Μια νέα τοιχογραφία από τη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση στην Αθήνα

Ένα έργο για την Αθήνα, μια πόλη γεμάτη συναισθήματα και συγκινήσεις. Μια τοιχογραφία για έναν κόσμο ρευστό, αβέβαιο, ευμετάβλητο.

Ένα έργο για την αβεβαιότητα του μέλλοντος και την αισιοδοξία της αλλαγής. Το «Κύμα / Νεύμα» είναι μια τοιχογραφία που (απο)χαιρετά το σήμερα, ελπίζοντας για το αύριο. Μέσα στις ζοφερές μέρες που ζούμε, η τοιχογραφία της Σοφίας Στεβή στέλνει ένα κωδικοποιημένο μήνυμα αισιοδοξίας.

Η τοιχογραφία καταλαμβάνει την πλαϊνή όψη μιας πενταόροφης πολυκατοικίας που βρίσκεται στην οδό Δορυλαίου 18, πλησίον της πλατείας Μαβίλη. Στο πάνω μέρος ενός μακρόστενου, ακάθαρτου τοίχου, ο οποίος φέρει τα ίχνη μιας γκρεμισμένης κατοικίας, οι διερχόμενοι που ανεβαίνουν προς τον Λόφο του Λυκαβηττού σηκώνουν το κεφάλι για να αντικρίσουν, με φόντο τον αττικό ουρανό, μια ονειρική σύνθεση με κυματοειδείς μορφές ύψους 13 μέτρων. Μια αισθησιακή γυναικεία φιγούρα, μια γυμνή Αφροδίτη με κεφάλι φιδιού, συντροφεύει έναν μαύρο όγκο που μοιάζει με απειλητικό νέφος ή αγριεμένο κύμα. Με έντονα συμβολικό και αλληγορικό χαρακτήρα, η τοιχογραφία της Στεβή εκπέμπει τα ανάμεικτα συναισθήματα που νιώθουμε σε καιρούς κρίσης. Όπως τα περισσότερα έργα της καλλιτέχνιδας, έτσι και η παρούσα σύνθεση απηχεί την αμφιθυμία (αντιθετικές έννοιες και δίπολα: χαρμολύπη, ευτυχία-δυστυχία, ασφάλεια-επισφάλεια, αισιοδοξία-απαισιοδοξία) που χαρακτηρίζει τη ζωή στην πόλη, τη ζωή στον 21ο αιώνα. Το “Wave” της Στεβή θα μπορούσε να αναφέρεται στα κύματα της πανδημίας, σε ένα αβέβαιο μέλλον. Ταυτόχρονα, όμως, νεύει στο θαύμα, στην αλλαγή, σε έναν θαυμαστό καινούριο κόσμο.

Η Σοφία Στεβή σημειώνει για τον πίνακα στον οποίο βασίστηκε η τοιχογραφία της: «Ονομάζω αυτόν τον πίνακα “Το κύμα / Το νεύμα” – ένα λογοπαίγνιο της αγγλικής λέξης “wave”. Μια γυναικεία φιγούρα γνέφει προς τα κάπου, ενώ κοντά της βρίσκεται ένα μαύρο σύννεφο, σαν κύμα, έτοιμο να την καταπιεί. Ίσως αυτό το σύννεφο να συμβολίζει το μέλλον. Τα τελευταία χρόνια ήταν αρκετά δύσκολα για την ανθρωπότητα. Η πανδημία και η κλιματική αλλαγή έχουν κάνει τη ζωή δύσκολη για πολλούς και αφόρητη για ακόμα περισσότερους. Χρειάζεται να πάρουμε όλοι σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον του όμορφου πλανήτη μας. Αυτό το έργο μιλά για την ανησυχία και την αβεβαιότητα του να ζεις σε τέτοιες συνθήκες, σε μια πραγματικότητα, όπου τα άσχημα νέα έχουν γίνει πλέον καθημερινότητα. Έχει, όμως, να κάνει και με την αισιοδοξία και την ελπίδα για αλλαγή, κάτι που πιστεύω ότι είναι έμφυτο στην ανθρώπινη φύση».

Ο πολιτισμός βγαίνει και πάλι από τη Στέγη και διατρέχει την πόλη. Κατεβαίνει στο κέντρο της Αθήνας, βάζει χρώμα στους τοίχους της, και υπερασπίζεται το αστικό τοπίο ως κάτι διαχρονικό. Η Αθήνα είναι η πόλη μας και την αντιμετωπίζουμε σαν αυτό που είναι: Έναν ζωντανό οργανισμό γεμάτο ενδιαφέρουσες συναντήσεις, γεμάτο ανθρώπους που με τη δουλειά τους αλλάζουν δρόμους ή γειτονιές, καθένας με τον τρόπο του – μια περιοχή που εξελίσσεται διαρκώς, ανανεώνεται και αναζητά απαντήσεις σε διαχρονικά ερωτήματα. Και γι’ αυτό, την εξερευνούμε καθημερινά. Κάθε χρόνο, μέσα από αναθέσεις και επιτόπιες καλλιτεχνικές παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο του κέντρου της Αθήνας, η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση αναζητά μέρη στα οποία η τέχνη μπλέκεται με τη καθημερινότητα. Μέσα από μια σειρά έργων που διαπερνούν τις πολυκατοικίες, σπουδαία έργα σύγχρονων Ελλήνων εικαστικών αναγεννιούνται σε μεγάλη κλίμακα. Μετά το «Φιλί» του Ηλία Παπαηλιάκη στην πλατεία Αυδή στο Μεταξουργείο, η Στέγη παρουσιάζει το «Κύμα / Νεύμα» της Σοφίας Στεβή στην πλατεία Μαβίλη. Και θα υπάρξει συνέχεια.

Συντελεστές

Σοφία Στεβή, ζωγράφος
Οργάνωση Παραγωγής Ιδρύματος Ωνάση: Μαρία Βασαριώτου
Εκτέλεση Παραγωγής: UrbanAct

Onassis Culture
Διευθύντρια Πολιτισμού: Αφροδίτη Παναγιωτάκου
Αναπληρωτής Διευθυντής Πολιτισμού: Δημήτρης Θεοδωρόπουλος
Σχεδιασμός προβολής: Τμήμα Επικοινωνίας Ιδρύματος Ωνάση
Ανάθεση & Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

Σοφία Στεβή

Η Σοφία Στεβή γεννήθηκε στην Αθήνα το 1982. Δημιουργεί ζωγραφικά έργα, γλυπτά, εγκαταστάσεις και artists’ books – αινιγματικές, ονειρικές συνθέσεις, όπου η γυναικεία, κατά βάση, σεξουαλικότητα βρίσκει απενεχοποιημένες μορφές έκφρασης, ανοιχτές σε πολλαπλές ερμηνείες. Με αναφορές και έμπνευση από την ποίηση, τη φιλοσοφία και τα ψηφιακά μέσα, στήνει το εικαστικό της σύμπαν με δυναμικές, χειρονομιακές πινελιές από ιαπωνική μελάνη και «κουφετί» χρώματα, που παραπέμπουν στον ρευστό κόσμο ενός θραυσματικού animation. Σπούδασε στη Σχολή Βακαλό Art & Design στην Αθήνα (2004) και στο Central Saint Martin’s School στο Λονδίνο (2009), και έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε πολλές ομαδικές και ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα, το 2017 πραγματοποίησε την πρώτη της ατομική έκθεση στην Αθήνα, στην γκαλερί The Breeder, ενώ έργα της φιλοξενήθηκαν το 2018 στο BALTIC Centre for Contemporary Art στο Γκέιτσχεντ της Μεγάλης Βρετανίας, το 2019 στην Pippy Houldsworth Gallery του Λονδίνου και, πιο πρόσφατα, το 2021, στην γκαλερί Alma Zevi (πλέον Paterson Zevi) της Βενετίας, όπου επέλεξε να παρουσιάσει δουλειά μικρότερης κλίμακας, ζωγραφισμένη σε μια ήσυχη παλέτα από τονικότητες που κυμαίνονται ανάμεσα στο άσπρο και στο μαύρο. Η Στεβή είναι μία από τις εικαστικούς που παρουσίασε το New Museum της Νέας Υόρκης, σε συνεργασία με το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, στην έκθεση «The Equilibrists» (2016). Τέλος, είναι δημιουργός του καλλιτεχνικού πρότζεκτ Fokidos, το οποίο, με έδρα ένα διαμέρισμα στους Αμπελοκήπους, αναπτύσσει έναν δυναμικό εικαστικό διάλογο στην πόλη της Αθήνας, μέσα από εκθέσεις, περφόρμανς και ομιλίες.