Κ.Θ.Β.Ε.: Θεσσαλονίκη – σταυροδρόμι πολιτισμών – 2011 Μέση Ανατολή

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, στο πλαίσιο του προγράμματος του Υπουργείου Πολιτισμού «Σταυροδρόμι …

Πολιτισμών», παρουσιάζει μια σειρά παραστάσεων τον Μάιο, με θέματα εμπνευσμένα από τις πολιτιστικές σχέσεις που συνδέουν τους λαούς της Ελλάδας με τους λαούς της Μέσης Ανατολής.

Το «Σταυροδρόμι Πολιτισμών» αποτελεί μία πρωτοβουλία του ΥΠΠΟΤ, σκοπός της οποίας είναι η ανάπτυξη μιας σειράς δράσεων από τους πολιτιστικούς και παραγωγικούς φορείς της Θεσσαλονίκης, οι οποίες θα ενισχύσουν το πολιτιστικό προφίλ της πόλης και θα αναδείξουν τον εξωστρεφή της χαρακτήρα.

Η ιδέα του προγράμματος συνοψίζεται στη δημιουργία ενός πολιτιστικού ημερολογίου με βάση το οποίο θα συντονίζονται όλοι οι πολιτιστικοί φορείς της Θεσσαλονίκης, με σκοπό την φιλοξενία, την προβολή και την παραγωγή καλλιτεχνικού έργου που αφορά μία ή περισσότερες τιμώμενες χώρες και τον πολιτισμό τους. Παράλληλα, θα αναπτυχθούν και δραστηριότητες τόσο από τους παραγωγικούς φορείς της πόλης (τουριστικοί φορείς, ΔΕΘ), όσο και από τα πανεπιστημιακά ιδρύματα που αυτή φιλοξενεί.

Η επιλογή της Θεσσαλονίκης ως οικοδέσποινας βασίζεται στη μοναδική της θέση στον χάρτη ως φυσικό λιμάνι της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, την βαθιά παράδοσή της ως ιστορικού σταυροδρομιού πολιτισμών, στην πολυπολιτισμική φυσιογνωμία

Σημείωμα Προέδρου Διοικητικού Συμβουλίου ΚΘΒΕ

Το πρόβλημα της συνάντησης και της επικοινωνίας των πολιτισμών βρίσκεται εδώ και χρόνια στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Κάποιοι μίλησαν για ρήξη ανάμεσά τους και άλλοι για το τέλος της ιστορίας. Στην πραγματικότητα, όσο υπάρχουν άνθρωποι και ιστορία θα υπάρχουν και διαφορετικοί πολιτισμοί και το πιο σημαντικό ήταν πάντα η διαρκής διασταύρωση, η αέναη όσμωσή τους.

Η ιστορία, στη μεγάλη τουλάχιστον κλίμακά της, είναι ακριβώς αυτό. Αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στο παρελθόν. Ό, τι αποκαλούμε ευρωπαϊκό πολιτισμό δεν οικοδομήθηκε μόνον πάνω σε ελληνορωμαϊκά βάθρα.

Συνέβαλαν σημαντικά ακόμη και μη ευρωπαϊκοί πολιτισμοί. Ποιος μπορεί να αγνοήσει την επίδραση του Εβραϊκού πολιτισμού στον Χριστιανισμό; Η άλγεβρα έχει αραβικές καταβολές και οι αριθμοί που χρησιμοποιούμε είναι αραβικοί. Αν ο Σεβάχ ο θαλασσινός έχει κάτι από τον ομηρικό Οδυσσέα, ολόκληρες οι Χίλιες και μία νύχτες έχουν πολύ περισσότερα κοινά με τα ελληνιστικά μυθιστορήματα και τα ρωμαϊκά των αυτοκρατορικών χρόνων. Όλα αυτά άλλωστε γεννήθηκαν στον ίδιο γεωγραφικό χώρο – το ανατολικό τμήμα της μεσογειακής λεκάνης.

Η πρωτοβουλία του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού για το πρόγραμμα Θεσσαλονίκη Σταυροδρόμι Πολιτισμών δίνει την ευκαιρία να ξαναζήσουμε μέσα από την τέχνη το πανάρχαιο δράμα.

Θωμάς Τρικούκης

Σημείωμα Καλλιτεχνικού Διευθυντή

Η Ελλάδα στη διαχρονία της ήταν και είναι ένας τόπος σταυρωμένος ανάμεσα σε ανατολή και δύση. Η κεντρική συμμετοχή της στη διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού και ο επηρεασμός της από τις ανατολικές εμπειρίες, όρισαν τη συνείδηση του έθνους.

Πρωτοβουλίες όπως αυτή του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, όσον αφορά στο πρόγραμμα «Θεσσαλονίκη Σταυροδρόμι Πολιτισμών», είναι καίριες και σημαντικές γιατί τονίζουν τα πολιτισμικά στοιχεία που ενώνουν τους λαούς και κυρίως δίνουν μια δημιουργική διέξοδο σ’ αυτό τον συγχρωτισμό προς το μέλλον.

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος συμμετέχει στο πρόγραμμα αυτό θεωρώντας ότι η ταυτότητα επιβεβαιώνεται από το ταξίδι στην ετερότητα του άλλου.

Η τέχνη και ιδιαιτέρως το θέατρο περιέχει την ενοποιό εκείνη μαγεία που είναι απαραίτητο αντιστάθμισμα στα γεωπολιτικά συμφέροντα και στις εχθροπραξίες είτε αυτές συμβαίνουν στις κοινωνίες είτε στην ενδοχώρα του ανθρώπου.

Σωτήρης Χατζάκης

Το Κ.Θ.Β.Ε., συμμετέχοντας στο πρόγραμμα του ΥΠΠΟΤ «Θεσσαλονίκη Σταυροδρόμι Πολιτισμών», θα παρουσιάσει τον Μάιο τις εξής παραστάσεις με τη μορφή τoυ work in progress:

«Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ»
Πέμπτη 5 /05- Παρασκευή 6/05/2011
ΜΙΚΡΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΟΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ (ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ)

Ένα μικτό θέαμα με χορευτές και μουσικούς βασισμένο στο ομώνυμο έργο του μεγάλου Λιβανέζου ποιητή Khalil Gibran. Στην παράσταση η δύναμη του ποιητή έρχεται από κάποια μεγάλη πηγή πνευματικής ζωής γι’αυτό και είναι παγκόσμια και τόσο ισχυρή. Γιατί αποκαλύπτει την έκφραση των βαθύτερων παρορμήσεων της καρδιάς και του νου του ανθρώπου. Πρόκειται για ένα work in progress που θα παρουσιαστεί στο Μικρό Θέατρο της Μονής Λαζαριστών (Πειραματική Σκηνή) την Πέμπτη 5 και την Παρασκευή 6/05/2011, από το Χοροθέατρο του Κ.Θ.Β.Ε. σε χορογραφία sinequanon.

Αντί σημειώματος

Μέσα στην ψυχή μας υπάρχει μια αστάματητη ροή εικόνων. Θραύσματα από αυτές τις εικόνες τα αντιλαμβανόμαστε στα όνειρα. Όμως η ψυχή ονειρεύεται συνεχώς κι αδιαλείπτως φυσικά και την ημέρα. Μόνο που την ημέρα το όνειρο το αφανίζει το φως της συνείδησης (όπως το ημερινό φως εξαφανίζει από τον ουρανό τα άστρα).

Χρήστος Μαλεβίτσης, «Ο φωτισμός του ανθρώπου», Εκδόσεις των Φίλων, Αθήνα 1996.

Χορογραφία: sinequanon
Μουσική: sancho 003
Φωτισμοί: Μαρία Αθανασοπούλου
Βίντεο: Μαρία Αθανασοπούλου, Λίλα Σωτηρίου
Τεχνική υποστήριξη: Ανέστης Πάτκας
Οργάνωση παραγωγής: Mαρλέν Βερσιούρεν

Χορεύουν (με αλφαβητική σειρά): Μπέττυ Δραμισιώτη, Edgen Lame, Ερμής Μαλκότσης, Κική Μπάκα, Δημήτρης Σωτηρίου

Παίζουν επί σκηνής οι μουσικοί: Κώστας Παντέλης (ηλεκτρική κιθάρα), Φώτης Σιώτας (βιολί)

To κοστούμι του Δημήτρη Σωτηρίου σχεδίασε και έραψε η Δέσποινα Μακαρούνη. Τα υπόλοιπα κοστούμια προέρχονται από το βεστιάριο του ΚΘΒΕ.

Ελεύθερη είσοδος (ώρα έναρξης: 9.00 μ.μ) Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας

«ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΣΙΓΗ»
ΚΑΒΑΦΗΣ- Τόποι και πρόσωπα των Αράβων στην ποίησή του
Πέμπτη 12/05- Παρασκευή 13/05/2011
ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Ένα σύνθετο θέαμα που θεατροποιεί τις καβαφικές αναφορές σε πραγματικές κομβικές ή μυθοπλαστικές παρουσίες του αραβικού πολιτισμού και ενώνει την αισθητική του μεγάλου Αλεξανδρινού με το δραματουργικό υλικό της αραβικής παράδοσης. Θα παρουσιαστεί με τη μορφή του work in progress στους εξωτερικούς χώρους και το Φουαγιέ του Βασιλικού Θεάτρου την Πέμπτη 12/05 και την Παρασκευή 13/05/2011, σε σκηνοθεσία Γιάννη Παρασκευόπουλου.

Πρόκειται για ένα σχεδίασμα παράστασης που ερευνά τους τόπους και τα πρόσωπα του Αραβικού κόσμου στο Καβαφικό σύμπαν και πώς αυτό το σύμπαν συνδιαλέγεται με τη σύγχρονη κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα.

Σκηνοθετικό σημείωμα
Όλα ξεκίνησαν από μια διαπίστωση.
Έπειτα μια υπόθεση.
Στο τέλος ένα ερώτημα.

Η ανάγνωση της ποίησης είναι, συνήθως, μια κατάσταση ιδιωτική. Συντελείται μέσα σ’ εκείνη τη συνθήκη ιδιωτικότητας, που ο αναγνώστης θα θεωρήσει κατάλληλη για την επικοινωνία του με το ποίημα. Η σιωπή, η απομόνωση, ο εσωτερικός χώρος και χρόνος, είναι τις περισσότερες φορές οι προϋποθέσεις αυτής της επικοινωνίας. Είναι, όμως, την ίδια στιγμή, τα υλικά μιας ατμόσφαιρας προ-κατασκευασμένης από εμάς τους ίδιους, ώστε να λειτουργήσει σαν η ιδανική συνθήκη της επαφής μας με την ποίηση.

Τι θα συμβεί όμως αν το ποίημα υπάρξει σε μια κατάσταση μη ιδανική; Αν εκτεθεί απροστάτευτο στη φύση; Αν παραμείνει για πολύ κάτω από το ανελέητο φως του ήλιου; Μπορεί να αντέξει τον θόρυβο και τη βουή της πόλης;

Αυτός ο προβληματισμός, μας οδήγησε στο Λόγος και Σιγή, ένα σχεδίασμα παράστασης που ερευνά, ακριβώς, αυτές τις διαδρομές. Βασισμένο σε έξι ποιήματα του Κ. Π. Καβάφη, αναζητά τόπους και πρόσωπα των Αράβων μέσα στο καβαφικό σύμπαν και επιχειρεί να παρακολουθήσει πώς αυτό το σύμπαν συνδιαλέγεται με τη σημερινή πραγματικότητα.

Στη βάση της παράστασης βρίσκεται η Αραβική παροιμία «Είναι χρυσός η σιωπή και άργυρος ο λόγος». Αυτή η παροιμία στάθηκε η αφορμή να γράψει ο Καβάφης το ποίημα του «Λόγος και Σιγή» και για μας η αφορμή να τεθούν μέσα από την παράσταση πρωταρχικά ερωτήματα της ύπαρξης: «Εν αρχή ην ο Λόγος ή η Σιγή, ο Θάνατος ή η Ζωή, το Φως ή το Σκοτάδι;» Ζεύγη αντιθέτων που συγκρούονται στο εσωτερικό της ανθρώπινης συνείδησης αλλά αφορούν και στον κόσμο που μας περιβάλλει.

Έξι ποιήματα, έξι διαφορετικές ιστορίες. Τις συνδέει η γιορτή του «Σαμ ελ Νεσίμ», η γιορτή που στήνουν οι Αιγύπτιοι για να υποδεχτούν τον ερχομό της Άνοιξης. Τις συνδέει η αναμονή των «Βαρβάρων», του ποιήματος που προσφέρει το υπαινικτικό υλικό του για άμεσες συνδέσεις με τη σύγχρονη κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα. Κυρίως όμως τις συνδέει η σιωπή που ακολουθεί το τέλος ενός ποιήματος.

Γιάννης Παρασκευόπουλος

Σκηνοθεσία: Γιάννης Παρασκευόπουλος
Σκηνικά-κοστούμια: Σοφία Παπαδοπούλου
Μουσική επιμέλεια: Κοσμάς Ευφραιμίδης
Οργάνωση παραγωγής: Mαρλέν Βερσιούρεν
Παίζουν: Πάνος Αργυριάδης, Μομώ Βλάχου, Χάρης Πεχλιβανίδης, Χρίστος Στυλιανού, Άννα Σωτηρούδη, Γιάννης Τσιακμάκης, Κωνσταντίνος Χατζησάββας.

Ελεύθερη είσοδος ( ώρα έναρξης: 7.00 μ.μ) Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας

«ΟΙ ΣΤΟΧΑΣΤΕΣ ΤΟΥ ΑΟΡΑΤΟΥ»
KHALIL GIBRAN- ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
Πέμπτη 19- Παρασκευή 20/05/2011
ΜΙΚΡΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΟΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ (ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ)

«Οι Στοχαστές του Αόρατου», Khalil Gibran- Νίκος Καζαντζάκης, είναι μια σκηνική πράξη που οδηγεί τις αισθητικές φιλοσοφικές και ανθρωπολογικές εμπειρίες των δύο μεγάλων δημιουργών σε μια παράσταση πλημμυρισμένη από τους ρυθμούς και τις μελωδίες της Κρήτης και του Λιβάνου.

Πρόκειται για ένα σκηνικό πείραμα (work in progress) που αποπειράται την θεατρική σύζευξη των δύο αυτών οικουμενικών στοχαστών μέσα από την επιστολογραφία που διατηρούσαν φωτίζοντας όχι μόνο τις αισθητικές φιλοσοφικές εμπειρίες τους και την συνομιλία του δημιουργού με το έργο του, αλλά μετατρέποντας το κοινό σε ζωντανούς μάρτυρες των πιο μύχιων εξομολογήσεων γύρω από τα σημαντικότερα πρόσωπα που στοιχειοθέτησαν την προσωπική τους ζωή και την καθημερινότητά τους. Θα παρουσιαστεί στο Μικρό Θέατρο Μονής Λαζαριστών (Πειραματική Σκηνή), σε σκηνοθεσία Χριστίνας Χατζηβασιλείου.

Αντί σημειώματος

Aγαπητοί κ.κ. Γκιμπράν και Καζαντζάκη,

Παίρνω το θάρρος να Σας γράψω από κοινού αυτό το γράμμα για να Σας εξομολογηθώ –ενώ το χέρι μου τρέμει ακόμα καθώς αυτές οι σειρές γράφονται– πως, ναι, εγώ είμαι εκείνη που σκάλισα τις επιστολές και ταξίδεψα μέσα στις ζωές Σας, ανασύροντας όλα εκείνα που πιθανόν να θέλετε να ξεχάσετε: τους αδιέξοδους έρωτες, τις δυσκολίες της καθημερινότητας, την πάλη ανάμεσα «στη λάσπη και τα ονείρατα», τη μοναχική πορεία προς το ατελεύτητο, μα ήταν ο μόνος τρόπος να Σας ακολουθήσω με ορατά στοιχεία στον μυστικό και αποφατικό δρόμο που διασχίσατε και να Σας συστήσω εκ νέου σε όλους εμάς, μα και μεταξύ Σας, αφού παρά τους σχεδόν παράλληλους βίους δεν είχατε την ευκαιρία να διαπιστώσετε πως οι στοχασμοί Σας συναντιούνται «σαν το μελάνι με το χαρτί».

Παρακαλώ συγχωρήστε εκ των προτέρων πιθανές ανακατασκευές γεγονότων και τυχόν πειραματισμούς, μα πρόκειται για θέατρο, όπως και οι δυο Σας το γνωρίζετε πολύ καλά και μάλιστα για σκηνική απόπειρα που σκοπό έχει να Σας κάνει λίγο περισσότερο ορατούς, Εσάς που το έργο Σας ταυτίστηκε με την ανεύρεση του Αόρατου, Εσάς που η ζωή Σας έμελλε να γίνει οικουμενικός χάρτης πέρα από την Κρήτη και το Λίβανο, πέρα από το σήμερα…

Με ειλικρινή εκτίμηση,
Χριστίνα Χατζηβασιλείου

ΥΓ: Εγώ πάντως θα Σας περιμένω. Αόρατους ή ορατούς

Σκηνοθεσία: Χριστίνα Χατζηβασιλείου
Σκηνικά-κοστούμια: Αλεξάνδρα Μπουσουλέγκα, Ράνια Υφαντίδου
Φωτισμοί: Κωνσταντίνα Ευαγγέλου, Μαρία Λαζαρίδου
Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Λαζαρίδου
Οργάνωση παραγωγής: Mαρλέν Βερσιούρεν

Παίζουν: Γιάννης Καραμφίλης, Γιώργος Κολοβός, Εύη Σαρμή, Θάνος Φερετζέλης.

Ελεύθερη Είσοδος (ώρα έναρξης 9.00 μ.μ) Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας

* Ευχαριστούμε τους Χασάν Μπαντάουϊ (επίκουρο καθηγητή μεσαιωνικής ιστορίας αραβοϊσλαμικού κόσμου, Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας ΑΠΘ), Μarwa Helmy (υποψήφια διδάκτορα αιγυπτιολογίας, Katholieke Universiteit Leuven) και Γιώργο Χατζηβασιλείου (απόφοιτο μεταπτυχιακού προγράμματος φιλοσοφίας ΑΠΘ) για την πολύτιμη βοήθειά τους.

Στο πλαίσιο του προγράμματος «Θεσσαλονίκη Σταυροδρόμι Πολιτισμών» θα ακολουθήσουν οι εξής παραστάσεις:

«ΤΟ ΘΡΗΝΗΤΙΚΟ ΜΕΛΟΣ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΡΑΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΑΒΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ»
Ένα ανοιχτό θέαμα που συγχρωτίζει τις θρηνητικές εμβιώσεις της ελληνικής τραγωδίας με τους αραβικούς θρήνους και βρίσκει τα κοινά σημεία με στόχο την ενοποιό αισθητική που χαρακτηρίζει τις εσχατολογικές εμπειρίες Ελλήνων και Αράβων. Θα παρουσιαστεί το καλοκαίρι του 2011 σε αρχαιολογικούς χώρους, σε σκηνοθεσία Τζένης Αρσένη.

«ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΠΝΟΣ» – «ΣΤΙΓΜΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΘΗ ΤΟΥ ΙΩΒ» Χορευτική σκηνική πράξη – ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
Σκηνοθεσία- χορογραφία: sinequanon

Το Χοροθέατρο του Κ.Θ.Β.Ε. ενώνει το τελετουργικό της Βιβλικής Παράδοσης με τη σύγχρονη χορευτική εμπειρία σε μια παράσταση, στην οποία συμμετέχουν χορευτές από την Ελλάδα και το Ισραήλ.

«ΝΤΙΜΠΟΥΚ» του Bruce Mayers (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ)
Διασκευή από το ομώνυμο έργο του Σαλόμ Άνσκι
Νέο Υπερώο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών
Σκηνοθεσία: Σωτήρης Χατζάκης

Δύο ηθοποιοί ερμηνεύοντας 40 περίπου ρόλους, παρουσιάζουν σε μια τελετουργική σκηνική πράξη την Ιουδαϊκή εκδοχή του Ρωμαίου και Ιουλιέτας, μια ιστορία αγάπης πλημμυρισμένη από τις ιεροπραξίες και τις μουσικές της εβραϊκής παράδοσης.

Τον Οκτώβριο θα παρουσιαστούν επίσης και τα τρία workς in progress του Μαΐου («Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ», «ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΣΙΓΗ», «ΟΙ ΣΤΟΧΑΣΤΕΣ ΤΟΥ ΑΟΡΑΤΟΥ») σε ένα ενιαίο πρόγραμμα παραστάσεων.