Συρτάρι ΧΧΙΙ – φωτογραφίες σε αποσύνθεση: Έκθεση στον Πύργο Μπαζαίου στη Νάξο

Η έκθεση που οργανώνεται κάθε χρόνο στον Πύργο Μπαζαίου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Νάξου είναι αποτέλεσμα αναζήτησης, έλξης και συνεργασίας. Εφέτος οι διοργανωτές ανατρέχουν στο φωτογραφικό αρχείο του Μουσείου Μπενάκη και μαζί με τους επιμελητές του ανασύρουν ένα πρωτότυπο όσο και αξιοπρόσεχτο υλικό.

Πρόκειται για μια έκθεση με φωτογραφίες που υπό κανονικές συνθήκες δεν θα εκτίθονταν ποτέ: εικόνες που παρά την ακρίβεια της φωτογραφικής περιγραφής έχουν χάσει το αφηγηματικό τους περιεχόμενο.

Σε μία φωτογραφική αρχειακή συλλογή, η αναίρεση του αφηγηματικού περιεχομένου εκφράζεται μέσα από τη μερική ή ολοκληρωτική καταστροφή του πρωτότυπου υλικού της. Οι φθορές του υλικού αυτού οφείλονται κυρίως στην αναπόφευκτη χημική αλλοίωση του υποστρώματός του, η οποία ενισχύθηκε από τις ακατάλληλες περιβαλλοντικές συνθήκες που είχε βρεθεί πριν από την ένταξή του στις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη.

Το έναυσμα για την πραγματοποίηση της έκθεσης αυτής έδωσε το περιεχόμενο του συρταριού νούμερο ΧΧΙΙ, τμήμα μιας μεταλλικής συρταροθήκης που βρίσκεται τοποθετημένη στο χώρο όπου φυλάσσεται το πρωτότυπο φωτογραφικό υλικό του Αρχείου.

Το περιεχόμενο του “Συρταριού ΧΧΙΙ” αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των αρχείων γνωστών φωτογράφων όπως του Νικόλαου Τομπάζη, του Δημήτρη Χαρισιάδη, του Περικλή Παπαχατζιδάκη και της Nelly’s και παρά την εκτεταμένη χημική φθορά της υπόστασής του, έχει φυλαχτεί. Είναι αυτονόητο ότι οι εικόνες αυτές δεν αντιπροσωπεύουν το έργο των παραπάνω φωτογράφων ούτε φυλάσσονται με σκοπό την παρουσίασή τους.

Η «ομορφιά» της φθοράς απετέλεσε την πηγή έμπνευσης για τον φωτογράφο του Μουσείου Μπενάκη, Λεωνίδα Κουργιαντάκη. Τα «κατεστραμμένα» αρνητικά προσεγγίζονται εκ νέου και αποτυπώνονται σε εικόνες με έντονο αισθητικό ενδιαφέρον.

Στην παρουσίασή τους στη Νάξο, έρχονται να συνδιαλαγούν με τη φθορά του χρόνου που είναι διάχυτη και ταυτόσημη με τον πύργο του 17ου αιώνα, όπου φιλοξενούνται. Σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον ο θεατής καλείται να δει πέρα από τις φθορές και να δώσει τη δική του ερμηνεία, να προχωρήσει σε μια προσωπική ανάγνωση, να ανακαλύψει την “ομορφιά” τους… να ανακαλύψει το ουσιαστικό μέσα στο εναπομείναν ελάχιστο. Less is more είναι άλλωστε το θέμα του 11ου Φεστιβάλ Νάξου που χαρακτηρίζεται από τελειοθηρικές παρουσιάσεις, αν και μινιμαλιστικών προδιαγραφών.

Επιμέλεια: Λεωνίδας Κουργιαντάκης, Αλίκη Τσίργιαλου (Μουσείο Μπενάκη)
Οργάνωση: Μάριος Βαζαίος (ΑΙΩΝ)
Διοργάνωση: ΑΙΩΝ Πολιτιστικός Οργανισμός – Μουσείο Μπενάκη