Μιχάλης Κατζουράκης: Η αφαίρεση και η γεωμετρικότητα έχουν πολύ δύναμη

Τα περισσότερα έργα της έκθεσης, τα είχε παρουσιάσει στην ατομική έκθεσή του στο Ινστιτούτο Γκαίτε της Αθήνας το 1969. Πρόκειται για μινιμαλιστικά έργα δύο και τριών διαστάσεων. Τα έργα βασίζονται στην ιδέα του αναπτύγματος κουτιών συσκευασίας και στο ξεδίπλωμα, ανασύνθεση του σχήματος του κύβου.

-Στην έκθεσή σας με τίτλο Open Box, βλέπουμε έργα που παραπέμπουν σε ανοιχτά κουτιά που έχουν κυρίως το σχήμα του κύβου. Ο κύβος θεωρείται ένα από τα στοιχεία της φύσης· ήταν ένα από τα πέντε στερεά στον Πλάτωνα, για τους αλχημιστές αντιπροσώπευε τη γη, στην αρχιτεκτονική του ναού της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης συμβολίζει τον επίγειο κόσμο, ενώ για την Ισλαμική θρησκεία, κυβικό είναι το σχήμα του ιερού χώρου, στο οποίο πιστεύεται ότι είναι το σημείο πρόσκρουσης του μετεωρίτη. Επίσης να μην ξεχνάμε πως το σχήμα του έδωσε το έναυσμα για τον κυβισμό. Για εσάς, τί αντιπροσωπεύει ο κύβος;

Για μένα αντιπροσωπεύει απλά έναν κύβο. Και με το να τον ανοίγω είναι μια αφορμή για να προχωρήσω σε άλλα έργα και σχήματα. Πρόθεση μου είναι η δημιουργία ανοιχτών σχημάτων και μορφών. Για μένα είναι μια μινιμαλιτιστική προσέγγιση.

–Γιατί το έργο σας επικεντρώνεται κυρίως στη γεωμετρική αφαίρεση;

Ίσως είναι η διάθεση που έχω μέσα μου. Υποσυνείδητα πιστεύω ότι η αφαίρεση και η γεωμετρικότητα έχουν πολύ δύναμη. Μου προσφέρουν τη δυνατότητα να εκφραστώ. Ουσιαστικά αυτά που παρατηρώ γύρω μου είναι εικόνες. Με ενδιέφεραν οι γκρεμισμένες όψεις κτηρίων, και γενικότερα το αποτύπωμα που αφήνει ένα γκρεμισμένο σπίτι, δηλαδή η μεσοτοιχία που απομένει. Σε ένα αποτύπωμα, βλέπω μια έτοιμη ζωγραφική σύνθεση. Και πάντα αυτό που ανακαλύπτω είναι και πάλι το αφαιρετικό, το γεωμετρικό.

–Το ζωγραφικό έργο που παρουσιάζετε στην έκθεση, μου θυμίζει αυτά των Frank Stella και του Sol LeWitt. Η δουλειά σας έχει επηρεαστεί από αυτούς τους καλλιτέχνες ή από άλλους της γενιάς σας;

Γνώρισα τα έργα τους αργότερα, μετά αφού είχα κάνει τα δικά μου. Όλη αυτή η ατμόσφαιρα της τέχνης της εποχής σίγουρα με επηρέασε. Λόγω της δουλειάς μου ταξίδευα πολύ, και παρακολουθούσα την τέχνη στην Ευρώπη και Αμερική.

–Αυτό το έργο σας, αν και ζωγραφικό, για μένα εκφράζει την αγωνία των καλλιτεχνών της γενιάς σας να φύγετε από τον καμβά και να βγείτε στο χώρο. Άλλοι καλλιτέχνες, όπως ο Κουνέλλης, παρόλο που τα περισσότερα έργα του είναι εγκαταστάσεις, θεωρούσε τον εαυτό του ζωγράφο. Εσείς αυτό το έργο σας το θεωρείτε ζωγραφικό;

Παρόλο που το έργο έχει αυτή τη δύναμη να φύγει από τον τοίχο, το θεωρώ ζωγραφικό. Όταν τα δημιούργησα τη δεκαετία του ’60, με απασχολούσε ο ρυθμός των σχημάτων και των χρωμάτων. Προσπαθούσα να ανακαλύψω και να διαμορφώσω το δικό μου προσωπικό λεξιλόγιο. Δημιουργώ αυτές τις αναδιπλώσεις γιατί με ενδιαφέρει το έργο να είναι τρισδιάστατο και να έχει μια σχέση με το χώρο.

-Στην έκθεση, έχετε μια σειρά μικρογλυπτών που το καθένα τους είναι τοποθετημένο σε ξεχωριστό βάθρο και τα εκθέτετε όλα μαζί. Θέλετε να δημιουργήσετε ένα έργο, μια εγκατάσταση;

Τα έχω συγκεντρωμένα γιατί θέλω να έχουν μια απόλυτη σχέση μεταξύ τους. Τα έργα αυτά θα μπορούσαν να δημιουργηθούν σε μεγάλη κλίμακα και να υπάρξουν μόνα τους, αυτόνομα. Μου αρέσουν όμως και συγκεντρωμένα. Το καθένα τους βέβαια αποτελεί ένα ξεχωριστό έργο αλλά και όλα μαζί δημιουργούν μια κατάσταση.

-Τα έργα που παρουσιάζετε στη Roma Gallery, τα οποία βασίζονται στην ιδέα αναπτύγματος κουτιών συσκευασίας, έχουν δημιουργηθεί στα τέλη της δεκαετίας του ’60. Μήπως σήμερα που τα εκθέτετε αποκτούν μια νέα σημασία;

Για μένα ήταν μια αφορμή να ξαναδείξω την παλιά μου δουλειά. Οι διαστάσεις του χώρου με οδήγησαν προς αυτή την επιλογή των έργων. Τα έργα μοιάζουν να ασφυκτιούν μέσα στο χώρο της γκαλερί και τοποθετούν τον θεατή μέσα στο έργο.

Διαβάστε επίσης:

Μιχάλης Κατζουράκης – Open Box: Ατομική έκθεση στη Roma Gallery