Παγκράτης Παγκρατίδης: Η σύλληψη της ιδέας ξεκινάει με το κλικ

Ο φωτογράφος Παγκράτης Παγκρατίδης συστήνεται στο Culturenow, μιλώσντας στην Μαρία Κωφίδου για το ξεκίνημά του ως φωτογράφος, αλλά και για την συμμετοχή του στην έκθεση Μilan Image Art Fair-ΜΙΑ– τον Μάιο που μας πέρασε.

Συνέντευξη στην Μαρία Κωφίδου

CultureNow: Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με τη φωτογραφία αφήνοντας πίσω σου την πορεία σου ως μουσικός και ηχολήπτης;

Παγκράτης Παγκρατίδης: Η ιστορία ξεκίνησε το 2000, όταν πήρα την πρώτη μου ψηφιακή μηχανή. Ύστερα απο διάφορους πειραματισμούς κατάλαβα πόσο πολύ μου αρέσει. Το 2008 άφησα την ηχοληψία και δόθηκα ολοκληρωτικά στη φωτογραφία. Το αστείο είναι ότι όταν άρχισα να παρουσιάζω τη δουλειά μου σε υπεύθυνους περιοδικών η απάντηση τους ήταν αρνητική σε οποιαδήποτε συνεργασία. Για να είμαι ειλικρινής δεν είχα καμία διάθεση, αλλά οι λόγοι που με ώθησαν όπως καταλαβαίνεις ήταν βιοποριστικοί. Έτσι αναγκάστηκα να προσανατολιστώ σε γκαλερί και κάπως έτσι ξεκίνησε μία σειρά απο εκθέσεις ομαδικές και ατομικές με απόγειο την παρουσία του έργου μου στην έκθεση Μilan Image Art Fair-ΜΙΑ- φέτος το Μάιο. Κάθε εμπόδιο σε καλό λοιπόν.

C. N.: Ποιος είναι ο απόηχος απο την παρουσία σου στην ΜΙΑ;

Π. Π.: Έμεινα έκπληκτος απο την ανταπόκριση του κόσμου, αν αναλογιστεί κανείς ότι το πλήθος των καλλιτεχνών και των γκαλερί που τους αντιπροσώπευαν υπερέβαινε τους 200. Παρουσιάσαμε κατά βάση Ελλάδα. Δε ξέρω αν ήταν τυχαίο ή ήταν των καιρών έργο.

Κάποια απο αυτά άνηκαν στη σειρά Color in Black & White, κάποια στη σειρά μου Ancient Athens, και καποια, 10 γκραβούρες συγκεκριμένα, απο τα γυμνά μου.

Φροντίσαμε ιδιαίτερα την παρουσίαση χρησιμοποιόντας ό,τι καλύτερο παρέχει η τεχνολογία στο τομέα εκτύπωση επικόλληση έκθεση, θέλοντας να τιμήσουμε τη δουλειά αλλά και τους πελάτες. Τέσσερα έργα ήταν σε διάσταση 78,5 χ 175cm, τρία σε διάσταση 80x120cm και κάποια άλλα σε διαφορετικές διαστάσεις. Οι κριτικές ήταν ενθαρρυντικές έως και διθυραμβικές. Χαρακτηρίστηκε ως η πιο ενδιαφέρουσα δουλειά στο σύνολο της έκθεσης. Και για εμένα αυτό είναι μεγάλη τιμή. Ακόμη και να ήθελα κάποια στιγμή να σταματήσω να προσπαθώ τώρα η μόνη μου επιλογή είναι να συνεχίσω. Έλαβα τα διαπιστευτήρια πως αυτό που κάνω είναι μοναδικό, όπως κάθετι που κάνουμε με αγάπη.

C. N.: Η φωτογραφία ήτανε ένα “ψώνιο” που μετατράπηκε σε μέσο για να εκφράσεις τις καλλιτεχνικές σου ή προσωπικές εμμονές;

Π. Π.: Στη δική μου περίπτωση λειτούργησε σαν ψυχοφάρμακο. Υπήρχαν φορές που δεν είχα καλή διάθεση και έπαιρνα τη μηχανή και έβγαινα έξω να φωτογραφίσω. Δούλεψε έτσι. Ίσως αυτή η κακή περίοδος που μπήκε η φωτογραφία στη ζωή μου δεν ήταν ένα τυχαίο γεγονός και στο πως την αντιμετωπίζω. Για εμένα είναι το όχημα, το όπλο, το μέσο, δεν φωτογραφίζω για να φωτογραφίσω και αυτό άλλωστε φαίνεται και απο τη δουλειά μου. Για εμένα η σύλληψη της ιδέας ξεκινάει με το κλικ.

C. N.: Θεωρείς ότι είναι απαραίτητη η εκπαίδευση, διότι στο χώρο της φωτογραφίας υπάρχουν και αρκετοί αυτοδίδακτοι όπως και εσύ;

Π. Π.: Προσωπικά είμαι αυτοδίδακτος, κάτι που μπορεί να κάνει την αρχή και την πορεία σου πιο κουραστική, αλλά σου προσφέρει μια μεγαλύτερη ελευθερία, ανακαλύπτεις πράγματα που δεν τα μαθαίνεις στα θρανία. Φυσικά και είναι καλό να υπάρχουν γνώσεις, αλλά το θεωρώ εξαιρετικά δύσκολο να ξεμάθεις όσα μαθαίνεις σε μία σχολή, πρέπει να είσαι πραγματικά μεγάλο ταλέντο για να σπάσεις τα δεσμά.

C. N.: Η ψηφιακή επεξεργασία που είναι έκδηλη σε όλα τα έργα σου θα μπορούσε να προκαλέσει συναδέλφους σου να σχολιάσουν πως αυτό που κάνεις δεν είναι φωτογραφία;

Π. Π.: Βέβαια. Κάποιοι το έχουν πει, σε άλλους το βλέπω στα μάτια τους. Ευθέως δεν το λέει κανείς. Μπορεί να τους ενοχλεί η δουλειά μου, αλλά δε με πειράζει. Δε θεωρώ ότι αυτό που κάνω είναι φωτογραφία, χωρίς να παύει να είναι φωτογραφία όμως. Μπορείς να πεις ότι αναιρώ και ξαναγεννώ την εικόνα. Photoshop υπάρχει σε κάθε φωτογραφία. Αν διαθέσεις μία ώρα για παράδειγμα για να δημιουργήσεις μία τέλεια τεχνοκρατικά φωτογραφία ή μία καλλιτεχνική φωτογραφία και στις δύο περιπτώσεις photoshop δεν κάνεις; Και οι παλιότεροι εξ ημών δε κάνανε σκοτεινό θάλαμο; Προσωπικά έχω θέσει ένα όριο, να μην κάνω τίποτε παραπάνω απο ο,τι θα μπορούσε να γίνει στο σκοτεινό θάλαμο. Απαντάω λοιπόν σε όλους τους φωτογράφους που μπορεί να σκέφτονται αρνητικά ότι δεν κάνω τίποτε περισσότερο απο αυτό, ίσως λιγότερο.

C. N.: Αν αυτοί είναι οι τεχνοκρατές της φωτογραφίας, εσύ τι χαρακτηρισμό θα έδινες στον εαυτό σου;

Π. Π.: Οτιδήποτε ακολουθεί τους κανόνες είναι τεχνοκρατικό. Και εγώ είμαι ενάντια στους κανόνες.
Θέλω να διαγράψω τη δική μου πορεία και να έχω το δικό μου καλλιτεχνικό στίγμα.

C. N.: Σε τι ποσοστό συμβάλλουν οι γκαλερί στην προώθηση της δουλειάς ενός καλλιτέχνη;

Π. Π.: Η αλήθεια είναι πως δεν είμαι πολύ καιρό στον χώρο των γκαλερί, αλλά είμαι στην
αγορά εργασίας κοντά 30 χρόνια τώρα, με την μουσική και την ηχοληψία κι έτσι ίσως θα μπορούσα να έχω μια άποψη και αυτή είναι ότι ο ρόλος τους είναι μεγάλος! Πολύ μεγάλος θα έλεγα, ειδικά για τους εικαστικούς φωτογράφους. Υπό την έννοια ότι εμείς δεν έχουμε το λεγόμενο ατελιέ των ζωγράφων ή το εργαστήρι των γλυπτών.

Δεν είναι καν στη συνείδηση του κόσμου στην Ελλάδα ειδικά ότι μπορεί η φωτογραφία να είναι τέχνη. Έτσι ο εικαστικός φωτογράφος δεν έχει παρά να περιμένει τις όποιες πωλήσεις έργων του απο τις γκαλερί που συνεργάζεται. Οι γκαλερί στην Ελλάδα -κι απο τις λίγες πληροφορίες που έχω- δεν ενδιαφέρονται κι ίσως απο την πλευρά τους να έχουν και δίκιο, δεν δείχνουν να υποστηρίζουν με την λογική να επενδύσουν. Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις. Προσωπικά πιστεύω ότι θα έπρεπε να λειτουργούν σαν μάνατζερ, όπως συμβαίνει στο εξωτερικό απο όσο γνωρίζω.

Πρέπει ο καλλιτέχνης να βιοπορίζεται και αν μη τι αλλο να μην έχει το άγχος για τα προς το ζην, ώστε να μπορει να αφοσιωθεί. Δεν ξέρω… Το βρίσκω κάπως παράξενο… Σα να βαριούνται να ασχοληθούν απο τη στιγμή που έχουν μάλιστα μπροστά πέρα απο κάθε αμφιβολία κάτι δυνατό. Ίσως η ελληνική αγορά να είναι μικρή για τέτοιου είδους εγχειρήματα… Υπάρχει όμως και η ευρωπαϊκή, η αμερικανική και πλέον και η ασιατική, γιατί όχι;

C. N.: Δουλεύεις με project;

Π. Π.: Το έχω κάνει αλλά μόνο για να δω ότι μπορώ. Το θέμα για εμένα βγαίνει απο το τυχαίο. Δε δουλεύω με μια ιδέα, πχ να φωτογραφίσω τους στύλους της ΔΕΗ.

C. N.: Αν μπορούσες να δώσεις τον τίτλο “η απόλυτη ευτυχία” σε μία φωτογραφία ποια θα ήταν αυτή; Τι θα απεικόνιζε;
 
Π. Π.: Το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό ακούγοντας την ερώτησή σου είναι να σηκώσω τη μηχανή και να τραβήξω τον ουρανό “καμμένο”, ένα τίποτα. Όλα απο εκεί ξεκινάνε.

C. N.: Τι είναι η φωτογραφία για εσένα;

Π. Π.: Το ψέμα μου.

Info: Ο Παγκράτης Παγκρατίδης είναι γεννημένος στην Καβάλα το Δεκέμβρη του 1965. Σε ηλικία 17 ετών εγκαταλείπει το σχολείο και βγαίνει στη δουλειά με το αγαπημένο του μουσικό όργανο, το μπουζούκι, έχοντάς το σαν επάγγελμα για 19 χρόνια. Με τον ερχομό του στην Αθήνα το 2000 και αποκτώντας την πρώτη του ψηφιακή φωτογραφική μηχανή,ανακαλύπτει σιγά σιγά μια ακαταμάχητη έλξη προς αυτό το μέσο. Το 2008 λοιπόν αποφασίζει να ‘’καθίσει στο θρανίο’’ παρακολουθώντας το μάθημα του Πλάτωνα Ριβελλη “Καλλιτεχνική φωτογραφία”. Έκτοτε έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις φωτογραφίας, ενώ έχει πραγματοποιήσει και αρκετές ατομικές. Έχει επίσης δύο έτοιμα για έκδοση φωτογραφικά λευκώματα: «ANCIENT ATHENS. KERAMEIKOS» και «AS IN A DREAM».