Μανώλης Χάρος. Αισώπου Μύθοι: έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη

Η έμπνευση για τη νέα ενότητα της δουλειάς του Μανώλη Χάρου αντλήθηκε από το έργο του Αισώπου, που παρά το πέρασμα των 2.500 χρόνων εξακολουθεί να είναι επίκαιρο, ένα πολυπρισματικό όχημα για την έκφραση κριτικής βασικών κοινωνικών συμπεριφορών.

Η έκθεση περιλαμβάνει 25 περίπου δισδιάστατα εικαστικά έργα και κατασκευές τριών διαστάσεων, καθώς και ντοκουμέντα και ιστορικές αναπαραστάσεις από παλαιότερες εκδόσεις και εικονογραφήσεις των μύθων του Αισώπου.

Πρωταγωνιστικό ρόλο στο νέο έργο του Μανώλη Χάρου έχουν οι ζωικοί ομιλούντες χαρακτήρες, η αλεπού, το λελέκι, το ποντίκι, το βόδι, το κοράκι, το βατράχι και το κουνούπι. Στα πλάσματα αυτά, αποδίδεται ένας εσωτερικός κόσμος, πλούσιος σε αρετές, εμμονές, κακίες που εμφαίνονται ποικιλότροπα στην εικαστική τους ζωή. Σημαντικό στοιχείο της έκθεσης, αποτελεί και μια σειρά από παιχνίδια χειροτεχνίας και ιχνογραφίας, δημιουργίες του καλλιτέχνη, επίσης αναφορικά στους μύθους του Αισώπου.

Ο Μανώλης Χάρος δεν εικονογραφεί απλά δέκα μύθους. Σκοπός του είναι μέσα από τα μικρά αφηγήματα του Αισώπου με ηθικοδιδακτικό, συμβολικό, αλληγορικό και παραβολικό χαρακτήρα να μυήσει το κοινό σε έναν κώδικα ηθικής, που αντιστοιχεί στην εκάστοτε κοινωνία και πολιτισμό με εύληπτο τρόπο και γραφή. Μετά από μία πολύχρονη έρευνα σε βιβλιοθήκες, συλλογές και αγορές, στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ο καλλιτέχνης ανακαλύπτει τις εικόνες, τους πρωταγωνιστές και τις αναπαραστάσεις των μύθων έτσι όπως αυτές παρουσιάζονται μέσα στο χρόνο, μεταφέροντας, ανάλογα με τις συνθήκες της κάθε εποχής, διαφορετικά μηνύματα, διατηρώντας όμως πάντα, την ποίηση της μεταφοράς, αλλά και την αμεσότητα των ιστοριών που είναι γνωστοί σε όλους. Με την εικαστική του γραφή, συμμετέχει στο έργο του Αισώπου που μεταβάλλεται καθώς προσαρμόζεται στις ανάγκες των εκάστοτε κοινωνικών, πολιτικών και πολιτισμικών αιτημάτων, όπως και ο κάθε εικαστικός επηρεάζεται από τον προκάτοχό του και συνεχίζει τη δική του διαδρομή ανά τους αιώνες.

Όπως σημειώνει η επιμελήτρια της έκθεσης Ελένη Αθανασίου «(…) κύρια χαρακτηριστικά της pop art αισθητικής του Μανώλη Χάρου αποτελούν ο αυθορμητισμός, η δημιουργική υπερβολή, η ανάλαφρη διάθεση, η χαρά του παιχνιδιού, η σάτιρα, οι έντονες χρωματικές αντιθέσεις και εν γένει η απόρριψη του παραδοσιακού, (…) υπηρετεί την αποκαλούμενη μαζική κουλτούρα και συνδέεται με ένα είδος εμπορικής τέχνης που απευθύνεται σε ένα ευρύ κοινό. Ερμηνεύει τον Αίσωπο, ο οποίος αποτελεί pop είδωλο, μέσα από διάφορα μέσα, υλικά και τεχνικές που χρησιμοποιούσαν και οι pop καλλιτέχνες την δεκαετία του ‘60 (ακρυλικά, ακουαρέλα, αλουμίνιο, κολάζ, σχέδιο, ξυλογραφία, βίντεο, ψηφιακά επεξεργασμένες εικόνες). Συγχωνεύει δηλαδή διαφορετικές εκτελέσεις μέσα στην ίδια σύνθεση (…)».

Στο πλαίσιο της έκθεσης, θα προβάλλεται στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη βίντεο από την παράσταση «Αισώπου Μύθοι» της ομάδας Oper(O), η οποία πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2011 στο Εθνικό Θέατρο, σε σκηνογραφία και έμπνευση του Μανώλη Χάρου. Στην παράσταση αυτή, οι Oper(O) μπαίνουν σ’ έναν γοητευτικό διάλογο με τον Αίσωπο και τις εικόνες και γίνονται ήρωες γνωστών παραμυθιών. Το βίντεο, διάρκειας 30 λεπτών,  είναι παραγωγή της ΕΡΤ σε σκηνοθεσία της Γιούλης Καλλιβρετάκη.

Την έκθεση συνοδεύει η πλούσια εικονογραφημένη έκδοση Μανώλης Χάρος. Αισώπου Μύθοι, με κείμενα των: Μανώλη Χάρου, Ελένης Αθανασίου και Παύλου Αυλάμη.

Επιμέλεια έκθεσης: Ελένη Αθανασίου