ΧΟΡΟΣ. ΣΤΑ ΑΚΡΑ. ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΓΥΝΑΙΚΕΣ.
Τι προηγείται; Το σεξ ή ο έρωτας; Γιατί ξεστομίζονται με τέτοια άνεση χαρακτηρισμοί, όπως αλόγα, σκύλα, γοργόνα, για γυναίκες; Είναι το headbanging ανδρική υπόθεση; Είναι οι γυναίκες δαιμονισμένες που χρειάζονται εξορκισμό; Πού σταματά η ηδονοβλεπτική ματιά πάνω σε ένα γυναικείο σώμα; Και, τέλος πάντων, «είναι αυτό χορός»;
Το καθιερωμένο φεστιβάλ χορού της Στέγης κλείνει φέτος δέκα χρόνια, ανανεώνεται και δίνει τη σκυτάλη στη νέα γενιά γυναικών δημιουργών του χορού. 4 ημέρες, 6 παραγωγές, 2 masterclasses, μία συζήτηση με το κοινό και πολύς χορός εντός και εκτός σκηνών. Το ODD αγκαλιάζει το παράδοξο, καταργεί τα σύνορα και κοιτάζει στα μάτια την επόμενη δεκαετία.
Τι σκέφτεστε όταν σκέφτεστε τον σύγχρονο χορό; Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, εδώ και δέκα χρόνια, έχει προτείνει θεάματα σε ρινγκ και γήπεδα ποδοσφαίρου, μαγειρικά σόου και electropop μανιφέστα, περιπατητικές περφόρμανς, χορούς του δρόμου και κινησιολογικά έργα με τη χρήση VR και AI. Περίπου σαράντα νέοι χορογράφοι έχουν δώσει το «παρών», με το Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων να γίνεται ο βατήρας για να φύγουν από τα σύνορα της Ελλάδας, περιοδεύοντας στο εξωτερικό και λαμβάνοντας διακρίσεις σε διεθνείς διοργανώσεις χορού. Κοιτώντας μπροστά, το φεστιβάλ, ως Onassis Dance Days (ODD) από φέτος, γεμίζει από 2 έως 5 Μαρτίου τις σκηνές της Στέγης και συνεχίζει να υποστηρίζει νέα πρωτότυπα έργα, τα οποία αναπτύσσονται στο πιο υβριδικό και δυναμικό είδος των σύγχρονων παραστατικών τεχνών, από καλλιτέχνες που, ανεξαρτήτως εθνικότητας, ηλικίας, αρτιμέλειας, χορευτικών ή μη καταβολών, αγαπούν να απαντούν λοξά στο πιο απλό ερώτημα του κόσμου: τι είναι χορός;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Όπως η Έλενα Αντωνίου, από την Κύπρο, η οποία επιδεικνύει αναπολόγητα το σώμα της σε ένα σόλο που παραπέμπει σε στριπτίζ, όπου τελικά όμως κανείς δεν γδύνεται, παρά μόνο το βλέμμα του θεατή (LANDSCAPE). Ή όπως η Χαρά Κότσαλη, η οποία ξετυλίγει στη σκηνή ένα τελετουργικό για την πνευματοκαταληψία και τον εξορκισμό από δαίμονες, του παρελθόντος και του μέλλοντος, προσωπικούς και συλλογικούς (tο be possessed). Ή, ακόμα, όπως η Νεφέλη Αστερίου, που μεταμορφώνεται σε γυναίκα-αράχνη, τίγρη, γαζέλα και πολλά άλλα, σε ένα σόλο που διερευνά τους στερεοτυπικούς ζωομορφικούς χαρακτηρισμούς του γυναικείου φύλου (bestiaire). Τέλος, η Ξένια Κογχυλάκη με ένα ντουέτο εμπνευσμένο από το headbanging: δύο γυναίκες κουνούν βίαια το κεφάλι τους στον ρυθμό της μουσικής – μια πρακτική συνδεδεμένη κυρίως με άντρες παρά με γυναίκες (Bang Bang Bodies).
Guest star για το 2023, η διεθνώς ανερχόμενη περφόρμερ, χορογράφος και σκηνοθέτρια Marina Otero από την Αργεντινή, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, με το δίπτυχο FUCK ME και LOVE ME, όπου «ερωτικοποιεί» τη βιογραφία της καταθέτοντας τη δική της πρόταση για τα πράγματα – τόσο για το τι είναι χορός όσο και για το τι είναι ερωτική ζωή.
Οι επιμελητές του ODD, Ιλειάνα Δημάδη, Αφροδίτη Παναγιωτάκου και Κωνσταντίνος Τζάθας, αναφέρουν: «Αποκαλυπτικές. Αυτό είναι οι πέντε γυναίκες-δημιουργοί και ερμηνεύτριες των έργων του φετινού φεστιβάλ χορογράφων της Στέγης. Καμιά τους δεν γδύνεται. Εάν κάτι γδύνεται, είναι το βλέμμα μας πάνω σε ένα επίμαχο σώμα: το γυναικείο. Γιατί με τους χορούς τους ρίχνουν ένα όλοδικό τους, εκτυφλωτικά ανορθόδοξο φως σε μια σειρά από τοξικές πατριαρχικές πρακτικές, σε συστηματικές απόπειρες κοινωνικού ελέγχου στα σώματα και τις επιθυμίες τους: από την αντικειμενικοποίηση του γυναικείου σώματος ως σεξουαλικού φετίχ έως το στριπτίζ αυτό καθαυτό και από τον εξορκισμό δαιμονισμένων θηλυκών έως τη ρητορική μίσους και μειωτικής υποτίμησης με κλισέ λεκτικούς χαρακτηρισμούς, όπως “γαζέλα”, “σκύλα” και “φάλαινα”. Κοιτάζουν όλες τους κατάματα αυτή τη νέα εποχή, όταν και όπου τα σώματα, οι πόθοι και η σεξουαλικότητά τους –αρσενική, θηλυκή και όποια άλλη– δεν είναι απλώς πεδία μάχης, αλλά επίσης τοπία ενός είδους που επιδεικνύει αναπολόγητα την οντότητά του, όσο παράδοξη κι αν επιθυμεί το ίδιο να είναι. Παράδοξη όσο και το ODD».
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σχεδιασμός & Επιμέλεια ODD: Ιλειάνα Δημάδη, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Κωνσταντίνος Τζάθας
Επικεφαλής Παραγωγής: Βασίλης Παναγιωτακόπουλος
Οργάνωση Παραγωγής: Χριστίνα Πιτούλη, Δέσποινα Σιφνιάδου
Εκτέλεση Παραγωγής: Δανάη Γιαννακοπούλου, Ιουλία Σταμούλη, Δήμητρα Μπουζάνη
Τεχνική Διεύθυνση: Λευτέρης Καραμπίλας, Γιάννης Ντόβας
Stage Managers: Κατερίνα Γεωργουδάκη, Κατερίνα Κότσου, Ναταλία Βορριά, Μελίνα Λορκίδη
Artistic Mentoring: Moriah Evans, Christian Rizzo
Οργάνωση Δράσεων Εξωστρέφειας: Χριστίνα Λιάτα
Οργάνωση Δράσεων Onassis AiR: Νεφέλη Μυρωδιά, Μυρτώ Κατσιμίχα, Σωτηρία Σμυρναίου
Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Οι παραγωγές των Έλενας Αντωνίου, Νεφέλης Αστερίου, Ξένιας Κογχυλάκη και Χαράς Κότσαλη εντάχθηκαν στο πρόγραμμα του Onassis Dance Days ύστερα από πρόκρισή τους στο Open Call Onassis Stegi Future N.O.W.
Συνοπτικό πρόγραμμα
FUCK ME / LOVE ME | Marina Otero
FUCK ME | Πέμπτη 2 Μαρτίου & Παρασκευή 3 Μαρτίου | 20:30 | Κεντρική Σκηνή
LOVE ME | Σάββατο 4 Μαρτίου & Κυριακή 5 Μαρτίου | 20:30 | Κεντρική Σκηνή
Ηλικίες: 18+
«Γάμα με / Αγάπα με». Με αυτές τις συστάσεις κάνει την πρώτη εμφάνισή της στην Ελλάδα η διεθνώς ανερχόμενη χορογράφος Marina Otero από την Αργεντινή, «ερωτικοποιώντας» τη βιογραφία της με ένα δίπτυχο που δηλώνει περίτρανα «πρώτα σεξ, μετά αγάπη…».
LANDSCAPE | Έλενα Αντωνίου
Πέμπτη 2 Μαρτίου – Κυριακή 5 Μαρτίου | 18:30 | Κεντρική Σκηνή
Ηλικίες: 16+
Κανένας δεν γδύνεται, όλοι αναστενάζουν. Ηδονή και τραύμα μαζί. Ένα σόλο στα όρια του στριπτίζ, με την Έλενα Αντωνίου να υπερσεξουαλικοποιεί, να υπερεκθέτει και να αυτοαντικειμενικοποιεί το σώμα της.
bestiaire | Νεφέλη Αστερίου
Πέμπτη 2 Μαρτίου | 17:30 | Μικρή Σκηνή
Παρασκευή 3 Μαρτίου | 19:30 | Μικρή Σκηνή
Η γυναίκα-φάλαινα, η γυναίκα-γαζέλα, η γυναίκα-σειρήνα, η σκύλα, η γοργόνα… Ένα σόλο μεταμορφώσεων, βασισμένο στα ζωομορφικά κλισέ χαρακτηρισμών του γυναικείου φύλου.
Bang Bang Bodies | Ξένια Κογχυλάκη
Πέμπτη 2 Μαρτίου | 19:30 | Μικρή Σκηνή
Παρασκευή 3 Μαρτίου | 17:30 | Μικρή Σκηνή
Το κούνημα του μακρυμάλλικου κεφαλιού, δηλαδή το headbanging, είναι η πηγή έμπνευσης αυτού του γυναικείου ντουέτου που επανοικειοποιείται μια κλασική αρρενωπή πρακτική. Μέχρι τελικής πτώσεως.
to be possessed | Χαρά Κότσαλη
Σάββατο 4 Μαρτίου & Κυριακή 5 Μαρτίου | 19:30 | Μικρή Σκηνή
Δαίμονες. Πνεύματα. Εξορκισμοί. Στα όρια της περφόρμανς και του live concert, η Χαρά Κότσαλη στήνει ένα σόλο για την πνευματοκαταληψία, για την οποία πρωτίστως γυναίκες κατηγορήθηκαν και άνδρες τις εξόρκισαν.
ODD ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Masterclasses
Σάββατο 4 Μαρτίου | 16:30-18:00 | Masterclass με τη Moriah Evans | Galaxy Studio-Στέγη (γλώσσα εργασίας: αγγλικά)
Κυριακή 5 Μαρτίου | 16:30-18.00 | Mrclass με τον Christian Rizzo | Galaxy Studio-Στέγη (γλώσσα εργασίας: αγγλικά)aste
Party ODD με την Dj K.atou
Σάββατο 4 Μαρτίου | 21:30
Συζήτηση με το κοινό
Κυριακή 5 Μαρτίου, μετά το τέλος των παραστάσεων | Μικρή Σκηνή
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
FUCK ME / LOVE ME | Marina Otero
Η διεθνώς ανερχόμενη χορογράφος από την Αργεντινή στο Onassis Dance Days
FUCK ME
Πέμπτη 2 Μαρτίου & Παρασκευή 3 Μαρτίου | 20:30 | Κεντρική Σκηνή
Διάρκεια: 70’
LOVE ME
Σάββατο 4 Μαρτίου & Κυριακή 5 Μαρτίου | 20:30 | Κεντρική Σκηνή
Διάρκεια: 55΄
Κατάλληλο για ηλικίες 18+
Η Μαρίνα Οτέρο (γενν. 1984 Μπουένος Άιρες) είναι επίσημη προσκεκλημένη του ODD για το 2023, στην πρώτη της εμφάνιση στην Ελλάδα. Είναι εκείνη που συστήνεται ως «μια χορεύτρια που δεν χορεύει». Εκείνη που έχει θέσει ως έργο ζωής το να κάνει τη ζωή της έργο τέχνης. Εκείνη που μιλά σπαρακτικά αστεία και εκ βαθέων τόσο για τους άτυχους έρωτές της όσο και για τη σακατεμένη σπλήνα της.
«Πείτε το ναρκισσισμό, αλλά ποιος άλλος θα μιλήσει για μένα εάν όχι εγώ;» δηλώνει η Οτέρο στο FUCK ME, ένα αυτοβιογραφικό έργο με πέντε ολόγυμνους άνδρες να χορεύουν αντί εκείνης, ενόσω η ίδια εξιστορεί τι συνέβη και δεν μπορεί να χορέψει πια, πιάνοντας το νήμα από την ιστορία του παππού της και την εμπλοκή του στη δικτατορία της Αργεντινής, για να φτάσει στο χειρουργείο που υπεβλήθη η ίδια και από εκεί στη συνειδητοποίηση της φθοράς και τον πόθο για έρωτες, ταξίδια, ζωή και –πάντα– για τη σκηνή.
«Η σκηνή ήταν πάντα πιο σημαντική από τη ζωή μου» παραδέχεται και το αποδεικνύει στο LOVE ME, το σόλο με την ίδια, αρχικά ακίνητη και σε απόλυτο σκοτάδι, να καταγράφει το προσωπικό της ημερολόγιο ενώπιον των θεατών και να προχωρά σε εξομολογήσεις σαν μια ξένη που μετανάστευσε από τη χώρα της.
Τα δύο έργα που παρουσιάζονται είναι μέρος του πρότζεκτ Remember to Live, ενός εν εξελίξει έργου για τη ζωή της, στο οποίο η ίδια αποτελεί το αντικείμενο της έρευνάς της μέχρι την ημέρα που θα πεθάνει. Πρώτα θα παρουσιαστεί το FUCK ME. Μετά το LOVE ME. «Έτσι πάνε αυτά. Γάμα με πρώτα. Κι ύστερα μιλάμε για έρωτα» όπως λέει και η ίδια η Μαρίνα Οτέρο.
Το LOVE ME είναι συνδημιουργία της Marina Otero και του Martín Flores Cárdenas.
Συντελεστές FUCK ME
Δραματουργία & Σκηνοθεσία: Marina Otero
Ερμηνευτές: Augusto Chiappe, Cristian Vega, Fred Raposo, Juan Francisco Lopez Bubica, Miguel Valdivieso & Marina Otero
Σχεδιασμός Χώρου & Φωτισμών: Adrián Grimozzi
Σκηνικά και Φωτισμοί περιοδείας – Τεχνική Διεύθυνση: David Seldes, Facundo David
Σχεδιασμός Κοστουμιών: Uriel Cistaro
Σχεδιασμός Ήχου & Πρωτότυπη Μουσική: Julián Rodríguez Rona
Σύμβουλος Δραματουργίας: Martín Flores Cárdenas
Βοηθός Σκηνοθέτριας: Lucrecia Pierpaoli
Βοηθός Χορογραφίας: Lucía Giannoni
Βοηθός Σχεδιασμού Χώρου & Φωτισμών: Carolina Garcia Ugrin
Εικαστικός Καλλιτέχνης: Lucio Bazzalo
Οπτικοακουστικό Μοντάζ: Florencia Labat
Ενδυματολογία: Chu Riperto
Φωτογραφία: Matías Kedak
Κατασκευή Κοστουμιών: Adriana Baldani
Εκτελεστική Παραγωγός: Mariano de Mendonça
Παραγωγή: Mariano de Mendonça — Marcia Rivas
Διεθνής διανομή & Παραγωγή περιοδείας: Otto Productions, Timbre 4, Studio Grompone, PTC Teatro
Το έργο αυτό έκανε παγκόσμια πρεμιέρα σε συμπαραγωγή με το Διεθνές Φεστιβάλ του Μπουένος Άιρες (FIBA) 2020
Συντελεστές LOVE ME
Ερμηνεύει η Marina Otero
Κείμενο & Σκηνοθεσία: Marina Otero, Martín Flores Cárdenas
Σχεδιασμός Φωτισμών: Matías Sendón
Φωτογραφία: Nora Lezano
Εικονογραφήσεις: Martín Flores Cárdenas
Εκτελεστική Παραγωγός: Mariano de Mendonça
Παραγωγή: Mariano de Mendonça, Casa Teatro Estudio, Marcia Rivas
Διεθνής διανομή: Otto Productions, Timbre 4, PTC Teatro, Studio Grompone
Νικητήρια παραγωγή του βραβείου Stimulus για δημιουργία και παραγωγή έργου παραστατικών τεχνών από τις CTBA + Banco Ciudad 2020-2021
Αυτό το έργο έκανε πρεμιέρα σε συμπαραγωγή με το Διεθνές Φεστιβάλ του Μπουένος Άιρες (FIBA) 2022
LANDSCAPE | Έλενα Αντωνίου
Πέμπτη 2 Μαρτίου – Κυριακή 5 Μαρτίου | 18:30 | Κεντρική Σκηνή
Διάρκεια: 51΄
Κατάλληλο για ηλικίες 16+
«Όλα τα τοπία είναι αυτοβιογραφικά» επισημαίνει ο ποιητής Charles Wright και η Έλενα Αντωνίου αντιμετωπίζει στο LANDSCAPE το σώμα της ως τοπίο.
«Και τουρλώνεις τον κώλο και βγάζεις τις πιο ερωτικές σου κινητικότητες και ανασαίνεις και κουράζεσαι. Και σε βλέπουν. Και σε παρατηρούν. Και θέλεις να σε βλέπουν. Και θέλεις να σε παρατηρούν. Και εκτίθεσαι. Έχεις ζητήσει να εκτίθεσαι. Κι έτσι δίνεις αυτό που έχεις. Το σώμα σου ως σεξουαλικό. Εσύ την έστησες την παράσταση και εσύ την υφίστασαι. Νομίζεις ότι εσύ την ολοκληρώνεις. Αλλά δεν…» αναφέρει στις σημειώσεις του προς την ερμηνεύτρια ο δραματουργός του έργου, Οδυσσέας Ι. Κωνσταντίνου.
Πράγματι, το βλέμμα του κάθε θεατή/παρατηρητή και, αντίστοιχα, η εγγύτητα ή η απόσταση από την οποία θα επιλέξει να παρατηρήσει το σώμα/θέαμα της Έλενας Αντωνίου είναι εκείνα που συμπληρώνουν το έργο. Εκείνη θέτει αναπολόγητα τον εαυτό της στην ανάδειξη του προσωπικού βιώματος σαν ένα συλλογικό τοπίο. Υπερεκθέτει το θηλυκό σώμα με απόλαυση και εξαντλεί το όριο της θεαματικότητας, προσκαλώντας και προκαλώντας με επιτήδευση το βλέμμα των θεατών. Δημιουργεί τον χώρο προκειμένου το πολιτικό σώμα να υπάρξει ως βαθιά τραυματισμένο αλλά και ελεύθερα σεξουαλικό.
Συντελεστές
Ιδέα, Χορογραφία & Ερμηνεία: Έλενα Αντωνίου
Μουσική & Ηχητικός Σχεδιασμός: Σταύρος Γασπαράτος
Art Direction: Χρήστος Κυριακίδης
Δραματουργία: Οδυσσέας Ι. Κωνσταντίνου
Σχεδιασμός Φωτισμών: Βασίλης Πετεινάρης
Φωτογραφία Αφίσας: Στέλιος Καλλινίκου
Graphics: Νίκος Στέφου
Κομμώσεις: Άγγελος Πάττας
Συντονισμός Παραγωγής: Άλεξ Παπασημακοπούλου
Στην παράσταση γίνεται χρήση καπνού.
Το κοινό μπορεί να κινείται ελεύθερα εντός της αίθουσας.
Επιτρέπεται η λήψη φωτογραφιών και βίντεο κατά τη διάρκεια της παράστασης.
Η πρεμιέρα της παράστασης πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο στο πλαίσιο του προγράμματος ΤΕΡΨΙΧΟΡΗ του Υφυπουργείου Πολιτισμού Κύπρου.
Περισσότερες πληροφορίες
Όπως «όλα τα τοπία είναι αυτοβιογραφικά», έτσι και στο LANDSCAPE, το τρίτο κατά σειρά έργο της, μετά τα MAINSTAGE (Στέγη, 2019) και WISH (Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Λευκωσίας, 2021), η Έλενα Αντωνίου σχολιάζει περιπαικτικά, ως γυναίκα δημιουργός, την αλληλεπίδραση με τις πατριαρχικές κουλτούρες του 21ου αιώνα.
«Το σώμα μας είναι ένα τοπίο τραυματισμένο και πένθιμο. Και η ιστορία έχει δείξει ότι το πένθος φέρνει επανάσταση. Και η επανάσταση αλλαγή. Ας γίνουν τα πένθιμα σώματά μας και τα σκαμμένα βλέμματά μας ένας τόπος επανάστασης». Αυτές είναι σημειώσεις του δραματουργού του LANDSCAPE, Οδυσσέα Ι. Κωνσταντίνου (aka ody icons), o οποίος έχει εμφανιστεί ως δημιουργός και ερμηνευτής στο Φεστιβάλ Χορογράφων της Στέγης στο παρελθόν και, συγκεκριμένα, με το ψηφιακό έργο YES HALLO HI (2021).
Εκτός από χορογράφος και χορεύτρια, η Έλενα Αντωνίου επιμελείται την κίνηση σε πολλές θεατρικές παραστάσεις, με πιο πρόσφατη την παραγωγή του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου Λυσσασμένη Γάτα του Tennessee Williams, σε σκηνοθεσία Πάρι Ερωτοκρίτου.
bestiaire | Νεφέλη Αστερίου
Πέμπτη 2 Μαρτίου | 17:30 | Μικρή Σκηνή
Παρασκευή 3 Μαρτίου | 19:30 | Μικρή Σκηνή
Διάρκεια: 35΄
Το bestiaire είναι ένα σκηνικό «τερατολόγιο», ένας μεταφορικός και, ταυτόχρονα, μεταμορφωτικός κατάλογος τερατόμορφων εικόνων και κινήσεων. Η γυναίκα-αράχνη, η χορεύτρια-κύκνος, η συλφίδα, η γαζέλα ή η αλόγα, η σκύλα (η γνωστή μας bitch) συστήνονται για να μείνουν ή εμφανίζονται στιγμιαία και χάνονται. Σύμβολα, χορευτικές αναφορές, εξαγριωμένες αλλά και μελαγχολικές φιγούρες συνθέτουν ένα σύστημα σημείων τόσο για να διευκολύνουν όσο και για να ανατρέψουν κάθε απόπειρα ορισμού. Αντλώντας έμπνευση από τις κλασικές και κλισέ αποδόσεις ζωικών χαρακτηριστικών στις θηλυκές του είδους μας, το bestiaire αναδιατυπώνει την ερώτηση της ταυτότητας σε μια περίοδο που η αλλαγή είναι η μόνη σταθερά.
Το έργο καταπιάνεται καυστικά με τη θηλυκότητα και την αρρενωπότητα, ανατρέχοντας σε διάφορες κινητικές πρακτικές. Αναζητά τις αντηχήσεις τους στη σωματική εκφραστικότητα, τις αναπαριστά, δοκιμάζει να τις οικειοποιηθεί ή να θολώσει τα νοήματά τους. Καλώντας το βλέμμα σε (αποτυχημένους) ορισμούς αυτού που συμβαίνει, η δημιουργός αναμετριέται με ένα νοθευμένο αρχείο χορευτικών υλικών και αναρωτιέται αν πραγματικά της ανήκει κάτι. Αποδεχόμενη τη ρευστότητα στη σύλληψη και πρόσληψη του σκηνικού συμβάντος, φέρνει το σώμα αντιμέτωπο με την ανάγκη και, συγχρόνως, τον φόβο του να είναι ορατό, ενώ διεκδικεί το δικαίωμα να εφευρίσκει συνεχώς την ταυτότητά του.
Στο bestiaire, το (χορευτικό) σώμα προσεγγίζεται ως μια αμείωτη πολυπλοκότητα, ως χώρος αναδιπλώσεων και ρωγμών, ως «εγώ» που αντανακλά το «εσείς».
Συντελεστές
Σύλληψη, Χορογραφία & Ερμηνεία: Νεφέλη Αστερίου
Βοηθός Χορογράφου: Δημήτριος Μυτιληναίος
Εξωτερικό μάτι, Σύλληψη & Σχεδιασμός Ήχου: Youness Aboulakoul
Σχεδιασμός Φωτισμών: Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Καλλιτεχνική Επιμέλεια Σκηνικών & Κοστουμιών: Ερασμία Καδινοπούλου-Αστερίου
Οργάνωση & Εκτέλεση Παραγωγής: howtomakeyourlifeharder
Διεύθυνση Παραγωγής: Όλγα Τσατσούλη
Περισσότερες πληροφορίες
Bestiaires (= τερατολόγια) ονομάζονται οι εικονογραφημένες συλλογές –γνωστές κυρίως από τον Μεσαίωνα– που περιγράφουν πραγματικά και φανταστικά ζώα, αποδίδοντάς τους κάποια νοηματική ή συμβολική αξία.
Βιβλίο αναφοράς για την έρευνα του έργου υπήρξε το Femmes animales: Bestiaire métaphorique της Laure Belhassen, όπου η συγγραφέας συγκεντρώνει 55 μεταφορές που χρησιμοποιούνται για να αποδώσουν συγκεκριμένα ζωικά χαρακτηριστικά στο γυναικείο φύλο, σχολιάζοντάς τες με πνευματώδη σύντομα σχόλια.
Υλικό έμπνευσης για τη δημιουργό του bestiaire υπήρξε και το βιβλίο του φιλοσόφου και επιμελητή τέχνης Paul B. Preciado, Είμαι το τέρας που σας μιλά, στο οποίο σαρκάζει τη δυαδικότητα του φάσματος των φύλων όπως παραδοσιακά ορίζεται από την ψυχιατρική επιστήμη, που θεωρεί οτιδήποτε εκτός αυτής ως μη κανονικό και άρα τερατώδες. Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά σε μετάφραση Αναστασίας Μελίας Ελευθερίου (εκδόσεις Αντίποδες, 2022).
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Νεφέλη Αστερίου εμφανίζεται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Χορογράφων της Στέγης. Η προηγούμενη ήταν ως συνδημιουργός και ερμηνεύτρια του ψηφιακού έργου besuch που παρουσιάστηκε το 2021, ενώ το 2020 είχε εμφανιστεί ως ερμηνεύτρια στο έργο DisJoint της Αναστασίας Βαλσαμάκη.
Bang Bang Bodies | Ξένια Κογχυλάκη
Πέμπτη 2 Μαρτίου | 19:30 | Μικρή Σκηνή
Παρασκευή 3 Μαρτίου | 17:30 | Μικρή Σκηνή
Διάρκεια: 45΄
Το Bang Bang Bodies επικεντρώνεται στην ενσώματη εκτόνωση διαφορετικών τύπων πλήθους – από τη μέταλ και πανκ μουσική σκηνή έως διαλογιστικές τελετουργίες και ομαδικές εκδηλώσεις αντίστασης. Το headbanging επανατοποθετείται στη σκηνή ως μια ατέρμονη αλυσίδα αμοιβαιότητας και ανταλλαγής χρόνου, ιδρώτα, αναπνοών, συναισθημάτων, ιστορικών, πολιτισμικών και πολιτικών σωματιδίων μεταξύ των σωμάτων, η οποία δεν είναι ποτέ στατική. Αντίθετα, βρίσκεται πάντα σε μια ταραχώδη κίνηση.
Οι δύο ερμηνεύτριες προσκαλούν το κοινό σε ένα χορογραφικό ταξίδι στο συλλογικό φαντασιακό, διερευνώντας έννοιες όπως η συλλογικότητα και η ενσώματη μνήμη. Εξερευνούν την επίδραση της εξάντλησης μέσω της επανάληψης και αναδεικνύουν οικείες και απρόσμενες καταστάσεις καθώς οικειοποιούνται μια φαινομενικά brutal πρακτική ανδροπρέπειας.
Λαμβάνοντας υπόψη την υπερεκτιμημένη θέση του κεφαλιού σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα, η Ξένια Κογχυλάκη προτείνει ένα ταρακούνημα σχέσεων και ιεραρχιών. Φυσικό επακόλουθο του έργου είναι η αίσθηση της ζάλης. Τα πράγματα γίνονται εύθραυστα και ευάλωτα, διεκδικώντας χώρους παραλογισμού μεταξύ των σωμάτων και του κόσμου.
Συντελεστές
Ιδέα, Χορογραφία & Ερμηνεία: Ξένια Κογχυλάκη
Συνδημιουργία & Ερμηνεία: Luisa Fernanda Alfonso
Ηχητικός Σχεδιασμός: Ernesto Cárcamo Cavazos
Σχεδιασμός Φωτισμών: Vito Walter
Βοηθός Χορογράφου: André Uerba
Σύμβουλοι: Kat Válastur, Sandra Noeth, Janez Janša
Υπεύθυνη Παραγωγής: Όλγα Τσατσούλη
Περισσότερες πληροφορίες
Το ταρακούνημα του κεφαλιού είναι μια αυθόρμητη αντίδραση των βρεφών και των νηπίων. Συναντάται, επίσης, στην παράδοση του σουφισμού. Για την αρχική χρήση του όρου headbanging, υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Μία από τις επικρατέστερες αναφέρει πως χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει την αντίδραση του κοινού στην πρώτη περιοδεία των Led Zeppelin στην Αμερική και, συγκεκριμένα, το 1969 στον συναυλιακό χώρο Boston Tea Party, στη Βοστόνη. Σε αυτή τη συναυλία, οι –καθιστοί τότε θεατές της πρώτης σειράς άρχισαν ομαδικά να κουνούν ρυθμικά το κεφάλι τους υπό τον ήχο της μουσικής.
Το Bang Bang Bodies καταφθάνει στη Στέγη λίγο μετά την επίσημη πρεμιέρα του έργου στο Βερολίνο, τον Ιανουάριο του 2023, στο πλαίσιο του φεστιβάλ Tanztage Berlin 2023.
Μια πρώιμη εκδοχή του έργου παρουσιάστηκε τον Ιούνιο του 2021, στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος SODA (Solo/Dance/Authorship) του Διαπανεπιστημιακού Κέντρου Χορού του Βερολίνου (Hochschulübergreifendes Zentrum Tanz / HZT – Berlin).
Η Ξένια Κογχυλάκη έχει εμφανιστεί ξανά στο Φεστιβάλ Χορογράφων της Στέγης, ως συνδημιουργός και ερμηνεύτρια του ψηφιακού έργου besuch, το 2021, όπου και πειραματίστηκε για πρώτη φορά με την πρακτική του headbanging.
Στην παράσταση γίνεται χρήση στροβοσκοπικού φωτισμού και δυνατού Dolby Surround ήχου.
to be possessed | Χαρά Κότσαλη
Σάββατο 4 Μαρτίου & Κυριακή 5 Μαρτίου | 19:30 | Μικρή Σκηνή
Διάρκεια: 40΄
Το to be possessed είναι μια σόλο σωματική και ηχητική περφόρμανς που εκθέτει υλικές και ηχητικές πτυχές ενός ετερόνομου DIY αρχείου «δαιμονισμένων» γυναικών από διαφορετικά πολιτισμικά συμφραζόμενα.
Χορεύτρια και χορογράφος, με παράλληλες σπουδές θεατρολογίας, ανθρωπολογίας και μουσικής, η Χαρά Κότσαλη αποπειράται να ανιχνεύσει το φαινόμενο της πνευματοκαταληψίας με μια διευρυμένη ανάγνωση. Μέσα από ένα αποδιαρθρωμένο σκηνικό τελετουργικό, επιδίδεται σε μια πρόβα δαιμονισμού. Επιχειρεί να εμψυχώσει τα ντοκουμέντα με τα οποία συναντιέται, καλώντας τα να αποκαλύψουν τον συντριπτικό αλλά και ανατρεπτικό τους χαρακτήρα.
Όπως σημειώνει η ίδια: «Το κατειλημμένο σώμα: Διάτρητο και πληθυντικό, αυθάδες και αντιπαραγωγικό, ενδίδει σε μια χειραφετητική και, πολλές φορές, επουλωτική μανία. Από την εφηβεία μου είχα μια εμμονή με τις ταινίες τρόμου και ειδικά ό,τι αφορούσε στοιχειωμένα μέρη και δαιμονισμούς. Η ιδέα ενός κοριτσιού ή μιας γυναίκας που μιλούσε με πολλές φωνές, σε μια άλλη γλώσσα, που έφτυνε τον εξορκιστή της και άνοιγε το σώμα της διάπλατα, μου δημιουργούσε μια αίσθηση φόβου και ικανοποίησης. Τα χρόνια πέρασαν, οι εμμονές μου μετατοπίστηκαν σε άλλα πεδία και η αίσθηση ότι τα πάντα είναι “στοιχειωμένα” και όλοι οι άνθρωποι “δαιμονισμένοι” έγινε βεβαιότητα. Σώματα που ξεχειλίζουν, που γνωρίζουν γλώσσες που δεν διδάχθηκαν, σώματα που εισέρχονται σε μια ζώνη διακινδύνευσης και ταυτόχρονα γίνονται απειλητικά. Σώματα για πάντα εκτός εαυτού, μορφές εμπειρίας που αμφισβητούν την αυτάρκεια και την αυτονομία του ατόμου. Η γενεαλογία των κατειλημμένων σωμάτων αφηγείται το αδύνατο της απόλυτης μοναξιάς και αποκαλύπτει ότι ο λόγος και η γραφή, η πράξη και η συνείδηση, o άυλος και ο υλικός κόσμος είναι στοιχειωμένα από φωνές που προηγήθηκαν και φωνές που δεν έχουν ακόμα γεννηθεί. Συλλέγοντας ένα αρχείο ήχων, εικόνων και υλικών, αποπειράθηκα να βάλω διαφορετικές φωνές να συνομιλήσουν για το βίωμα και την έννοια της κατάληψης από δυνάμεις που ξεπερνούν το ατομικό σώμα, για τη μοναχικότητα ως συνάντηση με τις φασματικές παρουσίες της μνήμης και της σκέψης, για τα αντικείμενα που κουβαλάνε άλλες ζωές και, τελικά, για τα “ανήκουστα τραγούδια”, την αόρατη μουσική που κατοικεί στα επί σκηνής ντοκουμέντα».
Συντελεστές
Ιδέα, Χορογραφία & Ερμηνεία: Χαρά Κότσαλη
Δραματουργία: Δήμητρα Μητροπούλου
Εικαστικός Σύμβουλος: Περικλής Πραβήτας
Μουσική & Σχεδιασμός Ήχου: Jeph Vanger
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση (“Furiosa”), μεταγραφή φωνής και εναρμόνιση lip sync: Δήμητρα Τρυπάνη
Σχεδιασμός Φωτισμών: Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Εκτέλεση Παραγωγής: Delta Pi
Περισσότερες πληροφορίες
Ανιμισμός: η αρχαιότερη λατρευτική πρακτική της ανθρωπότητας, η οποία θεμελιώνεται στην πεποίθηση της ύπαρξης πνευματικών υπάρξεων που εμψυχώνουν κάθε μορφή και εκδήλωση του φυσικού κόσμου.
Δύο εμβληματικές ταινίες με δαιμονισμένες γυναίκες: Στον Εξορκιστή (1973) του William Freidkin, η πρωταγωνίστρια Linda Blair τραυματίζεται σοβαρά στη σπονδυλική της στήλη, όταν χαλάει κάτι στον μηχανισμό του κρεβατιού που παλλόταν και τράνταζε το σώμα της, σε μια από τις σκηνές όπου η δαιμονισμένη έφηβη ήταν σε έξαρση. Στο Possession (1981) του Andrzej Żuławski, η Isabelle Adjani δαιμονίζεται, εγκαταλείποντας σύζυγο και εραστή. Η ταινία, που μεταφράστηκε στα ελληνικά ως Μια γυναίκα δαιμονισμένη, χαρακτηρίστηκε ήδη από τότε «μισογυνική», από ένα ευρύ φάσμα της κριτικής. Η ίδια η Ατζανί δήλωσε χρόνια αργότερα ότι ο σκηνοθέτης ήταν κακοποιητικός απέναντί της στη διάρκεια των γυρισμάτων.
Η κοινωνιολόγος Aiwa Ong, στο έργο της, The Production of Possession: Spirits and the Multinational Corporation in Malaysia, διερευνά διαφορετικές ερμηνείες των επεισοδίων μαζικής πνευματοκαληψίας γυναικών εργατριών σε εργοστάσια πολυεθνικών στη Μαλαισία. Βασιζόμενη σε δεδομένα επιτόπιας έρευνας και δευτερογενείς πηγές, η συγγραφέας προσεγγίζει τη μαλαισιανή παράδοση γύρω από τα φαινόμενα πνευματοκαταληψίας, αναλύοντας τις έμφυλες διαστάσεις και την ταξικότητα του φαινομένου στο πλαίσιο της καπιταλιστικής «ανάπτυξης» και «παραγωγικότητας». Μιλά για το πώς η αγροτική μαλαισιανή κοινωνία αναμετρήθηκε με τη βιομηχανοποίηση, η οποία αναδιάρθρωσε με βίαιο τρόπο τον χρόνο και την ταυτότητα των εργατριών και των εργατών.
Στο βιβλίο The Magic of the State (Η μαγεία του κράτους), ο ανθρωπολόγος Michael Taussig αναστοχάζεται πάνω στην έννοια του κράτους και επιχειρεί να ερμηνεύσει από πού αντλεί το σύγχρονο κράτος (“state of the whole”) τη νομιμοποιητική του ισχύ. Μέσα από μια δαιδαλώδη διανοητική διαδρομή, εκθέτει τη συσχέτιση μεταξύ των παραδοσιακών μαγικών τελετουργιών δαιμονοληψίας και των λειτουργιών του έθνους-κράτους. Η τέχνη της δαιμονοληψίας έχει αναλογία με την τέχνη του κράτους. Το κράτος, μέσα από τους καταγωγικούς μύθους που κατασκευάζει, τα ιερά ιδρυτικά πρόσωπα του γένους και τα το επινοημένο συλλογικό αφήγημα, αποικίζει το σώμα και τον νου των πολιτών και «κουβαλιέται» σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Έτσι, το κράτος βρίσκεται παντού.
Με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους.
Στην παράσταση γίνεται χρήση στροβοσκοπικού φωτισμού (strobe lights).
ODD ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Masterclasses
Στο πλαίσιο του φεστιβάλ, το Σαββατοκύριακο 4 και 5 Μαρτίου 2023 θα πραγματοποιηθούν δύο masterclasses με ελεύθερη είσοδο, για την ευρύτερη καλλιτεχνική κοινότητα (χορογράφους, χορευτές, περφόρμερ, δραματουργούς, ερευνητές κίνησης κ.λπ.) από τους προσκεκλημένους Onassis AiR fellows Moriah Evans και Christian Rizzo. Είσοδος ελεύθερη με σειρά προτεραιότητας βάσει υποβολής συμμετοχής. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Σάββατο 4 Μαρτίου, 16:30-18:00 | Masterclass με τη Moriah Evans | Galaxy Studio-Στέγη (γλώσσα εργασίας: αγγλικά)
Σημαντική χορογράφος και χορεύτρια από τη Νέα Υόρκη, η οποία προσεγγίζει τον χορό ως μια σαρκική, μητριαρχική φόρμα που κινείται μεταξύ μινιμαλισμού και υπερβολής. Από το 2011, με το εγχείρημα “The Bureau for the Future of Choreography”, έχει συστήσει ένα συλλογικό σύστημα με σκοπό τη δημιουργία ερευνητικών διαδικασιών και πρακτικών για τη μελέτη συμμετοχικών περφόρμανς και χορογραφικών συστημάτων.
Κυριακή 5 Μαρτίου, 16:30-18.00 | Masterclass με τον Christian Rizzo | Galaxy Studio-Στέγη (γλώσσα εργασίας: αγγλικά)
Διεθνώς αναγνωρισμένος Γάλλος χορογράφος, εικαστικός καλλιτέχνης και επιμελητής, με περισσότερες από 40 πρωτότυπες χορογραφίες στο ενεργητικό του και, από το 2015, καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Χορογραφικού Κέντρου του Μονπελιέ (ICI-CCN), στο οποίο έχει υποστηρίξει την έρευνα αρκετών Ελλήνων δημιουργών. Από τους πρωτεργάτες της δραματουργίας στον σύγχρονο χορό, γνώριμος στο ελληνικό κοινό από παλαιότερες παραστάσεις του στο Φεστιβάλ Αθηνών και στο Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας, είναι ένας ακαταπόνητος αναζητητής της μεταμορφωτικής λειτουργίας των σωμάτων στον χώρο.
Party ODD
Σάββατο 4 Μαρτίου
Μετά τις παραστάσεις του Σαββάτου 4 Μαρτίου, θα ακολουθήσει πάρτυ για το κοινό στο φουαγιέ της Στέγης με την Dj K.atou.
Συζήτηση με το κοινό
Την Κυριακή 5 Μαρτίου, μετά το τέλος των παραστάσεων θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό, με τη συμμετοχή των χορογράφων Νεφέλης Αστερίου, Έλενας Αντωνίου, Ξένιας Κογχυλάκη και Χαράς Κότσαλη στη Μικρή Σκηνή της Στέγης.
Συντονισμός: Χριστίνα Γαλανοπούλου, Δημοσιογράφος – Αρθρογράφος φεμινιστικών και έμφυλων ζητημάτων
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Fuck Me Marina Otero© Diego Astarita
