Οι “Σημειώσεις Φροντίδας” είναι η εισαγωγή για την δεύτερη φάση της θεματικής ενότητας του ινστιτούτου «Γραφείο Φροντίδας» (The Bureau of Care) που ξεκίνησε το 2020, η οποία εγκαινιάζει συνεργασίες με εικαστικους, επιμελητές και δημιουργούς υπό τον τίτλο «Συμμαχίες Φροντίδας» που θα διαρκέσει ως το 2024.
Η έκθεση που πραγματοποιείται λίγους μήνες μετά τον θάνατο της εικαστικού, εστιάζει σε δύο βασικά ερωτήματα: μπορεί ο ρόλος του αρχείου να αποτελεί χειρονομία φροντίδας και ποιός φροντίζει για την κληρονομιά του έργου τέχνης μετά το τέλος της ζωής του καλλιτέχνη; Το έργο της Ειρήνης Βουρλούμη συνιστά ιδανικό παράδειγμα για να αναλογιστούμε τα παραπάνω ερωτήματα..
Η επιμελήτρια Ηλιάνα Φωκιανάκη συστήθηκε με το έργο της Βουρλούμη το 2020, καλώντας την θεωρητικό Υπατία Βουρλούμη να επιμεληθεί μια ημερίδα συζητήσεων για τον φεμινισμό. Η θεωρητικός πλαισίωσε την ημερίδα με εικόνες από ζωγραφικά έργα της θείας της, Ειρήνης Βουρλούμη. Έτσι γεννήθηκε η επιθυμία στην επιμελήτρια να εξερευνήσει το έργο της ζωγράφου. Η πανδημία αλλά και ο αιφνίδιος θάνατος της ζωγράφου κατέστησαν αυτή την συνάντηση αδύνατη, μετατρέποντας την παρούσα έκθεση σε μια μεταγενέστερη, ετεροχρονισμένη πράξη φροντίδας στο σύνολο του έργου της Βουρλούμη. Σε συνεργασία με την οικογένεια της εικαστικού, η Φωκιανάκη μελέτησε όλο το αρχείο της Βουρλούμη που υπήρχε στο εργαστήριο και σπίτι της στην Αίγινα, συναρμολογώντας τα κομμάτια ενός σπάνιου εικαστικού αφηγήματος.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η περίπτωση της Βουρλούμη αποτελεί ένα μοναδικό παράδειγμα δημιουργού που καταπιάστηκε με πολλαπλά μέσα και τρόπους καλλιτεχνικής έκφρασης: ηθοποιός, σκηνογράφος, γλύπτρια, ζωγράφος. Με ένα μεγάλο κομμάτι του έργου της να παραμένει άγνωστο στο ευρύ κοινό, η έκθεση επιχειρεί να εστιάσει στην συνολική διαδρομή της πολιτιστικής παραγωγής της Βουρλούμη και περιλαμβάνει μια σειρά έργων που δεν έχει παρουσιαστεί ως τώρα. Παράλληλα όμως επιχειρεί να περιγράψει, ίσως την πρώτη ιστορική στιγμή οικονομικής χειραφέτησης των Ελληνίδων γυναικών εικαστικών, οι οποίες κατάφεραν να βιοπορίζονται μέσα από το έργο τους.
Γλυπτά, μικροαντικείμενα, κομμάτια από τα εκατοντάδες μπλοκ σημειώσεων και σχεδίου της εικαστικού παρουσιάζονται μαζί με ζωγραφικά της έργα αλλά και στιγμιότυπα από την ζωή της.
Η Ειρήνη Βουρλούμη γεννήθηκε στην Αθήνα τον Ιούνιο του 1941. Παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής στην Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και στην Ecole des Beaux Arts στο Παρίσι. Δούλεψε ως βοηθός του Γιάννη Τσαρούχη και μέσω της συνεργασίας τους αγάπησε την υποκριτική και αποφοίτησε από την Σχολή Θεάτρου του Π. Κατσέλη. Δούλεψε ως ηθοποιός στο θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση για αρκετά χρόνια. Παράλληλα με την καριέρα της ως ηθοποιός εργαζόταν ως γραφίστρια στη διαφημιστική εταιρεία ΚΑΡΑΜΠΟΤ. Το 1979 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη όπου και αφοσιώθηκε στην ζωγραφική και την μικρογλυπτική ξεκινώντας την δημιουργία κοσμημάτων. Εκθέσεις των κοσμημάτων και των ζωγραφικών έργων της έγιναν σε Καναδά και Η.Π.Α., κατά την περίοδο 1979-1985. Παράλληλα δημιουργησε σχέδια για την Χρυσοθήκη Ζολώτα. Την δεκαετία του ’90 επέστρεψε στην Ελλάδα και από το 1995 ζούσε μόνιμα στην Αίγινα. Εκθέσεις της έχουν λάβει χώρα σε Athens Art Gallery, Gallery of Wearable Art NY, Vitti Gallery, Gallery Skoufa, Kouros Gallery NY, Γραφεία ΕΟΤ Μόντρεαλ, Λαβύρινθος Γκαλερί, Λαογραφικό Μουσείο Αίγινας, Αστρα Γκαλερί κ.α.
Το πρόγραμμα «Συμμαχίες Φροντίδας» υποστηρίζεται από το European Cultural Foundation και είναι μέρος του project “European Pavilion”.
