Μια ματιά στον κόσμο του πρωτοποριακού Έντγκαρ Άλαν Πόε

Θα ήταν ευχής έργον να είχαν όλοι γνώση περί του μεγαλείου και της σπουδαιότητας του ονόματος που ακούει στον Έντγκαρ Άλαν Πόε, γιατί πολύ απλά μιλάμε για τον «αρχιμανδρίτη» και πρωτομάστορα του αστυνομικού-φανταστικού μυθιστορήματος, είναι αυτός που καθιέρωσε το είδος και ενέπνευσε γενιές και γενιές αστυνομικών μυθιστοριογράφων και συγγραφέων του φανταστικού. Αυτός ο σκοτεινός ιππότης και μοναχικός καβαλάρης της λογοτεχνίας του τρόμου, του φανταστικού και του αστυνομικού δεν είναι άλλος από τον δάσκαλο Έντγκαρ Άλαν Πόε, ένα λογοτέχνη που εισήγαγε ένα νέο είδος διηγήματος, μυστήριο, λίγο γοτθικό και πολύ ανατρεπτικό. Ο Πόε ήταν πολλά περισσότερα από ένας συγγραφέας αστυνομικών και φανταστικών ιστοριών, αλλά αυτό δεν είναι του παρόντος. Η πένα του, που σιώπησε νωρίς λόγω του πρόωρου θανάτου του, μας άφησε κληρονομιά ανεκτίμητη.

Ένας σκοτεινός ήρωας της ζωής του που έλαμψε με την γραφή

Χάρη στις εκδόσεις Λέμβος και στον εξαιρετικό ερευνητή Λευτέρη Δρακόπουλο, έχουμε τη μοναδική ευκαιρία ως αναγνώστες να γνωρίσουμε τον επιφανή Πόε μέσα από τη ματιά στο δικό του κόσμο όπως χαρακτηριστικά έχει ονομαστεί αυτή η σπουδαία σειρά τσέπης που είναι ιδιαίτερα πολύτιμη για μια γνωριμία με κορυφαίες προσωπικότητες και όπως μπορεί κανείς να καταλάβει το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι μοναδικό. Διαβάζουμε για παράδειγμα πως ο Πόε γεννήθηκε στη Βοστόνη το 1809, χωρίς να γνωρίσει τον πατέρα του και με μία μητέρα βαριά άρρωστη από φυματίωση. Η εικόνα του θανάτου στιγμάτισε από τότε και για πάντα την ζωή του και το οξύμωρο της ιστορίας του είναι πως ο θάνατος έγινε η έμπνευσή του, ο μοχλός δημιουργίας του και το άστρο που τον έκανε να λάμψει, όσο μακάβριο και αν ακούγεται ή διαβάζεται. Υιοθετήθηκε από την κυρία Άλαν η οποία συμπάθησε το νεαρό αγόρι και έτσι δίπλα στο Πόε και το Έντγκαρ συμπληρώθηκε και το Άλαν.

Είναι αναμφίβολα εκπληκτικό το γεγονός ο πολυγραφότατος κύριος Πόε, σε μόλις 40 χρόνια, όσο διήρκεσε δηλαδή και η ζωή του, κατάφερε να πρωταγωνιστήσει και να διαπρέψει στο λογοτεχνικό παγκόσμιο στερέωμα. Η αναγνώρισή του βεβαίως επήλθε, όπως άλλωστε συμβαίνει παραδοσιακά, κατόπιν εορτής. Από τη μία μεριά αυτό και οι φιλοσοφικές του ανησυχίες και αναζητήσεις του στέρησαν μία ζωή ήρεμη και ομαλή, η οποία τελικά όπως αποδείχθηκε είχε καθορισμένη ημερομηνία λήξης αλλά από την άλλη ήταν οι λόγοι και οι παράμετροι που τον βοήθησαν να μεγαλουργήσει και να εφεύρει όλες αυτές τις καθηλωτικές και εξωπραγματικά μαύρες ιστορίες. Με το ποτό ξέφευγε το μυαλό του σε άλλους δρόμους, δικούς του άγνωστους και ανεξερεύνητους που κανένας δεν μπορούσε να κατανοήσει. Σαν ένας Γκόγια της λογοτεχνίας – τον Γκόγια τον κατέτρεχαν φαντάσματα και αέναοι εφιάλτες – το ποτό στοίχειωνε την φαντασία του με αποτέλεσμα να τον κυνηγάνε ανύπαρκτες παρουσίες και να ξεφεύγει η λογική του.

Λαμβάνουμε σημαντικές πληροφορίες για την Αμερική και τις συνθήκες εκείνης της εποχής, για τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια, για τις επιρροές στο έργο του, για την ώριμη περίοδο γραφής του. Το συμπυκνωμένο βιβλίο αυτό είναι ένας εξαιρετικός χάρτης και ένας οδηγός για τη γνωριμία μας με τον Έντγκαρ Άλαν Πόε και ένας μοναδικός τρόπος να διεισδύσουμε στο μαγικό μα και σκοτεινό του κόσμο. Ο Πόε είναι μία μορφή μελαγχολική, ταραγμένη και απελπισμένη. Το έργο του όλο, το οποίο περιλαμβάνει 30 περίπου ποιήματα και άλλα τόσα διηγήματα έχει οικοδομηθεί από αυτήν την ακατάσχετη δυστυχία που τον κυνηγούσε σε όλη του την ζωή. Πριν ακόμα γεννηθεί αισθανόταν δυστυχής, κατατρεγμένος από την μοίρα, καταραμένος και βασανισμένος.
Οι συγγραφικές του μαρτυρίες είναι αυτές που τον διέσωζαν κάθε μέρα από την πλήρη εξαθλίωση του είναι του και από την ολική κατάθλιψη στην οποία θα έπεφτε ίσως και πιο νωρίς αν δεν είχε για στήριγμα και αποκούμπι του την πένα του. Όλη αυτήν την ατμόσφαιρα θανάτου, τρόμου και απελπισίας βρίσκουμε έκδηλη και πρωτοστατούσα σε κάθε γραμμή των διηγημάτων και ποιημάτων του. Αυτό το βιβλίο του αποδίδει τον φόρο τιμής που αξίζει, η παρακαταθήκη του είναι αδιαμφισβήτητη.

Ο Πόε, εξαντλημένος από τις εξουθενωτικές του μαύρες και κακόβουλες σκέψεις μας άφησε κληρονομιά ένα έργο πλούσιο, διαχρονικό και πάντα επίκαιρο. Είναι η σκιά του, η μοναξιά του σχοινοβάτη που αναζητά την ύπαρξή του και που πάντα θα συντροφεύει τα αναγνώσματά μας όσα χρόνια και αν περάσουν καλούμενοι να περπατήσουμε σαν ακροβάτες του ονείρου του. Σε αυτόν τον πρώτο τόμο, έχουν συγκεντρωθεί μερικά από τα πιο εμβληματικά του διηγήματα, είναι αυτά που τον καθιέρωσαν στην μνήμη μας και τον διαβάζουμε σήμερα πιο ζωντανό και επίκαιρο όσο ποτέ μιας και οι ιστορίες του, μακάβριες και σκοτεινές και αν είναι, αποτελούν οδηγό έμπνευσης, ανάγνωσης και συλλογισμού τόσο για μικρούς όσο και μεγάλους. Σε κάποια από τις μακάβριες ιστορίες του αναφέρει: “Αλίμονο! Είθε ο Θεός τουλάχιστον να με προστατεύσει και να με ελευθερώσει από τα νύχια του αρχιδαίμονα! Η ηχώ των χτυπημάτων μου είχε σχεδόν κοπάσει, όταν μια φωνή μου απάντησε από τα βάθη του τάφου! Ένα παράπονο, αρχικά φιμωμένο και διακεκομμένο, σαν τον λυγμό ενός παιδιού…”.

Aποσπάσματα από το βιβλίο 

“Η ζωή του Πόε ποτέ δεν ήταν ευχάριστη, αν εξαιρέσει κανείς τα πρώτα χρόνια με τους Άλαν. Ακόμα και τότε η μοναξιά και η λύπη τον συνόδευαν. Η επανεμφάνιση των δυσκολιών ήταν επίσης ένα από τα χαρακτηριστικά αυτής της ζωής”

“Εξαρτημένος από τα ναρκωτικά, περπατούσε τη νύχτα στα χειρότερα μέρη, όπου και έλαβε τη χαριστική βολή”

Διαβάστε επίσης:

Μια ματιά στον κόσμο του Έντγκαρ Άλαν Πόε: Το βιβλίο του Λευτέρη Δρακόπουλου από τις Εκδόσεις Λέμβος