταρχος

Ο Πλούταρχος (περ. 45-125 μ.Χ.) γεννήθηκε στη Χαιρώνεια της Βοιωτίας σε μία εποχή που η Ρώμη κυριαρχούσε στη Μεσόγειο τόσο πολιτικά όσο και στρατιωτικά. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους ιστορικούς, βιογράφους και φιλοσόφους της εποχής του. Το έργο του γνώρισε μεγάλη απήχηση στους μετέπειτα αιώνες. Ιδιαίτερα μετά την Αναγέννηση, και ο ίδιος έγινε ο σημαντικότερος και πιο πολυδιαβασμένος συγγραφέας στην Ευρώπη. Σπούδασε μαθηματικά και φιλοσοφία στην Αθήνα, με δάσκαλό του τον φιλόσοφο Αμμώνιο. Άσκησε το ιερατικό λειτούργημα στους Δελφούς, ενώ έμεινε για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα στη Ρώμη, όπου και έλαβε τον τίτλο του Ρωμαίου πολίτη. Ο αυτοκράτορας Τραϊανός, σύμφωνα με το λεξικό του Σούδα, του έδωσε το αξίωμα του ύπατου. Ενώ διέταξε τους έπαρχους της Ιλλυρίας να μην προβαίνουν σε πολιτικές ενέργειες παρά μόνο αφού πρώτα συνεννοηθούν με τον Πλούταρχο.

Παρά το γεγονός ότι έκανε πολλά ταξίδια, μεταξύ άλλων στη Σπάρτη, την Πάτρα, την Κόρινθο, την Αλεξάνδρεια, τη Βόρεια Αίγυπτο, τις Σάρδεις. Επέστρεψε στη Χαιρώνεια, όπου και έμεινε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Έχοντας αποκτήσει δημόσια αξιώματα και διευθύνοντας μια σχολή όπου και δίδασκε φιλοσοφία δίνοντας έμφαση στην πρακτική ηθική. Υπήρξε συγγραφέας πολυγραφότατος. Σύμφωνα με τον κατάλογο του Λαμπρία έγραψε 277 διατριβές, από τις οποίες σώζονται οι 78, καθώς και 50 βιογραφίες μεγάλων αντρών. Τα βιβλία του χρησίμευσαν ως σχολικά αναγνώσματα στο Βυζάντιο. Τα πιο γνωστά έργα του είναι οι Βίοι Παράλληλοι όπου περιγράφει τους χαρακτήρες Ελλήνων και Ρωμαίων στρατιωτικών, νομοθετών, ρητόρων και πολιτικών και τα Ηθικά όπου αναπτύσσει θέματα ηθικά, θρησκευτικά, πολιτικά κ.ά.

Ιωάννης Πλεξίδας

Ο Ιωάννης Πλεξίδας γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1972. Πραγματοποίησε σπουδές φιλοσοφίας και θεολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, από οπού και έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα. Στα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα ανήκουν η βυζαντινή φιλοσοφία, η φιλοσοφική και χριστιανική ανθρωπολογία, η φιλοσοφική ερμηνευτική και η φαινομενολογία. Άλλες μελέτες του στην ελληνική γλώσσα είναι οι εξής:”Πρόσωπο και Φύση. Προβληματισμοί γύρω από την έννοια του προσώπου στη σκέψη του Ιωάννη Δαμασκηνού”, εκδόσεις Νησίδες, Θεσσαλονίκη 2001, “Γρηγόριος Νύσσης. Λόγοι για το θάνατο και το πένθος”, εκδόσεις Ζήτρος, Θεσσαλονίκη 2001, “Λόγοι Χριστιανών και Εθνικών”, εκδόσεις Ζήτρος, Θεσσαλονίκη 2001, “Νεμέσιος Εμέσης. Περί φύσεως ανθρώπου”, εκδόσεις Ζήτρος, Θεσσαλονίκη 2000.