Σε μια εποχή ηγεμονίας της εικόνας, της φρενήρους εναλλαγής παραστάσεων, των θραυσματικών εντυπώσεων και των διαλειπόντων αφηγημάτων τίθεται εύλογα το ερώτημα εάν κύριο μέλημα μιας επιτελεστικής πρακτικής πρέπει να είναι η ακεραιότητα του εικονικού, η εικαστικότητα, ο κομβικός ή κωδικοποιημένος με οπτικά ή ηχητικά σημεία λόγος αντί μια κειμενοκεντρική δημιουργία.
Στην τελευταία παραγωγή της Societas “Bros” που παρουσίασε η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών ο Castellucci δίνει ακόμα μια φορά με τις επικαιροποιημένες ιδέες και αισθητικές του απαντήσεις στο ερώτημα, παραμένοντας προσδεδεμένος στο μετα-δράμα των συμβολισμών, των αλληγοριών, της παραβολής, του σωματικού θεάτρου, της δραματουργίας των αισθήσεων, της επινόησης των σκηνικών μηχανών, των ηχητικών τοπίων και του θορύβου. Η εικονοποίηση του Castellucci δεν συνιστά προσομοίωση της πραγματικότητας όσο και αν δίνεται αυτή η εντύπωση. Απεναντίας, ενεργεί υπονομευτικά ως προς αυτή, στοχεύοντας στην αποδόμησή της. «Δραματουργία των συμπτωμάτων» αποκαλεί ο ίδιος τα σκηνικά πονήματά του, ανοιχτή σε ανάγνωση και απαλλαγμένη από την υποχρέωση του δημιουργού να διατυπώσει δεσμευτικές θέσεις.
Πόσο μάλλον όταν ο προβληματισμός του αυτή τη φορά περιστρέφεται γύρω από το ακανθώδες ζήτημα του νόμου, της βίας που σοβεί στο υπέδαφός του, αλλά και της ανοχής και συνενοχής των κοινωνιών που θεσμοθετούν στο όνομα μιας έννομης τάξης αυτό το αντιφατικό δίπολο. Μέσα σε ένα δυστοπικό σύμπαν που κυριαρχείται από τα σύμβολα επιβολής της εξουσίας, την ισχύ της ανδροκρατίας, τη χειραγώγηση της συνείδησης με την άκριτη συμμόρφωση στη διαταγή ανυψώνεται αναπόδραστα μια μορφή οικουμενική: ο πάσχων άνθρωπος. Έκθετος, γυμνός και κακοποιημένος γίνεται η ένσαρκη απόδειξη της σκαιότητας του νόμου, μια μορφή ηρωική. Και για τον Castellucci ήρωας δεν είναι παρά ένας παραβάτης, όχι, όμως, ένας παραβάτης με δόλο και εγκληματικά ελατήρια, αλλά με πρόθεση να υπερασπιστεί την εκλείπουσα ηθική πλευρά του νόμου.
Ο δημιουργός, πιστός στο μεταδραματικό ιδίωμά του καταδεικνύει και συμβολίζει, δεν αναπαριστά με τρόπο γραμμικό. Επιχειρεί να εξιχνιάσει τις σκοτεινές πτυχές της βίας διερχόμενος μέσα από υπερρεαλιστικές λύσεις, τις ατραπούς της γενεαλογίας, της ιστορίας του πολιτισμού, τα αισθητικά συμφραζόμενα του ολοκληρωτισμού. Μέσα από όλα αυτά τα στοιχεία οικοδομείται ένα παλίμψηστο αναφορών με οργανική μεταξύ τους σύνδεση και εσωτερικά κλιμακούμενη δυναμική. Δεν παραλείπει, ωστόσο, να εντάξει την κεντρική ιδέα του σε μια ευρεία οντολογική σφαίρα. Ο γέροντας προφήτης που έξοχα απέδωσε ο Valer Dellakeza στην έναρξη της περφόρμανς, σηματοδοτεί μια αχαρτογράφητη οικουμενική, μεταφυσική διάσταση την οποία διαδέχεται η απτή πραγματικότητα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Τα ηχητικά τοπία και το sound designing του Scott Gibbons επένδυσαν στην επίταση της τρομώδους ατμόσφαιρας και στην αποκρυστάλλωση ενός ακουστικού ανάγλυφου της δυστοπίας. Οι επαναλήψεις των μοτίβων παρέπεμπαν στην παθολογία επαναληπτικών συμπεριφορών, μεταφράζοντας το συνεχές της έκθεσης στο φόβο και στη βία. Τέλος, οι υπερκινητικοί φωτισμοί του Andrea Sanson, που ανέδιδαν κάτι από τα υποβλητικά φωτιστικά γλυπτά του Appia, λειτούργησαν ως σαρκίο κολαστηρίου, εντός του οποίου δοκιμάζεται αενάως η ανθρώπινη συνθήκη.
Photo Credit: Luca Del Pia, Bros – Romeo Castellucci
Διαβάστε επίσης:
Θέατρο στη Στέγη: Bros, σε σκηνοθεσία Ρομέο Καστελούτσι στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
