Ανδρέας Βουρλούμης – Το αργό βέλος της ομορφιάς: Αναδρομική έκθεση στη γκαλερί Σκουφά

«Το αργό βέλος της ομορφιάς. Το είδος της ομορφιάς που είναι το πιο ευγενές είναι εκείνο που δεν γοητεύει μονομιάς, που δεν ενεργεί θυμοειδείς, μεθυστικές επιθέσεις αλλά εκείνο που εισχωρεί μέσα μας σιγανά, η ομορφιά που φέρεις μαζί σου σαν να μην την αισθάνεσαι, που μας συμβαίνει να ξαναβρίσκουμε στα όνειρα, αλλά που, αφού για πολύ καιρό κρατήσει ταπεινή θέση στην καρδιά μας, στο τέλος μας διακατέχει ολοκληρωτικά, πλημμυρίζει τα μάτια δάκρυα, την καρδιά νοσταλγία…»* Με αυτό το απόσπασμα από το φιλοσοφικό έργο του Friedrich Nietzsche ο γλύπτης Γιάννης Παππάς θέλησε να προλογίσει το έργο του επιστήθιου φίλου και συνοδοιπόρου του Ανδρέα Βουρλούμη στην Ακαδημία Αθηνών το 1981.

Ζωγράφος με σπάνια καλλιέργεια και βαθιά αυτοδίδακτη γνώση και εξοικείωση με την ιστορία της ευρωπαϊκής τέχνης αλλά και την εξέλιξη της βυζαντινής και της νεότερης ελληνικής ζωγραφικής, ο Ανδρέας Βουρλούμης (1910-1999) προσέγγισε με χαρισματική ευαισθησία και ακούραστη προσήλωση τα θέματα της ζωγραφικής του· την Αθήνα της εποχής του, την ευδαιμονία του φυσικού τοπίου, τα βουνά και τον ορίζοντα, τον ανθρώπινο περίγυρο αλλά και αντικείμενα της καθημερινότητας, μικρά πράγματα που με αθόρυβη αγάπη τα ανάγει σε ποιητικούς στοχασμούς.

Στην παρούσα έκθεση παρουσιάζονται υδατογραφίες, παστέλ και λάδια, προερχόμενα από το σύνολο της καλλιτεχνικής πορείας εβδομήντα χρόνων του Ανδρέα Βουρλούμη. Αγαπημένο αντικείμενο της μελέτης του είναι η Αθήνα, με τις γειτονιές της, τα μπαλκόνια και τις στέγες των σπιτιών, η θέα από την σοφίτα του σπιτιού του στην Τσακάλωφ: Ο Άγιος Διονύσιος, ο Λυκαβηττός και ο Υμηττός, τα δρομάκια του Παγκρατίου γύρω από το ατελιέ του, αλλά και γωνιές της Αίγινας, όπου παραθέριζε τα καλοκαίρια από το 1936 και μετά, καθώς και εσωτερικά, νεκρές φύσεις και προσωπογραφίες.

Άλλοτε ρεαλιστικές και άλλοτε με αφαίρεση, οι ζωγραφικές συνθέσεις του Ανδρέα Βουρλούμη αποτελούν ειλικρινείς καταγραφές των βιωμάτων, των ερεθισμάτων και των παρατηρήσεων του, καμωμένες είτε εκ του φυσικού είτε από πρόχειρες σημειώσεις και από τα αποθετήρια της μνήμης του. Με τεχνική αρτιότητα, αρμονική και ήρεμη χρωματική κλίμακα και μία διάχυτη ποίηση που αντανακλάται στον ζωγραφικό τρόπο που ο Βουρλούμης προσεγγίζει τον άνθρωπο, το τοπίο και τα καθημερινά αντικείμενα, ο ζωγράφος κατορθώνει μέσα από μία ευγενή απλότητα που αποπνέει ζεστή οικειότητα, να διατηρεί άσβεστη την σφραγίδα της προσωπικής του δημιουργίας.

Βιογραφικό

Ο Ανδρέας Βουρλούμης γεννήθηκε στην Πάτρα το 1910 και απεβίωσε στην Αθήνα το 1999. Ο πατέρας του ήταν επιχειρηματίας και πολιτικός στο πλευρό του Βενιζέλου. Μετεγκαθίστανται οικογενειακώς στην Αθήνα το 1918. Παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής από την ηλικία των 12 ετών, πλάι στον Βέλγο οικοδιδάσκαλο ζωγραφικής Antoine Pic. Σπουδάζει Χημεία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών(1928-1932). Μεταβαίνει στο Παρίσι(1933-1934), όπου ζωγραφίζει και επισκέπτεται μουσεία και γκαλερί. Επέστρεψε στην Αθήνα το 1934, όπου παρέμεινε μέχρι και τον θάνατό του. Εργάζεται για ένα διάστημα ως χημικός σε εργοστάσιο. Υπήρξε μέλος της ομάδας «Αρμός» συμμετέχοντας σε εκθέσεις της από το 1949 έως το 1952. Από το 1936 διατηρούσε εργαστήριο στην περιοχή του Παγκρατίου.

Τον συγκίνησε βαθιά η ζωγραφική του Παρθένη, του Τσαρούχη και του Κόντογλου. Ασχολήθηκε σε βάθος με την βυζαντινή ζωγραφική, και φιλοτέχνησε πολλές φορητές εικόνες. Συμμετείχε επίσης σε ιστορήσεις ναών, και ασχολήθηκε με την βυζαντινή μουσική. Αγαπούσε πολύ την δημοτική ποίηση και έκανε συχνά εικονογραφήσεις βιβλίων και περιοδικών εντύπων.

Πραγματοποίησε ελάχιστες ατομικές εκθέσεις. Η πρώτη του ατομική έκθεση πραγματοποιήθηκε το 1954 στη γκαλερί «Μόνικα Πέην» ενώ ακολούθησαν κάποιες ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα. Η Εθνική Πινακοθήκη και το Μουσείο Μπενάκη οργάνωσαν αναδρομικές εκθέσεις του, το 1990 και το 1999 αντίστοιχα . Έχει λάβει μέρος στην Μπιενάλε Αλεξάνδρειας(1955) και στις Πανελλήνιες εκθέσεις από το 1939 έως και το 1975.

Έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη, στο Μουσείο Μπενάκη, στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, στο Ίδρυμα Λεβέντη, στην Πινακοθήκη Χάμιλτον στον Καναδά καθώς και σε πολλές ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.