Δώδεκα χρόνια μετά την “Πνοή στην πέτρα”, τη μεγάλη αναδρομική που διοργανώθηκε από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και εννέα χρόνια από την έκθεση “Σε λευκό και μαύρο” του Τελλόγλειου Ιδρύματος Τεχνών Α.Π.Θ., το έργο της μεγάλης χαράκτριας παρουσιάζεται ξανά, για να επικοινωνήσει αυτή τη φορά με το κοινό της Κέρκυρας.
Η χαρακτική της Κατράκη αποτελεί σημείο αναφοράς, μια από τις πιο ολοκληρωμένες και τις πιο γόνιμες προτάσεις της ελληνικής τέχνης του 20ού αιώνα. Η πρόσληψη και η απόδοση της ανθρώπινης μορφής που φέρει με αξιοπρέπεια και εγκαρτέρηση το βάρος της ύπαρξής της παραμένουν μόνιμη θεματική-αισθητική επιλογή της.
Η έκθεση, τα έργα της οποίας προέρχονται από τη συλλογή της οικογένειας Μαριάννας Κατράκη, διατρέχει τη δημιουργία της χαράκτριας από τα χρόνια της μαθητείας της στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας τη δεκαετία του 1930, έως τα τελευταία έργα της τη δεκαετία του 1980.
Στις συνθέσεις της, η Κατράκη μορφοποιεί τη ζωτική της σχέση με τον κόσμο, καταθέτει μια στάση ζωής και μια κοινωνική-πολιτική διαμαρτυρία, επικεντρώνεται στη μοίρα του ανθρώπου μέσα από την υποβλητική αντίθεση του άσπρου-μαύρου. Το πέρασμα από την παραδοσιακή τεχνική της ξυλογραφίας στα σκαλίσματα-χαράγματα πάνω στην πέτρα με έναν εντελώς πρωτότυπο τρόπο δεν της έδωσε μόνον πρωτόγνωρες εκφραστικές δυνατότητες, μια διαφορετική κλίμακα μεγέθους ή μια νέα αίσθηση της υλικότητας, αλλά γενικότερα συνέβαλε στην ανανέωση της χαρακτικής τέχνης, στην απελευθέρωσή της από κάθε είδους συμβάσεις και δεσμεύσεις.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Και δίπλα στην τέχνη της, σε άμεση αλληλεξάρτηση με αυτήν, βρίσκεται η ζωή της, οι καταβολές και τα βιώματά της· το Αιτωλικό και η λιμνοθάλασσα· ο Πόλεμος και η Κατοχή, η Αντίσταση και ο Εμφύλιος· η αγωνιστική συνείδηση, η δικτατορία και η εξορία. Η Κατράκη όχι μόνο έζησε με ένταση την εποχή της, αλλά και την ενέταξε στη δημιουργία της. Το σύνολο του έργου της, τιμημένου με διεθνή βραβεία και διακρίσεις, αποκαλύπτει μια μοναδική συνέπεια και ταυτόχρονα την αντοχή και την ποιότητα των μορφοπλαστικών αναζητήσεων και των πνευματικών της ενδιαφερόντων. Οι συνθέσεις της διατηρούν τον επίκαιρο χαρακτήρα τους, την επιβολή και τη δύναμη των μηνυμάτων και των συμβόλων τους. Η Κατράκη αφοσιώθηκε στην τέχνη της που, με την αλήθεια και την τόλμη της, την ισορροπία, την ποιητική και την ευαισθησία της, τις ηθικές αξίες και το ανθρωπιστικό-οικουμενικό της περιεχόμενο, συναντά και επικοινωνεί με τον αποδέκτη της, επιβεβαιώνει την αυθεντικότητα και τη σημασία της προσφοράς της.
Ξεχωριστή θέση στην έκθεση κατέχουν δύο εμβληματικές-μνημειακές συνθέσεις της Βάσως Κατράκη, που η κόρη της Μαριάννα δώρισε στην Πινακοθήκη Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων: η Πτώση του Καραϊσκάκη και η Κατακόρυφη Σύνθεση. Και τα δύο αυτά έργα παρουσιάστηκαν στην Biennale της Βενετίας το 1966, όπου η Κατράκη βραβεύτηκε με το διεθνές βραβείο λιθογραφίας Tamarind — βράβευση που χαιρετίσθηκε ως κορυφαία στιγμή, όχι μόνο για τη δημιουργία της αλλά και για την ελληνική τέχνη.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο Γιάννης Μπόλης, Ιστορικός της Τέχνης. O αντίστοιχος κατάλογος εμπλουτίζεται με κείμενα των Δημήτρη Παυλόπουλου, Καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και της Δόμνας Γούναρη, Ιστορικού της Τέχνης.
Οι φωτογραφίες προέρχονται από το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης Μ.Ι.Ε.Τ. – Ψηφιακό Αρχείο Βάσως Κατράκη, το οποίο ευγενικά παραχώρησε τη χρήση τους.
Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στο Τμήμα Περιοδικών Εκθέσεων Περιστυλίου, εγκαινιάζεται την Παρασκευή 24 Ιουνίου στις 8:00 μ.μ. και θα διαρκέσει έως τις 28 Αυγούστου 2022.
