Ζωή Νικητάκη – «Συμπαντικά Αρχέτυπα – Σύμβολα της Ψυχής»: Έκθεση στην γκαλερί του Black Duck

Όπως αναφέρει η Ζωή Νικητάκη:

Από τότε που με θυμάμαι ζωγραφίζω, σαν παιδί ζωγράφιζα σε όποια επιφάνεια έβρισκα μπροστά μου και αυτή η εσωτερική αναγκαιότητα και ώθηση δεν σταμάτησε, ακόμα κι όταν διένυσα τον κήπο της παιδικής μου ηλικίας. Είμαι κατά κύριο λόγο αυτοδίδακτη ζωγράφος, ζω γράφοντας με εικόνες που είναι τα εξωτερικά σύμβολα εσωτερικών αληθειών, ποιοτήτων και δυνάμεων της ψυχής μου, της ψυχής όλων των πραγμάτων και της συμπαντικής θεϊκής πηγής τους. Ζωγραφίζοντας βουτώ στις μυστηριώδεις αλήθειες του Άγνωστου Εαυτού και επιχειρώντας να κατανοήσω τις κορυφογραμμές του και τους κοσμοβυθούς του, μου αποκαλύπτονται άλλοτε κάποιες ουρανοστάλες μεταμορφωτικές, άλλοτε κάποιες ρωγμές της Απειροσύνης λυτρωτικές κι άλλοτε αναγνωρίζω σε πίνακές μου προσπάθειες αποτύπωσης και κατανόησης του προσώπου μου.

Η πρώτη ατομική μου έκθεση υλοποιήθηκε στον ατμοσφαιρικό χώρο του Μουσείου του Λουτρού των Αέρηδων κι από τότε ακολούθησαν ομαδικές εκθέσεις και εικονογραφήσεις βιβλίων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

«Τα Συμπαντικά Αρχέτυπα – Σύμβολα της Ψυχής» αποτελούν την τρίτη ατομική έκθεσή μου, με μια σειρά έργων που το ιδιαίτερα υπαρξιακό και μεταμορφωτικό φως των χρωμάτων τους αναδύεται μέσα από τον σιωπηλό κόσμο του μαύρου.

Εικόνες που εμφέρουν σαν σε μυστικές κρύπτες σύμβολα που μπορούν να αποτελέσουν πύλες μετάβασης σε κόσμους υπεργήινους και ταυτόχρονα σε ταξίδι ανακάλυψης και χαρτογράφησης εσωτερικών τοπίων της Ψυχής. Εικόνες που αποτυπώνουν μια Κοσμική Τελετουργία της ζωής, στην οποία οι άνθρωποι, τα μόρια και οι κόσμοι μεταφέρονται από μια ακατανίκητη παλίρροια. Οι πλανήτες και οι ήλιοι κυλάνε από την καρδιά της Ύπαρξης και επιστρέφουν σ’ αυτήν.

Εικόνες σαν μαγικές ψυχογραφίες για να μπορέσουμε να δούμε τί συμβαίνει στην πίσω μεριά τους, στο άγνωστο, στο αρχέγονο, στο μυστήριο, στο αιώνιο, στο άφθαρτο και άφατο. Θέματα της συμπαντικής υπόστασης και ζωής, θέματα που χρησιμοποιούν τη γλώσσα του συλλογικού ασυνείδητου της ανθρωπότητας, τη γλώσσα των αρχετύπων κατά τον Γιουνγκ.

Τα αρχέτυπα, παγκόσμιες αρχαϊκές εικόνες, τα συναντούμε στα όνειρα, στα οράματα, στην αρχαία μυθολογία, στα παραμύθια, στη μαγική εικονοπλαστική γλώσσα των παιδιών και στα μαγικά τελετουργικά δρώμενα αρχέγονων φυλετικών κοινοτήτων, ως σύμβολα που εκφράζουν την αφιλτράριστη ψυχική εμπειρία και έχουν τη δύναμη να διεισδύουν στη συνείδηση και να επηρεάζουν την αντιληπτή εμπειρία. Μπορούν να επικοινωνήσουν και να μιλήσουν σε ένα βαθύ επίπεδο της συνειδητότητας του ανθρώπου αγγίζοντας τη ψυχή του. Όπως και τα όνειρα, είναι ταυτόχρονα απόμακρα και οικεία. Περιέχουν μια σειρά από αλληγορίες και συμβολισμούς, που το υποσυνείδητο αντιλαμβάνεται προκειμένου να μας οδηγήσει στην αυτοκάθαρση και στη λύτρωση. Ο χρόνος που πραγματεύονται είναι ένα αιώνιο παρόν, σαν τον Ονειροχρόνο, όπως τον αποκαλούν οι Αβορίγινες της Αυστραλίας, για τους οποίους αποτελεί την αληθινή πραγματικότητα και σφυρηλατεί τον ζωντανό δρόμο ανάμεσα στις ψυχές των ανθρώπων. Για τον Γιουνγκ τα αρχέτυπα αντιπροσωπεύουν ένα αχανές απόθεμα προγονικής γνώσης για τις βαθιές σχέσεις μεταξύ θεού, ανθρώπου και σύμπαντος. Τα αρχέτυπα ήταν πάντα και είναι ζωντανές ψυχικές δυνάμεις που απαιτούν να εκληφθούν σοβαρά, διότι από πάντα ήταν φορείς προστασίας και σωτηρίας και η παράβασή τους έχει σαν συνέπεια τους «κινδύνους της ψυχής».

Zωή Νικητάκη

H Zωή Νικητάκη είναι αυτοδίδακτη ζωγράφος – εικονογράφος, αφηγήτρια παραμυθιών, συγγραφέας, φιλόλογος και ψυχοδυναμική χρωματοθεραπεύτρια. Γεφυρώνει μέσα από τη δράση της τρεις τομείς: εκπαίδευση, τέχνη, θεραπεία και εστιάζει στη θεραπευτική δράση και λειτουργία της Τέχνης. Έχει δημιουργήσει το Healing Art in Greece με κύριο εργαλείο μια μέθοδο σύνθεσης που ονομάζει Ιαματική Ταξιδευτική – Psychodynamic Color Storytelling. Έχει συμμετάσχει σε αρκετές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έχει εικονογραφήσει όλα τα βιβλία της ιδίας και άλλων συγγραφέων, με μεγαλύτερες συνεργασίες γνωστό θυγατρικό εκδοτικό οίκο του Hay house και τις εκδόσεις Onager στη Νέα Υόρκη. Η πρώτη της ατομική έκθεση υλοποιήθηκε στον ατμοσφαιρικό χώρο του Μουσείου του Λουτρού των Αέρηδων στην Αθήνα. Πρόσφατα συμμετείχε στην έκθεση με θέμα «Ο Μίτος της Αριάδνης» που διοργανώθηκε από το Chicago Athenaeum Museum for Architecture and Design και το European Centre for Architecture, Art Design and Urban Studies και επίσης έργα της επιλέχθηκαν από την Διεθνή έκθεση ζωγραφικής Biennale Internazionale d’arte στο Μπάρι της Ιταλίας και έργα της έχουν επιλεγεί από γνωστή γκαλερί στη Νέα Υόρκη. Συμμετείχε επίσης με έργα της στον διαγωνισμό για τη διεθνή έκθεση εικονογράφων παιδικού βιβλίου στην Bologna.

Σπούδασε αρχικά κλασική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και παρακολούθησε σεμινάρια αναφορικά με την παιδαγωγική, τη ψυχολογία και την τέχνη. Εκπαιδεύτηκε στη Ψυχοδυναμική χρωματοθεραπεία με δάσκαλό της τον ιδρυτή αυτής της μεθόδου, τον Mark Wentworth και στη σαμανική θεραπευτική που μελέτησε ο Alberto Villoldo, Ph.D καθηγητής ψυχολογίας και ιατρικής ανθρωπολογίας του San Francisco University. Εργάστηκε με παιδιά κοντά τρεις δεκαετίες ως φιλόλογος, ως μουσειοπαιδαγωγός στο Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης και μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα τέχνης και παραμυθοπαραστάσεις. Έχει μεγάλη συμβολή στον χώρο του παραμυθιού, με παραστάσεις αφήγησης σε όλη την Ελλάδα, με σεμινάρια για την τέχνη της αφήγησης του παραμυθιού σαν παιδαγωγικό και θεραπευτικό εργαλείο αυτογνωσίας στην Ελλάδα και στην Κύπρο, με σεμινάρια Δημιουργικής Φαντασίας και Εμψύχωσης, σεμινάρια για τη συγγραφή θεραπευτικού παραμυθιού, με βιωματικά εργαστήρια για παιδιά και μεγάλους επί σειρά ετών, με διαδραστικές παραστάσεις αφήγησης σε καρκινοπαθείς σε γνωστό ογκολογικό νοσοκομείο, με βιβλία που έχει συγγράψει και εικονογραφήσει, με δεκάδες άρθρα, καθώς και με διαλέξεις σε συνέδρια και με την τηλεοπτική εκπομπή με παραμύθια, που σχεδίασε και υλοποίησε, με τίτλο, «Το Ονειρόδεντρο των παραμυθιών». Είναι μέλος του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς. Ως καλλιτέχνης έχει συνεργαστεί με πολλούς σημαντικούς χώρους και φορείς στην Ελλάδα (Μέγαρο Μουσικής, Υπουργείο Πολιτισμού, Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη, Υπουργείο Παιδείας, actionaid Ελλάς, κλπ.) και με συγγραφείς στο εξωτερικό. Για πολλά χρόνια εργάστηκε στο Μουσείο Nεώτερου Ελληνισμού ως μουσειοπαιδαγωγός και εικονογράφος, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας εκπαιδευτικά προγράμματα για όλες τις ηλικίες, καθώς και παραμυθοπαραστάσεις. Πρόσφατα υλοποίησε σεμινάριο για τη θεραπευτική λειτουργία του παραμυθιού στους φοιτητές του τμήματος Αγωγής και Φροντίδας στην πρώιμη παιδική ηλικία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Έχουν κυκλοφορήσει τα βιβλία της: «Λαϊκά Παραμύθια της Ζακύνθου» από τις εκδόσεις Τρίμορφο, «Παραμύθια για της καρδιάς μας την αλήθεια», από τις εκδόσεις Κονιδάρη, «Από καρδιά σε καρδιά όλα είναι δυνατά» από τις εκδόσεις Αλφάβητο Ζωής και “Χρωματοθεραπευτικό βιβλίο – Ζωγραφίζοντας τα Οράματα της Εσώτερης Πηγής από τις εκδόσεις Οσελότος, το οποίο πρόκειται να κυκλοφορήσει επίσης στην Αγγλία και στην Ινδία. Επίσης ετοιμάζονται δυο νέα βιβλία της. Πρόσφατα υλοποιήθηκε αφιέρωμα στη ζωγραφική της από το Μουσείο Χέλμη Φυσικής Ιστορίας (Helmi’s Natural History Museum) στη Ζάκυνθο και τον Δεκέμβριο του 2022 επιλέχθηκε έργο της για να εκπροσωπήσει γνωστή ραδιοφωνική εκπομπή στη Φωνή της Ελλάδας στην ΕΡΤ.

Ομαδικές εκθέσεις

2002, Tree Festival, Fort Cochin, Β. Ινδία (συνάντηση καλλιτεχνών σε φεστιβάλ με στόχο την αυτοοργάνωση και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση)
2003, Ελληνικό Κέντρο Πολιτισμού και Τέχνης (Πρώτη συνάντηση καλλιτεχνών Μεσογείων και Λαυρεωτικής)
2003, Εκθεσιακός χώρος Τέχνης του Παλαιού Μηχανουργείου Δήμου Λαυρεωτικής
2004, “Αγροτόσπιτο Νικολοσόφο”, Δασκαλειό Κερατέας.
2009, Black Duck Multiplarte gallery, Αθήνα, “Κάνε κι εσύ την πάπια… μπορείς”
2009, Γκαλερί του Ελληνογαλλικού Συνδέσμου, Αθήνα, “25 χρυσές ευχές”, καλλιτεχνική επιμέλεια έκθεσης: Μιχαήλ Ρωμανός.
2010, Εκθεσιακός χώρος Πολιτιστικού Κέντρου Παλαιού Φαλήρου, “Φλοίσβος”, “Δρώμενα Τέχνης”, διοργάνωση: Athens Fine Arts Festival σε καλλιτεχνική επιμέλεια Μιχαήλ Ρωμανού.
2010, Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης Σύρου, Εικαστικό Φεστιβάλ “Περνάς Απέναντι”, διοργάνωση Αsh in Art, Σπίτι Ασυνάρτητων Υποθέσεων Τέχνης.
2010, Πολυχώρος Τέχνης “Πολυκέντρο Θαλασσινού”, Κως, Εικαστικό Φεστιβάλ “Περνάς Απέναντι”, διοργάνωση Αsh in Art, Σπίτι Ασυνάρτητων Υποθέσεων Τέχνης.
2011, Μουσείο του Λουτρού των Αέρηδων, Αθήνα, «Μαγιάτικο Παζάρι – 30 νέοι καλλιτέχνες συναντιούνται και γιορτάζουν τον Μάη μέσα από την τέχνη».
2014, Γκαλερί Τεχνοχώρος, International Water Wheel Net Symposium.
Συμμετείχα στον ελληνικό κόμβο που εκπροσωπούνταν από την καλλιτέχνη, Καίτη Χαλιορή, ιδρύτρια και δημιουργό του World Water Museum.To έργο μου ήταν “Το Υδρομαντείο της Αμοργού”.
2015, Αthens Center, Αθήνα, “Αισθητικοί Διάλογοι υπό το φως του Ανατέλλοντος Ηλίου», Ιαπωνική τέχνη από έλληνες εικαστικούς.
2016, Κέντρο Λόγου και Τέχνης – Μουσείο «Διέξοδος», Μεσολόγγι, «Στο όνομά σου θάλασσα», επιμέλεια έκθεσης: Κωνσταντίνος Στουπάθης.
2018, Τrii Art Hub, Αθήνα, «Εικόνες χωρίς ορίζοντα», επιμέλεια έκθεσης: Μαρίνα Γκόντα, Ιστορικός τέχνης, διδάκτωρ Σορβόννης.
2021, Contemporary Space Athens/ The European Centre Athens, Aθήνα, «Ηθοποιός σημαίνει φως», επιμέλεια έκθεσης: Μαρίνα Γκόντα
2021, Διεθνής Έκθεση Μπιεννάλε, Bibart Biennale Internationale d’ Arte di Bari e area Metropolitana, Ιταλία, επιλέχθηκαν τα έργα μου: «O Aγγελιοφόρος των Κόσμων» και «Ουράνιοι Ψίθυροι της Ψυχής»
2021, European Centre for Architecture, Art, Design and Urban Studies & Chicago Athenaeum: Museum for Architecture and Design, Aθήνα, «Ο Μίτος της Αριάδνης», επιμέλεια έκθεσης: Μαρίνα Γκόντα, Ιστορικός τέχνης, διδάκτωρ Σορβόννης.

Ατομικές εκθέσεις

2012, Μουσείο Λουτρού των Αέρηδων, Αθήνα, «Λαϊκά Παραμύθια Ζακύνθου», έργα από την εικονογράφηση του ομώνυμου βιβλίου της
2015, Club Unesco Πειραιώς και Νήσων, Αθήνα, «Λαϊκά Παραμύθια Ζακύνθου», έργα από την εικονογράφηση του ομώνυμου βιβλίου της στο πλαίσιο των εκδηλώσεων με θέμα: «Αφιέρωμα στον πολιτισμό της Ζακύνθου»